درد کف پا ممکن است به دلایل متعددی ایجاد شود که البته یکی از بارزترین آنها پوشیدن کفش نامناسب و پیاده‌روی طولانی مدت محسوب می‌شود. اما این موارد تنها علتی نیستند که سبب این درد می‌شوند.
بهتر است با ادامه متن همراه باشید تا مهمترین دلایلی که سبب درد کف پا می‌شوند را بررسی کرده و به بیان راهکارهای درمانی برای هر یک از آنها بپردازیم.
همه چیز در مورد ساختار کف پا
کف پا ساختار پیچیده مخصوص به خود را دارد و گاهی اوقات به دلایل متعدد ممکن است برای آن احساس درد و ناراحتی ایجاد شود. همه افراد در جوامع مختلف به صورت میانگین مقداری حدود 80 هزار الی 10 هزار قدم در طول شبانه روز برمی‌دارند.
کف پا از ساختار پیچیده‌ای برخوردار است و شامل استخوان‌ها، قوس‌های داخلی و خارجی، عضلات و انگشتان پا می‌شود. گاهی درد کف پا ممکن است بر اثر اختلالی که در هنگام تولد ایجاد می‌شود سبب بروز این دردها شود اما در برخی از موارد نیز ممکن است آسیب‌هایی که به صورت روزمره به کف پا وارد می‌شود، سبب بروز این دردها برای هر فردی شود.
برای مثال قوس کف که وظیفه کنترل نیروی انتقالی از سطح زمین را بر عهده دارد، ممکن است به صورت مادرزادی برای برخی از افراد صاف باشد. این موضوع در طول زندگی سبب می‌شود که فرد بسیاری از مواقع، به ویژه در صورت غیر استاندارد بودن کفش، درد در این ناحیه را به دفعات احساس کند.
دلایل ایجاد درد کف پا چیست؟
این درد شایع، معمولا در طول زندگی بسیاری از افراد حداقل یکبار ایجاد شده است. این درد ممکن است به شکل‌های مختلف ایجاد شود، مثلا ممکن است درد تیز باشد و یا ضربان‌دار که در بازه‌های زمانی مختلف در طول شبانه روز فرد را درگیر کند.
اذیت‌کنندگی این دردها گاهی به نحوی است که حتی فرد قادر به گذاشتن کف پا روی زمین نخواهد بود. معمولا با توجه به اینکه این درد به چه علتی ایجاد شده است، راه درمان و کنترل متفاوتی در نظر گرفته می‌شود. در ادامه متن ابتدا به طور کامل دلایل درد را ارائه خواهیم کرد و سپس راه درمان و کنترل را برایتان بیان می‌کنیم.
دلایل مربوط به درد پاشنه پا
از جمله قسمت‌هایی از پا که معمولا بیشترین درد برای افراد در این قسمت‌ها ایجاد می‌شود، پاشنه پا محسوب است. این درد معمولا بر اثر تورم در قسمت اتصال فاشیای پلانتار به زیر استخوان پاشنه پا ایجاد می‌شود.
شایع‌ترین علتی که سبب درد کف پا می‌شود، التهاب فاشیای پلانتار محسوب می‌شود. اغلب اوقات درد ناشی از این التهاب صبح هنگام، حین پیاده‌روی، فعالیت بدنی و دویدن تشدید خواهد شد.
البته این نکته فراموش نشود که خار پاشنه یکی از دلایل درد گرفتن پاشنه پا محسوب می‌شود که ممکن است درد بسیار اذیت کننده‌ای را برای فرد به همراه داشته باشد که در این صورت فرد حتی نمی‌تواند پاشنه پای خود را روی زمین قرار دهد.
با مراجعه به پزشک برای درمان معمولا راهکارهایی از جمله استفاده از داروهای ضد التهابی تزریقی یا خوراکی، حرکات اصلاحی و کششی، استفاده از کفی کفش یا صندل مناسب تجویز خواهد شد.
علت درد صبحگاهی کف پا
این موضوع برای بسیاری از افراد اتفاق می‌افتد تا به عنوان نشانه‌ای از رماتیسم را بروز داده باشد. این بیماری معمولا بافت‌های همبند، مفاصل و استخوان‌ها را درگیر می‌کند.
در این درد علاوه بر ایجاد درد در ناحیه کف پا قسمت‌های دیگری از جمله کف دست، مچ دست، مچ پا، مفاصل گردن و ران و… را نیز درد خواهد کرد. این موضوع برای هنگامی که فرد راه می‌رود ممکن است کاهش یابد و بیشتر بعد از بیدار شدن از خواب احساس شود.
