هر آنچه از ویتامین B12 باید دانست + ضرورت تعادل آن در بارداری

مواد معدنی و ویتامین هایی نظیر ویتامین  B12 نقش حیاتی را در سلامت بدن ایفا می کنند. شاید تصور شود کمبود یک ویتامین تاثیر زیادی بر سلامت نخواهد داشت، اما این تصور کاملا اشتباه می باشد. بدن به تمامی ویتامین ها و مواد معدنی به اندازه ی متعادلی نیاز دارد. در این مقاله به طور جامع درباره ی ویتامین B12 صحبت خواهیم کرد.

تعریفی ساده از ویتامین B12

ویتامین B12 یکی از ویتامین های حیاتی بدن محسوب می شود که متخصصان آن را به عنوان بمب انرژی نیز معرفی می کنند. این ویتامین جز ویتامین خانواده B محسوب می شود و عملکرد جذب آن شبیه به این خانواده می باشد. این ویتامین حیاتی به اندازه ای در سلامت بدن نقش دارد که کوچکترین نشانه ی کمبود آن این است که، شخص را دچار مشکلاتی نظیر خستگی و بی حوصلگی خواهد کرد. این ویتامین به راحتی در تمامی عروق خونی می تواند نفوذ کند در نتیجه به همه ی نقاط بدن می تواند وارد شود. تحقیقات انجام شده بر روی این ویتامین نشان داده است ویتامین B12 به مدت 4 سال می تواند در بدن باقی بماند، اما مقدار زیادی آن از طریق ادرار دفع خواهد شد. 

نکته: ویتامین B12 محلول در آب می باشد. به همین علت جذب آن بسیار برای بدن راحت می باشد. 

محل ساخت ویتامین B12 و منابع غذایی

دستگاه گوارش از دهان، مری تا معده اجزایی هستند که نقش بسزایی در ساخت و حفاظت از ویتامین B12 را ایفا می کنند. در این ناحیه باکتری هایی زندگی می کنند که نقش آن ها تولید این ویتامین ضروری و حیاتی می باشد. اما میزانی فعالیت این باکتری ها بسیار کم می باشد به گونه ای که قادر نمی باشند نیاز کل بدن را تامین کنند. بنابراین لازم است برای به تعادل رساندن ویتامین B12 از مکمل ها و مولتی ویتامین ها استفاده شود. متاسفانه فعالیت این باکتری ها به شدت تحت تاثیر عوامل بیرونی و درونی قرار دارد، به گونه ای که با کوچکترین مشکل گوارشی فعالیت باکتری های مفید و ویتامین ساز متوقف می شود. در نتیجه ی این اتفاق با کاهش این ویتامین در بدن روبرو می شویم.

ویتامین B12 در منابع غذایی گیاهی یافت نمی شود و میزان کمی از آن در خوراکی های حیوانی مانند گوشت، جگر، تخم مرغ و لبنیات پیدا می شود. به همین علت می باشد که پزشکان به افرادی که رژیم غذایی گیاهخواری دارند یا وگن هستند مصرف مولتی ویتامین های حاوی این ویتامین ضروری را پیشنهاد می کنند.

فواید ویتامین B12 در سلامت

1. بهبود عملکرد مغز با ویتامین B12

یکی از نقش های که ویتامین B12 ایفا می کند این می باشد که کمک شایانی به فرستادن سیگنال های عصبی می کند. در نتیجه ی این عملکرد فعالیت مغز بهبود پیدا می کند و فرستادن پیام های عصبی با سرعت بهتری انجام میشود. همچنین تعادل این ویتامین در بدن باعث خواهد شد، خطر ابتلا به بیماری های عصبی نظیر آلزایمر بسیار کاهش پیدا کند.

2. افزایش انرژی بدن 

یکی از فواید ویتامین B12 این می باشد که به اندازه ی چشمگیری سطح انرژی بدن را بالا می برد. این ویتامین حیاتی قادر می باشد کربوهیدرات های موجود در غذا را تبدیل به گلوکز می کند. طی این عملکرد بدن برای تامین انرژی گلوکز ها را می سوزاند و باعث بالا رفتن سوخت و ساز بدن خواهد شد. همین عامل باعث خواهد شد شخص میزان انرژی بالایی را در خود احساس کند. 

