اسکیزوفرنی چیست ؟ علائم ابتلا به این ناراحتی روحی چه مواردی به شمار میرود؟ آیا این اختلال روحی قابل درمان است؟ تاثیرات آن چگونه برای افراد مختلف بروز داده میشود؟
برای رسیدن به جواب تمامی سوالات در رابطه با این بیماری، بهتر است با ادامه متن همراه باشد. زیرا در ابتدا به توضیحی کامل در رابطه با شناخت این بیماری خواهیم پرداخت و سپس به بررسی موثرترین عواملی که سبب ابتلا میشوند اشاره کردهایم. در انتها نیز توضیحاتی کامل در رابطه با علائم ابتلا و راهکارهای درمانی را برایتان بیان خواهیم کرد.
اسکیزوفرنی چیست ؟
اسکیزوفرنی که با نام روان گسیختگی یا شیزوفرنی نیز معروف است، گاهی بر اثر شرایط مختلف بر افراد اتفاق میافتد. اختلالی که برای فرد ایجاد میشود، شامل بروز حالات نامتعادلی در مورد افکار خیالی و واقعیت موجود خواهد بود.
بر اساس شدت ایجاد این بیماری ممکن است حالات مختلفی از فرد بروز داده شود. فرد در مورد وجود این اختلالات اطلاعاتی ندارد و ممکن است در صدد درمان نباشد و حتی نیازی به درمان در خود احساس نکند.
در واقع اسکیزوفرنی بیماری روحی و روانی جدی به شمار میرود که میتواند اختلالات زیادی در قدرت تصمیم گیری، ارتباط با دیگران، مدیریت احساسات و بسیاری از موارد روزمره و حتی آرامش فرد را تحت تاثیر قرار دهد.
برای سنجش تعداد افراد مبتلا به این بیمار روحی و روانی آمار دقیقی وجود ندارد اما تخمین زده شده است که حدود 25 الی 60 درصد افراد بزرگسال در آمریکا به این نوع از اختلالات روانی مبتلا هستند.
این بیماری رده سنی خاصی ندارد و ممکن است در تمامی سنین بروز داده شود اما اغلب در سنین جوانی و پایان نوجوانی بروز داده میشود. افراد مبتلا به این ناراحتی روحی معمولا بین 12 الی 40 سالگی به آن مبتلا شدهاند و علائم را بروز دادهاند.
نکته جالب اینکه افراد مبتلا به این بیماری، میتوانند زندگی روزمره خود را داشته باشند و با مراقبتهای دارویی یا ذهنی،بیماری خود را کنترل کنند.
عوامل موثر بر بروز و ابتلا به اسکیزوفرنی
طی سالهای گذشته روانشناسان و پزشکان، طی تحقیقات کاملی بر عوامل تاثیرگذار ایجاد این بیماری، به مواردی دست یافتهاند.
البته گاهی چندین دلیل در کنار هم ممکن است سبب بروز شیزوفرنی شوند. اینکه عوامل بروز اسکیزوفرنی چیست میتواند در کنترل و درمان آن تاثیرات به سزایی را به همراه داشته باشد.
عوامل وراثتی و ژنتیک
نمیتوان این بیماری روحی و روانی را تنها به عوامل وراثتی بسته کرد اما در بین هر ده نفر فرد مبتلا به شیزوفرنی، یک نفر هست که پدر یا مادر مبتلا به آن را دارد.
این موضوع یعنی احتمال ابتلا از طریق وراثت 6 برابر بیشتر از موارد دیگر است و عاملی مهم و اصلی برای ابتلا به این بیماری محسوب میشود.
عوامل برگرفته از محیط
سوء تغذیه قبل از متولد شدن نوزاد، قرارگیری در معرض برخی از ویرسها حین بارداری در ماههای اولیه ممکن است در سیستم مغز تاثیرات به سزایی را به همراه داشته باشد. طبق تحقیقات انجام شده وجود اختلالات در سیستم ایمنی بدن و بروز روانپرشی، رابطه مستقیمی میتواند وجود داشته باشد.
آسیب رسیدن به مغز
با انجام آزمایشات و اسکن مغز فرد سالم و فرد مبتلا به اسکیزوفرنی، وجود تفاوتهایی در ساختار آنها دیده شده است. اما اینکه این تفاوتها برای فرد سالم با فرد مبتلا به اسکیزوفرنی چیست نکته بسیار مهمی است.
گاهی عدم تکامل بخشهایی از مغز که ممکن است سبب بروز بیماری شده باشد، سبب این تفاوتها میشود. حتی گاهی ممکن است بروز اختلالات در حین تولد نوزاد، به بروز این بیماری در بزرگسالی منجر شود.
موارد تحریک کننده ابتلا به اسکیزوفرنی چیست ؟
از مهمترین گزینههایی که در این مورد وجود دارد، میتوان به مصرف داروهایی اشاره کرد که برای مدت زمانی علائم اسکیزوفرنی را بروز میدهند. این موارد تحریک کننده شامل انواع قرصهای اکستازی، کراک و LSD و… میشود.
اما اگر فرد از پیش علائمی از این بیماری روحی و روانی را در خود داشته باشد با مصرف این موارد و حتی نوشیدن الکل ممکن است تشدید شود. گاهی حتی برخی افراد برای مخفی کردن مبتلا بودن خود به این بیماری از این نوع داروها و قرصها استفاده میکنند.
