رژیم فودمپ چگونه باعث بهبود علائم گوارشی می‌شود؟ برای لاغری است یا چاقی؟ مواد غذایی مجاز و ممنوع در آن کدامند؟ این سوالات از جمله سوالاتی است با شنیدن نام رژیم FODMAP به ذهن می‌رسد.
در ادامه متن ابتدا تمام نکات مربوط به این رژیم را که سبب بهبود عملکرد روده‌ها و کنترل مشکلات گوارشی خواهد شد را برایتان بیان کردیم، سپس در ادامه مزایای رژیم، فودمپ بالا و پایین را گفته‌ایم و در انتها نیز به نحوه پیش گرفتن آن خواهیم پرداخت. با ما همراه باشید.
مطالب مرتبط با رژیم فودمپ
- رژیم خام گیاه خواری چگونه است؟ با فواید و ضررهای آن آشنا شوید.
- رژیم گلایسمی چیست؟ آیا باعث لاغری می‌شود؟
- رژیم گروه خونی، برای هر گروه خونی چه ویژگی‌هایی دارد؟
رژیم فودمپ برای چیست؟
مواد غذایی که می‌خوریم به صورت مستقیم بر دستگاه گوارش تاثیرگذار هستند. سندروم روده تحریک‌پذیر از جمله بیماری‌های شایع دستگاه گوارش است که اسهال و یبوست، همراه با معده درد را به دنبال خواهد داشت. حالا این مشکل چه ارتباطی به fodmap دارد؟
رژیم فودمپ شامل انواع کربوهیدرات‌ها است که در دستگاه گوارش به راحتی هضم می‌شوند و قابل جذب توسط روده‌ها هستند. به عبارت زیر توجه کنید:
- Fermentable Oligo Di Mono-saccharides And Polyols
این عبارت به معنای الیگوساکاریدها، دی‌ساکاریدها و مونو‌ساکاریدهای قابل تخمیر و پلی‌اُل‌ها است که بهتر است به صورت کامل‌تری برایتان آنرا شرح دهیم.
این موارد، گروه‌بندیِ موادِ غذاییِ کربوهیدراتی هستند که برای بدن مضر هستند. فودمپ‌ها در بسیاری از مواد غذایی وجود دارند و باعث نفخ و مشکلات دیگر در روده‌ها می‌شوند. برخی از این مواد غذایی حاوی یک یا چند نمونه از این فودمپ‌ها هستند. این چهار دسته مواد غذایی شامل موارد زیر است:
- انواع الیگوساکارید: حبوبات و انواع میوه و سبزیجات
- انواع دی ساکارید: لبنیات حاوی لاکتوز مانند شیر، پنیر و ماست
- انواع مونو ساکارید: فروکتوز موجود در میوه و عسل یا شهد آگاو
- انواع پلی اُل: از جمله مواد قندی کم کالری مانند آدامس
در رژیم فودمپ این مواد غذایی تا حد امکان کم مصرف می‌شوند و حتی باید مصرف آنها را قطع کرد.
رژیم فودمپ مناسب چه کسانی است؟
این رژیم غذایی بسیار مناسب برای افرادی است که به بیماری‌های مربوط به روده رنج می‌برند (مانند بیمارانی که از بیماری سندروم روده تحریک پذیر رنج می‌برند). این موضوع به این دلیل است که رژیم فودمپ پروبیوتیک است و در ادامه آن باکتری خوب روده‌ها را افزایش خواهد داد.
علاوه بر آن بیماران مبتلا به زخم کلیه یا نارسایی کلیوی بدون اینکه آسیبی به بدن آنها وارد شود، برای بهبود حالات ناراحت کننده کلیه خود، می‌توانند از این رژیم پیروی کنند. اما باید کاملا تحت مراقبت پزشک این رژیم برای آنها تجویز و تنظیم شود.