3. بهتر کردن خلق و خو

ویتامین B12 همانطور که گفته شد نقش اساسی در عملکرد و مکانیسم سیستم عصبی ایفا می کند. در نتیجه ی این عملکرد، اتفاقی که رخ خواهد داد این می باشد که، عوامل درونی که باعث استرس، اختلال خلقی و تنش عصبی می شود را کاهش خواهد داد. علاوه بر این ویتامین B12 با تقویت عملکرد مغز یادگیری و میزان تمرکز را بالا خواهد برد.

4. کمک به خونسازی

اصلی ترین نقش ویتامین B12 در بدن، کمک به تولید گلبول قرمز و خونسازی خواهد شد. برخی از تحقیقات نشان داده است این ویتامین بیشتر از آهن در خونسازی موفق عمل میکند. 

نکته: فقر ویتامین B12 در بدن باعث بیماری مگالوبلاستیک می شود.

5. بهبود سلامت قلب و ویتامین B12

ویتامین B12 در سلامت و بهبود عملکرد قلب نقش شایانی را ایفا می کند. این ویتامین قادر می باشد قلب را در برابر نوعی آمینواسید به نام هموسیستئین حفظ خواهد کرد. این آمینو اسید باعث آسیب به قلب و عروق می شود. همچنین هنگامی که سطح این آمینواسید در بدن کاهش پیدا کند خطر ابتلا به سکته قلبی پایین خواهد آمد.

نقش B12 در زیبایی و سلامت پوست و مو

ویتامین B12 علاوه بر آن که در سلامت بدن نقش اساسی دارد، در زیبایی و سلامت پوست، مو و ناخن نیز موثر می باشد. این ویتامین در بازسازی کمک شایانی به پوست می کند، در نتیجه ی این عملکرد باعث خواهد شد خشکی پوست و خراش پوستی سریعا ترمیم شود. همچنین باعث تقویت و استحکام مو و ناخن خواهد شد.

همچنین می توان اینگونه نگاه کرد که ویتامین B12 باعث افزایش خونسازی در بدن می شود. این اتفاق باعث خواهد شد جریان خون در بدن بیشتر شود در نتیجه ی این اتفاق باعث خواهد تمامی مواد مفید بدن سریعتر به پوست برسند.

ویتامین B12 خونرسانی به کف پوست سر را نیز افزایش می دهد، در نتیجه ی این کار باعث می شود فولیکول های مو تقویت شوند. با قوی شدن فولیکول های مو، ریزش آن ها کاهش پیدا خواهد کرد و ضخامت مو نیز افزایش پیدا می کند. همچنین این ویتامین اگر در بدن به اندازه ی متعادل وجود داشته باشد سفیدی مو بسیار کمتر خواهد شد.

ضرورت تعادل ویتامین B12 در بارداری

بارداری یکی از دوران های بسیار مهم برای خانم ها و جنین به حساب می آید. در این دوره لازم سطح ویتامین ها و مواد معدنی در بدن مادر به نسبت قبل بیشتر باشد. چرا که جنین نیز از بدن مادر برای رشد خود تغذیه می کند. هر کمبودی در بدن مادر این امکان را می دهد که سلامت جنین و مادر به خطر بیفتد. ویتامین B12 در دوران بارداری یکی از ویتامین های مهم و ضروری در این دوران به حساب می آید.

1. ویتامین B12 و خونسازی در بارداری

اصلی ترین نقش ویتامین B12 در بدن خون سازی می باشد. در دوران بارداری این مسئله بسیار مهم می باشد که میزان گلبول های قرمز مادر بالا باشد. زمانی که مادر دچار کم خونی نباشد، اکسیژن رسانی به سلول های مادر و جنین به درستی انجام می شود. در نتیجه ی این اتفاق مادر کمتر احساس خستگی خواهد کرد و انرژی روزانه ی لازم را خواهد داشت. همچنین مواد مغذی و مفید کاملا در اختیار جنین قرار خواهد گرفت.

