آب درمانی یکی از روش‌های درمانی است.
این روش درمانی از زمان‌های خیلی قدیم تا به امروز مورد توجه بوده و هست. ولی امروزه به عنوان یکی از متدهای بسیار مهم و تاثیر گذار در فیزیوتراپی به کار برده می‌شود. این روش به کاهش دردهای ناشی از بیماری یا آسیب کمک می‌کند. حتی به تقویت عضلات ضعیف می‌انجامد و افزایش دامنه حرکتی را به همراه دارد.
اما آیا این روش برای همه افراد مناسب است؟ مزایای این روش درمانی چیست؟ عوارضی هم دارد؟ در ادامه مقاله تمام این سوالات را بررسی خواهیم کرد. با ما همراه باشید.
مطالب پیشنهادی مرتبط با آب درمانی
- طب سوزنی چه فوایدی دارد؟
- 7 کاربرد موثر زالو درمانی را بشناسید.
- نکاتی در مورد هر آنچه از پرتو درمانی باید بدانید.
آب درمانی چیست؟
آب درمانی یا hydrotherapy روشی درمانی است که در آن از آب با دمای سرد یا گرم، برای التیام و تسکین بدن استفاده می‌شود.
هیدروتراپی یکی از روش‌های محبوب درمانی مشکلات فیزیکی، مفصلی و ماهیچه‌ای است.
این روش کاملا ساده اما در عین حال موثر است. زیرا با گردش خون بهتر، به اکسیژن رسانی مناسب برای سلول‌ها کمک می‌کند. همچنین تقویت سیستم ایمنی بدن، دفع سموم زائد و رفع ضایعات بدنی را به همراه دارد.
خیلی از افراد بیمار، نیاز به انجام حرکات کششی برای افزایش دامنه حرکتی خود دارند. برای این منظور باید تمریناتی انجام شود تا بتوانند دامنه حرکتی مفاصل را افزایش داده و خشکی آنها را از بین ببرند.
از این رو انجام تمرینات ورزشی ممکن است برای آنها درد آور باشد و نتوانند به راحتی حرکات را انجام دهند. به همین دلیل نیاز به روش دیگری وجود دارد تا بتوانند سلامت بدن را مجدد برگردانند.
آب درمانی روشی درمانی بر پایه خاصیت‌های فیزیکی آب است.
در این روش درمانی، به علت کاهش وزن در آب و همینطور نیروی فشار آب که به عنوان یک عامل مقاومتی برای تقویت عضله است، نتایج مطلوبی کسب می‌شود.
تمرینات فیزیوتراپی در آب، به رفع خستگی، رفع و تسکین درد، کسب آرامش و بهبودی بیماری فیزیکی کمک می‌کنند. مهمترین فایده‌ای که تمرینات ورزشی با آب درمانی به بدن می‌رسانند، کاهش فشار ناشی از وزن در آب است. یعنی از فشار وزن، روی مفصل کاسته می‌شود ولی در حین حال روی عضله برای اینکه تقویت شود، کار خواهد شد.
پیش از هر چیزی باید در نظر داشته باشید که برای آب درمانی، نیاز است که متخصص روی انجام تمرینات نظارت داشته باشد. از این طریق از بروز عوارض احتمالی، جلوگیری خواهد شد.
آب درمانی برای چه مواردی کاربرد دارد؟
موارد کاربرد آب درمانی بسیار متعدد است.
این روش درمانی امروزه برای خیلی از افراد نسبت به عمل جراحی باز، پسندیده‌تر است. تا جایی که ترجیح می‌دهند ابتدا این روش را پیش برده و در صورت عدم کسب نتیجه مناسب، روش‌های دیگر را امتحان کنند.
اما این روش برای همه مشکلات بدنی کاربرد ندارد.
