تغذیه قبل از بارداری مانند تغذیه دوران بارداری از اهمیت بالایی برخوردار است. برای اینکه بدن مادر توانایی رشد جنین، حفظ سلامت خود و در نهایت زایمان موفق را داشته باشد، لازم است پیش از دوران بارداری نیز اقداماتی از لحاظ تغذیه‌ای انجام دهد. در ادامه این متن سعی خواهیم کرد به مهمترین موارد در این رابطه اشاره کنیم. با ما همراه باشید.
برنامه غذایی برای پیش از بارداری
یکی از مهمترین نکاتی که امروزه بیش از گذشته به آن توجه می‌شود، تغذیه قبل از بارداری است. این موضوع به ویژه سه ماه قبل از بارداری نقش به سزایی در سلامت بارداری را به همراه دارد. تغذیه پیش از بارداری می‌تواند تا حد به سزایی در سلامت مادر حتی پس از فرایند زایمان نیز تاثیر به سزایی داشته باشد.
توجه به تغذیه برای داشتن خانواده سالم نکته بسیار مهمی است. به ویژه وقتی اقدام به بارداری در برنامه نزدیک وجود داشته باشد. در گذشته کیفیت مطلوب مواد غذایی، کمبودی برای دوران بارداری به همراه نداشت. اما امروزه به دلیل افت کیفیت مواد غذایی مصرفی، نیاز است تا برنامه غذایی دقیقی برای پروسه فرزنددار شدن تنظیم شود.
البته در این بین تنها تغذیه مادر نیست که مهم است و پدر نیز برای تقویت کیفیت اسپرم لازم است در مورد مصرف مواد غذایی ملاحظاتی را در نظر داشته باشد. در ادامه به هر دو مورد تحت عناوین خاص خواهیم پرداخت.
تغذیه مادر قبل از بارداری
پیش از اقدام به بارداری مادر لازم است تا آزمایش چکاپ کامل انجام دهد تا وضعیت کمبود یا متعادل بودن میزان ویتامین‌ها و مواد مغذی در بدن دقیق مشخص شود. اما در حالت کلی لازم است برخی از مواد غذایی حتما در تغذیه قبل از بارداری برای مادر گنجانده شوند. در ادامه به آنها اشاره خواهیم کرد.
1. مصرف مواد غذایی مقوی برای بدن
یکی از مهمترین نکاتی که برای مادران وجود دارد، تقویت بدن است. برای این منظور لازم است تا گروه مواد غذایی زیر در رژیم غذایی روزانه وجود داشته باشند:
- مصرف انواع گوشت قرمز، گوشت سفید مرغ یا ماهی، جگر گوساله و…
- مصرف تخم مرغ
- مصرف آبمیوه‌های طبیعی
2. میوه و سبزیجات تازه مصرف کنید
بهترین راهکار برای دریافت ویتامین و مواد مغذی در تغذیه قبل از بارداری مصرف مواد غذایی تازه است. سعی کنید برای استفاده بیشتر از ویتامین‌ها و مواد مغذی موجود در میوه و سبزیجات، آنها را تازه مصرف کنید. به نکات زیر توجه کنید:
- میوه و سبزیجات با پتاسیم کم را انتخاب کنید (مارچوبه، موز، کلم و کرفس پتاسیم بیشتری دارند)
- منابع پروتئینی گیاهی مانند سویا، انواع آجیل و برخی از حبوبات را انتخاب کنید زیرا قدرت باروری را افزایش می‌دهند
- منابع گیاهی به کنترل وزن پیش از بارداری نیز کمک می‌کنند
3. حذف مواد غذایی غیر مفید و مضر
- فست فود را حذف کنید
- مواد غذایی فرآوری شده مانند سوسیس و کالباس را از برنامه غذایی خود حذف کنید
- شیرینیجات، قند و شکر را حذف کنید تا از بروز دیابت بارداری پیشگیری شود
- از مصرف الکل تا جای ممکن اجتناب کنید
4. منابع غذایی حاوی آهن مصرف کنید
یکی از مهمترین نکاتی که برای تغذیه قبل از بارداری باید در نظر داشت، مصرف آهن 3 ماه پیش از بارداری است. البته برای مصرف مکمل آن باید از پزشک طبق نیاز بدن مشورت گرفت. به ویژه خانم‌هایی که چرخه قاعدگی نامنظم دارند باید نسبت به مصرف آهن اقدام کنند. فقدان آهن سبب تضعیف تخمدان‌ها خواهد شد که احتمال بارداری را نیز کاهش خواهد داد. منابع طبیعی حاوی آهن شامل موارد زیر است:
- حبوباتی مانند لوبیا قرمز و عدس
- جعفری و سبزیجات پهن برگ مانند اسفناج
- منابع حیوانی مانند گوشت قرمز، قلوه و جگر
- برگه زرد آلو
- کدو تنبل
5. تغییر عادات غذایی
نکته مهمی که باید در نظر داشت این است که تغییر در برخی از عادات غذایی برای تغذیه قبل از بارداری ضروری است. برخی از مادران عادت به وعده صبحانه ندارند یا وعده شام را خیلی سنگین مصرف می‌کنند. این موضوع می‌توان روندی نامتعادل را برای دوران بارداری به همراه داشته باشد.
