تغذیه نوزاد شش ماهه از آنجایی که تازه به غذا افتاده و می‌تواند کم کم به غیر از شیر مادر مواد غذایی دیگری را مصرف کند، نیاز به رعایت نکات متعددی را دارد.
البته برخی از گزینه‌ها مانند فرنی معروف هستند که اغلب استفاده می‌شوند اما شیر مادر و فرنی نمی‌تواند همه نیازهای کودک برای رشد را تامین کنند و لازم است تا مواد غذایی دیگری را برای تغذیه کوچولوها شناخت. در ادامه متن به نکات مهمی در این رابطه خواهیم پرداخت. با ما همراه باشید.
مطالب مرتبط با تغذیه نوزاد شش ماهه
- افزایش وزن کودک با 10 راهکار ساده
- 11 میان وعده مفید برای رشد کودکان را یاد بگیرید.
- بی اشتهایی کودکان چه دلایلی دارد؟ راه درمان آن چیست؟
شروع تغذیه نوزاد شش ماهه با غذا
نوزادان تا قبل از 6 ماهگی، تنها ماده غذایی که می‌توانند مصرف کنند شیر مادر است. شیر مادر در طول این شش ماه می‌تواند نیاز نوزاد به تمام ویتامین‌ها و مواد مغذی را تامین کند. اما برای تکامل رشد بعد از شش ماهگی باید تغذیه متفاوتی تنظیم شود.
اما یکدفعه نمی‌توان تغذیه نوزاد شش ماهه را با غذاهای سنگین شروع کرد. زیر دستگاه گوارشی نوزاد تا این مدت به تغذیه با شیر عادت کرده است و باید کم کم به تغذیه کمکی با مواد غذایی ساده شروع کرد.
در این دوران بهترین زمانی است که می‌توان غذا دادن به نوزاد را آغاز کرد. زیرا کم کم کودک دهان و زبان خود را تکان می‌دهد و برای غذایی که اطرافش خورده می‌شود ولع نشان می‌دهد. بهتر است برای شروع به نکات زیر توجه داشت:
- غذاهای مصرفی باید طوری باشند که بافت آنها برای کودک مناسب باشد و کاملا حالت میکس شده داشته باشند
- مواد غذایی تهیه شده برای پخت غذای کودک کاملا بهداشتی و تازه باید باشند
- شیوه تغذیه‌ای که برای کودک در نظر گرفته می‌شود نکته مهمی است و ممکن است برخی مادران با قاشق، با دست یا با سرنگ و قطره چکان به کودک در این مراحل ابتدایی غذا دهند
- بهتر است از یک نوع ماده غذایی شروع کرد و کم کم ترکیبات دیگر را به آن افزود
- باید چند روز به کودک فرصت بدهید تا دستگاه گوارشش به مواد غذایی مصرفی عادت کرده و بعد ماده غذایی دیگری را اضافه کنید
- ترجیحا غذاهای سرخ کردنی را به هیچ وجه تا یک سالگی به کودک ندهید
- شکر و نمک را به غذای کودک اضافه نکنید تا عادت غذایی غلطی را پیش نگیرد
- غلظت مواد غذایی بهتر است در روزهای ابتدایی کمی بیشتر از شیر مادر باشد و کاملا سفت نباشد
آمادگی کودک برای شروع به تغذیه با مواد غذایی جامد
برای اینکه بدانید کودک آماده به تغذیه با مواد غذایی جامد است باید به برخی از نکات توجه کنید. این نکات شامل موارد زیر هستند:
- قابلیت بلع غذا و انتقال مواد غذایی جامد از جلوی دهان به انتهای دهان برای کودک باشد
- وزن کودک دو برابر وزن تولد شده باشد
- گردن کودک سفت شده است و می‌تواند سر را صاف نگه دارد
- توانایی گرفتن غذا و بستن دهان با قاشق یا با دست را داشته باشد (البته در مواردی که غذا رقیق باشد مادران می‌توانند از سرنگ و قطره چکان در مراحل ابتدایی کمک بگیرند)
مناسب‌ترین غذاها برای تغذیه نوزاد شش ماهه
با توجه به نکات مطرح شده، بهتر است مواد غذایی را معرفی کنیم و آموزش دهیم که می‌توانند بهترین گزینه‌ها برای این منظور باشند.
1. فرنی؛ محبوب‌ترین غذای نوزادان شش ماهه
یکی از بهترین، محبوب‌ترین و معروفترین غذاهایی که برای تغذیه نوزاد شش ماهه مناسب است، فرنی است. این غذا حاوی کلسیم و نشاسته است که برای تامین نیازها و وزن گرفتن نوزاد بسیار مفید است. در روزهای ابتدایی بهتر است 1 قاشق فرنی به نوزاد بدهید و بعد از 5 روز مقدار را کمی بیشتر کنید و در 2 وعده به نوزاد بدهید تا دستگاه گوارش کم کم عادت کند.
