بیماری پارانویا چه علائمی دارد؟ (علل بیماری پارانوئید)

در جامعه ای که در آن باورهای سنتی غالب است، عموما اشخاص دارای بیماری پارانویا ، نه تنها خود بلکه اطرافیانشان نیز نمی دانند آن ها دچار چه بیماری خطرناک روحی و روانی هستند. در این مقاله درباره ی این بیماری آشکار اما کمتر شناخته شده صحبت خواهیم کرد.

بیماری پارانویا چیست؟

بیماری پارانویا و یا پارانوئید یک اختلال روحی روانی است که به اختصار در مقالات تخصصی به آن (PPD) نیز می گویند.
افرادی که دچار پارانوئید هستند به همه چیز مشکوک می باشند؛ همچنین دائما توهم این موضوع را دارند که دیگران در حال توطئه چینی علیه آن ها باشند. فرد پارانویا می توان گفت به هیچ کسی اعتماد ندارد و در ذهن خود توهم دارد که دیگران می خواهند به او آسیب برسانند.

افراد مبتلا به بیماری غالبا رفتار هایی دوگانه از خود نشان می دهند که ممکن است آن ها را با افراد دارای شخصیت نمایشی اشتباه گرفت، چرا که آن ها می توانند خود را بسیار معصوم و ساده نشان دهند ولی زمانی که بتوانند رفتار های بسیار غیر طبیعی که اغلب با خشم و اعصبانیت همراه است از خود بروز می دهند.

این افراد در برخورد با اطرافیان، تمام سعی خود را دارند تا عدم اعتماد به نفس را در آن ها ایجاد کنند؛ چرا که خود آن ها بسیار اعتماد به نفس پایینی دارند؛ از طرفی آن ها با این کار می توانند بیشتر اظهار قدرت کنند.
همچنین تا زمانی که شرایط مهیا باشد با خشونت و بدبینی به این توهمات ذهنی خود بال و پر می دهند. هنگامی که در مقابل این اشخاص ایستادگی شود سریعا شخصیت بی گناه و بی آزار خود را به نمایش می گذارند.

افراد دارای بیماری پارانویا فقط دیگران را مورد آزار قرار نمی دهند، بلکه خود را بیشتر از دیگران در خلوت مورد آزار قرار می دهند.
برای درک راحت افراد پارانویا کافی است تصور کنید به همه ی افراد مشکوک هستید و یا آنکه تصور کنید محبوب ترین شخص در زندگیتان قصد دارد به شما آسیب برساند یا شما را ترک کند؛ نتیجه ی آن را به همین اندازه ی کوتاه خواهید دید که بسیار عصبی و کلافه شده اید.

با مثال بالا درک کردید افرادی که دچار پارانوئید هستند چقدر در خلوت خود نیز از لحاظ روحی به خودشان آسیب می رسانند. این آسیب ها تا جایی پیش خواهد رفت که شخص دچار افسردگی های سطحی و گاها حاد می شوند؛ همچنین این اشخاص بسیار راحت به بدن خود نیز آسیب می رسانند.

نکته: در برابر افراد پارانویا تحت هیچ عنوان با ترحم رفتار نکنید، چرا که بدون شک آسیب های جبران ناپذیری را به شما خواهند رساند یا ممکن است شما را تحت تاثیر رفتار های خود قرار دهند؛ در نتیجه ی آن شما هم تبدیل به یک شخص پرخاشگر و شکاک شوید.

تحقیقات نشان داده است، بیماری پارانوئید در سنین بزرگسالی کاملا خود را نشان می دهد. همچنین میانگین آن در مردان بیشتر از خانم ها است.
اما نسبیت این بیماری در بین خانم ها و آقایان در همه ی جوامع ثابت نیست، چرا که به عوامل محیطی جامعه و خانواده نیز تماما بستگی دارد. این آمار در جامعه مردسالار بسیار بیشتر است.

افراد پارانوئید چه علائمی دارند؟

1. یکی از بزرگترین مشکلاتی که افراد پارانویا دارند این است که، آن ها تحت هیچ عنوان رفتار های خود را غیر عادی نمی دانند و حتی قبول نخواهند کرد رفتارشان به دیگران و خود تا چه اندازه می تواند آسیب رسان باشد.
این افراد کاملا معتقد هستند رفتارهایشان بسیار منطقی و عادی است و این دیگران هستند که همیشه اشتباه می کنند.

2. از نظر افراد دارای این اختلال، مشکوک بودن های دائمی به اطرافیان به خصوص نزدیکان کاملا طبیعی است در صورتی که از نظر عقلی و احساسی این رفتارها کاملا بی ادبانه و غیر محترمانه است؛ همچنین علاوه بر توهین آمیز بودن به مرور آسیب رسان است.

