سندرم متابولیک نام بیماری است که کمتر به گوش خورده است. اما این بیماری در چند دهه اخیر به دلیل سبک زندگی نادرست و عدم تحرک رو به افزایش می باشد. همیشه پزشکان معتقد هستند پیشگیری از ابتلا به هر نوع بیماری بسیار آسان تر از درمان آن است.
بدون شک با شناخت و آگاهی از این بیماری برای جلوگیری از ابتلا به آن اقدامات لازم را انجام خواهیم داد. این مطلب به معرفی کامل این بیماری اختصاص داده ایم.
سندرم متابولیک چیست؟
سندرم متابولیک گروهی از پنج عامل خطرزا است که احتمال ابتلا به بیماری های قلبی، دیابت و سکته مغزی را افزایش می دهد. پنج عامل خطرزا عبارتند از:
- فشار خون بالا (بیشتر از میلی گرم جیوه 85/30)
- قند خون بالا (مقاومت به انسولین)
- چربی اضافی در دور کمر
- سطح بالای تری گلیسیرید
- سطح پایین کلسترول خوب یا HDL
داشتن یکی از این عوامل به معنای خطر ابتلا به سندرم متابولیک نیست؛ با این وجود داشتن یکی از این بیماری ها، احتمال ابتلا به بیماری قلبی عروقی را افزایش می دهد. داشتن سه یا بیشتر از این عوامل منجر به تشخیص سندرم متابولیک می شود و احتمال به خطر افتادن سلامت فرد را بالا می برد.
نکته: انجمن قلب آمریکا (AHA) گزارش می دهد که در حال حاضر 23 درصد از بزرگسالان دارای سندرم متابولیک هستند.
چه عواملی خطر ابتلا به سندرم متابولیک را بالا می برد؟
عواملی که خطر سندرم متابولیک را بالا می برد، بیشتر مربوط به اضافه وزن در افراد می باشد. دو عامل مهم خطر توسط National Heart و Lung Blood Institute Trusted Source تعریف شده است:
- چاقی مرکزی یا چربی اضافی در قسمتهای میانی و فوقانی بدن
- مقاومت به انسولین، در این زمان بدن قادر نمی باشد از قند موجود در بدن استفاده کافی را ببرد
عوامل دیگری نیز وجود دارند که می توانند خطر ابتلا به سندرم متابولیک را افزایش دهند. این ها شامل موارد زیر می شود:
- سن
- سابقه خانوادگی سندرم متابولیک
- عدم تحرک
- نداشتن ورزش روزانه
- خانم هایی که مبتلا به سندرم تخمدان پلی کیستیک هستند
سندرم متابولیک چگونه تشخیص داده می شود؟
برای تشخیص سندرم متابولیک، پزشک باید چندین آزمایش مختلف را انجام دهد. از نتایج این آزمایشات برای جستجوی سه نشانه یا بیشتر علائم این اختلال استفاده خواهد شد. پزشک یک یا چند مورد از موارد زیر را بررسی خواهد کرد:
- اندازه دور کمر
- میزان تری گلیسیرید خون ناشتا
- سطح کلسترول خوب و بد
- میزان فشار خون
- میزان سطح گلوکز خون در زمان ناشتا
نکته: ناهنجاری های ذکر شده در سه یا بیشتر از این آزمایش ها نشانگر وجود سندرم متابولیک است.
عوارض ناشی از سندرم متابولیک
عوارض ناشی از سندرم متابولیک اغلب مزمن و طولانی مدت هستند. آن ها شامل موارد زیر می باشند:
- سخت شدن شریان ها (آترواسکلروز)
- دیابت
- حمله قلبی
- بیماری کلیوی
- سکته مغزی
- بیماری کبد چرب غیر الکلی
- بیماری شریان محیطی
- بیماری عروقی
در این نوع بیماری اگر فرد مبتلا به سندروم باشد و دچار دیابت شود، این امکان وجود دارد سلامتی بدنی فرد از جهت های دیگر نیز در خطر بیفتد، از جمله:
- آسیب چشم (رتینوپاتی)
- آسیب عصبی (نوروپاتی)
- بیماری کلیوی
- قطع عضو اندام
چگونه سندرم متابولیک درمان می شود؟
- اگر فردی به سندرم متابولیک مبتلا شده باشد، هدف از درمان آن کاهش احتمالی مبتلا شدن به بیماری های دیگر است.
- پزشکان در اکثر مواقع اولین توصیه ای که به بیمار دارند، تغییر در سبک و شیوه زندگی آن ها است. هدف از این تغییر، کاهش وزن بین 7 تا 10 درصد از وزن فعلی بیمار می باشد.
- از دیگر راهکار هایی که برای درمان این نوع بیماری در نظر می گیرند، انجام ورزش روزانه حداقل 20 دقیقه است. با این عملکرد تحرک کافی برای کاهش وزن و از بین رفتن کلسترول در فرد بیمار بالا می رود.
- پزشکان در شرایطی که بیماری متابولیک بسیار پیشرفته باشد، اگر فرد بیمار سیگار مصرف می کند، از او می خواند ار کشیدن آن اجتناب کند.
- پزشک ممکن است داروهایی را برای کاهش فشار خون، کلسترول یا قند خون تجویز کند.
- آن ها همچنین در برخی از مواقع آسپرین با دوز کم تجویز می کنند تا به کاهش خطر سکته و حمله قلبی کمک کند.
آیا می توان از سندرم متابولیک جلوگیری کرد؟
- قطعاً جلوگیری از سندرم متابولیک امکان پذیر است. حفظ اندازه و چربی دور کمر و فشار خون متعادل و میزان کلسترول باعث کاهش خطر ابتلا به سندرم متابولیک می شود.
- ورزش و کاهش وزن می تواند به این تلاش ها کمک کرده و مقاومت انسولین را کاهش دهد.
در آخر:
سندروم متابولیک بیماری است که می توان با رعایت رژیم غذایی به خصوص جای دادن سبزی و میوه در وعده های غذایی از ایجاد آن جلوگیری کرد. این را باید در نظر داشت هر کدام از ما با رعایت نکردن مواردی که باعث سلامتمان می شود در معرض این بیماری خطرناک قرار داریم.
