عفونت لثه یکی از بیماری‌های پریودنتال است که به دنبال آن التهاب لثه بروز داده خواهد شد و عوارض متعددی از جمله درد را ایجاد می‌کند. در مواردی که عفونت لثه به موقع درمان نشود و عفونت باکتریایی پیشرفت کند، سبب بیماری پریودنتیت خواهد شد. این تمام ماجرا نیست. بهتر است با ادامه متن همراه باشید تا در ابتدا به بررسی علت ایجاد این عفونت‌ها بپردازیم و سپس راهکارهایی برای تشخیص و درمان آن خدمتتان ارائه دهیم.
علت ایجاد عفونت لثه چیست؟
عوامل متعددی سبب بروز التهاب و عفونت لثه می‌شوند که مهمترین علت بروز آن وجود باکتری در دهان است. وجود باکتری‌ها در ابتدا عفونت لثه، التهاب و تورم لثه را ایجاد خواهد کرد که در پی آن آسیب جدی و پوسیدگی برای دندان‌ها خواهد شد.
این موضوع در ابتدا ممکن است علائمی مانند درد را به همراه نداشته باشد و در طی آن فرد از تحت آسیب قرار گرفتن دندان‌های خود با خبر نباشد. عواملی که سبب عفونت لثه می‌شوند و زمینه بروز آنرا تشدید می‌کنند شامل موارد زیر هستند:
- عدم رعایت بهداشت دهان و دندان به عنوان اصلی‌ترین عامل بیماری‌های پریودنتال محسوب می‌شود
- ورود پلاک‌های میکروبی در محل اتصال دندان و لثه که در مراحل ابتدایی با مسواک زدن گاهی خونریزی ایجاد خواهد شد
- تغذیه نامناسب و مصرف مواد غذایی مضر
- تغییرات هورمونی در دوران بلوغ، قاعدگی، یائسگی و بارداری سبب حساس شدن لثه‌ها می‌شود که در پی آن احتمال ایجاد عفونت لثه بالا می‌رود
- ابتلا به بیماری‌هایی که سیستم دفاعی بدن را تحت تاثیر قرار می‌دهند، مانند بیماری ایدز، بیشتر فرد را در معرض بیماری‌های پریودنتال قرار می‌دهند
- مصرف برخی داروها مانند داروهای هورمونی، داروهای ضد تشنج و ضد آنژین سبب کاهش تولید بزاق و بروز خشکی دهان شده که در پی آن زمینه برای عفونت لثه فراهم خواهد شد
- استعمال دخانیات و سیگار تا حد زیادی سبب به تعویق افتادن ترمیم لثه شده و در پی آن زمینه برای عفونت لثه فراهم خواهد شد
- سوابق خانوادگی و عوامل ژنتیکی در زمینه بیماری‌های دهان و دندان نیز تاثیرگذار خواهد بود
- دیابت
- بی‌نظمی دندان‌ها
- شکستگی دندان یا هر آسیب دیگری به دندان
عفونت لثه چه علائمی دارد؟
در مراحل ابتدایی عفونت لثه نشانه برجسته‌ای را به همراه نخواهد داشت که به سختی قابل تشخیص است. اما در صورت بروز علائم زیر لازم است در صدد تشخیص دقیق و درمان آن باشیم:
- حس کردن بوی بد دهان و عدم رفع آن با مسواک زدن
- خونریزی از دهان در حین مسواک کردن یا نخ دندان و حتی بعد از آن
- وجود التهاب و قرمزی برای لثه‌ها
- بروز فاصله بین دندان‌ها یا حتی لق شدن آنها
- درد و حساسیت لثه و درد دندان به لمس کردن و به ویژه در حین غذا خوردن
بروز هر یک از این نشانه‌ها به تنهایی می‌تواند نشانه‌ای از عفونت لثه باشد اما در مواردی که این عفونت پیشرفت نکرده است، ممکن است نشانه‌هایی بروز داده نشود. لازم است برای پیشگیری از تشدید و حفظ دندان راهکارهایی را برای درمان و پیشگیری از بروز مجدد انجام داد.
