سلولیت (cellulitis) به عنوان یک عفونت باکتریایی قوی است. اما در این مطلب کانون توجه به سمت بررسی سلولیت (cellulite) که تجمع چربی زیر پوست است، خواهد بود.
این چربی‌ها در زیر پوست یکی از عوارض اضافه وزن و چاقی محسوب می‌شوند اما گاهی به دلیل بیشتر بودن بافت چربی در بدن افراد لاغر نیز می‌تواند وجود داشته باشد. بهتر است با ادامه متن همراه شوید تا نکات مهم‌تری از جمله موارد زیر را در رابطه با این موضوع بررسی کنیم:
- سلولیت و تجمع چربی زیر پوست
- تفاوت سلولیت و چاقی
- علائم وجود آن
- راهکارهای درمانی موثر
- پیشگیری از ایجاد آنها
سلولیت و تجمع چربی زیر پوست
سلولیت بعنوان یک بیماری تلقی نمی‌شود، عوارض بدی به همراه نخواهد داشت اما ظاهری نازیبا را به ارمغان می‌آورد که این موضوع مورد پسند همه نیست. سلولیت به علت تجمع بافت چربی زیر پوست ایجاد میشود.
ناهمواری‌هایی در سطح بدن به خصوص در قسمت‌هایی مانند کشاله ران، باسن، شکم و پهلوها به ویژه برای خانم‌ها بر اثر ایجاد توده‌های چربی زیر پوست ایجاد میشود.
انباشته شدن مواد زائد و چربی‌ها به صورت گلوله گلوله زیر پوست که به صورت برجستگی‌هایی روی پوست نشان داده میشود، علامتی بزرگ برای وجود سلولیت در بافت بدن است.
نداشتن اعتدال در خورد و خوراک، کمبود پروتئین، فشارهای عصبی، مصرف بیش از حد کربوهیدرات و مواد قندی همه و همه می‌توانند عاملانی برای ایجاد سلولیت باشند.
در بافت‌های ران و باسن سلولیت بیشتر شکل می‌گیرد. این جریان به این دلیل است که تجمع چربی در این قسمت‌ها بیشتر از بقیه قسمت‌ها است اما ممکن است در قسمت‌های دیگر بدن، مثل بازو و پهلوها نیز شاهد این تجمع‌های چربی باشیم.
در حالی که سلولیت یک فرآیند طبیعی بدن است و به بدن ضرری نمی‌رساند اکثر افراد ظاهر آنرا دوست ندارند و در صدد درمان آن هستند. این موضوع در حالتی است که حتی افراد لاغر و بدون اضافه وزن نیز ممکن است دچار این عارضه شوند.
تفاوت سلولیت و چاقی چیست؟
بهتر است این نکته را بدانیم که حتی افراد لاغر هم ممکن است سلولیت داشته باشند. چاقی به صورت کلی در بدن پخش میشود و تمام اندام را درگیر می‌کند اما در مقابل آن سلولیت فقط در نواحی خاصی از بدن ایجاد میشود.
عواملی مثل هورمون‌ها، فشارهای روحی و ناپرهیزی‌های غذایی در تشکیل سلولیت بسیار موثر هستند اما چاقی کمتر تحت تاثیر این دلایل قرار می‌گیرد.
فردی که به چاقی و اضافه وزن دچار میشود دارای پوست شل و صاف است ولی قسمت‌های سلولیتی در بدن دارای پستی و بلندی است که سفت نیز هستند.
درضمن چاقی در آقایان و خانم‌ها دیده میشود، در حالی که سلولیت اغلب سطح پوست اندام‌های خانم‌ها را درگیر می‌کند. در هر سنی امکان چاق شدن وجود دارد در حالی که سلولیت بیشتر بعد از سن بلوغ و شروع قاعدگی ایجاد میشود.
