درمان روده تحریک پذیر به طور قطعی هنوز وجود ندارد اما برای کنترل و عدم تشدید عوارض، می‌توان راهکارها و پرهیزهایی را پیش گرفت. البته در برخی موارد درمان دارویی نیز ممکن است طبق صلاح‌دید پزشک تجویز شود که راهکارهای توصیه شده معمولا بهتر عمل می‌کنند. با ادامه متن همراه باشید تا به طور دقیق این راهکارهای کنترلی را برایتان بیان کنیم.
ضرورت درمان سندروم روده تحریک پذیر
بیماری سندروم روده تحریک پذیر به عنوان اختلالی برای روده بزرگ است که عوارض اذیت کننده‌ای مانند موارد زیر را برای فرد به همراه دارد:
- فرد ممکن است اسهال و یبوست را تجربه کند
- اسهال ناشی از این بیماری در حین غذا خوردن و حتی خواب نیز فرد را درگیر خواهد کرد
- دردهای شکمی طولانی مدت که اغلب ناشی از نفخ، حرکت مواد غذایی در روده یا گاز معده است
- در شرایط استرس‌زا عوارض بیشتری از این بیماری بروز داده می‌شود
- علائم این بیماری در دوره قاعدگی، تشدید می‌شود
- در برخی موارد مخاط در مدفوع وجود خواهد داشت
عوامل موثر بر ابتلا به سندروم روده تحریک پذیر چیست؟
دلایل متعددی برای این بیماری وجود دارد که با شناختن آنها می‌توان گامی برای درمان روده تحریک پذیر برداشت. زیرا برخی از آنها تنها به عادت غذایی وابسته است و با رفع آن می‌توان علائم بیماری را به راحتی کنترل کرد.
- در هر فرد علت متفاوتی وجود دارد
- برخی از مواد غذایی ممکن است سبب این موضوع شوند و برای نتیجه در این رابطه باید به مواد غذایی مصرفی و الگوی تغذیه‌ای توجه کرد
- استرس سبب ابتلا به سندروم روده تحریک پذیر نمی‌شود، اما در تشدیدی عوارض آن کاملا موثر است
- ابتلا به برخی بیماری‌های گوارشی مانند التهاب روده یا عفونت، ممکن است سبب تشدید این سندروم شود
- سابقه خانوادگی نیز می‌تواند در ابتلا به این بیماری نقش مهمی داشته باشد
- افراد زیر 45 سال بیشتر به این بیماری مبتلا می‌شوند
- احتمال ابتلای زنان دو برابر بیشتر از مردان است
موثرترین راهکارهای کنترل و درمان روده تحریک پذیر
برای کنترل این بیماری می‌توان به راحتی با راهکارهایی موثر عمل کرد و نتیجه مطلوب را دریافت کرد. اما باید روی عادات غذایی و اجابت مزاج کمی دقیق شد تا بتوان فرایند کنترل تغذیه‌ای را پیش گرفت. در ادامه موثرترین آنها را بیان خواهیم کرد.
1. کنترل غذایی برای درمان روده تحریک پذیر
یکی از موثرترین راهکارهایی که می‌توان برای درمان انجام داد، توجه به مواد غذایی مصرفی است. برای این منظور بهتر است موارد زیر را در نظر داشت:
- پرهیز از مصرف مواد غذایی نفخ‌آور مانند انواع کلم، نوشیدنی‌های گازدار و میوه و سبزیجات خام
- رژیم بدون گلوتن راهکار موثر برای کنترل است؛ مواد غذایی تهیه شده از غلات علوفه‌ای مانند گندم، جو، و چاودار بهتر است مصرف نشوند
- مواد غذایی حاوی قند میوه (فروکتوز)، قند شیر (لاکتوز)، فروکتان بهتر است کمتر مصرف شوند
2. درمان روده تحریک پذیر با داروها
درمان‌های دارویی که توسط پزشکان برای بهبود علائم تجویز می‌شوند، برای هر فرد ممکن است به نسبت علائمی که بروز داده می‌شود متفاوت باشد. زیرا برخی از افراد بیشتر از یبوست رنج می‌برند، برخی درگیر از اسهال، برخی نیز به هر دو مورد در زمان‌های مختلف مبتلا می‌شوند.
