آشنایی با بابونه
بابونه یک گیاه علفی یک ساله است که دارای گلهای ریز با گلبرگ های سفید و مرکز زرد رنگ است. این گیاه هم خانواده مینای چمنی و از تیره کاسنیان است. گونه بابونه رومی و بابونه شیرازی را برای درمان بیماری ها تجویز می کردند. گیاه بابونه خواص بسیار دارد و از گذشته تا به امروز استفاده های بسیاری دارد.
از این گیاه پرخاصیت به صورت چای بابونه، عرق بابونه و روغن بابونه استفاده های فراوان میشود. از بابونه با نام های بابونج، بابونق و بابونک هم در کتب قدیمی یاد شده است. شیخ الرئیس در کتاب قانون بابونه را دارای انواع مختلفی می داند ، او رایج ترین و پرخاصیت ترین آن را بابونه زرد دانسته است.
خواص بابونه
این گیاه شگفت انگیز دارای خواص بسیاری است که برای درمان بیماری های مختلف مورد استفاده قرار میگیرد. چای این گیاه در بین مردم طرفداران بسیاری دارد. مصرف این گیاه در کتاب ها هم آمده است. در کتاب پیتر خرگوشه، وقتی پیتر خرگوشه از تعقیب و گریز خلاص میشود. مادرش به او چای بابونه میدهد تا از استرس تعقیب شدن توسط آقای مکگرگور بهبود یابد. در زیر به چند تا از خواص بابونه اشاره شده است.
خواص بابونه در بهبود درد معده
برخی از شواهد نشان داده است که بابونه و یا عصاره آن در هضم بهتر غذا کمک میکند و ریسک مشکلات هاضمه را کاهش میدهد. در مطالعه ای بر روی موش ها نشان داده شده است که مصرف بابونه تاثیر خوبی روی روند بهبودی موش هایی که به اسهال مبتلا شده بودند، دارد.
در مطالعه دیگری هم نشان داده شده است که بابونه از بروز زخم معده جلوگیری می کند. این گیاه با کاهش اسیدیته و فعالیت باکتری های مولد زخم معده به بهبود آن کمک میکند و از پیشرفت آن جلوگیری میکند. اگرچه برای اثبات این موضوع به انجام تحقیقات و آزمایشات بیشتری احتیاج است؛ بسیاری از بیماران که از درد معده رنج می برند، گفته اند که با مصرف چای بابونه در معده آنها کاهش پیدا کرده است.
خواص بابونه در بهبود خواب
بابونه دارای خواصی است که باعث بهتر شدن کیفیت خواب می شود. گیاه بابونه دارای آنتی اکسیدان آپیجنین است که در مغز گیرنده های خواب را به هم پیوند می دهد که باعث میشود خواب آلودگی ایجاد شود و از اینسومنیا ( بی خوابی) و بی خوابی مزمن پیشگیری می کند.
در یک تحقیق در زنان پس از زایمان دیده شده است که مصرف چای بابونه به مدت دو هفته بعد از زایمان، بی خوابی و در نتیجه آن افسردگی پس از زایمان که در اثر بی خوابی به وجود می آید؛ نسبت به کسانی که این چای را مصرف نکرده اند کمتر است.
در یک تحقیق دیگر نتیجه گیری شده است که کسانی که در روز 280 میلی گر م عصاره بابونه دو بار در روز مصرف کرده اند نسبت به کسانی که این مقدار را در برنامه غذاییشان نداشته اند؛ کمتر دچار بیداری بین خواب شبانه شده اند و 15 دقیقه زودتر از آنها به خواب رفته اند.
این نتایج امیدوار کننده هستند ولی برای اثبات این ادعا ها بهتر است تحقیقات بیشتری انجام شود. به هر حال نوشیدن چای بابونه پیش از خواب ارزش امتحان کردن را دارد اگر شما از بی خوابی رنج میبرید.
