قرص کلونازپام در چه شرایطی موجب اعتیاد می شود؟ + عملکرد

قرص کلونازپام یکی از داروهایی است که برای درمان بیماری های روحی و روانی تجویز می شود. این قرص موجب می شود استرس های زیاد و غیر طبیعی تحت کنترل در بیاید.

اما این را به خاطر داشته باشید این قرص با تمام مزیت های درمانی که دارد باید بسیار با احتیاط مصرف شود؛ چرا که اعتیاد به آن بسیار بالا است. در نتیجه دوز مصرفی آن نباید بدون مشورت پزشک بیشتر شود.

اگر این دارو تحت نظر یک پزشک مصرف شود نه تنها باعث اعتیاد نمی شود بلکه خاصیت درمانی آن بسیار بالا است. اما این نکته از اهمیت بالایی برخوردار است که داروهای روحی و روانی را در زمان مشخص و با دوز تعیین شده مصرف کنید.

قرص کلونازپام چیست؟

قرص کلونازپام یک داروی تجویزی است که برای درمان بیماران روحی و روانی توسط پزشک تجویز می شود و داروخانه اجازه این را ندارد بدن نسخه آن را به فردی بدهد.

کلونازپام را برخی با نام تجاری کلونوپین نیز می شناسند. این دارو به نسبت دیگر داروهای روحی و روانی قیمت بسیار کمی دارد در نتیجه تهیه آن برای بیماران بسیار آسان است.

داروی کلونازپام جلوی استرس های غیر قابل کنترل را می گیرد و به مغز حس آرامش می دهد. اما در ترکیبات آن موادی به کار برده شده است که بدن به آن سریع اعتیاد پیدا می کند و برای قطع قرص نباید آن را ناگهان کنار بگذارید. در نتیجه لازم است با کمک یک پزشک دوز های آن را به مرور کم کنید.

نکته: اگر کلونازپام را برای مدت کوتاهی مصرف کنید (2 تا 4 هفته) اعتیاد آور نخواهد بود. اگر بیش از 2 تا 4 هفته کلونازپام مصرف می کنید قبل از قطع مصرف باید به تدریج دوز دارو کاهش یابد

عملکرد کلونازپام در بدن چگونه است؟

قرص کلونازپام به یک دسته از داروها به نام بنزودیازپین ها تعلق دارد. این کلاس از داروها گروهی از داروهایی هستند که به روشی مشابه برای درمان عمل می کنند. همچنین برای درمان بیماری های مشابه نیز تجویز می شود.

عملکرد کلونازپام به زبان ساده تر این گونه است که با افزایش سطح یک ماده ی شیمیایی در مغز موجب احساس آرامش و راحتی در فرد بیمار می شود.

این امر موجب می شود اضطراب را از بین ببرد و در برخی از مواقع جلوی تشنج را تا میزان زیادی بگیرد. یعنی عملکرد آن در زمان تشنج این گونه است که عضلات متشنج را از بین می برد یا آن ها را شل خواهد کرد.

اگر بخواهیم به طور علمی تر توضیح دهیم کلونازپام با افزایش فعالیت اسید گاما آمینوبوتیریک (GABA) کار می کند. اسید گاما آمینوبوتیریک یک ماده شیمیایی است که سیگنال هایی را به سراسر سیستم عصبی فرد ارسال می کند. اگر در فردی به اندازه کافی این ماده را در بدن نداشته باشد بدن او ممکن است در حالت هیجان های بیش از اندازه قرار بگیرد.

این امر موجب موجب می شود احتمال حملات وحشت زدگی، اضطراب یا تشنج در فرد بسیار بالا برود. زمانی که فردی این قرص را مصرف می کند اسید گاما آمینوبوتیریک بیشتری در بدن او تولید می شود. در نتیجه این دارو به آن ها کمک می کند حملات تشنج و اضطراب در آن ها بسیار کمتر شود.

نحوه استفاده از کلونازپام چگونه است؟

این را به خاطر داشته باشید قبل از مصرف قرص کلونازپام یا هر داروی دیگر علاوه بر توضیحات پزشک راهنمای دارویی که داخل جعبه قرص قرار دارد را کامل مطالعه کنید. اگر پس از خواندن سوالی برایتان پیش آمد حتما آن را از پزشک خود بپرسید.

