آلرژی چیست؟ چه علائمی دارد؟ 4 راه درمان که باید بدانید

آلرژی می‌تواند مشکلاتی مانند خارش، سرفه، عطسه، آبریزش بینی و چشم، التهاب و خیلی از موارد دیگر را ایجاد کند.
این عوارض برای حیات فرد خطری ندارند.
ولی می‌توانند تداخل زیادی در زندگی فرد ایجاد کنند.
در واقع آلرژی پاسخی از سیستم ایمنی بدن به ماده‌ یا مواد خارجی است که معمولا برای بدن ضرری ندارند. این مواد خارجی را آلرژن می‌گویند. آلرژن‌ها ممکن است شامل بعضی از خوراکی‌های خاص، گرده گل و گیاه، یا حتی پر، مو یا پوسته حیوانات شوند.
اما آیا می‌دانید ایمن‌ترین راهکاری که برای کنترل آلرژی وجود دارد، چیست؟
با ادامه این مقاله همراه باشید تا به صورت کاملا ساده اما علمی، نکاتی را در رابطه با آلرژی بررسی کنیم.

مطالب پیشنهادی مرتبط با آلرژی

• رینیت آلرژیک چیست؟
• 5 راهکار ساده برای قطع آبریزش بینی
• 18 بیماری که باعث خارش بدن می‌شوند را بشناسید.

آلرژی چیست؟

آلرژی طبق پاسخ شدید سیستم ایمنی بدن، به یک یا چند ماده خارجی است. همانطور که بیان شد این موادِ غیرمضرِ آلرژی‌زا را آلرژن می‌گویند.
آلرژی با نام حساسیت نیز شناخته می‌شود.

وظیفه سیستم ایمنی بدن این است که در مقابل مبارزه با ذرات بیماری‌زا (پاتوژن‌ها)، از بدن محافظت کند. این کار را با حمله هر چیزی که فکر می‌کند بدن را در معرض خطر قرار می‌دهد، انجام خواهد داد.
بسته به اینکه آلرژن چه چیزی است، ممکن است پاسخ‌های مختلفی مانند عطسه، التهاب یا مجموعه‌ای از علائم را بروز دهد.

جالب است بدانید سیستم ایمنی بدن، به طور معمول بدن را با محیط سازگار می‌کند.
مثلا اگر وقتی چیزی مثل شوره حیوانات خانگی در اطراف وجود داشته باشد، بدن فردی که آلرژی ندارد، می‌داند بی‌ضرر است. ولی وقتی به شوره حیوانات آلرژی داشته باشیم، سیستم ایمنی بدن آن را به عنوان یک مهاجم خارجی که تهدید کننده سلامت بدن است، تشخیص می‌دهد. در نتیجه به آن حمله می‌کند.

آلرژی در خیلی از جوامع، وضعیتی شایع است. روش‌های درمانی مختلفی برای آن وجود دارد که بسته به شدت و شرایط فرد، ممکن است راه کنترل متفاوتی مشخص شود.

علائم آلرژی چیست؟

علائمی که از حساسیت بروز داده می‌شوند، بسته به عوامل آلرژی‌زا ممکن است متفاوت باشند. علائم بروز داده شده، می‌تواند نتیجه چندین عامل باشد. این عوامل تعیین می‌کنند که نوع آلرژی و شدت آلرژی در چه حدی باشد.
درمان قطعی و کاملی برای آلرژی وجود ندارد. در صورتی که پزشک مصرف دارویی را برای یک پاسخ آلرژیکی تجویز کند، ممکن است فرد باز هم علائم آلرژیکی را تجربه کند. ولی علائم بروز داده شده خفیف‌تر خواهند بود.
در ادامه این مقاله علائم آلرژی‌های مختلف را بررسی خواهیم کرد.

