سفلیس یک بیماری شایع باکتریایی است. این باکتری اغلب از طریق رابطه ی جنسی محافظت نشده منتقل می شود. متاسفانه این بیماری هیچ واکسنی ندارد اما راه های پیشگیری آن بسیار آسان است.
در نتیجه زمانی که شما با این بیماری کامل آشنا می شوید می توانید از خود و پارتنر جنسی خود کاملا محافظت کنید. همچنین مادران باردار قبل از بارداری باید اطمینان داشته باشند به این بیماری باکتریایی مبتلا نیستند؛ چرا که آن باعث سقط جنین خواهد شد.
سفلیس چیست؟
سفلیس یک عفونت باکتریایی است. این باکتری معمولا بر اثر تماس جنسی محافظت نشده و متعدد بین مردم پخش می شود. این بیماری ابتدا خود را به صورت یک زخم کوچک نشان می دهد که اغلب محل آن بر روی دستگاه تناسلی، دهان یا روده است.
همچنین این باکتری می تواند از طریق تماس پوستی یا غشای مخاطی با زخم های ایجاد شده از این بیماری از یک فرد به فرد دیگری منتقل شود.
پس از عفونت اولیه، باکتری های این بیماری می تواند برای مدت های خیلی طولانی (چند دهه) در بدن فرد بیمار کاملا خاموش بمانند و هیچ علائمی را از خود نشان ندهد و پس از مدتی دوباره علائم و نشانه های خود را ناگهان بروز دهد.
اگر سریع متوجه این بیماری شوید و مراحل اولیه آن باشد با تزریق یک یا دو بار پنی سیلین این بیماری کاملا درمان می شود. اما اگر به هر دلیلی فرد بیمار برای درمان سفلیس اقدامی انجام ندهد این بیماری بسیار پیشرفت می کند و قادر است به قلب، مغز و سایر اندام های دیگر آسیب برساند یا حتی می تواند منجر به مرگ شود.
نکته: این بیماری می تواند از مادران بیمار به نوزاد هنگام تولد منتقل شود.
علائم سفلیس چگونه است؟
بیماری سفلیس به صورت مرحله ای خود را نشان می دهد و در هر مرحله علائم آن متفاوت از دیگریست. اما این مسئله قابل بیان است که در برخی از بیماران مراحل این نوع بیماری با یکدیگر تداخل دارند یا علائم بیماری به ترتیب خود را نشان نمی دهند.
همچنین این نکته ی بسیار مهمی است برخی از افرادی که به این باکتری آلوده می شوند این امکان وجود دارد برای سالیان طولانی علائمی را از خود بروز ندهد.
1. نشانه اولیه سفلیس
اولین علامت سفلیس یک زخم کوچک است که به آن (chancre (SHANG-kur می گویند. این زخم در محلی که باکتری به بدن فرد بیمار وارد شده کم کم ظاهر می شود. البته این امکان وجود دارد فقط در یک ناحیه زخم ایجاد نشود و در نواحی متفاوت از بدن فرد آلوده به این باکتری این زخم ها ظاهر شوند.
این نوع از زخم های باکتریایی معمولا حدود 3 هفته پس از آلوده شدن فرد با این نوع از باکتری خود را نشان می دهند. بسیاری از افراد مبتلا به باکتری سفلیس حتی متوجه این زخم ها نمی شوند.
چرا که این زخم های باکتریایی اغلب بدون هیچ دردی ایجاد می شوند و محل ایجاد آن ها در واژن یا رکتوم می باشد و به راحتی خود را در آن جا پنهان می کنند.
اگر این زخم ها دیده نشوند و فرد آلوده به این باکتری متوجه آن ها نشود، اگر آن فرد سیستم ایمنی بالایی داشته باشد و به نوعی شانس با او همراه باشد طی 3 الی 6 هفته این زخم ها خودشان بهبود پیدا می کنند.
2. سفلیس های ثانویه
در طی چند هفته که زخم های اولیه بهبود پیدا می کنند و اثری از آن ها دیگر دیده نمی شود، این امکان وجود دارد فرد آلوده به این نوع از باکتری دچار بثورات پوستی شود.