بهترین راه در امان ماندن از مشکلات دهان و دندان مراجعه هر 6 ماه یک بار به دندانپزشک است. البته در مواردی می‌توان عفونت لثه را در خانه درمان کرد که در ادامه به بیان آنها خواهیم پرداخت.
تشخیص و درمان عفونت لثه
معمولا برای درمان با مراجعه به پزشک راهکارهایی برای تشخیص درست و دقیق پیش گرفته خواهد شد. این موارد شامل گزینه‌های زیر هستند:
- بررسی قرمزی، التهاب و خونریزی احتمالی لثه‌ها
- بررسی اندازه لثه‌ها که در صورت سلامت آنها باید پاکت‌های لثه فاصله 1 الی 3 میلیمتری با یکدیگر داشته باشند
- بررسی دندان‌ها و حساسیت آنها
- بررسی تصویر دندان‌ها با اشعه ایکس
معمولا با بررسی دندان‌ها و تشخیص دقیق شدت عفونت لثه راهکارهای درمانی توسط پزشک تجویز خواهد شد. معمولا راهکارهای درمانی که توسط پزشک تجویز می‌شوند شامل گزینه‌های زیر خواهد بود:
- جرم گیری دندان و تمیز کردن عمقی دندان‌ها به وسیله لیزر کردن یا اسکیلینگ
- تجویز دهان شویه حاوی کلرهگزیدین برای ضد عفونی دهان و دندان
- تجویز داروهای آنتی بیوتیک برای رفع عفونت لثه
- چیپ‌های ضد عفونی کننده برای رفع جرم‌های عمیق
- جراحی فلپ و پیوند استخوان برای زمانی است که آسیب بسیار عمیقی وارد شده باشد
این گزینه‌ها برای زمانی است که به پزشک برای رفع التهاب و عفونت لثه مراجعه شود. راهکارهای خانگی وجود دارند که از آنها می‌توان برای بهبود و تسکین علائم عفونت لثه کمک گرفت. این راهکارهای خانگی را در ادامه معرفی خواهیم کرد.
درمان خانگی عفونت لثه
مواد طبیعی و در دسترس بسیاری وجود دارند که به رفع مشکلات لثه کمک می‌کنند. اما برای رفع مشکلات جدی لازم است تا به پزشک مراجعه کنید. برخی از راهکارهای موثر و سریع برای رفع عفونت لثه را برایتان آورده‌ایم.
آب نمک راهی سریع برای رفع عفونت لثه
نمک یک ضد عفونی کننده قوی و طبیعی است. ترکیب آب و نمک می‌تواند به بهبود و رفع التهاب کمک به سزایی برساند. مقدار نصف قاشق چایخوری نمک را با نصف پیمانه آب ولرم ترکیب کنید و به مدت یک دقیقه در دهان بچرخانید.
این کار را روزانه 3 مرتبه بعد از مسواک کردن و نخ دندان زدن، انجام دهید. تنها یک هفته انجام این کار می‌تواند در از بین رفتن عفونت لثه و التهابات ایجاد شده در آن موثر باشد. حتی در بسیاری از موارد عفونت پخش شده در دهان و گلو را نیز از بین خواهد برد که با این وجود بوی بد دهان را نیز به مرور زمان برطرف خواهد کرد.
درمان عفونت لثه با روغن
برخی از روغن‌های طبیعی به دلیل خاصیت آنتی باکتریایی و ضد التهابی که به همراه دارند برای درمان علائم عفونی بسیار موثر هستند. این روغن‌ها شامل گزینه زیر می‌شوند:
- روغن درخت چای
- روغن نارگیل
- روغن میخک
- روغن آریمیدادی
برای بهره‌مند شدن از خواص این روغن‌ها لازم است بعد از شست و شوی کامل دهان و دندان روزانه دو مرتبه به مدت 1 دقیقه یکی از این روغن‌ها در دهان چرخانده شود.
