درمان بیش فعالی و بررسی علائم + علت ایجاد این اختلال
درمان بیش فعالی گاهی با بالا رفتن سن ساده‌تر می‌شود و گاهی حتی در بزرگسالی با علائم متفاوتی نیز بروز داده می‌شود. در ادامه متن با عاوین زیر در رابطه با این موضوع مطالبی مفید را بریتان بیان خواهیم کرد:
- بیش فعالی چیست؟
- علائم
- سن مناسب درمان
- راه درمان و کنترل آن
- علت بروز بیش فعالی
بیش فعالی چیست؟
بیش فعالی نوعی اختلال است که اغلب در سنین کودکی بروز داده می‌شود و علائم آن در حدی واضح است که علاوه بر مادر و پدر کودک، سایر افراد از قبیل مربی مهد، معلم و اطرافیان با کمی توجه به آن پی خواهند برد. معمولا کودک بیش فعال علائمی مانند موارد زیر را بروز می‌دهد که شاید برخی از بزرگسالان نیز دیده شود اما اختلالی در زندگی روزمره ایجاد نکند:
- کودک به سختی قادر به تمرکز کردن است
- نسبت به سایر هم سن و سالان خود جنبش و فعالیت بدنی بیش از حد دارد
- معمولا در حین انجام کاری خاص، حواسش پرت شده و کارهای نیمه تمام بسیاری ایجاد می‌کند
- مدت زمانی را برای کامل کردن یک فعالیت قرار نمی‌دهد
- معمولا در بازی‌ها صدا دارد و صداهای زیادی ایجاد می‌کند
- روی صندلی یا یک جای ثابت نشستن برایش شدنی نیست و اگر بنشیند دائم در حال تکان خوردن و جنب و جوش است
- اغلب بیش از حد صحبت می‌کند و ناآرام است
معمولا این علائم پیش از سن 12 سالگی بروز داده می‌شود اما گاهی در سنین بزرگسالی با اشکال دیگری در فرد بروز داده می‌شود. مواردی همچون حواسپرتی، عدم تمرکز، رفتارهای تکانشی (ناگهانی و بدون فکر کاری را انجام می‌دهد)، مشکل در ارتباط با دیگران، مشکلات روحی، استرس و اعتماد به نفس پایین یا بسیاری از مشکلات دیگر را بروز خواهد داد.
سن مناسب تشخیص و درمان بیش فعالی
معمولا علائم بیش فعالی قبل از سن 7 سالگی نیز مشاهده می‌شوند. از هر 100 کودک در دوران تحصیلی ابتدایی حدود 4 کودک نیاز به درمان بیش فعالی دارد. مشخص کردن سن دقیق شروع بیش فعالی، با بالا رفتن سن کار سختی است و در تمام سنین اگر به تشخیص در این رابطه دست یافت، می‌توان دوره‌های درمانی را آغاز کرد.
جلسات مشاوره کمتر از 2 ساعت می‌تواند کاملا مشخص کند که فرد در هر سنی بیش فعال است یا خیر. پیش از 12 سالگی راه درمان متفاوت و ساده‌تر خواهد بود.
راه درمان بیش فعالی
راهکارهای درمانی که برای بیش فعالی تجویز خواهد شد، فقط به مصرف انواع داروها و قرص‌ها نمی‌شود و لازم است تا برخی از اقدامات رفتاری نیز صورت گیرد. این راهکارهای درمانی شامل گزینه‌هایی که در ادامه بیان خواهیم کرد می‌شود.
درمان دارویی بیش فعالی
با تشخیص بیش فعالی توسط پزشک، اغلب از دارو برای کنترل و درمان این اختلال استفاده می‌شود:
- متیل فنیدیت
- دکسامفتامین
- ریتالین
- کنسترا
- اکوازیم
- استراترا
این موارد از داروها فقط با تجویز پزشک ارائه می‌شوند و نباید برای درمان بیش فعالی خودسرانه با دور دلخواه آنها را استفاده کرد. عملکرد برخی از این داروها طوری است که تاثیراتشان سریع در فرد بروز داده می‌شود و برخی دیگر نیز مستلزم گذشت زمان 10 روزه هستند. عوارض برخی از آنها شامل بروز کاهش وزن، روانپرشی، اسهال و برخی موارد تمایل به آسیب به خود می‌شود.
آغاز درمان بیش فعالی در محیط خانه
موثرترین کمک برای درمان بیش فعالی را خانه و خانواده ایجاد می‌شود. در خانه شرایط را برای موارد زیر مهیا کنید:
- تغذیه مناسب و متعادل سرشار از منیزیم، آهن، روی، امگا3 و همینطور متعادل ساختن مصرف قند و شکر مصنوعی و کاهش غذاهای غیر مفید و مضر
- خواب مناسب شبانه
- فعالیت بدنی مناسب روزانه
- درک فرد
روان درمانی بیش فعالی
یکی از مهمترین راهکارهای امروزی که تاثیر ماندگاری خواهد داشت، روان درمانی برای اختلالات روحی و روانی است. اجرای این روش در بزرگسالان کمی راحت‌تر است و برای کودکان لازم است تا اعضای خانواده با رفتار و بازی درمانی آنرا پیش ببرند.
- هدف گذاری و واقع بین بودن
- تخلیه انرژی انباشته شده
- راهی برای رسیدن به آرامش
- نظم بخشیدن به کارها و فعالیت روزانه
- حذف معاشرت با افرادی که اعتیاد، بی‌قراری و شرایط استرس‌زا ایجاد می‌کنند
- زمان‌بندی برای انجام کارهای مناسب (کودکان و بزرگسالان هر کدام بر اساس نیاز و سن خود)
- تشویق برای انجام کارهای هر قدر درست می‌تواند راهی عالی برای تقویت انگیزه و ادامه دوره درمان بیش فعالی باشد
- کمک گرفتن از یک روان درمانگر برای بررسی رفتارها و دریافت راه درست برای درمان
درمان بیش فعالی به روش نوروفیدبک
نوروفیدبک یک روش ئرمانی امروزی است که از آن به وسیله ذهن و مغز خود فرد برای درمان بیش فعالی یا اختلالات دیگر استفاده می‌کنند. در این روش با وارد کردن امواج به مغز، بدون مصرف دارو، از مغز برای آموزش به خود مغز استفاده می‌شود.
افزایش قدرت تمرکز ذهن، درمان اضطراب، بهبود اختلالات خواب و بهترین راه درمان برای درمان بیش فعالی و رهایی از عوارض آن محسوب می‌شود. روشی پیشرفته و بدون عوارض جانبی است که امروزه بهترین راه درمان محسوب می‌شود. اثرات درمانی این روش پایدار است و سریعا نتیجه خواهد داد.
علت ایجاد بیش فعالی در افراد
- ژنتیک و عوامل وراثتی برجسته‌ترین عامل ایجاد بیش فعالی است
- آسیب به جنین در دوران بارداری با مصرف مواد مخدر، الکل، برخی داروها و…
- مسموم شدن جنین در دوران بارداری
- نوزاد نارس
- آلودگی هوا و ورود سرب به بدن مادر
نکات پایانی
در این متن به طور اجمالی در مورد درمان بیش فعالی مواردی را ارائه کردیم. بهتر است برای کنترل و درمان این بیماری در هر رده سنی از یک روان درمانگر کمک گرفته تا بر اساس شدت اختلال راه درمانی مناسب پیش روی فرد قرار گیرد.
