سرطان پروستات – (انواع + آشنایی با مراحل درمان آن)
سرطان پروستات یک بیماری جدی است که هر ساله هزاران مرد و افراد دارای اندام جنسی منتسب آقایان به آن مبتلا می شوند. حدود 60 درصد از افراد مبتلا سنی بالاتر از 65 سال را داشته اند. انجمن سرطان آمریکا (ACS) تخمین می زند که در سال 2019 حدود 174،650 مرد آمریکایی گزارش داده اند که به این نوع از سرطان منتسب به اندام جنسی آقایان مبتلا شده اند.
سرطان پروستات چیست؟
پروستات غده کوچکی است که در پایین شکم آقایان و افراد ترنسکشوال M to F قرار دارد. قرار گیری دقیق آن در زیر مثانه و مجرای ادرار می باشد. فعالیت پروستات توسط هورمون تستوسترون تنظیم می شود و کار آن تولید مایع منی می باشد.
نکته: مایع منی ماده حاوی اسپرم است که در هنگام انزال از مجرای ادرار خارج می شود.
هنگامی که رشد غیر طبیعی و بدخیم سلول در ناحیه پروستات -که به آن تومور گفته می شود- شکل می گیرد، به آن سرطان پروستات گفته می شود. این نوع از سرطان می تواند در مناطق دیگر بدن نیز گسترش یابد. در این مواقع از آن جایی که ایجاد منشا سرطان از سلول های پروستات بوده است، هنوز هم سرطان پروستات نامیده می شود.
نکته: براساس اعلام بنیاد مراقبت ارولوژی، سرطان پروستات دومین عامل مرگ و میر ناشی از سرطان در مردان ایالات متحده آمریکا است.
شناختی از انواع سرطان پروستات
بیشتر موارد سرطان پروستات، نوعی سرطان به نام آدنوکارسینوما است. این سرطان در بافت های پروستات مانند یک توده رشد می کند و باعث می شود غده پروستات رشد کند. این نوع سرطان همچنین با توجه به سرعت رشد آن دسته بندی می شود که دو نوع رشد دارد:
- رشد تهاجمی: در سرطان تهاجمی پروستات، تومور قادر می باشد به سرعت رشد کند و این امکان وجود دارد به مناطق دیگر بدن مانند استخوان ها نیز نفوذ کند.
- رشد غیر تهاجمی: با وجود سرطان پروستات غیر تهاجمی، تومور به کندی رشد می کند و یا اصلا رشد نمی کند.
علل و عوامل سرطان پروستات
هیچ علت مشخصی برای سرطان پروستات وجود ندارد. مانند همه سرطان ها می تواند ناشی از موارد بسیاری از جمله سابقه خانوادگی یا قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی خاص باشد. عامل تحریک کننده هر چه باشد، منجر به جهش سلولی و رشد کنترل نشده و غیر طبیعی سلول در پروستات ها می شود.
چه افرادی بیشتر در معرض خطر هستند؟
در حالی که سرطان پروستات ممکن است در هر مرد یا فرد دارای اندام داخلی مردانه رخ دهد، برخی عوامل خطر ابتلا به این بیماری را افزایش می دهد. این عوامل خطرزا شامل موارد زیر است:
- سن بالاتر
- سابقه خانوادگی سرطان پروستات
- برای برخی از قومیت ها یا نژادها. برای مثال، مردان آفریقایی-آمریکایی در معرض خطر بالاتری برای ابتلا به سرطان پروستات قرار دارند
- اضافه وزن
- تغییرات ژنتیکی
- سبک زندگی و شغل
علائم سرطان پروستات
برخی از اشکال سرطان پروستات کاملا پنهان است، بنابراین امکان وجود دارد علامتی از خود نشان ندهد. با این حال، سرطان پیشرفته پروستات اغلب علائمی ایجاد می کند که شامل موارد زیر می باشد.
1. مشکلات ادراری
مشکلات ادراری یک علامت شایع است؛ چرا که پروستات در زیر مثانه قرار دارد و مجرای ادرار را احاطه کرده است. به دلیل مکان قرار گیری آن، اگر توموری روی پروستات رشد کند می تواند روی مثانه یا مجاری ادرار فشار وارد کند و در نتیجه ی آن مشکلاتی را برای خروج ادرار ایجاد کند.
مشکلات ادراری می تواند شامل موارد زیر باشد:
- نیاز مکرر به ادرار کردن
- خروج کندتر ادرار از حالت عادی
- خونریزی هنگام ادرار کردن (هماتوری)
2. مشکلات جنسی وسرطان پروستات
اختلال نعوظ ممکن است علامتی از سرطان پروستات باشد. این وضعیت همچنین ناتوانی جنسی نیز نامیده می شود. همچنین یکی دیگر از مشکلات جنسی که می تواند نشانه ی این سرطان شایع باشد؛ خون موجود در مایع منی پس از انزال است.
3. درد و بی حسی
سرطان متاستاتیک، سرطانی است که از همان نقطه که برای اولین بار شروع به رشد کرده است، قادر می باشد به مناطق دیگر بدن گسترش پیدا کند. هنگامی که سرطان پروستات متاستاز می شود، اغلب در استخوان ها گسترش می یابد. این می تواند باعث درد در مناطق زیر شود:
- لگن
- ران ها
- ناحیه سینه
نکته: اگر سرطان به نخاع گسترش یابد، ممکن است فرد مبتلا در پاها و مثانه خود احساس را از دست دهد.