بابونه و خاصیت ضد سرطانی
آنتی اکسیدان های یافت شده در بابونه می تواند به جلوگیری و بهبود برخی از سرطان ها کمک کند. در طی مطالعاتی نشان داده است که آنتی اکسیدان آپیجنین موجود در بابونه به بهبود سرطان هایی مانند سینه، دستگاه گوارش، پوست، پروستات و رحم کمک میکند.
علاوه بر این در یک مطالعه بر روی 537 نفر که در هفته 2 تا 6 بار از چای بابونه مصرف میکردند، نشان داده شد که پیشرفت سرطان تیروئید در کسانی که از این چای استفاده کرده اند؛ کند شده است. این یافته های تازه امیدوار کننده است ولی برای اثبات نقش بابونه در پیشگیری از سرطان به تحقیقات بیشتر نیاز است.
خواص بابونه در کاهش قند خون
نوشیدن چای بابونه ممکن است به کاهش قند خون منجر شود؛ خاصیت ضد التهابی بابونه به سلول های لوزالمعده کمک میکند که تا افزایش بیش از حد قند خون را کاهش دهد. سلامت این عضو برای بدن حیاتی است چون کنترل کننده میزان قند خون آزاد شده در خون را با استفاده از هورمون انسولین دارد.
در یک تحقیق در بین 64 بیمار دیابتی دیده شده است که کسانی که روزانه از چای بابونه استفاده می کردند نسبت به کسانی که از آب استفاده می کردند، قند خون کمتری داشته اند.
همچنین یک تحقیق در حیوانات نشان داده است مصرف چای بابونه می تواند تا حد زیادی قند خون ناشتا را کاهش دهد و همینطور بالا رفتن ناگهانی قند خون را بعد از غذا خوردن را کنترل کند.
بابونه و سلامت قلب
بابونه سرشار از فلاون (رنگدانه زرد) است که در رده آنتی اکسیدان ها قرار میگیرد. این ماده (فلاون) به دلیل خاصیت پایین آوردن فشار خون و کلسترول که سلامت قلب را بهبود میبخشد؛ توسط دانشمندان بسیار مورد مطالعه قرار گرفته است.
در تحقیق بر روی 64 فرد مبتلا به دیابت که روزانه از چای یا عصاره بابونه استفاده می کردند، دیده شده است که این افراد در دوره مصرف سطح فشار خون، کلسترول بد و تری گلیسرید کمتری دارند نسبت به بیماران دیابتی که از چای بابونه استفاده نکرده اند. در زمینه تاثیر بابونه بر سلامت قلب هنوز تحقیقات بیشتری مورد نیاز است.
دیگر خواص بابونه برای سلامتی
بابونه به وسیله تقویت سیستم ایمنی بدن به جنگ با سرماخوردگی می پردازد؛ از طرفی در برخی از منابع هم آمده است که چای بابونه در نرم کردن گلو و بهبود سرفه هم موثر است.
در برخی از تحقیقات نشان داده شده است که بابونه می تواند در رفع اضطراب و افسردگی موثر باشد البته این نتیجه در طی تحقیق که در آن افراد از بابونه به صورت مکمل غذایی استفاده می کردند؛ گرفته شده است.
گزارش هایی در زمینه تاثیر بابونه بر پوست به واسطه استفاده از آن به صورت کرم، صابون و لوسیون، بهبود التهابات پوستی شده است.
برخی از افراد درگیر بیماری های استخوانی هم پس از مصرف بابونه به صورت چای، بهبود در وضعیت سلامت خودشان را اذعان کرده اند.
در اینجا لازم به یادآوری است اگرچه تاثیر بابونه در بهبود بیماری ها و افزایش سلامتی به صورت علمی اثبات نشده است ولی این امر به اشتباه بودن این نتایج و گزارش ها اشاره ای ندارد. تنها دلیل عدم اثبات این موارد، مورد تحقیق قرار نگرفتن است که امیدواریم در آینده این تحقیقات صورت گیرد و نتایج آن برای بیماران امیدوار کننده باشد.