کفش‌های نامناسب
نکته بسیار مهمی که ممکن است بر اثر آن بسیاری از افراد به درد کف پا مبتلا شوند، پوشیدن کفش نامناسب است. این درد ممکن است بر اثر نامناسب بودن قوس کفش برای پر کردن قوس کف پا ایجاد شود. علاوه بر این موضوع ممکن است برخی از کفش‌ها از کیفیت پایینی برخوردار باشند و کف آنها انعطاف‌پذیری مناسب نداشته باشد و برای گام برداشتن به پا اجازه خم شدن ندهد.
این دلایل که به آنها می‌توان مناسب نبودن سایز کفش را نیز اضافه کرد، عمده دلایلی هستند که آسیب جدی در طولانی مدت ممکن است برای پاها ایجاد کنند. برای رفع این موضوع بهتر است کفش مناسب و استانداری انتخاب شود، حتی اگر لازم باشد هزینه بیشتری پرداخت شود، نباید گزینه نامناسبی را انتخاب کرد.
کفش‌های پاشنه بلند غیر استاندار از دیگر عواملی هستند که در بسیاری از موارد درد را بعد از چند قدم برداشتن ایجاد خواهند کرد. استاندارد نبودن کفش‌های پاشنه بلند یا کفش‌های تخت علاوه بر اینکه درد کف پا را ایجاد می‌کند، در بلند مدت سبب بروز درد و آسیب جدی برای کمر و همینطور زانو و ساق پا خواهد شد. در انتخاب کفش دقت بیشتری داشته باشید.
درد کف پا بر اثر ابتلا به آرتروز
آرتروز از جمله ناراحتی‌هایی است که با بالا رفتن سن، احتمال ابتلا به آن نیز افزایش خواهد یافت. این موضوع بر اثر گذر زمان ایجاد خواهد شد. ساییدگی، التهاب و تحلیل رفتن مفاصل که ممکن است بیشتر پنجه و پاشنه پا را درگیر کند، اغلب بر اثر کفش نامناسب، استفاده از برخی داروها و انجام جراحی ایجاد می‌شود.
راه درمانی که بسیاری از پزشکان تجویز خواهند کرد شامل فیزیوتراپی، داروهای تسکین دهنده و استفاده از کفش با کفی مناسب است.
تغییر وزن
تمام فشار بدن و زمین حین راه رفتن و ایستادن به وسیله قوس پا تنظیم می‌شود. وجود استخوان‌های ریز اما قدرتمند، عضلات و تارهای عصبی پا، با بالا رفتن وزن در بازه زمانی کوتاه، ممکن است سبب بروز درد کف پا شود.
افراد مبتلا به دیابت و دوران بارداری ممکن است یکی از عمده دلایل بالا رفتن یک‌مرتبه وزن به شمار رود که در این صورت باید راهکارهای مناسبی را برای وارد شدن فشار کمتر روی پا پیش گرفت.
برای کنترل این درد که ناشی از افزایش وزن است، بهتر است راهکاری از جمله انجام حرکات ورزشی و کششی مناسب کمک گرفت که تاثیر به سزایی را بر جای خواهد گذاشت. این راهکار در طول شبانه روز از شدت درد به شکل قابل ملاحظه‌ای خواهد کاست.
درد ناشی از ناهنجاری‌های کف پا
برخی از مشکلات فیزیکی پا به شکل مادرزادی هستند و سبب بروز درد کف پا می‌شوند. این موضوع معمولا به صورت ژنتیکی اتفاق می‌افتد و اغلب افرادی که از ناهنجاری پا رنج می‌برند، بستگان درجه 1 آنها از جمله مادر و پدر نیز شامل این ناهنجاری هستند. مشکلاتی که از این دسته محسوب می‌شوند شامل گزینه‌های زیر است:
- کف پای صاف
- انحنای بیش از حد کف پا
- پای چنبری
- پای چکشی
رگ به رگ شدن و پیچ خوردن پا
پا شامل پیچیدگی خاصی است و از 26 استخوان ریز و مستحکم در کنار تعدادی از رباط‌ها تشکیل شده است. وارد شدن هر نوع آسیبی بر هر قسمت از رباط‌ها و یا استخوان‌ها، ممکن است سبب بروز درد کف پا شود. مشکلاتی مانند سریع دویدن، پیچیدن ناگهانی پا، راه رفتن طولانی مدت و یا حتی وارد شدن ضربه سبب ایجاد دردها شود.