به همین دلیل بهتر است قبل از بارداری اقداماتی برای اصلاح آنها انجام داد. مثلا تقسیم کردن وعده‌های غذایی اصلی به 5 وعده با حجم کمتر و مصرف میان‌وعده‌های مفید از جمله گزینه‌هایی هستند که باید رعایت شوند.
6. برطرف کردن مشکلات گوارشی
وجود مشکل برای دستگاه گوارش می‌تواند در دوران بارداری کاملا مشکل آفرین باشد و تغذیه را با مشکل مواجه کرده و حتی خطر سقط را به همراه داشته باشد. برای پیشگیری از این موضوع حتما مشکلات گوارشی را پیش از بارداری بررسی و رفع باید کرد.
7. مواد غذایی حاوی روی
کمبود روی در دوران بارداری ممکن است آسیب‌های جدی را برای جنین و حتی دو سال بعد از متولد شدن، به همراه داشته باشد. حتی در مواردی ممکن است خطر سقط جنین را نیز به همراه داشته باشد. منابع طبیعی حاوی روی شامل موارد زیر است:
- نان و غلات غنی شده
- انواع حبوبات
- لبنیات باید در تغذیه قبل از بارداری برای تامین کلسیم و روی مصرف شوند
- غذاهای دریایی از جمله خرچنگ و صدف
- جگر گوساله و گوشت گاو
- تخم مرغ و به ویژه زرده تخم مرغ
- کنجد
8. مصرف مواد غذایی حاوی فولیک اسید
زنان در سنین باروری لازم است روزانه 0.4 میلی گرم، اسید فولیک مصرف کنند. مصرف فولیک اسید برای پیشگیری از نقص مادرزادی لازم و ضروری است. کمبود فولیک اسید با نقص لوله‌های عصبی و نقایصی در نخاع همراه است. منابع طبیعی حاوی فولیک اسید شامل موارد زیر است:
- مرکبات
- سبزیجات پهن برگ مانند اسفناج
- آجیل و مغزها
- حبوبات از جمله عدس، لوبیاها و انواع غلات
9. دریافت مقدار متعادلی کلسیم
آماده سازی بدن برای بارداری، نیاز به دریافت کلسیم دارد. زیرا عدم وجود کلسیم کافی در بدن مادر، سبب تغذیه جنین از استخوان و دندان‌های مادر می‌شود که در آینده پوکی استخوان برای مادر را به همراه دارد.
10. سایر ویتامین‌ها و مواد معدنی
موارد نام برده شده، مواردی هستند که برای مادر پیش از بارداری بسیار ضروری هستند. اما لازم است تغذیه‌ای متنوع داشت تا تمام ویتامین‌ها و مواد مغذی مورد نیاز برای آمادگی بدن برای بارداری تامین شود. بهتر است در تغذیه قبل از بارداری تنوعی از مواد غذایی مصرفی به اعتدال وجود داشته باشد.
تغذیه پدر برای تقویت اسپرم پیش از بارداری
برای اینکه اسپرم کیفیت مطلوب برای باروری را داشته باشد، پدر نیز باید مواد غذایی موثری را دریافت کند. از جمله مواد غذایی مفید برای پدر و تغذیه قبل از بارداری برای تقویت اسپرم شامل موارد زیر می‌شود:
- میوه‌هایی مانند موز، آووکادو و انار
- مصرف سبزیجاتی از جمله سیر، جینسینگ و مارچوبه
- گوشت قرمز بدون چربی
- شکلات تلخ
- مواد غذایی حاوی سلنیوم
- گردو
نکات پایانی
در این متن به بررسی نکات مهمی در رابطه با تغذیه قبل از بارداری پرداختیم. برای افرادی که از مشکل خاصی رنج می‌برند و لازم است بیماری خاصی برای روند تغذیه‌ای پیش از بارداری آنها در نظر گرفته شود، لازم است پزشک روندی را تنظیم کند تا از تشدید بیماری جلوگیری شود.