علائم سلولیت
چربی‌های سلولیتی زیر پوست، بین عضلات و فیبرهایی که پوست را به عضله وصل کرده‌اند، ایجاد شده است و به دنبال فشاری که کیسه‌های چربی به بافت پوست وارد می‌کنند، پوستی پرتقالی شکل را ایجاد می‌کند. پوست پرتقالی و فرورفتگی‌های ایجاد شده در سطح پوست بر اثر این موضوع است که بعنوان علامت وجود سلولیت ایجاد شده‌اند.
سلولیت اکثر اوقات بعد از سن بلوغ دیده میشود و بین خانم‌ها شایع‌تر است زیرا حجم فیبر موجود در بافت‌های مفصلی و بافت‌های ارتباط دهنده آنها بیشتر است. حتی گاهی این موضوع بین خانم‌های جوان نیز وجود دارد اما در سنین بالاتر به دلیل نازک شدن پوست بیشتر دیده میشود. این موضوع با افزایش چربی و شل شدگی عضلات افزایش خواهد یافت.
در مورد سلولیت علائمی که به چشم می‌خورد به دو مورد، از جمله فرورفتگی‌های پوستی (پوست پرتقالی شدن) و چروکیدگی در بافت‌های پرچربی که برآمدگی و فرورفتگی‌هایی را نیز ایجاد کرده است، می‌توان اشاره کرد.
علت ایجاد سلولیت
هر عارضه‌ای در بدن بنا به علت‌هایی ایجاد میشود. سلولیت نیز بعنوان یک عارضه پوستی بر اثر عواملی ایجاد و در پی آن تشدید میشود. اختلال در رشته‌های اتصال دهنده که میان بافت‌های چربی قرار گرفته‌اند و پوست را به ماهیچه وصل کرده‌اند را مهمترین علت ایجاد سلولیت باید دانست.
وقتی سلول‌های چربی انباشته و بزرگ شوند، پوست را به خارج هول داده و رشته‌های اتصال دهنده پوست را به داخل می‌کشند. این حالت است که موجب به وجود آوردن برآمدگی و فرورفتگی‌ها در سطح پوست میشود. از جمله دیگر عوامل عمده‌ای که موجب بروز سلولیت می‌شوند به موارد زیر می‌توان اشاره کرد:
1. ورزش نکردن، عدم تحرک و فعالیت بدنی
مهمترین عامل ایجاد سلولیت عدم فعالیت بدنی محسوب میشود. در واقع فعالیت بدنی و ورزش کردن موجب بهبود خونرسانی به بافت‌های چربی شده و متابولیسم آنرا بالا میبرد که در صورت عدم تحرک عوارضی چون سلولیت ایجاد خواهد شد.
2. ژنتیک و زمینه‌های ارثی
زمینه‌های وراثتی، عاملی دیگر برای بروز و تشدید سلولیت به شمار می‌روند. در واقع احتمال ایجاد سلولیت در خانم‌هایی که مادر و مادربزرگ آنها به سلولیت مبتلا بوده‌اند بیشتر از سایرین است.
در واقع می‌توان گفت میزان سلول‌های چربی و نواحی تجمع در بدن زمینه وراثتی دارد و تعداد عروق خونی و لنفاوی نیز تاثیرگذار هستند که افراد به دلیل داشتن ژنتیک‌های مختلف و خاص متفاوت بروز خواهد کرد.
3. تغییرات هورمونی
تغییرات هورمونی موجب بروز سلولیت میشود. استروژن بعنوان هورمون زنانه در افراد مستعد این عارضه، موجب تشدید یا زمینه سازی برای ایجاد سلولیت خواهد بود.
هورمون‌های انسولین، نورآدرنالین، پرولاکتین و آدرنالین نیز می‌توانند در ایجاد سلولیت نقش به سزایی را ایفا کنند. با بالارفتن سن خانم‌ها و بروز یائسگی و یا با بارداری خانم‌ها به علت قطع ترشح برخی هورمون‌ها، تغییر سطح هورمون‌ها و افزایش سطح چربی‌های مورد نیاز برای رشد جنین دوره‌هایی محسوب می‌شوند که سلولیت بر اثر آنها ایجاد میشود.