- ترکیبات ضد اسهال مانند یودوکینول و لوپرامید تجویز می‌شوند که برای برخی موارد نیز داروهای ترکیب شونده با اسید صفراوی مانند کلستیپول و کلستیرامین باید مصرف شوند.
- ترکیبات حاوی فیبر مانند ملین‌هایی از جمله منیزیم هیدروکسید که برای مبتلایان به یبوست تجویز می‌شوند بسیار موثر عمل می‌کنند.
- ترکیبات تسکین دهنده دردهای روده از جمله دی‌سیکلومین و هیوسیامین که گرفتگی‌های شدید روده‌ها را تسکین می‌دهند.
- تجویز آنتی بیوتیک‌ها مانند ریفلاکسیمین برای مواردی که عفونت باکتریایی سبب بروز سندروم روده تحریک پذیر شده باشد بسیار موثر است.
- برخی از ترکیبات داروهای ضد افسردگی برای درمان روده تحریک پذیر موثر هستند که با مهار کردن بازجذب سروتونین مانند داروهای پاروکستین و فلوکستین به عوارض برآمده از افسردگی که یکی از آنها مشکلات گوارشی است منجر می‌شود.
- ترکیبات آرامش دهنده برای حرکات روده بزرگ مانند آلوسترون که باید تحت نظارت پزشک و مواد مورد نیاز مصرف شود.
- ترکیبات ملین داروی لوبی پروستون عوارض جدی به همراه دارد اما در مواردی که نیاز باشد و راه درمان دیگری پاسخگو نباشد توسط پزشک تجویز خواهد شد.
3. درمان خانگی سندروم روده تحریک پذیر
- از مصرف مواد غذایی مانندشیر، ادویه و… که سبب تحریک روده‌ها می‌شوند، پرهیز کنید
- فیبر را متعادل دریافت کنید؛ برای افرادی که به یبوست مبتلا می‌شوند فیبر موجود در غلات، میوه و سبزیجات بسیار مفید است اما برای مواردی که ابتلا به اسهال مطرح باشد باید کاملا با احتیاط فیبر به بدن برسد
- وعده‌های غذایی را زمان‌بندی کنید و هر کدام را سروقت نوش جان کنید که بهتر است با فواصل کم و مقدار کمتر باشد
- از مصرف نوشینی‌های الکلی و نوشیدنی‌های حاوی کافئین باید پرهیز کرد و آب بیشتری نوشید؛ آب در هر دو مورد یبوست و اسهال مفید عمل می‌کند
- به هیچ وجه داروهایی که برای کنترل و درمان روده تحریک پذیر هستند را خودسرانه مصرف نکنید
- فعالیت بدنی، یوگا، مدیتیشن و… سبب کنترل و بهبود حالات روحی مانند افسردگی می‌شود که سبب کنترل کاملا موثر برای روده تحریک پذیر می‌شود
- مصرف نعناع فلفلی برای کنترل علائم این مشکل گوارشی بسیار موثر است (تا جای ممکن از پزشک خود در رابطه با مصرف داروهای گیاهی مشورت دریافت کنید)
- مصرف باکتری‌های مفید از جمله پروبیوتیک‌ها مانند ماست حاوی پروبیوتیک را جدی بگیرید
جمع‌بندی
درمان روده تحریک پذیر در بسیاری از موارد، دست خود فرد است. این مشکل گوارشی قابل درمان کامل نیست و باید برای کنترل آن کاملا به شرایط بدن مانند عادات غذایی، تغییر در اجابت مزاج با تغییر مواد غذایی مصرف شده، تغییر حالات گوارشی با شرایط آب و هوایی یا روحی و… کاملا توجه کرد.
