تیروئید در بارداری از دیگر مشکلات رایج در این دوران است. بهتر است تیروئید قبل از دوران بارداری تشخیص داده شده و راهکارهایی برای درمان آن پیش گرفته شود تا از انتقال آن به جنین جلوگیری شود. در ادامه این متن به بررسی این موضوع خواهیم پرداخت که دغدغه بسیاری از مادران محسوب می‌شود.
تاثیر تیروئید در بارداری
تیروئید به عنوان غده‌ای درون ریز در گردن پشت قسمت غضروف حنجره قرار گرفته است. تغییرات هورمونی که در دوران بارداری برای مادر ایجاد می‌شود ممکن است بر ترشح هورمون‌های T3 و T4 که از تیروئید ترشح می‌شوند، ایجاد کند. این هورمون‌ها وظایفی از قبیل متابولیسم بدن، رشد مغز و عملکردهای دیگر خواهد شد.
ترشح کم این هورمون در بدن و در پی آن کاهش یافتن مقدار هورمون‌ها در خون را کم کاری تیروئید گفته و در مقابل آن افزایش ترشح و افزایش مقدار آن در خون را پرکاری تیروئید می‌گویند. هر دو مورد سبب بروز عوارضی خواهد شد که برای سلامتی خوشایند نخواهد بود. این عوامل ممکن است در افراد مختلف متفاوت بروز داده شود که در این دوران نیز از این قاعده مستثنی نیست.
وقتی کمبود ید در دوران بارداری وجود داشته باشد، غده تیروئید با التهاب مواجه خواهد شد. این التهاب در بسیاری از موارد قابل مشاهده نیست ولی در موارد نادر ممکن است شبیه گواتر، بروز داده شود. در سه ماهه ابتدایی، سلامت جنین به هورمون‌های تیروئید بستگی دارد. از ورود به ماه چهارم جنین قادر به ترشح هورمون‌های تیروئید را خواهد داشت که برای تولید آن لازم است تا از طریق تغذیه مادر، ید در حد متعادل به جنین برسد.
تیروئید در بارداری چه عوارضی را خواهد داشت؟
این موضوع تا حد بالایی در سلامت مادر و جنین تاثیر خواهد داشت. این موضوع حتی پس از اتمام دوران بارداری نیز عوارضی را در پی خواهد داشت. هورمون‌های ترشح شده در دوران بارداری شامل پروژسترون و گنادوتروپین است که سبب بالا رفتن هورمون‌های تیروئید خواهد شد.
عوارض پرکاری تیروئید در بارداری
اختلالاتی بر اثر این بیماری خود ایمنی بر بدن ایجاد خواهد شد که عوارض متعددی را به همراه خواهد داشت. این موضوع ناشی از دلایلی از جمله التهاب تیروئید و اختلال در هیپوفیز، بهم خوردن تعادلات شیمیایی بدن، حمله سیستم دفاعی بدن به غده تیروئید بر اثر بیماری گریوز ممکن است ایجاد شود. عوارض ایجاد شده به صورت علائمی مانند موارد زیر بروز داده خواهد شد:
- حالت تهوع و استفراغ
- خستگی افراطی بدن
- سرگیجه و ضعف در بینایی
- تعریق بیش از حد
- تغییر در اشتها
- قند خون بالا
- تپش قلب
این علائم در صورت عدم درمان ممکن است عوارض جبران ناپذیری را به همراه داشته باشد که شامل موارد زیر است:
- سقط خود به خود جنین
- زایمان زودرس که در چی آن نوزاد نارس خواهد بود
- بالا رفتن فشار خون به ویژه در ماه‌های پایانی
- انتقال بیماری تیروئید به جنین
- بروز بیماری‌های قلبی برای جنین
عوارض کم‌کاری تیروئید در بارداری
کمبود ید به شدت در ابتلا به این حالت موثر خواهد بود و اختلالات در سیستم خود ایمنی بدن نیز در این امر موثر خواهد بود. علاوه بر این موضوع تکامل مغز جنین نیز به دریافت ید وابسته خواهد بود. در صورت کم‌کاری تیروئید در بارداری علائمی مانند موارد زیر در مادر بروز داده خواهد شد:
- ابتلا به یبوست
- افزایش وزن غیر طبیعی
- کاهش میل جنسی
- گرفتگی عضلات و ضعف عضلانی
- افسردگی و حالات روحی نامتناسب
- درد و بی‌حسی سر انگشتان در کنار احساس گزگز
- شکننده شدن ناخن‌ها و موها
- خشکی پوست و پوسته شدن
معمولا مادران باید در این دوران به علائم خود آگاه باشند و در صورت بروز آنها به پزشک مراجعه کرده تا راهکارهای درمانی مناسب پیش گرفته شود. در صورت عدم درمان کم‌کاری تیروئید در بارداری ممکن است عوارضی مانند گزینه‌های زیر بروز داده شود:
- احتمال سقط جنین در 3 ماهه ابتدایی بارداری افزایش خواهد یافت
- جدا شدن جفت از جنین زودتر از زمان
- از دست رفتن جنین داخل رحم
- بروز اختلالات عصبی برای جنین بعد از زایمان
- کاهش احتمال توانایی مادر برای زایمان طبیعی
- پره اکلامپسی
راه درمان تیروئید در بارداری چیست؟
یکی از راهکارهایی که برای تشخیص بسیاری از مشکلات، ضروری است مادران در دوران بارداری انجام دهند، غربالگری است. با این کار می‌توان به تشخیص دقیق و درست در مورد کم‌کاری یا پرکاری تیروئید در بارداری دست یافت. از این طریق راهکارهای درمانی سریعا پیش گرفته خواهد شد و از بروز عوارض ناشی از هر اختلالی جلوگیری خواهد شد.
درمان‌های دارویی راهکار بسیار موثر و مناسبی است که پزشکان تجویز کرده تا مادران بهبود یابند. مواردی که این بیماری خفیف باشد نیازی به درمان نیست و فقط در موارد حاد درمان موثر تجویز خواهد شد.
نکات پایانی
تغییرات هورمونی دوران بارداری ممکن است سبب ایجاد اختلالاتی شود. برای کنترل آنها به ویژه کنترل تیروئید در بارداری نباید از راهکارهای خودسرانه پیروی کرد. گاهی تنها مصرف برخی از مکمل‌ها یا اصلاحاتی در تغذیه تا حد مطلوبی آنرا کنترل خواهد کرد. برای دوران پس از زایمان نیز باید آزمایشاتی انجام شود که دوره درمان در صورت نیاز ادامه داده شود.
