یوگا نیدرا چیست؟ 9 گام برای رسیدن به آرامش و بیداری ذهن
یوگا نیدرا وضعیتی است که بدن فرد کاملا ریلکس و آرام است که با تمرین و یادگیری آن می‌تواند استرس و تنش را آزاد کند. برای این منظور مجموعه دستورالعمل‌ها و فعالیت‌هایی لازم است که فرد باید آموزش دیده و انجام دهد.
در ادامه متن در ابتدا تعریفی در مورد این نوع از یوگا را برایتان ارائه کرده‌ایم تا بیشتر با آن آشنا شوید. بعد از آن سراغ بیان احساسات و فوایدی که برای روح و جسم به همراه دارد رفته‌ایم تا مصمم‌تر گام‌هایی که برای شروع لازم است و بیان کرده‌ایم را یش بگیرید.
یوگا نیدرا چیست؟
یوگا نیدرا که با نام خواب یوگی نیز معروف است، حالتی به شمار می‌رود که با بیداری ذهن و در عین حال حالتی به خواب رفته و ریلکس برای فرد ایجاد می‌شود.
اگر بخواهیم یوگا نیدرا را از لحاظ لغوی بشناسیم به دو کلمه یوگا و نیدرا خواهیم رسید. همانطور که بسیاری از افراد با یوگا آشنا هستند، به معنی مهار کردن، تمرکز آگاهی و همینطور پیوستن معنی می‌شود. نیدرا نیز به معنی خواب فراگیری شده یا اقتباس شده به شمار می‌رود.
در این وضعیت فرد نه بیدار است و نه به طور کامل به خواب رفته است. در واقع تمام حالات فرد از جمله خودآگاهی، ناخودآگاهی و همینطور نیمه آگاهی در هر لحظه باید برای فرد وجود داشته باشد.
در واقع فرد خود باید این حالت را برای خود ایجاد کند. برای این منظور دستورات لفظی مکررا تکرار می‌شوند. برای رسیدن به تمرکز کامل، روی نقطه به نقطه بدن باید تمرکز شود که آگاهی از نقطه‌ای به نقطه دیگر بدن جلب خواهد شد. این کار با ترتیبی مخصوص معمولا انجام می‌شود.
نکته جالب در مورد این زیر شاخه یوگا اینکه بعد از مدتی تمرین از جمله تمریناتی خواهد بود که بسیار آسان است و افراد مختلف در هر سن و جنسیتی می‌توانند این فعالیت را برای کسب آرامش انجام دهند.
در یوگا نیدرا چه حالاتی را فرد احساس می‌کند؟
معمولا هر فردی برای رسیدن به آرامش با استفاده از عناصر طبیعت مثل صدای امواج آب دریا یا رودخانه، صدای باد و حتی احساس پرواز و رویابینی برای رهایی از استرس روزانه، دردها و خستگی‌های روزانه را برای فرد به همراه خواهد داشت.
با اینکه این نوع یوگا حالتی نیمه خواب برای فرد را به همراه دارد اما لزوما نیاز نیست آنرا خوابیده انجام داد. این موضوع بیشتر برای افرادی است که سریع خوابشان نمی‌برد. افرادی که نمی‌توانند کنترل خواب خود را داشته باشند، بهتر است آنرا به صورت نشسته انجام دهند و آرامش کسب کنند.
در این حالت یوگا، باید ذهن را آزاد کرد و به آن اجازه داد تا تصویرسازی برای رهایی و ریلکس شدن را پیش گیرد. برای این منظور، مربیان موسیقی آرامش‌بخشی را پخش خواهند کرد که همراه با آن تعلیماتی را در این زمینه به فرد القا خواهند کرد.
برای انجام یوگا نیدرا تنها بین 20 الی 40 دقیقه زمان لازم است و حتی گاهی کمتر از آن نیز نتیجه‌بخش خواهد بود.
انجام یوگا نیدرا چه فوایدی دارد؟
- بسیار مفید برای افرادی که از مشکل بی‌خوابی رنج می‌برند.
- برای رهایی از استرس و تنش‌های روزمره می‌توان آنرا آموخت و به کار برد.
- درمان افسردگی و بهبود حالات روحی و روانی که در نتیجه آن نیز توان حل مسائل بحرانی ایجاد خواهد شد.
- مفید برای دستیابی به حالات ماورایی و رفتن به سمت تلقینات هیپنوتیک به کار می‌رود.
- استراحت جسم و روح با یوگا نیدرا ممکن خواهد شد.