2. جلوگیری از نقض مادرزادی

ویتامین B12 یکی از ویتامین های حیاتی در دوران بارداری به حساب می آید. این ویتامین باعث خواهد شد سیستم های عصبی و مغز جنین به درستی شکل گیرد. کمبود این ویتامین در مادر باردار باعث خواهد شد، خطر تولد نوزادی نارس بالا رود. همچنین این امکان وجود دارد لوله های عصبی جنین به درستی شکل نگیرد.

3. نقش ویتامین B12 در شکل گیری استخوان

به مادران باردار برای استحکام بخشی و شکل گیری استخوان های جنین مصرف کلسیم را بسیار توصیه می شود. اما عواملی وجود دارد که می تواند به جذب این ماده ی معدنی کمک بسیاری انجام دهد. یکی از این عوامل سطح متعادل ویتامین B12 می باشد. این ویتامین در دوران بارداری باعث خواهد شد؛ استخوان های جنین به درستی شکل گیرد. همچنین باعث می شود استخوان های کودک استحکام لازم را بدست آورند.

این ویتامین همچنین به مادران باردار کمک خواهد کرد تا کلسیم لازم را جذب استخوان های خود کنند؛ در نتیجه ی این عملکرد مادران پس از دوران بارداری دچار درد های استخوانی نخواهند شد. از طرفی دیگر مادران به علت از دست دادن کلسیم در دوران بارداری اغلب دچار خرابی و پوسیدگی دندان می شوند. در نتیجه جذب بالای این ماده ی معدنی به کمک ویتامین B12، خطر بیماری های دهان و دندان را کاهش خواهد داد.

کمبود ویتامین B12 چه خطراتی را در پی دارد

لازم است، میزان متعادلی از تمامی ویتامین ها، مواد معدنی و مواد آلی در بدن موجود باشد. کمبود هر کدام از این مواد باعث خواهد شد بدن دچار اختلالاتی شود. ویتامین B12 از آنجایی که نقش بسیار مهمی در بدن دارد و به عملکرد باقی مواد معدنی کمک شایانی می کند، کمبودش در بدن سریعا به چشم خواهد آمد.

• افرادی که دارای کمبود ویتامین B12 هستند به علت آن که این ویتامین نقش اصلی در انرژی رسانی بدن ایفا می کند، احساس خستگی و خواب آلودگی مداوم دارند.
• کمبود این ویتامین باعث خواهد شد شخص به بیماری کم خونی مبتلا شود.
• از آنجایی که ویتامین B12 در هضم غذا نقش مهمی را ایفا می کند، کمبود آن باعث مشکلات معده و هضم غذا خواهد شد.
• ویتامین B12 بدون آن که تغییری در ترکیباتش ایجاد شود، وارد دستگاه گوارش می شود. در آنجا فعالیتی تقریبا مشابه با فیبر انجام می دهد. از آنجا که با افزایش میزان باکتری های خوب در روده جلوی رشد باکتری های مضر را می گیرد و عمل دفع راحت تر انجام می شود. به همین علت افرادی دچار کمبود این ویتامین حیاتی هستند، اغلب دچار یبوست می شوند.
• همانطور که اشاره شد این ویتامین ضروری در معده نقش مهمی را در هضم غذا ایفا می کند. کمبود این ویتامین باعث خواهد شد، غذا مدت زمان بیشتری در معده باقی بماند. در نتیجه ی این اتفاق شخص دچار بی اشتهایی شده و به مرور زمان دچار کمبود وزن و دیگر مشکلات خواهد شد.

در آخر:

ویتامین B12  یکی از مهمترین ویتامین های بدن محسوب می شود. برای کمبود آن اغلب پزشکان مصرف مولتی ویتامین ها را تجویز می کنند و رژیم غذایی حاوی این ویتامین را به بیمار می دهند. در موارد حاد تر تزریق این ویتامین را برای شخص تجویز خواهند کرد. این نکته بسیار مهم می باشد که مولتی ویتامین ها و آمپول های حاوی این ویتامین را بدون تشخیص پزشک نباید مصرف کرد.