ورم پا در بارداری یکی از مشکلات طبیعی است که در این دوره برای خانم ها اتفاق می افتد. البته این قابل اهمیت است که تورم کمی از پا طبیعی است؛ چرا که در این دوره به دلیل افزایش وزن، روی رگ های پا فشار وارد می شود و آن باعث تجمع آب میان بافتی در ناحیه پا و انگشتان می شود.
اما اگر این تورم ها بیش از اندازه باشد باید آن را بسیار جدی گرفت و مادر باردار سریعا برای پیدا کردن دلیل آن به پزشک مراجعه کند. بدون شک این اتفاق برای بسیاری از مادران با مشکل همراه است اما با به کارگیری برخی از روش های خانگی به راحتی از شدت آن می توان کاست.
علت ورم پا در بارداری چیست؟
ورم پا در بارداری در هر ماه می تواند دلایل مختلف به خود را داشته باشد و تورم آن ها کاملا طبیعی است و تا زمانی که از این تورم ها بیش از اندازه نشود جای هیچ نگرانی وجود ندارد. اما از آن جایی که دوران بارداری برای هر کسی با علائم متفاوتی طی می شود، در نتیجه تنها پزشک می تواند تشخیص دهد این میزان تورم بسته به نوع بدن مادر و فعالیت های او طبیعی است یا خیر.
1. علت ورم پا در بارداری – سه ماه اول بارداری
با شروع بارداری هورمون پروژسترون سریعا به میزان زیادی شروع به ترشح می کند. این عامل باعث می شود تا هضم غذا برای مادر باردار با مشکل روبرو شود. در نتیجه خانم ها اغلب دچار نفخ شکمی می شوند. این اتفاق با بزرگ شدن بارداری متفاوت است. در برخی از خانم ها دیده شده است کمی دستان، صورت و پاهای آن ها پف کرده است.
اما این مسئله را مادران باردار باید در نظر داشته باشند اگر ورم پا در بارداری بیشتر از میزان طبیعی خود بود و علائمی مانند سرگیجه، سردرد و خونریزی داشتند سریعا به پزشک خود باید مراجعه کنند.
2. علت تورم پا در بارداری – سه ماهه دوم بارداری
سه ماهه دوم بارداری با هفته 13 بارداری آغاز می شود. البته ممکن است به دلیل نداشتن تحرک کافی، ورم پا در بارداری تا ماه پنجم بارداری نیز دیده نشود.
در سه ماهه دوم بارداری حجم خون و مایعات بدن مادر حدود 50 درصد افزایش پیدا می کند؛ در نتیجه در این دوره مادرانی که زیاد سرپا هستند یا مدت زمان زیادی بر روی صندلی می نشینند و پاها آویزان است دچار تورم پا می شوند؛ چرا که بر اثر فشار زیاد احتباس مایعات هورمونی در پا اتفاق می افتد.
در این زمان ممکن است حلقه و کفش های قبل از بارداری برای مادر تنگ شوند و مجبور باشند تا چند وقت پس از زایمان آن ها را استفاده نکنند. اما باید این را در نظر داشت تمامی این مایعات اضافی در بدن باعث نرم شدن بدن و آماده کردن سیستم آن برای زایمان راحت تر است. البته جای نگرانی وجود ندارد چرا که در روزها و هفته های پس از تولد کودک این مایعات اضافی سریعا کاهش پیدا می کنند.
3. دلیل ورم پا در دوران بارداری – سه ماهه سوم بارداری
با شروع ماه ششم بارداری (هفته ی 28 ام) ورم پا در بارداری متداول ترین زمان تجربه تورم پاها است. به خصوص با رسیدن به هفته 40 ام بارداری انگشتان پا بیشتر از هر زمان دیگری شروع به متورم شدن می کنند.
در سه ماه آخر بارداری بدن مادر باردار در حال ساخت منبع بیشتری از خون و مایعات است که این یک عامل مهم برای تورم بیشتر است. از طرفی در این سه ماه آخر رحم خانم های باردار به حداکثر رشد خود به دلیل بزرگ شدن جنین می رسد؛ در نتیجه وزن آن ها سنگین تر می شود و این عامل باعث خواهد شد جریان خون از پا به سمت بالا کند و سخت شود.
