کیست مویی واضح‌ترین نشانه‌ای که دارد، برجستگی و قرمزی است.
معمولا برآمدگی‌های سطح پوست که حتی تا اعماق زیری رفته باشد را کیست می‌گویند. اما گاهی اوقات رشد مو سبب کیست می‌شود که در نتیجه‌ی آن، کیست مویی ایجاد شده است. گاهی جوش یا آکنه نیز ممکن است با کیست مویی اشتباه گرفته شود. اما مویی که در داخل رشد کرده و سبب کیست شده است، با آنها متفاوت است. با ادامه این مقاله همراه باشید تا علائم و راهکارهای درمانی این عارضه را دقیق‌تر بررسی کنیم.
مطالب پیشنهادی مرتبط با کیست مویی
- 18 بیماری که باعث خارش بدن می‌شوند را بشناسید.
- تفاوت میخچه با پینه + 4 راه درمان
- 17 راهکار موثر خانگی برای درمان آفتاب سوختگی
کیست مویی چیست؟
این عارضه با نام‌های دیگر “سینوس مویی” و یا “کیست پیلونیدال” و “سینوس پیلونیدال” هم معرفی می‌شود.
کیست مویی، یک حفره عمیق در پوست است که حاوی مو است. به همین دلیل خیلی از افراد به آن “موی برگشتی” هم می‌گویند. در صورتی که مجرای حفره‌ها مسدود شود، داخل آنها ترشحاتی چرکی جمع می‌شود. این موضوع سبب ایجاد کیست یا آبسه خواهد شد.
در این کیست‌ها مواد زائد، مو و آلودگی جمع می‌شود. در خیلی از موارد این نوع کیست در قسمت انتهایی کمر در انتهای ستون فقرات ایجاد می‌شود. درست بین دو طرف باسن قرار می‌گیرد. این موضوع سبب ایجاد برآمدگی، درد و ترشحات از این ناحیه از بدن می‌شود.
تشخیص کیست مویی
در ابتدا ممکن است یک برآمدگی کوچک مانند جوش، روی سطح پوست دیده شود. این برآمدگی شاید دارای مو نیز باشد. اغلب این التهاب، قرمز خواهد بود. به مرور زمان اگر موهای رشد کرده از بین نروند، این برآمدگی کوچک، ممکن است بر اثر رشد موها، به برجستگی بزرگ‌تری تبدیل شود.
کیست مویی عفونی، ممکن است از یک موی معمولی شروع شود.
کیست‌های آکنه‌ای ترکیبی از باکتری، چربی و سلول‌های مرده پوست هستند که در زیر فولیکول‌های مو تشکیل می‌شوند.
همچنین آکنه کیستیک در نواحی مختلف بدن می‌تواند پخش شود. کیست‌های مویی که رشد کرده باشند، از نظر تعداد کمتر از آکنه هستند و نواحی کمتری را درگیر می‌کنند.
علت کیست مویی چیست؟
علت دقیقی را برای این موضوع مطرح نکرده‌اند. ولی متخصصین بر این عقیده هستند که چند عامل مختلف در کنار هم ممکن است سبب این موضوع شود.
تغییرات هورمونی
رشد مو
اصطکاک ناشی از لباس
نشستن
و…
عواملی هستند که می‌توانند زمینه بروز کیست مویی را به همراه داشته باشند.
فعالیت‌هایی که انجام می‌دهیم باعث ایجاد اصطکاک می‌شوند. مانند نشستن که موهایی که در آن ناحیه رشد می‌کنند را مجبور به فرو رفتن در زیر پوست می‌کند. به همین دلیل بدن مو را شئ خارجی می‌داند و واکنشی ایمنی در مقابل آن نشان می‌دهد. این پاسخ ایمنی باعث تشکیل کیست در اطراف موی برگشته به بدن می‌شود.
گاهی ممکن است فردی چندین کیست داشته باشد که حتی به یکدیگر متصل شده باشند.
علائم عفونت کیست مویی را بشناسید
کیست مویی ممکن است در مراحل ابتدایی هیچ نشانه‌ای نداشته باشد. شاید کمی فرورفتگی کوچک و گودی را روی سطح پوست بروز دهد. با این وجود اگر عفونی شود، ممکن است در پی بسته شدن، کیسه‌ی بسته شده و پر از مایع را تشکیل دهد. یا اینکه آبسه تشکیل شود که شامل بافت ملتهب است که در آن چرک جمع می‌شود.