طرز تهیه فرنی برای نوزاد شش ماهه
- آرد برنج: 2 قاشق چایخوری
- شیر پاستوریزه (در صورت نبودن آب یا شیر خشک آماده شده): نصف پیمانه
آرد برنج و شیر را باهم ترکیب کنید و توجه کنید شیر سرد باشد تا آدر برنج کاملا در آن حل شود و گوله گوله نشود. بعد از ترکیب شدن آنرا روی حرارت ملایم قرار دهید.
دائم هم بزنید تا ته نگیرد. پیشنهاد می‌کنیم بعد از جوشیدن سریع آنرا برداشته و خنک کنید و به نوزاد بدهید. بهتر است فرنی در روزهای ابتدایی تغذیه نوزاد 6 ماهه غلظت کمتری داشته باشد.
فرنی به دلیل بافت نرم و سبکی که دارد، بهترین گزینه برای شروع تغذیه نوزاد است.
2. حریره بادام؛ بهترین غذای کمکی نوزادان
یکی دیگر از غذاهای مناسب برای شروع به تغذیه نوزادان، حریره بادام است. اما بهتر است در صورت مشاهده علائم آلرژیک، مصرف هر نوع آجیل و مغزی را متوقف کرد.
طرز تهیه حریره بادام برای نوزادان شش ماهه
- بادام درختی شیرین: 5 عدد
- شیر پاستوریزه: نصف پیمانه
بادام‌ها را به مدت 12 الی 18 ساعت درون آب خیس کنید و بعد از این مدت پوست نازک آنها را جدا کنید. با رنده بسیار ریز آنها را رنده کنید تا کاملا له شوند. سپس آنرا با شیر مخلوط کرده و روی حرارت قرار دهید.
خوب مخلوط کنید تا ترکیبی تقریبا یکدست ایجاد شود. می‌توانید پس از سرد شدن آنرا به کودک بدهید. برای روزهای ابتدایی بهتر است مقدار کمتری را برای کودک در نظر بگیرید.
3. پوره سیب زمینی برای تغذیه نوزاد شش ماهه
یکی از بهترین غذاهایی که می‌توانید برای تغذیه نوزادان شش ماهه تهیه کنید، پوره سیب زمینی است. این غذا تاثیر به سزایی در وزن گرفتن آنها دارد.
طرز تهیه پوره سیب زمینی برای نوزادان
- سیب زمینی: 2 عدد متوسط
- کره: 1 نصف قاشق غذاخوری
- شیر جوشانده شده: 5 قاشق غذاخوری (برای رقیق کردن قوام پوره ممکن است مقدار بیشتری لازم شود)
برای تهیه پوره سیب زمینی لازم است آنها را به خوبی آبپز کنید. البته بهتر است توصیه کنیم، نوعی را انتخاب کنید که کاملا زرد و سالم باشد. زیرا سیب زمینی‌های سبز و ناسالم امکان مسمومیت کودک را به همراه دارند. بعد از آبپز شدن آنها را پوست بکنید.
سپس سیب زمینی‌ها را به خوبی له کنید. کره آب کرده و شیر را به آن اضافه کنید و به خوبی با یکدیگر ترکیب کنید. باید ترکیبی یکدست حاصل شود.
باید در نظر داشته باشید که سیب زمینی سرد شده، ممکن است هضم سختی داشته باشد. به همین دلیل آن را با دمای ملایم به کودک بدهید و سعی کنید تازه تازه از آن استفاده کنید.
می‌توانید برای تقویت کودکان از مقداری پودر بادام یا زرده تخم مرغ استفاده کنید.
بهترین میوه برای نوزاد شش ماه
میوه‌ها به دلیل هضم آسان یکی از بهترین گزینه‌ها برای تغذیه نوزاد شش ماهه هستند. زیرا هضم ساده‌ای دارند و به تامین ویتامین و مواد مغذی مورد نیاز برای رشد کودکان کمک می‌کنند. اما بهتر است میوه‌ها را به صورت پوره و کاملا له شده به آنها داد. بهترین میوه‌ها برای نوزادان شامل موارد زیر است:
- سیب
- موز
- انبه
- گلابی کاملا رسیده
طرز تهیه پوره میوه برای نوزادان شش ماهه
- یکی میوه‌های گفته شده: نصف پیمانه
- شیر پاستوریزه: نصف پیمانه (بسته به سن نوزاد می‌توان آن را کم یا زیاد کرد که بهتر است برای شش ماهگی مقدار مساوی با میوه را انتخاب کرد تا غلظت کمی داشته باشد)
میوه را کاملا از پوست جدا کنید و با مقداری حرارت آنرا کمی نرم کنید. طوری که کاملا له شود. شیر را با آن مخلوط کنید و سپس برای تغذیه نوزاد از آن استفاده کنید.