- شکل دادن به ذهن و کمک به هدایت زندگی برای رفتن به سمت زندگی مثبت با انجام تمرینات یوگا نیدرا حاصل خواهد شد.
چگونه باید یوگا نیدرا را شروع کرد؟
از آنجایی که یوگا نیدرا حالتی بین خواب و بیدار است، بهتر است برای شروع به اینکه بتوانید سیستم فیزیکی بدن خود را آرام کنید و از استرس و تنش دور شوید، یک تشک نرم زیرتان بیندازید. سپس بالشتی کوتاه را زیر سرتان قرار دهید و روی آن دراز بکشید. موزیکی ملایم با صدای کم برای این منظور انتخاب کنید و پخش کنید.
بهتر است برای ادامه یوگا نیدرا از موسیقی‌هایی که در این زمینه طراحی شده‌اند، استفاده شود.
مراحل زیر را مطالعه کنید و در اولین فرصت اقدام به انجام خواب یوگی را داشته باشید:
- وقتی روی کمر خود دراز کشیده‌اید، دست‌هایتان را کنار بدنتان قرار دهید. مهمتر از حالت فیزیکی که برای بدن ایجاد می‌کنید، حالت روحی و فکری است که در ذهن می‌پرورانید. پس به ندای قلبتان، بدون قضاوت، گوش دهید و کاملا آرام باشید.
- حالت فیزیکی بدن خود را از سر، ستون فقرات و پاها در یک راستا قرار دهید. کمی پاهای خود را بازتر کنید تا فشاری به کمرتان وارد نشود و فکرتان به جسمتان درگیر نشود.
- حرکات بدن خود را متوقف کنید و عضلات و اعضای بدن خود را کاملا ریلکس و شل کنید. طوری که کمر و سر در یک راستا باشد و نباید حتی کمی انحنا به سمت چپ و راست برای سر وجود داشته باشد.
- برای تمرکز بیشتر و دور شدن از افکار اذیت کننده شروع کنید به شمارش نفس‌های خود؛ به این صورت که از شماره 10 شروع کنید و به 0 برسید و مجدد این کار را انجام دهید تا حدود 5 دقیقه از این شمارش بگذرد.
- این کار به این هدف است که شما کاملا به ذهن خود مسلط شوید و از افکاری که ذهنتان را درگیر می‌کند دور شوید. در این صورت ذهن کاملا آزاد شده است و شما می‌توانید به یوگا نیدرا ادامه دهید.
- عضلات را شل نگه دارید و سعی کنید حرکتی انجام ندهید. حالا باید از تمام اعضای بدن خود آگاه شوید. برای این منظور از عضوی از بدن خود شروع کنید و آرام آرام اعضای دیگر را در نظر بگیرید.
- مچ دست‌ها، مچ پاها، گردن، شانه‌ها، ران‌ها، قلب و حتی رگ‌ها و خون بدن خود را حس کنید. این کار برای رسیدن به احساس امن می‌تواند بسیار موثر باشد. این کار را طوری انجام دهید که انگار بدن را اسکن می‌کنید. نقطه به نقطه کل بدن خود را حس کنید.
- نفس گرفتن برای این منظور بسیار مهم است. نفسی که وارد بینی، گلو و ریه می‌شود را کاملا حس کنید. شاید افکار و خاطراتی در ذهن شما وجود داشته باشد که بدون قضاوت در نظر بگیرید و سعی نکنید آنها را تغییر دهید. قضاوت‌ها، تغییرات و اعتقادات را نگه دارید و به آنها توجهی نکنید.
- به آگاهی از خود دست پیدا کنید و در حال حاضر زندگی کنید تا به زیبایی لحظه و عمق لحظات دلپذیر پی ببرید. بعد از آن احساس سپاس‌گذاری در شما ایجاد خواهد شد.
نکته: هیچوقت برای اتمام خواب یوگی عجله نکنید. تمرکز خود را ادامه دهید و با دم و بازدم مکرر احساسات خود را کنترل کنید. هیچوقت در طول انجام یوگا خود را به زمان محدود نکنید تا بتوانید نتیجه مطلوب را دریافت کنید.
نکات تکمیلی در مورد یوگا نیدرا
در این متن به هر آنچه که در مورد یوگا نیدرا و روند آن باید دانست به صورت اجمالی اشاره کردیم. برای طی کردن روند صحیح و درست آن نیز بهتر است از مربیان در این زمینه کمک بگیرید. اما با نکاتی که در این متن اشاره شد نیز می‌توانید شروع خوبی برای رهایی از استرس، تنش‌های روزانه و بی‌خوابی داشته باشید.