لازم به ذکر است که سلولیت بعد از دوران بلوغ ایجاد میشود زیرا فعالیت هورمون‌ها افزایش می‌یابد.
4. اختلالات دستگاه گردش خون
اختلالات موجود در دستگاه گردش خون عاملی دیگر برای تشکیل توده‌های سلولیت هستند که اگر افراد عملکرد سیستم عروقی خوبی داشته باشند کمتر دچار تجمع شدن توده‌های چربی زیر پوست می‌شوند.
در صورت عدم عملکرد درست سیستم عروقی، آب در بافت‌های مختلف حبس شده و در نتیجه تشکیل سلولیت به همراه می‌آورد. در این صورت افراد دائما احساس سنگینی در پاها خواهند داشت، که برای درمان آن از ورزش، پیاده روی و نوشیدن آب زیاد می‌توان بهره برد.
همینطور افرادی که بیشتر به پوشیدن لباس‌های تنگ، کفش‌های پاشنه بلند، ورزش در محیط‌های گرم و ایستادن در مدت زمان طولانی عادت دارند، توصیه میشود که این عادات را کنار گذاشته تا به روند بهبود در این زمینه کمک کرده باشند.
از عوامل دیگری که می‌توان برای ایجاد سلولیت عنوان کرد به موارد زیر می‌توان اشاره کرد:
- خوردن غذاهای چرب، ناسالم، فست فود و تنقلات
- هر چه حجم چربی زیر پوست بیشتر باشد احتمال تشکیل سلولیت بیشتر است
- سیگار کشیدن
- استرس (با افزایش ترشح هورمون‌ها همراه است)
- کاهش و افزایش ناگهانی وزن
- زیاد در معرض نور آفتاب بودن
- آلرژی‌های غذایی
- رژیم‌های غذایی نامناسب جهت لاغری
- استفاده از داروهای هورمونی مثل (داروهای ضد بارداری)
- جریان ناکافی سیستم لنفاوی
راه‌های درمان سلولیت
تکنیک‌های بسیاری برای درمان سلولیت تنظیم شده‌اند که می‌توان با کمک آنها از شر توده‌های چربی زیر پوستی خلاص شد و یا از شدت آنها کاست.
در کنار این مسائل می‌توان با داشتن رژیم غذایی درست و انجام فعالیت بدنی اینگونه اختلالات زیبایی پوست را تا جای ممکن کاهش داد و از بین برد. راه کارهایی از جمله مواردی که در ادامه بیان خواهیم کرد، بسیار موثر عمل خواهند کرد.
1. درمان خانگی برای از بین بردن سلولیت
1. ماساژ و کشیدن برس خشک که روشی ساده برای بهبود جریان خون است، می تواند پس از بکارگیری مرتب روزانه 5 دقیقه، در از بین بردن سلولیت‌ها کمک شایانی باشد.
2. پودر قهوه به صورت نوشیدنی می‌تواند با افزایش گردش خون در بدن باعث کمک به از بین رفتن توده‌های چربی شود. همینطور از پودر قهوه می‌توان بعنوان یک اسکراب برای پاک کردن سلول‌های مرده و ساخت دوباره سلول‌های سالم بهره لازم را برد.
3. فلفل قرمز و فلفل کایین سرشار از ویتامین B هستند. از این رو باعث تقویت و بازیابی بافت‌های ارتباطی شده و با ایجاد سلولیت توده‌های چربی مبارزه می‌کند.
4. سرکه سیب با داشتن مواد معدنی مانند پتاسیم، منیزیم و کلسیم می‌تواند سلولیت را از بین ببرد. سرکه سیب با دفع کردن سموم و نگه داشتن آب در اطراف ران و معده وجود توده‌های چربی را کاهش می‌دهد. علاوه بر این موارد سرکه سیب کمک به کاهش وزن کرده و موجب میشود چربی در بدن کاهش یابد. از سرکه سیب برای مالیدن در سطح سلولیتی و هم بصورت نوشیدن می‌توان بهره برد.