چه مقدار غذا به نوزاد شش ماهه می‌توان داد؟
برای تغذیه نوزاد شش ماهه باید مقدار متعادلی را در نظر گرفت. در ابتدا نباید حجم زیادی از غذا را به نوزاد داد. برای هفته ابتدایی بهتر است 1 قاشق غذای جامد به نوزاد شش ماهه بدهید. در هفته دوم می‌توانید این مقدار را دو برابر کنید اما لازم است در دو وعده از آن برای نوزاد در نظر بگیرید.
اگر شروع به مصرف غلات برای نوزاد شش ماهه کرده باشید، لازم است مقدار را کم کم افزایش دهید. برای مصرف مواد غذایی پروتئینی مانند انواع گوشت نیز در مراحل ابتدایی لازم است آنرا به شکل سوپ به همراه هویج، سیب زمینی و برنج تهیه کنید و سپس آنرا در میکسر کاملا له و یکدست کنید تا به راحتی بتوانید از آن به نوزاد شش ماهه بدهید. البته این ترکیب برای هفته‌های پایانی شش ماهگی مناسب‌تر است.
مواد معدنی و ویتامینی مورد نیاز نوزاد شش ماه
نوزاد برای اینکه بتواند رشد خود را کامل کند، به تنوعی از تمام ویتامین‌ها و مواد معدنی نیاز دارد. ویتامین A و ویتامین C دو ویتامین ضروری برای تکامل رشد و تقویت سیستم ایمنی بدن نوزاد هستند.
همچنین مواد معدنی از جمله آهن، کلسیم و روی نیز باید در برنامه غذایی نوزاد وجود داشته باشد. برای دریافت چنین ترکیباتی می‌توانید از مواد غذایی زیر برای نوزادان استفاده کنید:
- سبزیجاتی همچون جعفری، گشنیز و شوید
- سبزیجات نارنجی برای دریافت ویتامین A همچون هویج و کدو حلوایی منابع خوبی هستند
- استفاده از حبوبات و غلات جوانه زده نیز می‌تواند گزینه‌ای عالی باشد مانند جوانه ماش و جوانه عدس
- استفاده از پودر انواع مغزها در تهیه غذاهای کودکان بالای 9 ماه نیز توصیه می‌شود
نوزاد شش ماهه چند وعده غذا بخورد؟
برای تغذیه نوزاد 6 ماهه نیازی نیست حتما تعداد دفعات خاصی را در نظر داشته باشید. باید در نظر داشته باشید که نوزاد به تازگی به غذا افتاده است و نباید در تغذیه آن با غذاهای مختلف زیاده روی کنید.
در صورتی که میوه و سبزیجات به نوزاد می‌دهید، باید در ابتدا در هر روز یک قاشق از میوه پوره شده یا یک قاشق سبزیجات پخته و پوره شده به نوزاد بدهید. اما می‌توانید به مرور و بعد از یک هفته مقدار آن را به 2 الی 3 قاشق غذاخوری افزایش دهید. این مقدار می‌تواند برای هر وعده اصلی غذایی به کودک داده شود. اما در روزهای ابتدایی بهتر است زیاده روی نکنید و به مرور در هر وعده غذایی اصلی به نوزاد از غذاهای مناسب بدهید.
همچنین برای مصرف غلات به دلیل اینکه کمی سنگین‌تر از میوه و سبزیجات هستند، در روزهای ابتدایی نباید زیاده روی کنید. روزانه یک قاشق پخته وله شده کافی است. اما به مرور می‌توانید روزانه 2 الی 3 قاشق غذاخوری غلات پخته و پوره شده برای هر وعده به کودک بدهید.
خواراکی‌هایی که نباید به نوزاد 6 ماهه بدهید
در کنار خوراکی‌های مفیدی که می‌توانید به نوزاد 6 ماهه بدهید، خوراکی‌های دیگری هم وجود دارند که نباید برای تغذیه نوزاد از آنها استفاده کنید. این موارد شامل گزینه‌های زیر می‌شوند:
- میگو
- تخم مرغ
- نمک و ادویه
- بادام زمینی
- انواع شکلات
- عسل
- مرکبات
- شیر گاو تا سن یک سالگی
- انواع نوشابه و نوشیدنی گازدار
- آبمیوه‌های صنعتی
- توت فرنگی
- چیپس و پفک
- سوسیس و کالباس
مطالب مرتبط با تغذیه نوزاد شش ماهه
- افزایش وزن کودک با 10 راهکار ساده
- 11 میان وعده مفید برای رشد کودکان را یاد بگیرید.
- بی اشتهایی کودکان چه دلایلی دارد؟ راه درمان آن چیست؟
جمع‌بندی
تغذیه نوزاد شش ماهه نکته بسیار مهمی است که باید کاملا با دقت آنرا پیش برد. به هیچ وجه غذاهای سنگین نباید به نوزاد داده شود و از مصرف غذاهای ترکیبیِ تهیه شده با مواد غذایی مختلف در اوایل باید خودداری شود. بهتر است برای نتیجه بهتر از مشاورین و پزشکان کودکان نیز مشورت دریافت کنید.