مثلا برای درمان زخم معده نمی‌توان از این روش استفاده کرد. بیشتر برای مشکلات مکانیکی و حرکتی بدن از این روش می‌توان استفاده کرد. اگر بخواهیم موارد کاربرد هیدروتراپی را دقیق‌تر بیان کنیم، به موارد زیر می‌رسیم:
- برای درمان و بهبود فلج اندام‌ها
- تقویت اندام‌ها بعد از جراحی‌های ارتوپدی
- دردهای مزمن مفصلی مثل درد کمر و درد زانو
- از بین بردن اسپاسم‌ها و گرفتگی‌های عضلانی
- اسپوندیلیت آنکیلوزان (روماتیسم ستون فقرات)
- آسیب‌های وارد شده بر عضلات و اسکلت استخوانی
- درمان و کاهش عوارض آرتروز مفاصل به ویژه آرتروز لگن و آرتروز زانو
خواص آب درمانی را بشناسید
هیدروتراپی طیف وسیعی از روش‌های درمانی به کمک آب را شامل می‌شود. اما نقطه مشترکی که در انواع روش‌ها وجود دارد ویژگی‌های فیزیکی آب است که شامل دما و فشار می‌شود. از این دو خاصیت آب برای تحریک گردش خون و رفع علائم بهره گرفته می‌شود.
در حالت کلی این روش باعث بازتوانی بیمار می‌شود. در ادامه مهمترین مزایایی که هیدروتراپی به همراه دارد را مطرح خواهیم کرد.
1. کاهش دردهای عضلانی با آب درمانی
این روش درمانی، به کاهش دردهای عضلانی کمک شایانی می‌رساند. ولی برای این منظور، بیشتر روی دمای آب تمرکز می‌شود. در این روش با استفاده از گرمای آب، به تشدید جریان خون کمک می‌شود و ماهیچه‌ها شل می‌شوند. در نتیجه کاهش درد برای فرد ایجاد خواهد شد.
در خیلی از موارد برای نتیجه بهتر، از ماساژ در کنار دمای گرم کمک گرفته می‌شود. با استفاده از گرما برای آب درمانی، مشکلاتی که به بافت‌های همبند یا ساختار عضلانی-اسکلتی مربوط هستند را می‌توان بهبود بخشید.
2. آب درمانی برای بهبود سلامت روان
یکی دیگر از مزایایی که آب درمانی به همراه دارد، تاثیر آن بر افزایش نشاط است. این روش حس مثبتی را به اکثر بیماران منتقل می‌کند. زیرا به مرور روند بازتوانی خود را حس می‌کنند و به امور عادی روزمره باز می‌گردند.
این موضوع به آنها حس بهتری خواهد داد. هیدروتراپی علاوه بر بهبود شرایط جسمی فرد، به بهبود سلامت روانی نیز کمک می‌کند. مواردی همچون فیبرومیالژیا با کمک آب درمانی در حد به سزایی کنترل می‌شود.
3. درمان آرتروز به کمک آب درمانی
آرتروز از جمله مشکلات شایعی است که با بالا رفتن سن، احتمال بروز آن بیشتر می‌شود. تمرینات ورزشی در آب، یکی از راه‌های درمانی برای آن هستند.
این روش به درمان درد و بهبود عملکرد زانوها کمک می‌کند. البته اغلب بازه زمانی که برای درمان و بازتوانی زانوها توصیه می‌شود، حدود دو ماه است.
آرتریت روماتوئید را هم در کنار درمان دارویی، می‌توان با حرکات اصلاحی در آب تا حدودی کنترل کرد.
4. آب درمانی برای کاهش تنش‌های عضلانی
مهمترین کاربردی که آب درمانی دارد، کاهش تنش‌های عضلانی است. حرکات اصلاحی و تمرینات ورزشی این روش درمانی، تنش و فشار چندانی به فرد وارد نمی‌کند.
در طی جلسات درمانی، فرد روند بهبودی را طی می‌کند که سبب رغبت بیشتر برای شرکت در جلسات را برای او به همراه دارد.
5. ریکاوری بعد از تمرینات ورزشی
یکی از راهکارهای عالی برای بازتوانی بعد از تمرینات ورزشی، آب درمانی است. این روش روی عضلات کار می‌کند تا خستگی و دردهای عضلانی کاهش یابند. با جابجایی در آب سرد یا گرم، تنش‌های ناشی از تمرینات سنگین رفع خواهد شد.
6. گردش خون بهتر در ماهیچه‌ها
آب سبب رفع تنش‌های جسمی و ذهنی می‌شود. علاوه بر آن، آب گرم می‌تواند گردش خون در بافت‌ها و ماهیچه‌ها را بهبود دهد. در چنین شرایطی خونرسانی بهتری انجام می‌شود و اکسیژن رسانی نیز بهبود خواهد یافت. در نتیجه حتی وضعیت روانی و جسمانی بهتر خواهد شد.
