ترکیب عسل و دارچین و زنجبیل و زردچوبه برای لاغری میتواند به بهبود متابولیسم، کنترل اشتها و کاهش التهاب کمک کند.
این ادعا در برخی مطالعات علمی با کاهش شاخص توده بدنی و بهبود چربی خون همراه بوده است.
ترکیبات فعال این معجون مانند کورکومین، جینجرول و سینامالدئید میتوانند فرآیند چربی سوزی را در سطح سلولی تحریک کنند.
در این مقاله بررسی میکنیم آیا ترکیب این چهار ماده طبیعی میتواند مکمل مؤثری برای کاهش وزن در کنار سبک زندگی سالم باشد یا نه؟
ترکیب عسل و دارچین و زنجبیل و زردچوبه برای لاغری
1- زردچوبه و تأثیر آن بر چربی سوزی
یک متاآنالیز در سال ۲۰۱۹، که نتایج ۲۱ مطالعه انسانی روی بیش از ۱۶۰۰ نفر را بررسی کرده بود، نشان داد کورکومین، ماده اصلی و فعال زردچوبه، به شکل قابل توجهی شاخص توده بدنی، وزن و دور کمر را کاهش می دهد.
این تأثیرات با تنظیم لپتین که هورمون کنترل کننده سیری است و آدیپونکتین، هورمونی مؤثر در تجزیه چربی و تنظیم قند همراه بود.
همچنین استفاده از انواع کورکومین با قابلیت جذب بالاتر در بدن، برای نمونه ترکیب آن با پیپرین (ماده ای در فلفل سیاه) جهت افزایش میزان جذب، منجر به کاهش وزن بیشتری شد.
سازوکار احتمالی کورکومین در کمک به کاهش وزن متعدد است. این ماده مسیر AMPK را فعال میکند که به افزایش مصرف انرژی و سوزاندن چربی در سطح سلولی یاری می رساند.
همچنین، آنزیم ACC را که در تولید چربی در بدن نقش دارد مهار کرده و به این ترتیب ساخت چربی های جدید را کاهش میدهد.
از سوی دیگر، کورکومین تجزیه چربی های ذخیره شده در بدن را افزایش داده و مسیر STAT3 را که در رشد سلول های چربی مؤثر است مهار میکند.
این ماده همچنین با تحریک ژن UCP1 در بافت چربی، بدن را به افزایش تولید گرما و سوزاندن کالری بیشتر وا میدارد.
خواص کورکومین برای لاغری در برخی افراد مانند مبتلایان به سندرم متابولیک و افرادی که دچار چاقی التهابی هستند چشمگیرتر است.
زنجبیل و افزایش سوخت وساز
زنجبیل، که یکی از اجزای مهم در ترکیب عسل و دارچین و زنجبیل و زردچوبه برای لاغری محسوب میشود، به تنهایی نیز خواص قابل توجهی در کمک به لاغری از خود نشان داده است.
این موضوع در یک مرور سیستماتیک جدید که در سال ۲۰۲۴ منتشر شد، به خوبی بررسی گردید.
این پژوهش جامع، نتایج ۲۷ مطالعه روی مجموعاً ۱۳۰۹ شرکت کننده را تحلیل کرد. یافته ها نشان داد که مصرف زنجبیل به طور میانگین منجر به کاهش ۱.۵۲ کیلوگرم در وزن، ۰.۵۸ واحد در شاخص توده بدنی (BMI)، حدود ۱.۰۴ سانتی متر در اندازه دور کمر و تقریباً ۰.۸۷ درصد در میزان چربی بدن شده است.
در بیشتر مطالعات موفق، دوز مؤثر زنجبیل حدود ۲ گرم در روز و برای مدتی بیش از ۸ هفته بوده است.
به نظر میرسد زنجبیل از چند راه به این فرآیند کمک میکند:
- با افزایش تولید گرما در بدن که منجر به افزایش مصرف کلی انرژی میشود.
- با مهار آنزیم های کلیدی در کبد که در ساخت چربی نقش دارند (مانند SREBP-1c و FAS)
- با تحریک برداشت گلوکز توسط عضلات.
مشخص شده زنجبیل بخاردهی شده در مقایسه با زنجبیل خشک معمولی، فعالیت قوی تری در جلوگیری از انباشت چربی از خود نشان میدهد.
دارچین و کنترل قند و چربی خون
یک متاآنالیز جدید در سال ۲۰۲۴، که داده های ۲۸ کارآزمایی بالینی روی بیش از ۳۰۰۰ فرد مبتلا به دیابت را مورد بررسی قرار داده، نشان میدهد که مصرف روزانه حداکثر ۲ گرم دارچین میتواند به کاهش شاخص توده بدنی (BMI)، میزان قند خون ناشتا، سطح HbA1c و همچنین سطح کلسترول کمک کند.
علاوه بر این، مصرف دارچین در بهبود مقاومت به انسولین نیز مؤثر بوده است.