مصرف شاهدانه علف یا همان ماری جوانا احتمال ابتلای فرد به اسکیزوفرنی را تا دو برابر افزایش میدهد. برخی افرادی که در سنین نوجوانی و جوانی از این مواد استفاده کرده باشند، احتمال ابتلا در بزرگسالی را بیشتر دارند.
علائم ابتلا به اسکیزوفرنی چیست ؟
اولین نشانه ابتلا به شیزوفرنی در نوجوانی افت تحصیلی محسوب میشود. در ادامه آن ممکن است نشانه و علائم دیگری نیز از فرد بروز داده شود.
انزوا طلبی و تحریکپذیری، بروز اختلالات در خواب، در ادامه آن بروز افکار زیاد در مورد سوء ظن به اکثر اتفاقات اطراف وجود خواهد داشت که معمولا با عوامل دیگری نیز همراه خواهد بود که در ادامه به صورت دقیق آنها را بیان خواهیم کرد.
توهم در مورد اکثر موارد
اختلالاتی که در تفکرات فرد ایجاد میشود شامل بروز اختلالاتی از جمله موارد زیر برای فرد است. البته ممکن است خود فرد از وهم و خیالی بودن این موارد با خیر نباشد و به آنها کاملا یقین داشته باشد.
- شنیدن صداهای مختلف که افراد دیگر آنها را نمیشنوند (صداهای مجازی که کسی آنها را نمیشنود و ممکن است فرد مورد خطاب قرار گیرد و یا تکرار یک عبارت یا کلمه)
- تفکر اشتباه در مورد بسیار از اتفاقات و افراد اطراف
- احساس وجود فردی در کنار خود و یا احساس وجود فردی در زندگی که وجود واقعی ندارد
هذیان گویی
باور داشتن اعتقاداتی کاذب که برای اطرافیان بسیار اذیت کننده قلمداد میشوند از دیگر علائم ابتلا به این بیماری است. البته اعتقاد آنها به هذیانهای خود غیر قابل تغییر است. این هذیانها ممکن است برای فرد موجب بروز مشکل در تمرکز، تفکرات غلط و مسدود شدن افکار در مقابل باورهای حقیقی شود.
این موضوع و نشانههای منفی باعث میشوند که توانایی فرد کاهش یابد. نشانههای منفی ممکن است با علائمی مانند بی حوصلگی در مورد توضیح مسائل، حالت کسلی، عدم علاقه به ادامه زندگی، عدم علاقه به حفظ روابط و افسردگی بروز داده شوند.
البته همه این موارد ممکن است در صورتی بروز داده شوند که فرد با تعریف هذیان خود برای اطرافیان طرد شود و سوای عدم درک، به تمسخر نیز گرفته شود که این موضوع موجب دورتر شدن و افسردهتر شدن فرد میشود.
تفکرات آشفته در اسکیزوفرنی چیست ؟
افراد مشکوک مبتلا به شیزوفرنی، ممکن است تفکرات و آشفتگی در تصمیمگیریهای خود را داشته باشند. در این حالت اکثرا میخواهند موضوعی را به یاد داشته باشند و گاهی ممکن است از خاطرشان برود. این موضوع به دلیل اختلال در سازماندهی افکارشان ممکن است ایجاد شود.
متاسفانه این افراد، اغلب از فکری نگران کننده به سراغ فکر نگران کننده دیگر میروند. تفکرات فرد به شدت به چالش کشیده میشود و احساس سرگردانی ایجاد میشود که ممکن است فرد را تحت کنترل گرفته و او را به یک رباتِ تحتِ فرمانِ افکارِ واهی، تبدیل کند.
اختلال در مورد تواناییهای فرد و عدم واقع بینی
اولا در این مورد فرد واقع بین نیست و خیلی کم در مورد مبتلا شدن خود به این بیماری اطلاع خواهد داشت. دوما این باور را خواهد داشت که اطرافیان کاملا در اشتباه هستند و حق با او است.
راه درمان اسکیزوفرنی چیست؟
در مورد درمان آن حتما باید بیمار را به پزشک متخصص معرفی کرد و از پیش گرفتن راهکارهای خودسرانه و مشورت دادن بی مورد پرهیز کرد.
پزشک متخصص تنها با تجویز چند دارو در صورت نیاز، که دوز مناسب برای هر بیمار متفاوت است، اقدامات درمانی را آغاز خواهد کرد. بعد از آن عوامل توهمزا و هذیانگوییها به تدریج کاهش خواهد یافت. در ادامه آن نیز فرد از شدت افکار آشفته و اذیت کننده دور خواهد شد.
سخن پایانی
تنها میتوان با پی بردن به چند علائم این بیماری روحی روانی به درمان آن پرداخت. اینکه راه درمان اسکیزوفرنی چیست را بهتر است پزشک معالج نسبت به سطح بیماری مشخص کند. بهتر است هر چه سریعتر راههای درمانی پیش گرفته شود تا سبب تشدید بیماری نشود. زیرا با تشدید آن ممکن است اختلالات شدیدتری ایجاد شود راه درمان نیز سختتر شود.