اما علائمی که عفونت این کیست در ناحیه انتهایی ستون فقرات می‌تواند به همراه داشته باشد، ممکن است شامل موارد زیر شود:
- التهاب کیست
- موهای بیرون زده از ضایعه
- درد هنگام ایستادن و نشستن
- قرمزی پوست و دردناک بودن نواحی اطراف آن
- ترشح چرک یا خون از ناحیه ملتهب و ایجاد بوی نامطبوع
- همچنین برای بعضی از افراد به احتمال کم ممکن است، تب با درجه کم را به همراه دارد
کیست مویی در چه نواحی بیشتر ایجاد می‌شود؟
در صورتی که کیست در نزدیکی موها رشد کند، برجستگی‌های بیشتری را ممکن است به همراه داشته باشد. این موضوع برای نواحی که موهای زیرپوستی بیشتری دارند، بیشتر ایجاد می‌شود. نواحی زیر از جمله قسمت‌هایی هستند که بیشتر مستعد بروز کیست مویی هستند:
- زیر بغل
- صورت
- پشت سر و گردن
- باسن
- پاها
- ناحیه شرمگاهی
چه روشی برای درمان کیست مویی مناسب است؟
راهکارهای مختلفی برای درمان این نوع از کیست وجود دارد. ولی نباید هر راهکار درمانی را پیش گرفت. زیرا ممکن است عفونی شدن کیست و پاره شدن آن با روش‌های غیر اصولی، سبب به خطر افتادن سلامتی فرد با پخش شدن عفونت شود.
بهترین راه برای درمان کیست مویی، تخلیه و خارج کردن آن است. برای اینکه روش درمانی مناسبی داشته باشید، باید به ویژگی‌های زیر توجه کنید:
- بعد از درمان مجدد عود نکند
- بازگشتی نباشد
- جای زخم و اسکار روی پوست باقی نماند
- درد شدیدی برای فرد به همراه نداشته باشد
- التهاب و خونریزی ناشی از آن به حداقل رسیده باشد
درمان کیست مویی با راهکارهای ایمن
همان طور که بیان شد، هدف اصلی از درمان کیست مویی، کاهش التهاب اطراف، کاهش درد و کاهش خطر ابتلا به عفونت است. درمان‌هایی که برای کیست مویی در مراحل ابتدایی وجود دارد، شامل مرطوب نگه داشتن پوست و پاکسازی مناسب پوست می‌شود. همچنین اصلاح کردن موهای زائد در آن ناحیه، به بهبود وضعیت می‌تواند کمک کند.
درمان دارویی کیست مویی
داروهایی مانند بنزوئیل پراکسید و یا رتینوئیدها می‌توانند در کاهش التهاب موثر باشند. طوری که اندازه التهاب ایجاد شده را کاهش دهند.
اما در صورتی که داروهای تجویز شده موثر نباشند، کرم‌های استروئیدی مانند هیدروکورتیزون تجویز خواهد شد. معمولا کیست مویی بدون کمک داروهای قوی از بین نمی‌رود.
همچنین بعضی از محصولات در لایه برداری پوست موثر هستند که می‌توان از آنها برای لایه برداری و مرطوب نگه داشتن پوست استفاده کرد. از جمله محصولات پوستی مناسب برای درمان این نوع کیست‌ها موارد زیر هستند:
- محصولات حاوی اسید گلیکوریک
- محصولات حاوی رتینوئید
- محصولات حاوی بنزوئیل پراکسید
- پماد هیدروکورتیزون
جراحی برای درمان کیست مویی
در مواردی که کیست مویی رشد بیش از اندازه داشته باشد و التهاب زیادی ایجاد کند، نیاز به عمل جراحی برای برداشتن آن وجود دارد. جراحی برای کیست مویی ممکن است به شکل جراحی باز یا جراحی بسته انجام شود.
جراحی کیست مویی با روش باز
برای این روش، بعد از اینکه تخلیه کیست و برداشتن موی زائد انجام شد، زخم را با بخیه نمیبندند. تا دو ماه، روزانه باید پانسمان فرد تعویض شود. به دلیل باز بودن ناحیه، احتمال عود کردن مجدد کیست، بالا است. در این روش بیمار سخت‌تر به زندگی روزمره باز می‌گردد. به همین دلیل امروزه کمتر از این روش استفاده می‌شود.
جراحی کیست مویی به روش بسته
در این روش بعد از تخلیه کردن کیست و برداشتن موی زائد، شکاف به وسیله بخیه بسته می‌شود. در نتیجه نیازی به پانسمان مکرر و مراقب خاصی وجود نخواهد داشت.
