علائم سرخک کدام است و عامل این بیماری چیست؟

از سرخک و علائم آن چه می دانیم؟

سرخک یک بیماری ویروسی است که از طریق دستگاه تنفسی وارد بدن می شود و بدن را بیمار می کند. این بیماری به شدت واگیردار است و 90 درصد افراد مرتبط با بیمار را مبتلا می کند.

این بیماری می تواند کودکانی که در کشور های در حال توسعه زندگ میکنند و از سوء تغذیه رنج می برند را با خطر مرگ مواجه کند ولی در کشور های توسعه یافته احتمال مرگ و میر ناشی از بیماری سرخک بسیار پایین است. از زمان آلوده شدن به ویروس تا زمانی که علائم پوستی ظاهر شوند ممکن است تا 14 روز به طول بینجامد.

علائم سرخک

بیماری سرخک سه مرحله دارد که هر مرحله دارای علائم خاصی است. مرحله اول، مرحله ورود ویروس به بدن است؛ این مرحله از 8 تا 18 روز و به طور میانگین 14 روز طول می کشد. فرد در این مرحله علائمی ندارد، در واقع به این دوره، مرحله نهفتگی گفته می شود.

مرحله دوم از این بیماری، فرد با علائمی مانند تب، بی حالی (احساس مریضی)، سرفه خشک، آبریزش بینی و چشم، حساسیت به نور و قرمزی چشم است. پس از چهار روز از بروز تب علائم پوستی ظاهر می شود که در واقع نشان دهنده وارد شدن به مرحله سوم است؛ علائم پوستی شامل دانه های (جوش) ریز سرخ رنگ در پوست و راش و قرمزی پوست است.

این علائم از محل رویش موها در پیشانی شروع می شود و به تدریج به سایر نقاط بدن منتقل می شود؛ گاهی کف دست و پاها نیز علائم پوستی ظاهر می شوند. این علائم سه تا چهار روز دوام دارند سپس به همان صورت که به وجود آمده بودند، از بین می روند (از محل رویش موها در پیشانی شروع به از بین رفتن می کنند).

در بیماری سرخک علائم ثانویه ای هم مانند التهاب گوش، سینوزیت و التهاب ریه عادی است حتی در مواردی هم ممکن است عفونت هایی هم مانند برونشیت بروز کند.

بیماری سرخک در دوران بارداری بسیار جدی است چون می تواند عوارضی مانند زایمان زودرس، نوزاد کم وزن، مشکلات شنوای برای نوزاد و حتی مرگ مادر به بار بیاورد.

درمان سرخک

در این بخش مواردی را برای آمادگی و درمان بیماری سرخک داشته باشید را ذکر میکنیم.

مراجعه به پزشک

در اینجا لازم است ذکر کنم که بیماری سرخک درمان ندارد و تنها با استفاده از داروهایی می توانید علائم را کاهش دهید. اگر فکر می کنید خودتان یا فرزندتان به سرخک مبتلا هستید، اولین کار این است که به پزشک مراجعه کنید و لازم است علائم بیماری خود، سفرهای اخیری که داشته اید و داروهایی که مصرف می کنید را با پزشک در میان بگذارید.

از آنجایی که سرخک بیماری به شدت واگیرداری است، لازم است هنگام رفت و آمد آمادگی هایی را داشته باشید تا بیماران دیگر و کسانی که واکسیناسیون نشده اند به این بیماری دچار نشود.

کارهایی که خودمان برای مقابله با سرخک می توانیم انجام دهیم

برای آبرسانی به بدنتان لازم است مقدار زیادی آب و مایعات مصرف کنید و اگر لازم بود از سرم هایی که مایعات بدن را تامین میکنند بهره ببرید.

اگر فرد مبتلا شده کودک است و علائم سرخک مانند تب او را آزار می دهد، می توانید برای پایین آوردن تب از دارو های تب بر مانند استامینوفن، تیلنول، ایبوپروفن و ناپروکسن استفاده کنید.

برای کاهش علائم سرخک مانند عفونت گوش و ذات الریه از آنتی بیوتیک ها استفاده کنید. گفته میشود که کمبود ویتامین A باعث شدت علائم سرخک می شود؛ بنابراین استفاده از ویتامین A می تواند در کاهش این علائم کمک کننده باشد.

استراحت کنید و از فعالیت های پر تحرک و ورزش پرهیز کنید. مایعات زیادی بنوشید، از انواع دمنوش های گیاهی و آبمیوه های طبیعی استفاده کنید تا آب از دست رفته خود را در اثر تب و تعریق جبران کنید.

اگر علائم سرخک مانند گلودرد و برونشیت دارید، می توانید برای تنفس راحت تر میتوانید از بخور سرد یا گرم استفاده کنید.

به چشمان خود استراحت دهید، علائم سرخک را می توان حساسیت چشمان به نور است؛ از مطالعه و تماشای تلویزیون خودداری کنید و از عینک آفتابی استفاده کنید.

واکسیناسیون سرخک

در سال ۱۹۵، ویروس سرخک به‌ وسیله Endeks و Peebles از کشت بافت‌ها جدا شده و Edmonston نامیده شد و با چندین بار عبور در بافت کلیه یا سلول‌های پرده‌های جنین انسان و یا جوجه به‌صورت ضعیف شده در آمد.

واکسن سرخ به صورت واکسن زنده استفاده میشود. واکسن زنده نوعی از واکسن است که در آن از ویروس زنده ناتوان شده استفاده می شود. واکسیناسیون سرخک در کشور های توسعه یافته معمولا دو بار در دوران کودکی، یک بار در 12 تا 15 ماهگی و بار دیگر در 4 یا 5 سالگی انجام میشود.

لازم به ذکر است که کودکان زیر 12 ماه ایمنی نسبتا بالایی نسبت به این بیماری دارند. در بین واکسن های تولید شده در جهان واکسن سرخک از برای پیشگیری از این بیماری تاثیر زیادی دارد. پس از یک بار استفاده از واکسن سرخک 85 درصد کودکان 9 ماهه و 95 درصد از کودکان 12 ماهه ایمن می شوند و آنهایی که بار اول مصونیت پیدا میکنند با بار دوم استفاده از این واکسن، مصون میشوند.

به گفته سازمان جهانی بهداشت، هنگامی که میزان واکسیناسیون در افراد جامعه به بیش از 93 درصد برسد، معمولا شیوع سرخک اتفاق نمی افتد اما ممکن است با کاهش واکسیناسیون دوباره بیماری سرخک شایع شود.

تأثیر واکسن تا سال‌ها باقی می‌ماند و معمولاً عوارض جانبی خیلی کم و کوتاه‌مدتی دارد. این عوارض ممکن است شامل درد در نقطهٔ تزریق واکسن یا تب خفیف باشد. مورد آنافیلاکسی از هر صد هزار نفر در یک نفر ممکن است، ایجاد می‌شود. واکسن سرخک را میشود به دو صورت تنها و با دیگر واکسن ها مانند واکسن سرخجه و اوریون استفاده کرد.

همه افراد پس از یک سالگی باید در دو نوبت واکسن سرخک و یا MMR را باید دریافت کنند. نوبت اول در هر سنی میتواند باشد ولی اگر در کودکی باشد بهتر است و نوبت دوم در سن بزرگسالی است. در ایران این واکسن معمولا پیش از ازدواج  و یا پیش از بارداری با توصیه پزشکان برای بانوان استفاده می شود.