راه های تشخیص سرطان شایع پروستات
بسیاری از علائمی که از آن ها نام برده شد، می تواند نشانه از بیماری و یا آسیب های عضلانی باشد. اما این باعث نمی شود با دیدن این نشانه ها بی خیال بود؛ چرا که پیشرفت این بیماری قادر است حیات را در به خطر بیندازد. در نتیجه با مراجعه به پزشک متخصص اغلب راهکار های زیر را پیش رو می گیرند.
1. غربالگری و تشخیص سرطان پروستات
غربالگری سرطان پروستات اغلب به تشخیصات پزشکی برای بیمار بستگی دارد. به گفته منابع قابل اعتماد مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری ها (CDC)، اکثر سرطان های پروستات به آهستگی رشد می کنند و هیچ مشکلی در سلامتی ایجاد نمی کنند.
به این دلیل است که نتایج حاصل از آزمایش آنتی ژن اختصاصی پروستات (PSA)، که می تواند بخشی از غربالگری باشد، ممکن است منجر به تشخیص نادرست سرطان شود.
2. معاینه دیجیتال رکتال (DRE)
معاینه دیجیتال رکتال (DRE) روشی است که، پزشک یک انگشت با دستکش را به داخل روده فرد وارد می کند تا پروستات او را معاینه کند. آن ها می توانند احساس کنند که آیا توده های سختی در غده پروستات وجود دارد یا خیر.
3. تست PSA
آزمایش خون PSA میزان آنتی ژن اختصاصی پروستات موجود در خون فرد مشکوک به سرطان را بررسی می کند. اگر سطح آن زیاد باشد، این در اغلب مواقع بدان معناست که فرد سرطان پروستات دارد.
با این وجود دلایل زیادی وجود دارد که می تواند مقدار زیادی PSA را در خون وجود داشته باشد، بنابراین نتایج آزمایش می تواند به تشخیص نادرست و درمان غیرضروری منجر شود.
4. بیوپسی پروستات
پزشک متخصص ممکن است بیوپسی را برای تایید تشخیص سرطان پروستات انجام دهد. برای انجام بیوپسی، یک ارائه دهنده خدمات بهداشتی یک قطعه کوچک از غده پروستات فرد را برای معاینه خارج می کند. سپس آن را برای بررسی های بیشتر مورد آزمایش قرار می دهند.
پیشگیری از سرطان پروستات
عوامل خطر خاصی برای سرطان پروستات مانند سن وجود دارد که فرد نمی تواند کنترلی روی آن داشت باشد. با این حال، عواملی وجود دارد که می تواند در پیشگیری از ابتلا به این بیماری شایع نقش اساسی ایفا کند.
پیشگیری از سرطان پروستات با تغییر سبک زندگی
ترک یا کاهش سیگار می تواند خطر ابتلا به سرطان پروستات را کاهش دهد، زیرا تحقیقات نشان داده است که سیگار کشیدن خطر ابتلا به انواع سرطان ها را افزایش می دهد. رژیم غذایی و ورزش نیز فاکتورهای مهمی هستند که می توانند خطر ابتلا به سرطان پروستات را تحت تاثیر قرار دهند.
ارتباط رژیم غذایی و سرطان پروستات
برخی از غذاها ممکن است به کاهش خطر ابتلا به سرطان پروستات کمک کنند، از جمله:
- گوجه فرنگی ها
- سبزیجات مانند کلم بروکلی، جوانه بروکسل و کلاله
- ماهی
- سویا
- روغن هایی که حاوی اسیدهای چرب امگا 3 هستند. مانند روغن زیتون
شواهد همچنین حاکی از این می باشد که، برخی از غذا ها ممکن است خطر ابتلا به سرطان پروستات را افزایش دهند، مانند:
- شیر و لبنیات
- چربی اشباع شده که در محصولات حیوانی بسیار یافت می شود
- گوشت قرمز
- گوشت بریانی
ورزش و پیشگیری از سرطان
بررسی ها مبنی بر این بوده است که ورزش به احتمال زیاد به کاهش خطر ابتلا به سرطان پیشرفته پروستات و از بین رفتن سرطان ها کمک می کند. ورزش همچنین می تواند به تمامی افراد در کاهش وزن کمک کند. این امر بسیار مهم می باشد، چرا که تحقیقات نشان داده است اضافه وزن یکی از عوامل خطر سرطان پروستات است.
در آخر:
سرطان پروستات برای همه آقایان و افراد دارای اندام جنسی منتسب آقایان با افزایش سن، یک خطر جدی محسوب می شود. اما اگر فرد مبتلا زود متوجه این بیماری شود و تحت درمان قرار گیرد، سرطان در مدت زمان کمتری بهبود پیدا خواهد کرد.
از طرفی این نکته قابل اهمیت است که هرچه افراد با افزایش سن روبرو می شوند، حتماً در مورد خطر ابتلا به این نوع سرطان با پزشک خود حتما باید صحبت کند. بسیار مهم است اگر فردی علائم سرطان پروستات را در خود مشاهده کرد، سریعاً با پزشک باید مشورت کند.
از طرفی پیشنهاد می شود، یک رژیم غذایی سرشار از سبزیجات و ماهی و کاهش لبنیات پرچرب و گوشت قرمز همراه با یک برنامه ورزشی که توسط پزشک شده است، می تواند به کاهش خطر ابتلا به سرطان پروستات و همچنین به طور کلی سلامتی تمامی افراد کمک کند.