این التهابات و و پوسته دادن های بدن ممکن است از هر قسمتی خود را نشان دهد، اما در نهایت این پوسته و التهابات به اندازه ای پیشرفت می کند که تمام بدن را در بر می گیرد.
البته زخم های ناشی از سفلیس اغلب بدون درد و خارش ظاهر می شوند و به هر شکلی خود را نشان می دهند. برای مثال این زخم ها حتی می توانند در کف پا یا دست ظاهر شوند.
در شرایط حاد تر این التهابات و زخم های ناشی از این باکتری ممکن است خود را با زخم هایی مانند زگیل در دهان یا ناحیه تناسلی نشان دهند.
برخی از افراد همچنین دچار ریزش موی غیر طبیعی، درد های عضلانی، تب، گلو درد و تورم غدد لنفاوی می شوند. این علائم و نشانه ها البته در اکثر مواقع طی چند هفته ناپدید می شوند یا به طور مکرر در طی یک سال بروز داده می شوند و سپس از بین می روند.
3. مرحله سوم بیماری باکتریایی
بررسی و تحقیقات نشان داده است حدود 15 تا 30 درصد از افرادی که به این بیماری باکتریایی آلوده هستند تحت درمان قرار نمی گیرند، در نتیجه دچار عوارضی می شوند که به آن سفلیس دیررس (سوم) می گویند.
افراد آلوده به این باکتری پس از سال ها درگیری با عفونت و تحت درمان قرار نگرفتن، در مراحل آخر با این بیماری می تواند به این اجزای بدن آسیب های بسیار جدی برساند:
- مغز
- اعصاب
- چشم ها
- قلب
- رگ های خونی
- کبد
- استخوان ها
- مفاصل
4. سیفلیس نهفته
البته مراحل بالا همیشه به ترتیب رخ نمی دهد. مشکل از آن جایی شروع می شود زمان که سفلیس در مرحله ثانویه است و فرد بیمار تحت درمان قرار نمی گیرد ناگهان به دوران نهفته از این بیماری وارد می شود. این زمانی رخ می دهد که فرد آلوده به این بیماری هیچ علائمی از خود نشان نمی دهد.
مرحله نهفته از این بیماری باکتریایی می تواند برای سال های طولانی نهفته باقی بماند و هیچ نشانه ای را از خود بروز ندهد. این دوره می تواند برای تمامی عمر هرگز باز نگردد یا به هر دلیلی ناگهان مرحله سوم خود را شروع کند.
5. نوروسیفیلیس
این بیماری باکتریایی می تواند بسیار پیشرفت کند و فرد بیمار را دچار آسیب های مغزی و عصبی کند که به آن نوروسیفیلیس می گویند.
همچنین در این مرحله ی بسیار سخت به سیستم بینایی نیز آسیب های غیر قابل جبرانی وارد می کند که به آن مرحله سفلیس چشمی می گویند.
6. سیفلیس مادرزادی
متاسفانه یکی از مراحل دردناک این بیماری آن است که مادر آلوده به این باکتری می تواند نوزاد را حین تولد یا از طریق بند جفت آلوده کند.
نوزادانی که به سفلیس آلوده هستند اکثرا هیچ علائمی ندارند، اگرچه برخی از آن ها دچار التهابات و بثورات کف دست و پاها در همان ابتدا می شوند.
نوزادانی که تحت درمان قرار نگیرند و سیستم ایمنی پایینی داشته باشند متاسفانه این بیماری باکتریایی کم کم در آن ها پیشرفت می کند و باعث بیماری های زیر در آن ها می شود.
- ناشنوایی
- تغییر شکل دندان ها
- زین بینی (جایی که پل بینی فرو می ریزد.)
مادرانی که به این باکتری آلوده هستند و هیچ علائمی را هنوز از خود نشان نداده اند این امکان بسیار زیاد وجود دارد که نوزادان آن ها مرده به دنیا بیاید یا آن که پس از تولد به دلیل عفونت و بیماری های ناشی از این باکتری بسیار زود فوت کنند. همچنین ریسک خطر زایمان زودرس در این مادران بسیار بالا است.
