التهاب مفصل که با نام آرتریت نیز شناخته می‌شود، در صورتی که ایجاد شود تورم و درد را به همراه خواهد داشت. علائم شدیدتری با افزایش سن در ابتلا به این بیماری مشاهده خواهد شد. در ادامه متن به بررسی موارد زیر در مورد این بیماری خواهیم پرداخت:
- آرتریت چیست؟
- علائم التهاب مفصل چیست؟
- علت ایجاد آن
- راه درمان و کنترل
- پیشگیری
التهاب مفصل چیست؟
آرتریت به مشکلاتی گفته می‌شود که اغلب برای مفاصل ایجاد می‌شود. ایجاد التهاب، درد، عفونی شدن و بروز محدودیت‌های حرکتی برای مفاصل از جمله ناراحتی‌هایی است که ممکن است برای مفاصل ایجاد شوند. در واقع واژه آرتریت جایگزین مناسبی برای التهاب مفاصل نیست و التهاب مفصل خود یکی از بیماری‌های زیر شاخه آرتریت است و به مفاصل مربوط می‌شود.
آرتریت برای مفاصل شامل بیش از 100 نوع مختلف است که ممکن است مفاصل مختلف در قسمت‌های مختلف بدن را درگیر کند. تا اینجا به این موضوع پی بردم که آرتریت که گاهی به عنوان التهاب مفاصل قلمداد می‌شود، خود شامل بیماری‌های متعددی است که مربوط به مفاصل می‌شود و التهاب مفاصل یک از آنها شناخته می‌شود.
آرتروز و آرتریت روماتوئید دو مورد از شایع‌ترین بیماری‌های آرتریت هستند که ممکن است در هر سن و سالی برای هر جنسیتی ایجاد شود.
التهاب مفصل معمولا با متورم شدن، احساس درد و محدودیت‌های حرکتی همراه خواهد بود که اغلب بر اثر بروز آسیب‌هایی بر مفاصل ایجاد خواهد شد. لازم به ذکر است که مفاصل برای اتصال یک یا چند استخوان با یکدیگر در بدن وجود دارند و وظیفه آنها کمک به استخوان برا انجام حرکات است. در ادامه به علائم ابتلا به التهاب مفصل خواهیم پرداخت تا بیشتر با آن آشنا شوید.
علائم التهاب مفصل چیست؟
علائم متعددی برای ابتلا به این بیماری وجود دارد. گاهی ممکن است این بیماری آرام آرام شروع شده و بعد از گذشت مدت زمانی علائم متعددی را از خود بروز دهد. گاهی اوقات نیز در مراحل اولیه با چند علائم بروز داده خواهد شد. موارد زیر از جمله علائمی است که در اکثر موارد مشاهده می‌شود:
- احساس گرمی و داغی همراه با احساس درد و سوزش شدید که ممکن است به صورت مداوم و گاهی به شکل مقطعی فرد را درگیر کرده باشد
- بروز برآمدگی و التهاباتی در مفاصل که به صورت مستقیم با لمس کردن و یا حتی با چشم قابل تشخیص است و همراه با احساس درد برای فرد وجود خواهد داشت
- گاهی مفاصل خشک شده و به ویژه در صبح بعد از بیدار شدن از خواب احساس خواهد شد که به آن آرتریت صبحگاهی نیز می‌گویند
- کاهش یافتن دامنه حرکتی و ایجاد محدودیت برای انجام حرکات روزمره که اختلالات متعددی را به همراه خواهد داشت
- ایجاد قرمزی برای ناحیه‌ای که دچار التهاب شده است
- سفت شدن و خشک شدن مفاصل که انجام حرکات را سخت خواهد کرد
- تب خفیف که در پی کاهش سیستم دفاعی بدن ایجاد خواهد شد و به دنبال آن کسلی و بی‌حالی نیز حس می‌شود
این علائم ممکن است بسته به علت ایجاد التهاب مفصل متفاوت بروز داده شود. نکته مهم دیگر اینکه این علائم ممکن است به صورت تدریجی و یا ناگهانی بروز داده شوند که بسته به علت ابتلا که به مفاصل آسیب وارد می‌کنند، متفاوت است. در ادامه متن به بررسی دلایل ابتلا به این بیماری خواهیم پرداخت.
علت بروز التهاب مفصل چیست؟
وجود غضروف‌ها به عنوان بافتی همبند در مفاصل به انجام حرکات منجر می‌شوند. مفصل بخشی در انتهای بسیاری از استخوان‌ها است که به لغزیدن و حرکت کردن استخوان‌ها منجر می‌شود. اطراف مفاصل را نیز بافتی محکم پوشانده است که با آن کپسول مفصلی می‌گویند.
سطح درونی این کپسول نیز بافتی نازک به نام سینوویوم وجود دارد که وظیفه آن ترشح مایع مفصلی محسوب می‌شود. این مایع لزج وظیفه تغذیه سلول‌های غضروفی را بر عهده دارد. عوامل متعددی می‌تواند سبب بروز التهابات و تورم برای مفاصل شود که شامل گزینه‌های زیر است:
- ابتلا به بیماری‌های متابولیک مانند نقرس
- ابتلا به عفونت‌های مفصلی از جمله عفونت‌های ویروسی، عفونت‌های چرکی و همینطور عفونت سلی
- ابتلا به آرتروز
- وارد شدن آسیب‌های خارجی به مفصل مانند ضربه
- روماتیسم مفصلی (بیماری خود ایمنی که ناشی از التهابات سیستمیک مفاصل است) از جمله آرتریت روماتوئید، آرتریت پسوریازیسی یا عامل زونا و همینطور لوپوس
- بورسیت یا التهاب بورس‌های اطراف مفصل که ناشی از مشکلات مفصلی نیست
- التهاب مفاصل ناشی از حساسیت و آلرژی که تنها آسیبی برای مفاصل نخواهد داشت
- عواملی از جمله اضافه وزن، سوابق خانوادگی و تغذیه غلط نیز ممکن است به التهاب مفاصل در سنین بالاتر منجر شوند
راه درمان و کنترل دردهای ناشی از التهاب مفصل
راه درمانی که برای التهاب مفصل می‌توان در پیش گرفت بسته به شدت ابتلا و علت آن متفاوت است. با اینکه این ناراحتی ممکن است راه درمان قطعی به همراه نداشته باشد اما راهکارهایی هستند که با آنها می‌توان درد و عوارض ناشی از التهاب مفصل را تسکین داد.