علائم آلرژی غذایی

وقتی بدن به برخی از مواد غذایی و خوراکی‌ها حساسیت نشان دهد، علائمی مانند موارد زیر بروز داده خواهد شد:

• کهیر
• خستگی
• حالت تهوع
• التهاب و تورم

در خیلی از موارد، ممکن است مدت زمان زیادی طول بکشد تا فرد به حساسیت غذایی خود پی ببرد. اما معمولا توصیه می‌شود در صورتی که بعد از غذا یا خوراکی خاصی متوجه واکنش جدی شدید و مطمئن نیستید که چرا این اتفاق افتاده است، باید فورا به پزشک مراجعه کنید.
آنها می‌توانند به سرعت، علت دقیق واکنش را پیدا کنند. همچنین راه درمانی درست برای آن را نیز مشخص کنند.

علائم آلرژی فصلی

در خیلی از موارد علائمی که از آلرژی فصلی بروز داده می‌شود، ممکن است شبیه علائم سرماخوردگی باشد. معمولا فرد مبتلا به آلرژی فصلی علائم زیر را تجربه می‌کند:

• احتقان
• آبریزش بینی
• چشم‌های ملتهب و متورم
• تنفس سخت و تنفس دهانی

جالب است بدانید معمولا این بیماری را می‌توان در منزل و بدون به کار بردن راهکارهای دارویی کنترل کرد. اما در مواردی که علائم غیر قابل کنترل باشند باید به پزشک مراجعه کرد تا طبق شدت و نوع حساسیت، راهکار مناسبی را پیش گرفت.

علائم آلرژی شدید یا آنافیلاکسی

آلرژی‌های شدید می‌توانند باعث آنافیلاکسی شوند.
در واقع آنافیلاکسی واکنش آلرژیکی شدید است که می‌تواند تهدید کننده جان بیمار باشد. در نتیجه باید درمان اورژانسی آغاز شود. این گروه از واکنش‌های حساسیتی، می‌توانند مشکلات شدید و مختلفی را به همراه داشته باشند:

• مشکلات تنفسی مانند تنگی نفس و احساس خفگی
• از دست دادن سطح هوشیاری
• احساس سبکی سر
• التهاب زبان و گلو یا مجاری تنفسی
• کهیر، خارش و سوزش شدید پوست
• سرفه
• اسپاسم عروق
• اسهال و استفراغ

معمولا در صورت تماس پوستی با آلرژن‌ها، علائم آلرژیکی پس از 5 الی 30 دقیقه بروز داده می‌شوند. اما علائم و عوارض مصرف آلرژن‌های غذایی ممکن است مدت بعد از زمان طولانی‌تری بروز داده شوند.

هشدار مهم
در صورت تماس با هر نوع آلرژن احتمالی، یا مشاهده هر یک از علائم بیان شده، باید فورا به اورژانس یا پزشک مراجعه کرد.

علائم آلرژی روی پوست

خیلی از عوارضی که روی سطح پوست دیده می‌شود، ممکن است به عنوان یکی از علائم آلرژیکی بروز داده شود.
آنها اغلب در پی قرار گرفتن مستقیم در معرض یک آلرژن ایجاد می‌شوند.
مثلا مصرف برخی از مواد غذایی که به آنها حساسیت دارید ،ممکن است علائم متعددی مانند سوزش دهان، التهاب و سوزش گلو را شامل شود. اما ممکن است بثورات پوستی را نیز ایجاد کند.

درماتیت تماسی، نتیجه مستقیم تماس پوست با آلرژن است. اگر به چیزی مانند محصول پاک کننده گل و گیاه حساسیت دارید، در صورت لمس کردن آن، ایجاد می‌شود.
انواع حساسیت‌های پوستی را در ادامه معرفی خواهیم کرد.

1. بثورات پوستی

در صورت برخورد با عوامل آلرژی‌زا، فرد ممکن است در نواحی مختلف شاهد التهاب و قرمزی باشد. همچنین برخی از قسمت‌های پوست فرد تحریک شود. این عوارض ممکن است خارش شدید ایجاد کنند یا حتی دردناک باشند.
بثورات پوستی از شایع‌ترین علائم حساسیت‌های پوستی هستند.