5. ماهی سالامون سرشار از آنتی اکسیدان است که سلول‌های چربی را می‌شکند. اسیدهای چرب امگا 3 موجود در سالامون باعث کاهش اشتها شده و باعث ترمیم و تقویت بافت‌های پوست میشود. ساخت سموم مضر در سطح خون را کاهش داده و موجب بهبود گردش خون میشود.
6. گوجه فرنگی سرشار از لیکوپن (رنگدانه‌های مفید) است که با کمک آن از تجزیه کلاژن جلوگیری میشود.
7. خوردن روزانه دو قاشق روغن نارگیل قبل از ورزش موجب میشود تا فرآیند سوزاندن چربی بالا رفته و توده‌های چربی زیر پوستی با سرعت بیشتری از بین بروند.
8. روغن نارگیل را با مقداری روغن اسطوخودوس ترکیب کرده و در قسمت‌های سلولیتی ماساژ دهید تا پس از مدتی به حل شدن چربی های زیر پوستی منجر شود.
9. استفاده از روغن زیتون که به عنوان یک چربی سالم برای همه شناخته شده است، می‌تواند با خاصیت سوزانندگی چربی‌ها، از گسترش چربی‌ها در بدن جلوگیری کند. بنابراین زیتون و روغن زیتون بعنوان یک خوراکی خوب برای جلوگیری از ایجاد سلولیت است.
اعمال ساده دیگری همچون ماساژ با کرم‌های مخصوص ماساژ، ورزش منظم، نوشیدن آب زیاد، خودداری از سکون و نشستن طولانی مدت، وزن ایده آل، ماساژ، خودداری از کشیدن سیگار و خودداری از پوشیدن لباس‌های تنگ می‌توانند در درمان و از بین رفتن سلولیت بسیار موثر باشند.
2. رژیم غذایی برای از بین بردن سلولیت
به طور کلی برای از بین رفتن سلولیت لازم است تا یک رژیم غذایی مناسب که سرشار از ویتامین‌ها، آنتی اکسیدان، مواد معدنی و همینطور دارای یک تعادل صحیح و حاوی انواع مختلف از مواد غذایی برای بدن است را پیش گرفت.
از این طریق می‌توان بافت‌های ارتباطی و تولید کلاژن را بهبود داد و تقویت کرد تا بتوانند با تشکیل سلولیت مقابله کنند. همینطور چربی‌های سالم موجود در آجیل، دانه‌ها و روغن ماهی به عنوان چربی‌های سالم، می‌توانند به گردش خون بهتر در بدن کمک کرده و با اکسیژن رسانی بهتر موجب بهبود روند متابولیسم بدن شوند.
برای از بین رفتن سلولیت و اتخاذ رژیمی خاص بهتر است مانند سایر رژیم‌های غذایی سالم و برنامه ریزی شده، از مصرف کربوهیدرات و چربی پرهیز کنید.
غذاهایی مانند غذاهای فست فود، پیراشکی، کیک خامه‌ای و انواع شیرینیجات که موجب افزایش میزان ترشح انسولین می‌شوند و از سویی دیگر باعث افزایش چربی خواهند شد، تهدیدی بزرگ برای ایجاد سلولیت به شمار می‌روند.
همینطور سعی کنید از مصرف زیاد نمک دوری کنید و مصرف نمک خود را محدود کنید. رژیم‌های غذایی که سدیم زیادی را شامل می‌شوند، منجر به حفظ مایعات در بدن می‌شوند و باعث بدتر دیده شدن این توده‌های چربی مزاحم خواهند شد که ظاهری بد را برای پوست فرد به ارمغان می‌آورد.