عوارض مصرف بابونه
این گیاه ممکن است برای کسانی که به گیاهان این خانواده حساسیت دارند؛ مشکل زا باشد؛ در صورت هرگونه عوارض از مصرف دوباره آن خودداری کنید.
بسیاری از محصولات خانگی بابونه می تواند برای چشم مشکلاتی را بوجود بیاورد. حتی الامکان سعی کنید از استفاده عصاره این گیاه در اطراف چشم ها اجتناب کنید.
مصرف گیاه بابونه یا عصاره آن برای کودکان، زنان باردار و شیرده، بیماران کبد و کلیه توصیه نمیشود. ولی تاکنون هیچ گونه خطر جدی یا تهدید سلامتی از مصرف این گیاه در سراسر جهان دیده نشده است.
خواص بابونه از نظر طب سنتی
گیاه بابونه از نظر طب سنتی دارای طبع گرم و خشک است. از گذشته در میان مردم جهان استفاده از این گیاه پرخاصیت مرسوم بوده است. این گیاه با در درمان بیماری هایی معده، گوارش، اعصاب، استخوان و مفصل، استرس و اضطراب، زنان و پوستی رواج داشت است. بابونه قاعده آور است و برای تسکین دردهای قاعدگی هم مفید واقع شده است. مهمترین خاصیت بابونه، خواب آوری آن است که از گذشته برای کسانی که خواب سختی داشته اند؛ تجویز می شده است.
طرز تهیه چای و روغن بابونه
چای بابونه مانند همه چای ها به این صورت است که خشک شده گیاه بابونه را با آب جوش آمده در یک ظرف میریزم و بعد از گذشت پنج دقیقه محلول را صاف کرده و میل میکنیم.
روغن بابونه از لوسیون های طبیعی بدن است که طرز تهیه آسانی دارد. روغن زیتون یا روغن کنجد را در ظرفی میریزیم و نصف مقدار روغن گیاه بابونه اضافه میکنیم و به اندازه روغن آب جوشیده سرد شده به مخلوط اضافه میکنیم و روی شعله قرار می دهیم. اجازه میدهیم آب بخار شود پس از آن روغن را صاف کرده و در ظرفی نگهداری می کنیم.
خواص بابونه برای پوست
همانطور که در بالاتر گفته شد، گیاه بابونه خاصیت ضد التهابی دارد و این خاصیت به وجود آنتی اکسیدان های موجود در آن مرتبط است. فلاون (رنگدانه زرد) موجود در بابونه که در واقع یک آنتی اکسیدان قوی است باعث کاهش استرس اکسیداتیو می شود.
التهابات پوستی مانند جوش، قرمزی، سوختگی و اگزما از بیماری های پوستی هستند که بسیاری را درگیر کرده است. بابونه با خاصیت ضد التهابی خود می تواند به کمک این بیماری ها بیاید. در سوختگی های سطحی، استفاده از بابونه خیس شده بر روی محل سوختگی می تواند مفید باشد. برای بهبود علائم اگزما هم میتوان از این گیاه یا عصاره آن بر روی محل استفاده شود.
برای رفع جوش و قرمز های پوستی میتوان از بوخور بابونه استفاده کرد و از چای آن به محل جوش ها و قرمز ها مالید تا روند بهبودی افزایش پیدا کند. علاوه بر این استفاده از روغن بابونه بر روی جوش ها میتواند مفید باشد و برای کسانی که بعد از حمام کردن، پوستشان خشک می شود هم مفید است.
سخن پایانی
خواص بابونه و تاثیر آن بر سلامتی بدن از کسی پوشیده نیست. از دیرباز این گیاه در بین طبیبان و درمانگران برای درمان بیماری های مختلف مورد استفاده بوده است. امروزه هم در تحقیقاتی از تاثیر این گیاه بر سلامت قلب، مغز، استخوان، دستگاه هاضمه و خواب بهتر پرده برداشت شده است که البته برای پیگیری نتایج بهتر مطالعات بیشتری نیاز است.