حتی در صورتی که به وسیله لیزر این جراحی انجام شود، احتمال عود مجدد به صفر می‌رسد. فرد بعد از یک الی پنج روز می‌تواند به روال عادی زندگی برگردد.
ممنوعیت‌های درمانی برای کیست مویی
به هیچ وجه نباید کیست مویی رشد نکرده را بیرون بکشید. زیرا می‌تواند خطر عفونی شدن و باقی ماندن جای زخم را به همراه داشته باشد. نباید سعی کنید موها را به وسیله موچین بردارید. منظور موهایی هستند که به سمت داخل پوست رشد کرده‌اند. زیرا در این مرحله موها خیلی عمیق، در قسمت زیر برآمدگی فرو رفته‌اند.
به جای این راهکار باید قسمت برجسته را مالش دهید و به کمک یک پارچه گرم، روی برجستگی و کیست را بالا و پایین کنید تا موها به سمت بیرون صاف شده و خارج شوند.
درمان عفونی شدن کیست مویی
در صورتی که عفونت شدید برای کیست ایجاد شود، بایدمراقبت‌های بهداشتی و حتی دریافت آنتی بیوتیک خوراکی و موضعی شروع شود.
آنتی بیوتیک‌ها می‌توانند کاهش التهاب و کاهش درد را به همراه داشته باشند. حتی از گسترش و تشدید عفونت نیز جلوگیری می‌کنند.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
معمولا برای درمان کیست مویی در مراحل ابتدایی نیاز به مراقبت پزشکی وجود ندارد. درمان‌های خانگی و OTC هم می‌توانند موثر باشند که تحریک خارج شدن مو از پوست را به همراه داشته باشند.
اما در صورتی که برآمدگی یا همان کیست ایجاد شده، آزار دهنده باشد و به راحتی رفع نشود، باید از متخصص کمک گرفت. آنها به وسیله ابزار مناسب کیست را تخلیه می‌کنند و موهای رشد کرده اطراف را از بین می‌برند. علائمی که عفونی شدن کیست دارد موارد زیر هستند و با مشاهده آنها باید برای رفع کیست به پزشک مراجعه کنید:
- ترشح چرک از کیست
- خارش
- افزایش التهاب و قرمزی
- درد شدید
- بوی بد
- تب و بالا رفتن دمای بدن یا ناحیه
پیشگیری از ایجاد کیست مویی
مهمترین راهکاری که می‌توان برای پیشگیری از کیست مویی انجام داد، کاهش دفعات حذف موهای زائد است.
روش‌هایی که برای اصلاح موهای زائد به کار برده می‌شوند، باید طوری باشند که نیاز به استفاده از تیغ و ژیلت نداشته باشند. ولی لزوما این راهکار نمی‌تواند تنها راه پیشگیری از کیست مویی باشد. در صورتی که مستعد آن هستید، روش‌هایی که خطر کمتری دارند را انجام دهید.
بهترین راه کاهش موهای زیر پوستی، کنار گذاشتن روش‌هایی مانند اپیلاسیون، کندن و موچین کردن موها است. برای اصلاح موهای زائد حتما به نکات زیر توجه کنید تا از بروز کیست مویی جلوگیری کرده باشید:
- فقط از تیغ‌های تیز استفاده کنید؛ چون تیغ‌های کند موها را صاف نمی‌کنند و می‌توانند موجب برگشت مجدد مو به داخل پوست شوند
- با آب ولرم اصلاح کنید
- از کرم‌های موبر یا برخی از روان کننده‌ها و ژل اصلاح، برای اصلاح کمک بگیرید
- فقط در جهت رشد مو، موها را اصلاح کنید
- از اپیلاسیون بیش از اندازه پرهیز کنید؛ باید اجازه دهید موها به اندازه نیم سانت بلند شده باشند
- بعد از هر جلسه حذف موهای زائد، از لوسیون بدن استفاده کنید
مطالب پیشنهادی مرتبط با کیست مویی
- 18 بیماری که باعث خارش بدن می‌شوند را بشناسید.
- تفاوت میخچه با پینه + 4 راه درمان
- 17 راهکار موثر خانگی برای درمان آفتاب سوختگی
جمع‌بندی
کیست مویی مشکلی است که به راحتی می‌توان از بروز آن جلوگیری کرد. اما در صورتی که ایجاد شود باید راهکارهای درمانی را تا انتها ادامه داد تا از عود کردن مجدد آن جلوگیری شود.
منابع
healthline
healthline