رژیم فودمپ چه فوایدی دارد؟
از مزایای این رژیم کاهش وزن می‌توان به کنترل سندروم روده تحریک‌پذیر اشاره کرد که بسیاری از افراد را تحت تاثیر قرار داده است. معمولا این مبتلایان از عدم جذب مواد غذایی رنج می‌برند که با رژیم فودمپ می‌توان به خوبی این وضعیت را بهبود بخشید.
این رژیم یا روند غذایی نه برای چاقی است و نه برای کاهش وزن به کار برده می‌شود. بلکه روشی اصلاحی برای بهبود مشکلات گوارشی به شمار می‌رود. بسیاری از مشکلات گوارشی از جمله موارد زیر، با رژیم فودمپ تسکین داده می‌شوند:
- اسهال
- یبوست
- نفخ معده
- رفلاکس
- ورم معده
- معده درد
مواد غذایی مجاز و ممنوع رژیم FODMAP
در این رژیم اصطلاح دریافت فودمپ کم و فودمپ زیاد به کار برده می‌شود. از این رو می‌توان مواد غذایی فودمپ کم را مفید و فودمپ بالا را مضر دانست. دسته‌بندی این مواد غذایی را در ادامه برایتان معرفی خواهیم کرد.
مواد غذایی فودمپ کم
- میوه‌ها: آناناس، تمشک، توت فرنگی، موز، بلوبری
- سبزیجات: سیب زمینی، پیازچه، کلم بروکلی
- غذاهای دریایی: ماهی آزاد، میگو، ماهی تن، لابستر و خرچنگ
- گوشت: گاو، بره، مرغ، بوقلمون و انواع کالباس
- غلات: برنج قهوه‌ای، پاپ کورن مفید برای رژیم فودمپ
- چربی: گردو، کره بادام زمینی، روغن و انواع دانه‌ها
مواد غذایی فودمپ بالا
- میوه‌ها: آلو، هلو، خرما، هندوانه، خربزه و آووکادو
- سبزیجات: سیر، پیاز، مارچوبه، قارچ، لوبیا
- غذاهای دریایی: ماهی ترکیب شده با سس سیر یا پیاز
- گوشت: سوسیس، گوشت ترکیب شده با پیاز و سیر
- غلات: عدس، گندم، لوبیا، نان حاوی گلوتن، کلوچه و کیک
- چربی: بادام، بادام هندی، آووکادو، پسته
اقدامات لازم برای شروع رژیم فودمپ
قبل از اینکه سراغ چگونگی پیش گرفتن رژیم فودمپ برویم لازم است از اقدامات اولیه آن مطلع شویم. این موضوع می‌تواند در نتیجه گرفتن از روند رژیم بسیار موثر باشد. باید پیش از پیروی از این رژیم، مواردی که در ادامه بیان می‌شوند را به طور کامل بررسی کرد.
1. تشخیص درست
پیش از هر اقدام خودسرانه‌ای برای تغییر رژیم غذایی، لازم است از ضرورت پیروی و نیاز به پیروی از آن مطلع شد. همانطور که اشاره شد این رژیم برای مبتلایان به سندروم روده تحریک پذیر مفید است و باید از ابتلا به آن مطمئن شد تا بتوان این رژیم را پیش گرفت.
آزمایش خاصی برای تشخیص این بیماری وجود ندارد و فقط لازم است پزشک علائم را با توجه به حالات بیان شده توسط بیمار بررسی کند.
گزینه‌هایی مانند تشدید حالات و عوارض بیماری، تغییرات اجابت مزاج در طول هفته، بررسی مشکلات در دفع مدفوع و مداوم بودن این حالات باید بررسی شود تا ضرورت پیروی از رژیم فودمپ مشخص شود.
2. کمک درمان
رژیم فودمپ را نباید تنها راه درمان برای سندروم روده تحریک پذیر در نظر گرفت. این رژیم در کنار راه درمانی که توسط پزشک تعیین می‌شود، نتیجه می‌دهد.
البته باید این نکته را نیز در نظر داشت که درمان قطعی برای این سندروم وجود ندارد و فقط با راهکارهای اصولی می‌توان آنرا کنترل کرد که یکی از آنها رژیم فودمپ کم که توسط پزشک تنظیم شده باشد، است.