به نظر می رسد دارچین این تأثیرات مثبت را از چند طریق اعمال میکند:
- با تقویت عملکرد هورمون انسولین در سلولها
- کاهش سرعت تجزیه و هضم نشاسته در دستگاه گوارش
- افزایش میزان برداشت گلوکز از جریان خون توسط سلول های بدن
- مهار فرآیند تولید چربی در کبد
مشاهده شده که عصاره دارچین، مسیرهای سیگنال دهی سلولی را به سمتی هدایت میکند که منجر به افزایش سوزاندن چربی و کاهش تولید آن میشود.
به عنوان مثال، این عصاره بیان AMPK (یک پروتئین کلیدی در فعال سازی سوخت وساز بدن)، CPT-1 (پروتئینی که به سوزاندن اسیدهای چرب کمک میکند) و p-ACC (شکلی از آنزیم که تولید چربی را کنترل میکند) را افزایش داده است.
همزمان، بیان عوامل مؤثر در ساخت چربی، نظیر FAS و SREBP-1c، را کاهش داده است.
این مجموعه شواهد، نقش دارچین را در تنظیم سوخت وساز چربی ها، افزایش تجزیه آن ها (لیپولیز) و در نهایت کمک به کنترل وزن تأیید میکند.
عسل و ترکیبات فعال آن
عسل خام که به عنوان ماده شیرین کننده و طبیعی در ترکیب عسل و دارچین و زنجبیل و زردچوبه برای لاغری به کار می رود، خود نیز دارای خواص امیدوارکننده ای برای کمک به مدیریت وزن است.
مطالعات انجام شده روی مدل های حیوانی نشان می دهد که مصرف عسل می تواند به کاهش ذخایر چربی بدن، کوچک تر شدن اندازه سلول های چربی و همچنین بهبود سطح هورمون های لپتین و آدیپونکتین (که در تنظیم اشتها و فرآیندهای متابولیک نقش کلیدی دارند) کمک کند.
در یک پژوهش انسانی قابل توجه، استفاده از فرمولاسیونی شامل عسل مانوکا (نوعی عسل خاص از نیوزیلند) به همراه دارچین، کروم و منیزیم، طی یک دوره ۴۰ روزه، منجر به کاهش میانگین ۲.۲ کیلوگرم وزن در افراد مبتلا به دیابت نوع ۲ شد.
این یافته، پتانسیل عسل را، به ویژه هنگامی که با دیگر مواد مفید همراه شود برجسته می سازد.
در مطالعات حیوانی دیگر نیز، مصرف منظم عسل با افزایش سطح فعالیت بدنی، بهبود نحوه استفاده از انرژی در بدن و کاهش تعداد سلول های چربی مرتبط بوده است.
ترکیبات پلی فنولی و فلاونوئیدی متنوعی که به طور طبیعی در عسل وجود دارند، با داشتن خواص ضدالتهابی و آنتی اکسیدانی، به حمایت از تنظیم صحیح متابولیسم چربی ها کمک می کنند.
لازم به ذکر است که خواص عسل بر شاخص های متابولیک بدن، به ویژه زمانی که به عنوان جایگزینی برای قندهای تصفیه شده و شکر معمولی در رژیم غذایی قرار می گیرد، به مراتب آشکارتر و قابل توجه تر است.
نتایج ترکیب عسل و دارچین و زنجبیل و زردچوبه برای لاغری
مشاهده شده است که مکمل های گیاهی حاوی زنجبیل و زردچوبه در مقایسه با مصرف هر یک از این مواد به تنهایی، منجر به کاهش بیشتر التهاب و بهبود چشمگیرتر شاخص های متابولیک شده اند.
این تأثیر برتر معمولاً به افزایش میزان جذب کورکومین، افزایش تولید گرما در بدن و تنظیم کارآمدتر سطح قند خون نسبت داده میشود.
از دیدگاه مکانیسم های زیستی، زنجبیل و زردچوبه هر دو می توانند مسیر AMPK (یک تنظیم کننده کلیدی سوخت وساز انرژی در سلول ها) را فعال کرده و فرآیند تولید چربی را مهار کنند.
دارچین نیز مسیرهای مرتبط با افزایش حساسیت سلول ها به هورمون انسولین را تقویت میکند.
اضافه کردن عسل طبیعی و خام به چنین ترکیبی، علاوه بر اینکه میتواند جایگزین مناسبی برای شکر باشد، مصرف روزانه این ترکیب را آسان تر و طعم آن را دلپذیرتر میکند.
نحوه مصرف و دوز پیشنهادی
برای بهره مندی مؤثر از خواص ترکیب عسل و دارچین و زنجبیل و زردچوبه برای لاغری، توجه به میزان مصرف پیشنهادی هر یک از این مواد طبیعی اهمیت دارد.
بر اساس مطالعات علمی که اثرگذاری زنجبیل و زردچوبه را در فرآیند کاهش وزن بررسی کرده اند، دوز مؤثر برای هر یک از این دو ماده، اغلب حدود ۲ گرم در روز گزارش شده است.
