بیماری مخملک در کودکان 5 سال به بالا شایع است و میتواند از فردی به فرد دیگر منتقل شود؛ بنابراین اگر کودک شما علائم بیماری را دارد، مراقب شیوع آن باشید و در زمان مناسب به پزشک مراجعه کنید.
در این مقاله نشانههای بیماری و علت ابتلا به آن را بررسی کردهایم تا نسبت به این بیماری آگاهی بیشتری پیدا کنید. مراقبتهای خانگی در دوران نقاهت را فراموش نکنید تا فرد مبتلا سریعتر بهبود پیدا کند.
بیماری مخملک چه نشانه هایی دارد؟
مخملک یا تب اسکارلت (Scarlet Fever) یک بیماری باکتریایی است که علاوه بر تغییرات ظاهری در پوست، در بسیاری از موارد تب شدید و گلو درد به دنبال دارد. علائم اصلی این بیماری عبارت هستند از:
- تب بالا همراه با لرز (38 درجه و بالاتر)
- گلو درد شدید (گلو قرمز میشود و در بعضی موارد لکههای سفید یا زرد به وجود میآید)
علائم ظاهری بیماری مخملک
در این بیماری ابتدا در صورت یا گردن، لکههای قرمزی شروع به ظاهر شدن میکند؛ سپس در تمام تنه و بازوها و پاها پخش میشود. لکهها این ویژگیها را دارند:
- دانههای قرمز ممکن است کمی برجسته باشند و سطح پوست را ناهموار کنند.
- زمانی که پوست را فشار میدهید، لکهها رنگ پریده میشوند.
- مانند آفتاب سوختگی شدید به نظر میرسند.
زبان توت فرنگی در مخملک یک نشانه بارز است که در آن زبان متورم و قرمز خواهد شد. دانههای قرمز و ریزی که روی این ناحیه ظاهر میشود بهخوبی قابل مشاهده است.
در برخی نواحی پوست دانهها پررنگتر هستند و به صورت خطوط قرمز خود را نشان میدهند. چینهای گردن، زیر بغل، کشاله ران، زانو و آرنج جزو این نواحی بهشمار میروند.
حلقههای رنگپریدهای دور دهان به وجود میآید که باعث میشود فرد صورت برافروخته پیدا کند.
علائم جانبی تب اسکارلت
علاوه بر موارد بالا، کودک مبتلا به مخملک، درگیر مشکلات دیگری میشود؛ از جمله:
- درد شکم
- خارش قرمزیها
- حالت تهوع و استفراغ
- تورم لوزهها و غدد لنفاوی
- مشکل در بلع
- سر درد
بیماری مخملک در کودکان مسری است؟
این بیماری واگیر دار است و میتواند افرادی که با کودک مبتلا در ارتباط هستند را هم درگیر کند. فرد 2 تا 5 روز پیش از ظهور علائم، میتواند ناقل این باکتری باشد؛ همچنین در صورت درمان نشدن، حتی تا چند هفته بعد نیز قابلیت شیوع دارد.
راه های انتقال باکتری مخملک
از آنجایی که این باکتری در دهان، گلو و سطح پوست فرد زندگی میکند، انتقال آن از طریق سرفه ، عطسه و لمس پوست است. راههایی که میتواند فرد دیگری را مبتلا کند عبارت هستند از:
- در هوایی تنفس کنید که حاوی قطرات ریز تنفسی (ناشی از عطسه یا سرفه) است.
- سطوح آلوده به باکتری را لمس کنید سپس دست خود را به چشم، بینی و دهان خود بزنید.
- با راشهای سطح پوست بیمار مبتلا در تماس باشید.
- از لیوان، بشقاب و قاشق فرد مبتلا استفاده کنید.
علت مخملک چیست؟
تب اسکارلت، بیشتر کودکان 5 تا 15 سال را درگیر میکند. باکتری مورد نظر که علائم این بیماری را ایجاد میکند استرپتوکوکوس بتا همولیتیک A نام دارد. این باکتری خود را به دهان و بینی میرساند و در آنجا زنده میماند؛ سپس سم تولید شده توسط این باکتری منجر به عفونت و درد گلو به همراه مشکلات پوستی میشود.
مراقبت از بیمار مبتلا به مخملک
اگر کودک شما دچار تب اسکارلت شده است. برای تسکین دادن درد و ناراحتی او میتوانید اقدامات زیر را انجام دهید:
نوشیدن مایعات کافی: گلوی فرد باید مرطوب نگهداشته شود؛ همچنین برای جلوگیری از کمبود آب بدن، مایعات کافی به کودک خود بدهید.
رطوبت کافی هوا: خشکی هوا میتواند گلو درد را تشدید کند؛ بنابراین یک دستگاه بخور تهیه کنید تا هوا را مرطوب نگه دارد.
خوردن غذاهای رقیق و نرم: غذاهایی مانند سوپ که گرم و رقیق هستند میتواند سرعت بهبودی فرد را بالاتر ببرد و از تشدید گلو درد جلوگیری کند. غذاهای سرخ کردنی برای بیمار مضر است.
اجتناب از مواد محرک: فرد بیمار نباید در معرض مواد شوینده یا دود سیگار باشد؛ زیرا این قبیل مواد باعث تحریک گلو میشوند.
کاهش درد و تب: معمولا داروهایی مانند استامینوفن و ایبوپروفن برای کنترل تب تجویز میشوند. داروهایی که پزشک توصیه میکند را منظم مصرف کنید.
مخملک چند روز طول می کشد؟
معمولا حدود یک هفته تا 10 روز طول میکشد، راشهای پوستی و قرمزی روی زبان کمرنگ شود و پس از آن این بثورات به تدریج خشک میشوند. پوست کشاله ران و نوک انگشتان دست و پا تا مدتی بعد از بین رفتن علائم، پوسته پوسته خواهد بود. تب فرد نیز طی 3 تا 5 روز از بین میرود.
اگر مخملک درمان نشود
به نقل از مایو کلینیک بیماری مخملک در صورتی که درمان نشود میتواند به نواحی دیگری از بدن برسد. در برخی موارد نیز ممکن است منجر به تب روماتیسمی شود و قلب، مفاصل و سیستم عصبی را نیز درگیر کند. اندامهایی که ممکن است باکتری به آنها راه پیدا کند عبارت هستند از:
- لوزه
- گوش میانی
- ریه
- کلیه
- خون
- ماهیچهها
- سینوسها
پیشگیری از بیماری
برای این بیماری واکسن وجود ندارد اما میتوانید با انجام اقداماتی از ابتلا به آن پیشگیری کنید. اولین قدم این است که فاصله خود را از فرد دارای علائم بیماری حفظ کنید؛ همچنین موارد زیر را به کودک خود آموزش دهید:
- شستوشوی دست به مدت 20 ثانیه
- استفاده نکردن از ظرفهای مشترک در مدارس
- پوشاندن دهان و بینی در حین عطسه و سرفه دیگران
- حفظ فاصله از فردی که دارای علائم بیماری است
کلام آخر
بیماری مخملک، در اثر حضور نوعی باکتری در دهان و بینی فرد ایجاد میشود و علائمی مانند گلو درد، تب و بثورات پوستی را به دنبال دارد. تصاویر این صفحه میتواند در تشخیص بیماری به شما کمک کند. در صورت مراجعه به پزشک، علائم به مرور کاهش مییابد و راش پوستی در حدود یک هفته از بین میرود. اطرافیان بیمار در طی این مدت باید مراقب واگیری تب اسکارلت باشند.