3. توجه به روند غذایی رژیم
برای اینکه بتوان از این روش تغذیه‌ای نتیجه مطلوب را دریافت کرد، لازم است از قبل اطلاعاتی در مورد مواد غذایی به کار برده شده در طول رژیم کسب کرد.
توجه کنید کدام موارد را می‌توانید جایگزین دیگری کنید و در مورد آنها از پزشک جویا شوید. گزینه‌هایی که به آنها حساسیت دارید را حذف کنید و گزینه مناسب را انتخاب کنید تا روند رژیم اذیت کننده نباشد.
تا جای ممکن مواد غذایی فودمپ بالا را از دسترس دور نگه دارید و در صورت تهیه غذای حاضری نیز به فودمپ پایین بودن آن توجه داشته باشید.
چگونه می‌توان رژیم فودمپ را پیش گرفت؟
می‌توان این رژیم را از 1 ماه تا 2 ماه ادامه داد. در این دوره می‌توانید از مواد غذایی با فودمپ کم استفاده کنید. برای شروع این رژیم بهتر است مواد غذایی با فودمپ بالا برای چند هفته اول به طور کامل قطع شوند.
مواد غذایی با فودمپ بالا اغلب برای معده مشکلات بسیاری را ایجاد می‌کنند. این موضوع به دلیل پیچیدگی عمل هضم آنها ایجاد شده است که در این رژیم آنها را می‌توان مصرف نکرد.
برای این رژیم که هدف آن بهبود سلامت گوارش است، برنامه‌ریزی کنید و غذاهایی که معده را بیشتر تحریک می‌کند را بشناسید. از این طریق می‌توانید با پرهیز مصرف آنها به بهبودی کامل و کنترل همیشگی مشکلات گوارشی منجر شوید.
برای این موضوع می‌توانید و بهتر است از متخصصین در این زمینه نیز کمک بگیرید تا روند بهبود و کنترل را هرچه سریع‌تر پیش بگیرید.
چرا رژیم فودمپ برای دستگاه گوارش خوب است؟
نتیجه مصرف غذاهای با فودمپ پایین روی مبتلایان به سندروم روده تحریک پذیر آزمایش شده است. اغلب مبتلایان به این بیماری مشکلاتی از قبیل اسهال یا یبوست، نفخ و دل پیچه، التهاب معده، دردها و اسپاسم‌های شکمی را تجربه می‌کنند.
طبق بررسی‌های انجام شده پیروی از رژیم فودمپ برای آنها توانسته است بیش از 78 درصد از عوارض این بیماری را بهبود بخشد. با ایجاد این موارد اغلب بهبود کیفیت زندگی نیز برای فرد حاصل خواهد شد.
زیرا این اختلال تا حدود بالایی جذب مواد مغذی و ویتامین‌ها را تحت تاثیر قرار می‌دهد که در نتیجه‌ی آن فرد اغلب با کسلی، بی‌حالی و اُفت انرژی همراه خواهد شد. با پیروی اصولی از این رژیم، روند بهبودی بیماری نیز حاصل می‌شود.
مطالب مرتبط با رژیم فودمپ
- رژیم خام گیاه خواری چگونه است؟ با فواید و ضررهای آن آشنا شوید.
- رژیم گلایسمی چیست؟ آیا باعث لاغری می‌شود؟
- رژیم گروه خونی، برای هر گروه خونی چه ویژگی‌هایی دارد؟
نکات تکمیلی
مشکلات ایجاد شده برای گوارش بیشتر مواقع با رعایت و اصلاح عادات غذایی بهبود خواهد یافت. می‌توانید از رژیم فودمپ برای کنترل و حتی بهبود آن استفاده کنید. در صورت تشدید علائم مشکلات گوارشی از اقدامات خودسرانه پرهیز کنید و حتما در مورد پیش گرفتن رژیم غذایی از پزشک مشورت بگیرید.