این دارو را اغلب پزشکان با توجه به شرایط فرد بیمار معمولا 1 یا 2 بار در روز برای او تجویز می کنند  میزان مصرف داروی کلونازپام براساس شرایط پزشکی، سن و پاسخ به درمان است. برای کودکان نیز دوز دارو بر اساس وزن آن هخا تعیین می شود.

این را به خاطر داشته باشید بدون مشورت با پزشک مصرف این دارو را قطع نکنید. با قطع ناگهانی این دارو برخی شرایط ممکن است بدتر شود. چرا که برای قطع این دارو نیاز است که دوز دارو به تدریج کاهش یابد.

نحوه ی قطع کردن مصرف کلونازپام چگونه است؟

این را به خاطر داشته باشید داروهای شبیه به قرص کلونازپام اگر برای طولانی مدت مصرف شوند موجب می شود بدن به آن عادت کند. این بدان معنا است بدن برای ترشح اسید گاما آمینوبوتیریک تنبل می شود و فرد بیمار وابسته به این قرص می ماند. در نتیجه نباید بدون مشورت دکتر دوز مصرفی این دارو را بیشتر یا کمتر کنید.

از طرفی توجه داشت باشید اگر ناگهان استفاده از داروی کلونازپام را متوقف کنید ممکن است علائمی مانند زیر را نشان دهد:

• تشنج
• تغییرات ذهنی و خلقی
• لرزش بدن
• گرفتگی عضلات معده و باقی عضلات

برای ترک کردن این قرص پزشک با توجه به میزان دوز مصرفی و مدت زمان استفاده از آن برای فرد بیمار دوز آن را بسیار کم می کند. این کم شدن به مرور انجام می شود. به گونه ای که به بدن بیمار شوکی وارد نشود. البته بیمارانی که طول درمان طولانی دارند این وابستگی را پیدا می کنند. در نتیجه آن ها نیز با کم کردن دوز این دارو قادر به ترک آن هستند.

نکته: مصرف کلونازپام در کنار الکل و مواد مخدر دیگر وابستگی به آن را بسیار بیشتر خواهد کرد.

نکته: اگر چندین نوع مختلف از اختلالات تشنج را داشته باشید ممکن است هنگام شروع استفاده از کلونازپام با بدتر شدن تشنج روبرو شوید. در صورت بروز این امر بلافاصله با پزشک خود مشورت کنید. چرا که ممکن است پزشک برای کنترل تشنج نیاز به افزودن یا تنظیم دوز سایر داروهای شما داشته باشد.

عوارض جانبی و جدی قرص کلونازپام

قرص کلونازپام می تواند عوارض جانبی خفیف یا جدی ایجاد کند. لیست زیر شامل برخی از عوارض جانبی اصلی است که ممکن است هنگام مصرف این قرص رخ دهد.

عوارض جانبی رایج قرص خوراکی کلونازپام می تواند شامل موارد زیر باشد:

• خواب آلودگی
• مشکل در راه رفتن و هماهنگی بدن
• سرگیجه
• افسردگی
• خستگی
• مشکلات حافظه
• فراموشی

اگر این اثرات خفیف باشد ممکن است طی چند روز یا چند هفته از بین بروند. اگر شدت آن ها بیشتر است یا از بین نمی روند، فرد بیمار باید با پزشک خود صحبت کند.

نکته: برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد عوارض جانبی احتمالی کلونازپام یا نکاتی در مورد چگونگی کنار آمدن با یک عارضه جانبی نگران کننده فرد بیمار باید با پزشک یا داروساز خود صحبت کند.

در صورت بروز عوارض جانبی جدی فرد بیمار یا اطرافیان او باید فوراً با پزشک تماس بگیرد. همچنین اگر علائم آن ها زندگی شان را تهدید می کند باید سریع با اورژانس تماس بگیرند یا به پزشک مراجعه کنند.