برای این منظور بهتر است در ابتدا به پزشک مراجعه کرده و راهکارهای درمانی دست را بعد از تشخیص دقیق پزشک پیش گرفت. در ادامه راهکارهای درمانی دارویی و چند راهکار موثر خانگی را برایتان اراده خواهیم کرد.
راهکار درمانی التهاب مفصل توسط پزشکان
برای درمان نباید داروهایی که بدون تجویز پزشک هستند و معمولا اطرافیان آنها را تجویز می‌کنند استفاده کرد. زیرا همانطور که اشاره شد، دلایل متفاوتی سبب بروز این التهابات می‌شود که راه درمان متفاوتی را باید برای هر یک پیش گرفت. ممکن است موارد زیر به عنوان راه درمان پس از تشخیص پزشک تجویز شوند:
- در مواردی که شدت درگیری کم باشد داروهای غیر استروئیدی، ضد التهابی و کورتون‌دار برای تخفیف درد و رفع آثار تورم تجویز خواهد شد
- تجویز پمادها و کرم‌های غیر استروئیدی از جمله کپسایسین که از تندی فلفل گرفته شده است تا حدود قابل ملاحظه‌ای از درد ایجاد شده می‌کاهد و التهاب را رفع خواهد کرد
- تجویز جراحی در مواردی که استخوان اضافی در اطراف مفصل ملتهب شده ایجاد شده باشد
- خارج کردن بافت سینوویال در صورتی که التهاب ایجاد شده برای این بافت ایجاد شود
- در صورت وجود خونریزی بین مفاصل با سرنگی این خونریزی را خارج کرده و بسته به علت ایجاد خونریزی راه کنترل مناسب را اعمال خواهند کرد
- اگر التهاب مفصل ناشی از تجمع مایع مفصلی باشد آنرا خارج کرده و دلایل ناشی از آن از جمله عوامل عفونی، بیماری‌های متابولیکی و روماتیسم بررسی خواهد شد
راهکارهای درمان خانگی التهاب مفصل
با کند شدن و اختلال در انجام حرکات، در کنار التهاب و وجود درد معمولا راهکارهایی برای تسکین در منزل پیش گرفته می‌شود که بهتر است به صورتی نباشند که آسیبی جدی‌تر برای مفاصل ایجاد کنند. موارد زیر اقداماتی هستند که در صورت مواجه شدن با التهاب مفاصل می‌توانید انجام دهید:
- مفصلی که دچار التهاب شده است را بالا نگه دارید
- از یک کمپرس سرد برای تسکین کمک بگیرید
- تا جای ممکن مفصل ملتهب شده را بدون حرکت نگه دارید و از وسایلی استفاده کنید که مانند یک آتل مفصل ملتهب شده را ثابت کند
- ترکیبی از زردچوبه و شیر به دلیل خاصیت ضد التهابی که دارد، به عنوان ضمادی موثر عمل خواهد کرد
- مصرف خوراکی زنجبیل می‌تواند التهابات بدن را کاهش دهد و علاوه بر آن مصرف موضعی زنجبیل به همراه کمی روغن زیتون در ناحیه مفصل متورم شده از درد و التهاب ایجاد شده خواهد کاست
- ماساژ مفصل ملتهب شده به همراه کمی روغن خردل مسکنی برای رفع درد و سوزش ناشی از التهاب مفصل خواهد بود
- روغن اکالیپتوس از دیگر گزینه‌هایی است که می‌توان با ماساژ آن در قسمت مورد نظر درد را تسکین داد
- مصرف خوراکی سرکه به همراه مقداری آب ولرم و عسل سبب رساندن پتاسیم، کلسیم و فسفر به بدن خواهد شد که با از بین بردن سموم مفاصل به از بین بردن عوارض ناشی از آن منجر خواهد شد
- انجام حرکات اصلاحی و فیزیوتراپی به ویژه در آب (زیرا وزن روی مفصل نیست و تاثیر بهتری خواهد داشت)
پیشگیری از بروز التهاب مفصل
- رژیم غذایی و تغذیه متعادل و متنوع شامل انواع ویتامین‌ها و پروتئین با مصرف ماهی، انواع میوه و سبزیجات، غلات کامل و…
- فعالیت بدنی مناسب روزانه
- مدیریت استرس
- مراقبت از بدن و آسیب نرساندن به بدن با مصرف نامتعادل از داروهای غیر ضروری
- خواب متعادل و استراحت کافی شبانه
- بدن خود را با مصرف آب هیدراته نگه دارید
نکات پایانی
در این متن در مورد التهاب مفصل توضیحاتی را اراده کردیم. در مواردی که این التهابات از بین نرفتند و پس از یک هفته الی ده روز علائم آن مجدد مشاهده شد حتما باید به پزشک مراجعه کرده و از اقدامات خودسرانه فیزیکی و دارویی برای درمان پرهیز کرد.