3. حرکات ورزشی برای از بین بردن سلولیت
در کنار انجام دادن روش‌های گفته شده برای از بین بردن سلولیت لازم است تا فعالیت بدنی منظمی را پیش گرفت. در واقع رژیم غذایی سالم و درست برای رهایی از سلولیت‌ها، به تنهایی کافی نیست.
ماساژ، ورزش زیاد و مرطوب نگه داشتن پوست ضرورت‌هایی هستند تا از این عارضه پوستی بتوان دور ماند. اما بهتر است در ابتدای شروع درمان سلولیت، بدون در نظر داشتن محدودیت‌های ساعتی ورزش را پیشه راه خود بدانید.
یعنی در هر فرصتی به باشگاه بروید و ورزش‌های هوازی را شروع کنید یا در منزل حرکات کششی و تمرینات عضلانی را انجام دهید. ترجیحا ورزش‌هایی انجام دهید که در آن قسمت تجمع چربی بیشتری دارید.
سلولیت را می‌توان در منزل و با صرف وقت و بدون هزینه، با انجام حرکاتی ساده و آسان از بین برد و درمان کرد. در اینجا سعی می‌کنیم با معرفی حرکات و روش‌هایی برای قسمت‌های مستعد سلولیت به بهبود و در نتیجه رفع کامل سلولیت‌ها کمک کنیم.
- انجام حرکت لانگز به جلو یا لانگز به پهلوها که هر دو پا را درگیر می‌کند در از بین رفتن سلولیت بسیار موثر است. همینطور برای صاف شدن قسمت‌های شل شده باسن و شکم بسیار موثر است.
- از ورزش‌های هوازی می‌توان به عنوان ورزش‌های ضد سلولیت بودن نام برد. همینطور طناب زدن به عنوان یک ورزش هوازی سیستم گردش خون را بهبود بخشیده و موجب دفع سموم از بدن نیز خواهد شد.
- روی یک استپ یا پله بایستید و ساق پای خود را بالا و پایین ببرید. این عمل موجب چربی سوزی شده و خون را به حرکت در می آورد از همین جهت باعث تقویت عضلات پا شده و سبب از بین رفتن توده‌های چربی نیز میشود.
- انجام حرکت دوچرخه خوابیده هم بر روی عضلات شکم تاثیر بسیاری دارد و همینطور با فعالیت پاها موجب تقویت عضلات و موجب تحریک گردش خون شده و سلولیت را می‌سوزاند.
- حرکت پل تک پا علاوه بر تمرین تعادل موجب گردش خون در زوایای دیگر در پا میشود که با تحمل فشار وارده، عضلات پا تقویت شده و با تداوم انجام این حرکت، توده‌های چربی از بین می‌روند.
- انجام حرکات کیک بک و پلای اسکات از جمله حرکاتی هستند که فوق العاده موثر بر گردش خون در قسمت‌های مختلف بدن بوده و موجب از بین رفتن چربی خواهند شد.
4. راه‌های درمانی سریع سلولیت
در میان روش‌های طبیعی که گفته شد، روش‌های دیگری وجود دارد که توسط پزشکان برای بیماران انجام میشود تا سریع‌تر این عارضه پوستی از بین رفته و ظاهر زیبای پوست باز گردد.
باید به این نکته توجه کرد که هیچ یک از این روش‌ها دائمی نیستند و نتایج آنها بیشتر از یک سال باقی نخواهد ماند. این روش‌ها عبارتند از مواردی که رد ادامه برایتان بیان خواهیم کرد.
- روش PRP یا پلاسمای غنی از پلاکت روشی است که با تزریق به نواحی خاصی از پوست به رشد کلاژن و اصلاح بافت ها کمک می‌کند.
- مزوتراپی با تزریق مستقیم داروها در بافت آسیب دیده موجب از بین رفتن سلولیت‌ها میشود. مواد مختلفی از جمله کافئین، هورمون‌ها، عصاره‌های گیاهی و آنزیم‌ها به داخل ناحیه تزریق می‌شوند. اکثرا این تزریق‌ها برای چند جلسه باید انجام شوند.