عوارض جانبی جدی و علائم آن ها می تواند شامل موارد زیر باشد:

• روحیه افسرده
• افکار خودکشی (صدمه زدن به خود)
• تشنج (این موارد بیشتر اتفاق می افتد اگر شخصی خیلی سریع این دارو را قطع کند یا قبلاً اختلال تشنج داشته باشد)

موارد احتیاط و هشدار مصرف کلونازپام

قرص کلونازپام دارای هشدار جعبه سیاه است. ایمن جدی ترین هشدار سازمان غذا و دارو (FDA) است. هشدار جعبه سیاه در مورد اثرات دارویی می باشد که ممکن است خطرناک باشد و درباره آن به پزشکان و بیماران هشدار می دهد.

استفاده از کلونازپام با داروهای افیونی می تواند اثرات خطرناکی برای فرد بیمار ایجاد کند. این می تواند شامل خواب آلودگی شدید، تنفس کند، کما و مرگ باشد.

اگر پزشک فرد بیمار کلونازپام را با یک مخدر تجویز کند باید فرد بیمار را از نزدیک تحت کنترل و مراقبت داشته باشد. نمونه هایی از مواد افیونی شامل هیدروکدون، کدئین و ترامادول است.

1. خطر وابستگی به قرص کلونازپام

استفاده از قرص کلونازپام حتی طبق دستورالعمل دکتر در صورت قطع ناگهانی دارو می تواند منجر به وابستگی جسمی و ترک آن شود و کناره گیری ناگهانی می تواند تهدید کننده زندگی باشد.

مصرف این دارو همچنین می تواند منجر به مصرف بیشتر و اعتیاد شود. مصرف بیشتر از حد کلونازپام خطر مرگ را افزایش می دهد.

نکته: برای آن که نگرانی به اعتیاد نسبت به این دارو را از دست بدهید این دارو را فقط طبق دستور پزشک مصرف کنید. اگر در مورد مصرف بی خطر این دارو نگرانی دارید با ارائه دهنده خدمات بهداشتی خود صحبت کنید.

2. اختلال در عملکرد مغز

قرص کلونازپام یک سیستم عصبی مرکزی (CNS) افسرده کننده است. ین نوع دارو می تواند فعالیت مغز را کند کرده و در قضاوت ، تفکر و زمان واکنش فرد تداخل ایجاد کند.

هنگام مصرف این دارو فرد نباید نوشیدنی حاوی الکل بنوشد یا از داروهای دیگری که می توانند فعالیت مغز آن ها را ضعیف كند نیز استفاده كند.

آن ها همچنین نباید بعد از خوردن این قرص رانندگی کنند، از ماشین آلات استفاده کنند یا فعالیت های دیگری را که نیاز به هوشیاری دارند انجام دهند. چرا که این دارو موجب خواب آلودگی آن ها می شود و از طرفی واکنش آن ها را بسیار کند می کند.

3. افکار و رفتار خودکشی

قرص کلونازپام می تواند خطر افکار یا رفتار خودکشی (افکار یا اعمال صدمه به خود) را افزایش دهد. در صورت ابتلا به افسردگی، افکار یا رفتار خودکشی یا هرگونه تغییر غیر عادی در خلق و خو فرد بیمار باید به پزشک خود تمامی این تغییرات را اطلاع دهد.

4. اعتیاد به الکل

استفاده از نوشیدنی هایی که حاوی الکل هستند می تواند خطر اثرات آرام بخشی ناشی از قرص کلونازپام را در فرد افزایش دهد. این بدان معنا است فرد پس از نوشیدن خوراکی های حاوی الکل ابتدا احساس آرامش بیشتر می کند و سپس به الکل نیز اعتیاد پیدا می کند.

از طرف دیگر پس از مدتی خطراتی که درباره این قرص گفته شد در فرد بیمار چند برابر می شود این خطرات می تواند شامل رفلاکس معده، تصمیم گیری های ضعیف و خواب آلودگی های زیاد باشد. این مسئله بسیار خطرناک است. در نتیجه اگر فرد بیمار از مواد حاوی الکل استفاده می کند باید این موضوع را با دکتر خود در میان بگذارد.