این موارد به تنهایی نمی‌توانند عفونت لثه را بهبود بخشند و گاهی لازم است راهکارهای درمانی دارویی برای این منظور پیش گرفته شود. اما تاثیر به سزایی در از بین بردن التهابات سطحی و پیشگیری از بروز مجدد خواهند داشت.
استفاده از زردچوبه
ماده موثر طبیعی دیگری که در از بین بردن عفونت لثه موثر عمل می‌کند، زردچوبه است. کورکومین از جمله ترکیبات موجود در زردچوبه است که خاصیت ضد التهابی بالایی را به همراه دارد.
برای نتیجه بهتر می‌توانید از ترکیب زردچوبه و کمی نمک به همراه مقدار کمی آب استفاده کنید. ماساژ لثه با این ترکیب ضروری است. این کار را بعد از هر بار شست و شوی دهان انجام دهید تا نتیجه آنرا بعد از یک هفته دریافت کنید.
چای سبز برای رفع عفونت
چای سبز یکی از آنتی اکسیدان‌های قوی با خاصیت ضد التهابی و ضد عفونی کنندگی است که به رفع التهابات دهان و لثه کمک می‌کند. دمنوش چای سبز را تهیه کرده و به عنوان دهان شویه بعد از شست و شوی دهان، به مدت 2 دقیقه در دهان بچرخانید.
لازم است سه مرتبه در روز از آن استفاده کنید تا در عرض پنج روز التهابات رفع شوند. برای تسکین درد ناشی از عفونت لثه نیز لازم است میخک در حین دم کردن به آن اضافه کنید. مصرف نوشیدنی این دمنوش نیز به تقویت سیستم دفاعی بدن کمک کرده تا عفونت‌های ایجاد شده سریعا برطرف شوند.
جوش شیرین برای رفع عفونت لثه
مقداری جوش شیرین را با آب ترکیب کنید و با مسواک آغشته به این ترکیب دندان‌ها را بشویید. با این کار اسیدهای ترشح شده از باکتری‌های موجود روی دندان و لثه از بین رفته و التهاب و عفونت ایجاد شده به مرور زمان رفع خواهد شد. این ترکیب به عنوان یک خمیر دندان طبیعی خانگی برای بسیاری از مواقع قابل استفاده است.
پیشگیری از ایجاد عفونت لثه
بهترین راه برای در امان ماندن از مشکلات دهان و دندان رعایت بهداشت دهان و دندان است. مراقبت از دندان‌ها و لثه به زمان زیادی نیاز ندارد و یک بیستم زمانی که برای خوردن غذا و خوراکی‌ها صرف می‌کنیم لازم است تا برای همیشه از بروز مشکلات دهان و دندان دور باشیم. موارد زیر را برای این منظور جدی بگیرید:
- ترک سیگار و ترک مصرف دخانیات
- محدود کردن مصرف غذاهای مضر، قندی و چرب
- رفع نیاز دندان‌ها به ارتودنسی (رعایت بهداشت دندان‌های صاف راحت‌تر از دندان‌های روی هم است و از طرفی ایجاد جرم بین دندان‌های روی هم بیشتر اتفاق می‌افتد)
- استفاده از دهان شویه‌های ضد باکتریایی
- مسواک زدن و استفاده از نخ دندان به صورت روزانه حداقل دو مرتبه
- کنترل و مدیریت استرس برای بالا بردن سیستم ایمنی بدن
نکات پایانی
برای داشتن دهان و دندان سالم ضروری است تا بهداشت دهان و دندان کاملا رعایت شود. زمان زیادی برای پیشگیری از بروز عفونت لثه لازم نیست و تنها با عادت به شست و شوی روزانه می‌توان تا حد زیادی از بروز آن دور ماند.