دارچین نیز در بیشتر پژوهش های موفق، با دوز روزانه ۱ تا ۲ گرم، نتایج مثبتی در پی داشته است.
در مورد عسل، به نظر می رسد مقدار ۱ تا ۲ قاشق چای خوری مخصوصا هنگامی که به عنوان جایگزینی برای قند و شکر معمولی استفاده شود کافی و مناسب باشد.
توصیه عمومی بر این است که این مخلوط مفید به صورت دمنوش یا یک خمیر نیمه گرم آماده شده و یک تا دو نوبت در روز مصرف گردد.
بهترین زمان مصرف، معمولاً پیش از وعده صبحانه و یا در ساعات بعد از ظهر با معده نسبتاً خالی پیشنهاد میشود.
طرز تهیه ترکیب عسل و دارچین و زنجبیل و زردچوبه برای لاغری
- پودر زنجبیل: ۲ گرم
- پودر زردچوبه: ۲ گرم
- پودر دارچین (ترجیحاً نوع کاسیا): ۱ گرم
- عسل طبیعی و خالص: ۵ گرم
- آب داغ (نه جوش کامل، حدود ۸۰ درجه سانتی گراد): ۱۵۰ تا ۲۰۰ میلی لیتر
روش آماده سازی:
ابتدا پودرهای زنجبیل، زردچوبه و دارچین را در یک فنجان مناسب بریزید.
سپس عسل را به آن اضافه کنید.
در نهایت، آب داغ را به مخلوط افزوده و به خوبی هم بزنید.
اجازه دهید نوشیدنی برای مدت ۳ تا ۵ دقیقه بماند تا مواد مؤثره به خوبی در آب آزاد شده و دم بکشد. سپس آن را میل بفرمایید.
نکته برای جذب بهتر: برای کمک به افزایش جذب کورکومین (ماده فعال اصلی در زردچوبه)، افزودن مقدار بسیار اندکی فلفل سیاه یا چند قطره روغن نارگیل به این ترکیب توصیه میشود.
گفته میشود مصرف این نوشیدنی با معده خالی در ابتدای روز و یا حدود ۳۰ دقیقه پیش از وعده ناهار، می تواند در مسیر کاهش وزن و بهبود شاخص های متابولیک، اثربخشی بیشتری داشته باشد.
موارد احتیاط و منع مصرف
مصرف این مخلوط در مقادیر توصیه شده، معمولاً برای بیشتر افراد بزرگسال سالم بی خطر تلقی میشود.
با این حال، رعایت احتیاط و کسب نظر از پزشک معالج برای برخی گروه ها کاملاً ضروری است.
مخصوصا افرادی که داروهای خاصی مصرف می کنند از جمله:
- داروهای رقیق کننده خون (مانند وارفارین، آسپرین و موارد مشابه)
- داروهای مورد استفاده برای کنترل بیماری دیابت
- داروهایی که برای بیماری ها یا مشکلات کبدی تجویز شده اند
توجه به نکات زیر نیز حائز اهمیت است:
- زنجبیل و زردچوبه: این دو ماده ممکن است اثرات ضدانعقادی داشته باشند. بنابراین، مصرف همزمان آن ها با داروهایی که خون را رقیق می کنند، می تواند خطر بروز خونریزی را افزایش دهد.
- دارچین (به ویژه نوع کاسیا): دارچین کاسیا حاوی ترکیبی به نام کومارین است. دریافت مقادیر بالای کومارین به صورت منظم و طولانی مدت (معمولاً بیش از ۲ گرم پودر دارچین کاسیا در روز) ممکن است برای سلامت کبد مضر باشد.
- عسل: دادن عسل به کودکان زیر یک سال اکیداً ممنوع است، زیرا خطر بوتولیسم شیرخواران را به همراه دارد.
- دوران بارداری: خانم های باردار باید در مصرف دارچین و زنجبیل (به ویژه در مقادیر زیاد یا به صورت مکمل) احتیاط کنند و پیش از مصرف حتماً با پزشک یا متخصص تغذیه مشورت نمایند.
تأکید مهم: این ترکیب طبیعی و سنتی، به هیچ عنوان نباید جایگزین درمان های پزشکی که توسط پزشک برای شما تجویز شده است، در نظر گرفته شود.
از این مخلوط صرفاً می توان به عنوان یک مکمل تغذیه ای و بخشی از یک سبک زندگی سالم، که شامل رژیم غذایی متعادل و فعالیت بدنی منظم است، استفاده کرد.
در صورت داشتن هرگونه بیماری زمینه ای یا مصرف دارو، مشورت با پزشک پیش از شروع مصرف هرگونه مکمل جدید، اقدامی ضروری است.
جمع بندی و توصیه نهایی
عسل، دارچین، زنجبیل و زردچوبه، هر یک به تنهایی به بهبود متابولیسم و کنترل وزن کمک می کنند. گرچه ترکیب کامل این چهار ماده نیازمند تحقیقات علمی بیشتری است، اما استفاده از آن با دوز مناسب و در کنار سبک زندگی سالم (تغذیه و ورزش) می تواند مفید باشد.