5. آلرژی به کلونازپام

قرص کلونازپام می تواند یک واکنش آلرژیک شدید ایجاد کند. علائم آن می تواند شامل موارد زیر باشد:

• مشکل تنفسی
• تورم گلو یا زبان

این را به خاطر داشته باشید اگر فردی واکنش آلرژیک به این دارو نشان داد سریع او را به دکتر برسانید یا با فوریت های پزشکی تماس بگیرید. پس از بهبود به یاد داشت باشید فردی که به این دارو حساسیت نشان داده است نباید دیگر این دارو را مصرف کند چرا که خطر مرگ در او بالا می رود.

6. هشدارهایی برای افرادی که دارای شرایط سلامتی خاصی هستند

• برای افراد مبتلا به افسردگی ممکن است افسردگی فرد هنگام مصرف قرص کلونازپام بدتر شود. اگر فردی پس از مصرف این قرص حساس کرد علائم افسردگی بدتر شده است یا افکار خودکشی و فکر آسیب رساندن به خود بیشتر شده است باید بلافاصله با پزشک تماس بگیرید.

• برای افراد مبتلا به گلوکوم حاد زاویه باریک: اگر فردی مبتلا به گلوکوم حاد زاویه باریک است، نباید این دارو را مصرف کند. این می تواند وضعیت بیماری او را بدتر کند.

• برای افراد مبتلا به بیماری کبد: اگر فردی به مشکلات کبدی مبتلا باشد و بدن او نتواند این دارو را به خوبی پاک کند. این می تواند باعث تجمع دارو در بدن او شود. این امر موجب می شود که آن ها بیشتر در معرض خطر عوارض جانبی باشند.

7. اخطار برای گروه های دیگر

• برای خانم های باردار: کلونازپام یک داروی بارداری دسته D است. این به معنای دو چیز است:

1. مطالعات نشان می دهد که خطر مصرف عوارض جانبی برای مادر در هنگام مصرف دارو وجود دارد. این دارو فقط باید در دوران بارداری در موارد جدی که برای درمان یک بیماری خطرناک در مادر لازم است استفاده شود.

2. اگر خانمی باردار است یا قصد باردار شدن دارد باید با پزشک خود صحبت کند. قرص کلونازپام باید فقط در صورت استفاده از مزایای بالقوه خطر احتمالی برای جنین استفاده شود. در صورت حامله شدن فرد در هنگام مصرف این دارو باید فوراً با پزشک خود تماس بگیرد.

• برای خانم هایی که شیرده هستند: قرص کلونازپام به شیر مادر منتقل می شود و در کودکی که از شیر مادر تغذیه می کند عوارض جانبی ایجاد می کند.
  اگر خانمی به کودک خود شیر داد باید با پزشک خود صحبت کند. ممکن است لازم باشد آن ها تصمیم بگیرند که شیردهی را قطع کنند یا این دارو را قطع کنند.

• برای افراد مسن: کلیه های افراد مسن ممکن است مانند گذشته کار نکند. این می تواند باعث شود که بدن آن ها داروها را با سرعت بیشتری پردازش کند.
  در نتیجه مقدار بیشتری از دارو برای مدت طولانی تری در بدن آن ها باقی می ماند. این خطر ابتلا به عوارض جانبی آن ها را افزایش می دهد.

• برای کودکان: این دارو در کودکان مبتلا به اختلالات وحشت تا به امروز مورد استفاده و مطالعه قرار نگرفته است. در افراد زیر 18 سال نباید برای درمان بیماری از کلونازپام استفاده شود.

در آخر:

قرص کلونازپام یکی از داروهای درمانی برای بیماری های روحی و روانی است که اغلب برای کنترل ترس و استرس آن را تجویز می کنند. این دارو به دلیل ترکیباتی که دارد احتمال اعتیاد آوری بالایی دارد. اما جای هیچ نگرانی نیست اگر مطابق با دستور پزشک آن را مصرف کنید و سپس با تجویز پزشک آن را کم و در آخر قطع کنید.

منابع:
webmd
nhs
medicalnewstoday