بسیاری از دردهای ناشی از این موضوع پس از ساعاتی استراحت کردن بهبود خواهند یافت. برای اینکه بتوانید به روند درمان و بهبود پا کمک کنید و درد را تا حد مطلوبی تسکین دهید بهتر است اقدامات زیر را انجام دهید:
- فعالیت بدنی خود را تا زمانی که بهبود یابد متوقف و کم کنید
- اگر باید راه بروید طوری باید باشد که وزنتان کمتر روی پا افتاده و آرام گام بردارید
- از کمپرس سرد استفاده کنید
درد کف پا به علت شکستگی تنشی استخوان‌ها
این موضوع زمانی جدی می‌شود که شکستگی برای یکی از استخوان‌های میانه کف پا ایجاد شود. متاسفانه این موضوع بیشتر وقتی اتفاق خواهد افتاد که فعالیت بدنی زیادی در طولانی مدت انجام شود و فشار زیادی روی پاها ایجاد شود. این شکستگی به شکل شکاف روی استخوان‌ها ایجاد خواهد شد.
این درد با انجام فعالیت بیشتر تشدید خواهد شد و چاره آن فقط استراحت است و فرد باید برای مدتی وزن بدن را روی پا نیندازد. برای این منظور بهتر است از عصا کمک گرفته شود.
آسیب تاندون
تاندونیت که بر اثر متورم شدن تاندون‌ها ایجاد می‌شود، دلیل برخی از دردهای کف پا محسوب می‌شود. برای حرکت پا وجود تاندون‌ها ضروری است. آسیب رسیدن به آنها سبب عدم توانایی در راه رفتن خواهد شد که همراه با آن درد نیز احساس خواهد شد.
احساس درد کف پا در قسمت جلوی پا
درد کف پا در قسمت جلوی پا برای زمانی است که بیماری متاتار سالژیا یا التهاب در قسمت سینه پا و استخوان‌های آن وجود داشته باشد. بر اثر آن معمولا درد در ناحیه سینه کف پا احساس خواهد شد و در برخی موارد ممکن است کف پا به طور کامل درگیر این درد شوند.
مواردی که سبب آن می‌شوند شامل فعالیت بدنی بیش از حد، پیاده‌روی‌های طولانی مدت و سرپا ماندن، پوشیدن کفش نامناسب با پنجه تنگ و حتی اضافه وزن است. معمولا برای درمان بهتر است از کمپرس یخ، کفش و کفی مناسب، مسکن و حرکات اصلاحی استفاده شود.
چگونه درد کف پا را درمان کنیم؟
در ابتدا دلایلی که سبب ایجاد درد کف پا می‌شوند را برایتان ارائه کردیم. اگر این درد برای طولانی مدت ایجاد می‌شود حتما باید به پزشک متخصص مراجعه کرد. اما در صورتی که این ناراحتی گه گاه به سراغ پا می‌آید می‌توان از راهکارهای زیر نتیجه مطلوب را دریافت کرد:
- تغییر کفش و استفاده از کفی کفش مناسب
- استراحت دادن به پا و ننداختن وزن برای مدتی روی آن
- کمپرس یخ
- بانداژ کردن پا به کمک باند کشی
- بالا نگه داشتن پا برای مدتی بیش از 30 دقیقه
- به کار گرفتن تمرینات کششی و اصلاحی
- ماساژ کف پا
ورزش مناسب برای رفع درد کف پا
- یک حوله روی زمین قرار دهید و پا را روی آن قرار دهید و سعی کنید آرام آرام آنرا جمع کنید. این کار را 3 مرتبه برای هر پا انجام دهید.
- یک بطری آب یخ زده را روی زمین قرار دهید و هنگامی که روی یک صندلی نشسته‌اید، بطری را زیر پایتان درست در قسمت قوس پا قرار داده و به جلو و عقب ببرید. برای هر پا 2 مرتبه به مدت 10 دقیقه زمان بگذارید.
نکات پایانی
در این متن به طور کامل دلایلی که سبب ایجاد درد کف پا می‌شوند را ارائه کردیم. راهکارهای درمانی پیشنهاد شده آسیبی را برای پا ایجاد نخواهند کرد اما بهتر است برای تشخیص بهتر و پیش گرفتن راه درست درمانی، در صورت طولانی شدن درد، حتما به پزشک مراجعه شود.