2. اگزمای پوستی

اگزما نوع شایعی از واکنش‌های آلرژیکی پوستی در دنیا شناخته می‌شود. در این بیماری پوستی، اغلب لکه‌های پوستی ملتهب ایجاد می‌شوند. این لک‌های ممکن است رنگ سفید، قرمز و صورتی و قهوه‌ای داشته باشند. گاهی با خارش شدید و حتی خونریزی نیز ممکن است همراه شوند.
این وضعیت معمولا در سرما تشدید می‌شود.

برای آشنایی بیشتر با مشکل پوستی اگزما، مقاله اگزما چیست؟ 5 راه درمان برای اگزما را پیشنهاد می‌کنیم.

3. درماتیت تماسی

بر اثر این نوع آلرژی پوستی، لکه‌های قرمز و خارش‌دار، بلافاصله پس از تماس با آلرژن ایجاد می‌شود.

4. گلو درد

در برخی از افراد، حساسیت‌های پوستی ممکن است گلو درد، التهاب گلو، گلوی تحریک شده و حتی دردناک را ایجاد کند.

5. جوش و کهیر

برخی از واکنش‌های آلرژیکی پوستی با ایجاد جوش‌های قرمز، جوش‌های خارش‌دار برجسته با اندازه و اشکال مختلف روی سطح پوست بروز داده شوند.

6. التهاب چشم

التهاب چشم، اغلب با آبریزش بینی، خارش چشم و آبریزش چشم همراه است. در چنین شرایطی معمولا چشم‌های فرد به صورت “پف کرده” دیده می‌شود.

7. خارش پوست

یکی از علائم تحریکات پوستی که وجود دارد، خارش است. معمولا خارش پوست، بر اثر التهاب و تحریک ایجاد می‌شود. گاهی فرد ممکن است با خوراکی یا حتی تماس با عامل آلرژی‌زا، خارش پوست را تجربه کند.

8. سوزش پوست

التهاب پوست سبب ایجاد سوزش و خارش روی پوست می‌شود. اغلب برخی از عوامل آلرژی‌زا سوزش پوست را می‌توانند ایجاد کنند.

علت آلرژی چیست؟

محققان به طور دقیق نمی‌توانند مشخص کنند که چه عواملی سبب بروز آلرژی می‌شوند.
یا حتی نمی‌تواند مشخص کنند که چرا با ورود یک ماده خارجی بی‌ضرر، سیستم ایمنی بدن واکنش آلرژیکی از خود بروز می‌دهد.

یکی از عوامل اصلی آلرژی، ژنتیک است.
این موضوع به این معنا است که والدین آن را به فرزندان منتقل می‌کنند.
با این وجود، فقط یک حساسیت عمومی، در پی واکنش آلرژیکی ژنتیکی ممکن است بروز دهد. معمولا آلرژی‌های خاص، به صورت ژنتیکی منتقل نمی‌شوند. مثلا اگر مادر به صدف حساسیت داشته باشد، لزوما به این معنی نیست که فرزند او هم این حساسیت را خواهد داشت.
انواع مختلف آلرژن‌ها که باعث بروز علائم آلرژیکی می‌شوند، شامل موارد زیر است:

• محصولات حیوانی مانند شوره حیوانات خانگی، ضایعات کنه و سوسک
• گرد و غبار موجود در هوا
• مواد مخدر
• داروهایی مانند آنتی‌بیوتیک، پنی سیلین و سولفا محرک‌های رایج هستند
• خوراکی‌هایی مانند آجیل و مغزها، شیر، صدف و تخم مرغ از شایع‌ترین‌ها هستند
• نیش حشرات مانند نیش زنبورها و پشه‌ها
• هاگ‌های موجود در هوا یا کپک
• گیاهان و گرده‌های آنها مانند گرده‌های علف‌های هرز و درختان
• رزین گیاهانی مانند پیچک سمی، بلوط سمی