3. کسانی که دارای اختلال پارانوئید هستند، افراد نزدیک به خود را بسیار مورد خشونت های کلامی و غیر کلامی قرار می دهند. هنگامی که در مقابل آن ها ایستادگی می شود اغلب خشونت ها چند برابر می شود و ممکن است حتی به خود آسیب های جسمی برسانند.

این را در نظر داشته باشید هر چقدر در مقابل افراد دارای این اختلال ایستادگی کرد و یا حتی کوتاه آمد در هر صورت شک و توهمات آن ها کاهش پیدا نخواهد کرد؛ چرا که آن ها به شک ها و بدبینی های خود کاملا باور دارند و هر واکنشی این احساس را در آن ها چند برابر خواهد کرد.
می توان علائم شاخص این اختلال را در شخص به صورت زیر نیز دسته بندی کرد:

• بدبینی و مشکوک بودن دائمی به اطرافیان
• تصور آن که دیگران قصد آسیب رساندن همیشگی به او را دارند
• انتقاد پذیر نبودن
• تغییر خلق سریع در رفتار
• رفتار های سرشار از خشونت با دیگران

اغلب افراد دارای بیماری پارانویا برای رفتار های آسیب رسان و توهین آمیز خود استدلال های غیر منطقی می آورند، از قبیل آنکه بسیار حساس هستند، برای محافظت از افرادی که به آن ها علاقه دارند رفتار خشونت آمیز نشان داده اند و غیره.

عامل بیماری پارانویا چیست؟

دلیل بیماری پارانویا هنوز کاملا مشخص نشده است. اما تحقیقات بر روی این افراد نشان داده است عوامل ژنتیکی و محیطی در شکل گیری این بیماری نقش موثری دارد. اگر در خانواده ای پدر یا مادر دچار پارانویا باشد، احتمال آن که فرزندان آن ها دچار این بیماری روحی و روانی شوند بسیار بالا است.

اما همیشه عوامل ژنتیکی به تنهایی باعث بیماری پارانوئید نخواهد شد. ممکن است در خانواده ای حتی شخصی سابقه ی پارانویا را نداشته باشد ولی شخصی دچار این بیماری شود.
عوامل محیطی می تواند بدترین تاثیر را روی افراد بگذارند. اغلب افرادی که در کودکی از لحاظ روحی سرکوب شده باشند و یا اتفاق هایی افتاده باشد که دچار عدم اطمینان های پی در پی شده باشند احتمال دچار شدن به بیماری پارانویا در بزرگسالی در آن ها بالا می رود.

نکته: این اختلال در خانواده هایی با سابقه ی اسکیزوفرنی نیز بسیار مشاهده می شود.

آیا پارانوئید راه درمان دارد؟

این بیماری تا به امروز راه درمان نداشته است اما جای نگرانی نیست چرا که این بیماری را می توان با مراجعه به روانپزشک و روانشناس و تحت نظر بودن کنترل کرد.

البته در مواردی که اختلال پارانوئید محیطی باشد برخی پزشکان معتقد هستند، آن قابل درمان است و شخص بیمار پس از مدتی که تحت درمان قرار گرفتن می تواند به زندگی عادی خود باز گردد، اما در مواردی که این اختلال ژنتیکی باشد فقط قابل کنترل است.

یکی از راه های دشواری که پزشکان در مقابل افراذ پارانویا پیش رو دارند این است که، بیمار به آن ها بسیار سخت اطمینان خواهند کرد؛ حتی ممکن است زمانی که برای کنترل بیماری برای شخص دارویی تجویز کنند فرد بیمار دوباره به دکتر خود مشکوک شود.
این شک و بدبینی همیشه با آن ها همراه است. پزشک متخصص باید تمام تلاش خود را با آموزش هایی که دیده است به کار گیرد تا در مرحله اول، اطمینان شخص پارانوئید را جلب کند.

بیماران پارانویا به شکل عجیب و بی دلیلی به هیچ عنوان بیماری خود را نمی بینند، در نتیجه به شدت در مقابل درمان جبهه می گیرند.
اما زمانی که قبول به درمان می کند اکثر پزشکان راه درمانی دارویی و گفتگو درمانی را برای شخص به صورت موازی جلو می برند.

در آخر

بیماری پارانوئید بسیار علائمی نزدیک به اسکیزوفرنی و اختلال شخصیت نمایشی دارد و پزشک متخصص باید در مقابل آن ها بسیار صبور و کاربلد باشد، چرا که ممکن است با تشخیص اشتباه شخص را بیشتر دچار شک و بدبینی کند.
این را در نظر داشته باشید افراد دارای بیماری پارانویا بهتر است تحت نظر پزشک متخصص قرار بگیرند، چرا که این بیماری هم به شخص و هم به اطرافیان آسیب های جبران ناپذیری را وارد خواهد کرد.