7. کاهش دردهای زایمان
یکی دیگر از کاربردها و مزایایی که آب درمانی به همراه دارد، تاثیر آن بر زایمان راحت‌تر است. در صورتی که فرد تمایل به این روش برای وضع حمل داشته باشد، باید از پزشک در رابطه با آن مورد مشورت دریافت کند. این روش باعث می‌شود تا مادر درد کمتری را هنگام فرایند زایمان طبیعی احساس کند.
8. تسکین مشکلات مفصلی
یکی از مهمترین تاثیراتی که می‌توان از آب درمانی انتظار داشت، بهبود دامنه حرکتی مفاصل است. در این روش روی افزایش دامنه حرکتی مفاصل کار می‌شود تا آسیب و دردهایی که برای آنها وجود دارد، رفع شود.
در این روش‌ها به دلیل کاهش فشار ناشی از وزن، فرد می‌تواند تمرینات مناسبی را برای تقویت عضلات به کمک مفاصل انجام دهد.
انواع روش‌های آب درمانی را بشناسید
آب درمانی معمولا در مراکز درمانی معتبر انجام می‌شود. متداول‌ترین روش‌هایی که برای این منظور وجود دارد، شامل موارد زیر می‌شود:
- تمرینات آبی برای بهبود درد کمر، آرتروز، چاقی و ناتوانی جسمی
- بالنئوتراپی که با آب‌های معدنی و چشمه‌های آب گرم انجام می‌شود تا دردهایی مانند کمردرد و آرتروز بهبود یابد و سیستم ایمنی بدن را تقویت کند
- آب درمانی کولونی برای پاکسازی سموم و بهبود سلامت
- هیدروتراپی سرد و گرم برای کاهش دردهای مزمن و افزایش ترشحات لنفاوی
- کمپرس که به وسیله حوله‌های آغشته به آب گرم انجام می‌شود
- مخازن شناور برای آب درمانی به تسکین استرس و اضطراب، آرامش عضلات و بهبود خواب کمک می‌کند
- تحریک با گرما به وسیله کمپرس گرم روی قفسه سینه برای بهبود بیماری‌هایی مانند برونشیت
- حمام یخ گزینه‌ای برای ورزشکاران است که در روند بهبودی تسریع ایجاد می‌کند
- حمام پا برای کاهش تنش‌های روزانه و رفع خستگی
- حمام سیتز یا نشسته داخل وان انجام می‌شود تا مشکلات مقعد، روده و دستگاه تناسلی رفع شود
- واتسو روشی برای آب درمانی با ماساژ است که تسکین دردهای متعددی را به همراه دارد
- آب درمانی گردابی به غوطه ور کردن بدن در آب ساکن گفته می‌شود که افزایش گردش خون و بهبود آسیب‌های بافتی را به همراه دارد
احتیاط‌های لازم برای آب درمانی
در بعضی از موارد، آب درمانی گزینه مناسبی برای درمان مشکل فعلی برخی از افراد نیست. برای افرادی که به موارد زیر دچار هستند، اغلب این روش درمانی توصیه نمی‌شود:
- بارداری
- بیماری کلیوی
- مبتلایان به سرطان
- بالا بودن دمای بدن و تب
- مبتلایان به بیماری‌های قلبی
- مبتلایان به بیماری‌های کرونری یا فشار خون بالا
قبل از انجام هیدروتراپی حتما با پزشک خود مشورت کنید.
مطالب پیشنهادی مرتبط با آب درمانی
- طب سوزنی چه فوایدی دارد؟
- 7 کاربرد موثر زالو درمانی را بشناسید.
- نکاتی در مورد هر آنچه از پرتو درمانی باید بدانید.
جمع‌بندی
در این مقاله به بیان مزایا و روش‌های مختلفی که با آب درمانی انجام می‌شوند پرداختیم. معمولا این روش برای خیلی از افراد نتیجه مطلوبی را ایجاد کرده است. اما باید در نظر داشته باشید که هیدروتراپی را فقط طبق توصیه پزشک به عنوان راهکار درمانی انتخاب کنید و از انجام تمرینات خودسرانه در آب بپرهیزید.