سایر آلرژن‌ها شامل لاتکس نیز می‌شود که اغلب در دستکش‌های پلاستیکی و حتی کاندوم به کار برده می‌شود، یا حتی فلزاتی مانند نیکل نیز می‌توانند آلرژی‌زا باشند.
گروهی از گیاهان که اغلب سبب آلرژی‌های فصلی می‌شوند، عوارض زیر را بروز می‌دهند:

• خارش چشم‌ها
• التهاب چشم‌ها
• آبریزش بینی
• آبریزش چشم
• سرفه
• عطسه مکرر

درمان آلرژی چگونه است؟

بهترین راه درمان و کنترل آلرژی، دوری از عوامل آلرژی‌زا است. اگر این موضوع امکان پذیر باشد، دیگر نیازی به پیش بردن راهکارهای درمانی وجود ندارد.
در ادامه راهکارهای درمانی که به طور معمول تجویز می‌شوند را معرفی خواهیم کرد.

1. دارو درمانی

یکی از موثرترین راهکارهای درمانی برای آلرژی، آنتی هیستامین محسوب می‌شود. این دارو اغلب به صورت OTC نیز عرضه می‌شود به راحتی می‌توان آن را از اکثر داروخانه‌ها تهیه و مصرف کرد.
البته آن مقداری که باید مصرف شود بسته به شدت آلرژی دارد که پزشک باید دوز و دوره درمان با آن را مشخص کند. انواع داروهای ضدآلرژی:

• کورتیکواستروئیدها
• آنتی‌هیستامین‌ها مانند دیفن هیدرامین (بنادریل)
• سیتریزین (زیرتک)
• لوراتادین (کلاریتین)
• ضد احتقان‌ها (افرین، سوفدرین، سودافد)
• اصلاح کننده‌های لکوترین
• کرومولین سدیم
• Singulair (فقط در صورتی تجویز می‌شوند که هیچ گزینه درمانی موثر واقع نشده باشد. این نوع داروها نباید بدون تجویز مصرف شوند زیرا خطرات تغییر خلقی و رفتاری و حتی تمایل به خودکشی را می‌تواند در پی داشته باشد)

2. ایمونوتراپی

ایمونوتراپی یا سرکوب سیستم ایمنی بدن، اغلب شامل تزریق چند مرتبه‌ای دارو می‌شود. این ترکیبات به بدن کمک می‌کنند تا به آلرژی عادت کند. در صورتی که ایمونوتراپی موفقیت آمیز باشد، از بازگشت مجدد علائم آلرژیکی جلوگیری خواهد شد.

3. اپی نفرین اورژانسی

در صورتی که علائم آلرژی شدید وجود داشته باشد، لازم است فرد اپی نفرین اورژانسی دریافت کند.

4. درمان‌های طبیعی

برخی از درمان‌های طبیعی ممکن است علائم آلرژیکی را تشدید کنند، قبل از انجام آنها حتما از پزشک مشورت دریافت کنید. بهتر است همواره بدن را از عوامل آلرژی‌زا دور نگه داشت. این می‌تواند بهترین راه کنترل برای آلرژی باشد.

مطالب پیشنهادی مرتبط با آلرژی

• رینیت آلرژیک چیست؟
• 5 راهکار ساده برای قطع آبریزش بینی
• 18 بیماری که باعث خارش بدن می‌شوند را بشناسید.

جمع‌بندی

در این مقاله به طور کامل در رابطه با آلرژی نکاتی را ارائه کردیم. بهتر است برای انتخاب راه کنترل و درمان مناسب، حتما از پزشک مشورت گرفت. تا جای ممکن در مورد به کار بردن روش‌های طبیعی نیز بهتر است از پزشک جویا شد.

منبع:
healthline