- با استفاده از لیزر بافت‌های زیر پوست را گرم می‌کنند و با تحریک کلاژن سازی، آزاد کردن فیبر، کاهش چربی زیر پوستی و بهبود دادن بافت پوست باعث از بین رفتن سلولیت می‌شوند. اگرچه باید برش‌هایی در سطح پوست ایجاد کنند اما با استفاده از بی حسی موضعی به نتیجه دلخواه در قسمت مورد نظر بدن البته زیر نظر متخصص دست خواهید یافت.
- کرایولیپولیز به عنوان یک روش غیر تهاجمی موحب یخ زدن سلولیت‌ها و در نتیجه شکستن آنها میشود. دلیل از بین رفتن سلولیت‌ها با این روش، آسیب پذیر بودن نسبت به سرما در در مقابل بافت‌های دیگر است. هنگامی که آنها می‌شکنند و می‌میرند بدن به طور طبیعی آنها را از طریق سیستم لنفاوی دفع می‌کند. این روش 3 الی 4 ماه زمان میبرد تا نتیجه را نشان دهد.
- روش RF یا رادیو درمانی موجب گرم شدن سلولیت‌ها میشود و با انرژی تولید شده به بافت‌های زیرین پوست نفوذ می‌کند. این گرما فیبرهای کلاژن را منقبض کرده و همینطور موجب تولید کلاژن میشود. از این رو پوست سفت‌تر و استوارتر دیده میشود.
- امواج فراصوت کویتیشن با سونوگرافی برای تخریب سلولیت‌ها استفاده می‌شوند. در این روش سلول‌های چربی به حالت مایع تجزیه شده و به صورت پسماند از طریق مجاری ادراری از بدن خارج می‌شوند. روشی با آرامش به همراه ماساژ و گرما برای فرد تحت درمان محسوب میشود.
- روش لیپوماتیک با حداقل میزان تهاجمی بودن فرورفتگی‌های سطح پوست را کاهش می‌دهد. این دستگاه با ارتعاشات قدرتمند و حرکتی، فرورفتگی‌ها را یکنواخت کرده و محرکی برای تولید کلاژن است تا ظاهری صاف را ایجاد کند.
راه‌های پیشگیری از سلولیت
در میان همه روش‌ها، روشی قاطع برای پیشگیری از ایجاد سلولیت وجود ندارد. اما از آنجایی که زمینه ایجاد سلولیت در افراد چاق بیشتر است، توصیه میشود از افزایش وزن و چاقی دوری کنید.
از این رو باید همواره از رژیم غذایی سالم و ورزش مرتب، پیروی کنید. مواد غذایی حاوی ویتامین C و سبزیجات، منابعی هستند که تولید کلاژن و بهبود بافت‌های ارتباطی را به ارمغان می‌آورند. به همین دلیل توصیه میشود حتما در رژیم غذایی روزانه خود از این منابع بهره ببرید.
پروتئین بیشتری مصرف کنید و تا جای ممکن از مصرف غذاهای چرب و کربوهیدرات پرهیز کنید. نوشیدن آب برای حفظ زیبایی پوست بسیار موثر است و سبب بهبود گردش خون خواهد شد. همواره پیاده روی و ورزش کنید و استرس را از خود دور کنید.
جمع‌بندی
سلولیت ممکن است زیبایی ظاهری را از بین ببرد اما مهمتر از زیبایی ظاهری سلامت بدن است که در طولانی مدت تحت تاثیر این موضوع قرار می‌گیرد. پس بهتر است راهکارهای پیشگیری از ایجاد آنرا پیش گرفت.
نکته مهم دیگر اینکه اگر دارای سلولیت هستید، سریعا رو به کنترل و درمان آن آورده تا بر اثر مرور زمان تشدید نشوند. همواره سبک زندگی درست و نگه داشتن وزن متعادل در این امر کمک شایانی می‌رساند.