فاکتورهای دیگری که می توانند در ایجاد ورم پا در بارداری نقش داشته باشند، عبارتند از:
- آب و هوای گرم
- عدم تعادل رژیم مناسب
- مصرف کافئین
- ننوشیدن آب کافی
- برای طولانی مدت روی پاهای خود ایستادن
راهکار برای کاهش تورم پا در دوران بارداری
1. نقش نمک در ورم پا در بارداری
یکی از خوراکی هایی که باعث افزایش ورم پا در دوران بارداری می شود نمک خوراکی است. نمک معمولی که مورد استفاده قرار می گیرد در ترکیبات خود حاوی سدیم فراوانی است. این ماده ی معدنی باعث می شود بدن مادر باردار آب اضافی را در خود نگهداری کند.
در این دوره به مادران پیشنهاد می شود تا جایی که می توانند میزان نمک خود را کم و گاهی قطع کنند. همچنین از مصرف خوراکی های کنسرو یا فرآوری شده خودداری کنند؛ چرا که ترکیبات این خوراکی ها از سدیم زیادی تشکیل شده است.
2. پتاسیم و کمک به کاهش تورم در بارداری
پتاسیم بر خلاف سدیم یک ماده ی معدنی مفید در دوران بارداری است که کمبود آن مشکلات زیادی را برای مادر باردار به همراه خواهد آورد. این ماده ی معدنی کمک می کند تا میزان مایعات در بدن را متعادل نگه بماند و از ورم پا در بارداری جلوگیری می کند.
منابع حاوی پتاسیم شامل موارد زیر می شود:
- سیب زمینی با پوست
- سیب زمینی شیرین با پوست
- موز
- اسفناج
- لوبیا
- برخی از آب میوه ها ( انار، پرتقال، هویج)
- ماست
- چغندر
- ماهی سالمون
- عدس
3. نگه داشتن پا در بالا و استراحت دادن به آن ها
مادران باردار باید این را در نظر داشته باشند حتی اگر هزاران کار برای انجام دادن دارند باید مدتی در روز را برای استراحت دادن به پاهای خود اختصاص دهند. برای کاهش ورم پا در بارداری مادران باید هنگام نشستن پای خود را کمی بالاتر از سطحی که نشستند بالا ببرند. نشستن در این حالت به آن ها کمک می کند تا گردش خون به راحتی انجام شود و در نتیجه ی آن مایعات جمع شده در طی روز شروع به تخلیه شدن می کنند.
4. تاثیر پیاده روی در کاهش ورم پا در دوران بارداری
پیاده روی کردن حتی به مدت 5 تا 10 دقیقه، چند بار در روز می تواند به بهبود گردش خون در ناحیه پا کمک کند؛ با این عملکرد ورم پا در بارداری کاهش چشمگیری پیدا می کند. اما این را در نظر داشته باشید در ماه های آخر میزان ایستادن و راه رفتن را نباید خیلی زیاد کرد، چرا که در این زمان وزن زیاد شده و نتیجه ی عکس خواهد داد.
5. جوراب های مخصوص بارداری
بعضی از خانم ها در دوران بارداری به دلیل سبک زندگی و نوع کاری که دارند مدت زمان زیادی سر پا هستند. آن ها در این زمان باید از جوراب های مخصوص بارداری استفاده کنند. این جوراب ها به نسبت پای ورم کرده تنگ است، این جوراب ها به آرامی پا ها را فشار می دهند و باعث می شوند گردش خون بهبود پیدا کند و از تجمع مایعات در پا جلوگیری می کند.
در آخر:
ورم پا در بارداری یک عارضه جانبی و بسیار شایع در حاملگی است. تورم بدن و پاها به دلیل افزایش حجم مایعات و خون در بدن اتفاق می افتد و همچنین در این زمان در برخی از نواحی کاهش خون بسیار کند است که باعث تورم می شود.
خانم های باردار با ورزش منظم، نوشیدن مقدار زیادی آب، استراحت کافی و داشتن یک رژیم غذایی مخصوص دوران بارداری تا میزان زیادی می توانند از تورم پا ها در این دوره جلوگیری کنند.
منبع: healthline