آشنایی با راه های انتقال بیماری باکتریایی سیفلیس
علت بیماری سفلیس باکتری به نام Treponema pallidum است. شایع ترین راه انتقال آن از طریق تماس با زخم فرد آلوده در طی رابطه جنسی است.
- این باکتری می تواند از طریق بریدگی یا حتی ساییدگی جزئی در پوست شما و برخورد با زخم فرد آلوده به شما منتقل شود.
- همچنین این بیماری باکتریایی از طریق غشای مخاطی نیز می تواند از بدن یک فرد بیمار وارد بدون فرد سالم شود و او را بیمار کند.
- این نکته بسیار مهم است باکتری این بیماری از همان لحظه که فردی را آلوده می کند قادر است از افراد دیگر را آلوده کند. حتی زمانی که در دوره ی نهفته خود به سر می برد.
- با احتمال بسیار کم این بیماری باکتریایی از طریق دست دادن یا بوسیدن از فرد آلوده به فرد سالم منتقل شود.
- همچنین مادرانی که به سیفلیس آلوده هستند می توانند این بیماری را به نوزاد یا جنین خود منقل کنند.
با استفاده از توالت فرنگی، وان، لباس، وسایل غذا خوردن یا از دستگیره های در، استخرهای شنا بیماری سیفلیس قابل انتقال نیست.
نکته: این را به خاطر داشته باشید پس از بهبودی این بیماری خود به خودی عود نمی کند. با این وجود، در صورت تماس با افراد مبتلا به این بیماری می توانید مجدداً آلوده شوید.
بیماری راه های انتقال بیماری باکتریایی سیفلیس؟
اگر به بیماری سفلیس مبتلا باشید و برای درمان آن هیچ اقدامی انجام ندهید خود را مرض آسیب های زیادی قرار داده اید. این بیماری باکتریایی خطر ابتلا به عفونت HIV را افزایش می دهد و برای زنان می تواند در دوران بارداری مشکلاتی ایجاد کند.
البته درمان این بیماری می تواند از آسیب های بعدی جلوگیری کند اما متاسفانه نمی تواند آسیب هایی را که قبلاً رخ داده است ترمیم یا معکوس کند.
1. ایجاد تومور و التهابات
افرادی که به سفلیس آلوده می شوند در مراحل آخر بیماری روی بدن آن ها التهابات چرکی یا تومور ایجاد می شود. اکثرا این التهابات بر روی پوست، استخوان ها و کبد دیده می شود البته معمولان نشان داده شده است با مصرف آنتی بیوتیک این التهابات ناپدید می شود.
2. مشکلات عصبی با بیماری سفلیس
افرادی که به بیماری سفلیس مبتلا می شوند با بیماری های عصبی زیادی روبرو می شوند. این مشکلات می توانند سیستم عصبی فرد را کاملا با اختلال روبرو کند و بیماری زیر را ایجاد کند.
- سردرد
- سکته
- مننژیت
- از دست دادن شنوایی
- مشکلات بینایی ، از جمله نابینایی
- زوال عقل
- احساس درد
- اختلال عملکرد جنسی در مردان (ناتوانی جنسی)
- بی اختیاری مثانه
- مشکلات قلبی عروقی
- برآمدگی (آنوریسم)
- التهاب آئورت و سایر رگهای خونی باشد
- آسیب به دریچه های قلب
3. عفونت HIV و سفلیس
در تحقیقات و بررسی ها نشان داده شده است بزرگسالانی که به بیماری سفلیس مبتلا هستند و دچار سایر زخم های تناسلی شده اند احتمال آن که به ویروس HIV مبتلا شوند 2 تا 5 برابر افزایش پیدا خواهد کرد.
زخم های ناشی از این بیماری باکتریایی به راحتی خونریزی می کنند و راهی بسیار آسان برای ورود ویروس اچ آی وی به جریان خون این افراد هنگام رابطه ی جنسی می باشد
4. عوارض بارداری و زایمان
خانم هایی که باردار هستند و به ویروس سفلیس آلوده هستند می توانند قبل از متولد شدن نوزاد، این باکتری را به جنین منتقل کنند و او را نیز آلوده کنند. حتی این امکان وجود دارد هنگام تولد نوزاد به این باکتری آلوده شود.
سیفلیس مادرزادی بسیار خطرناک است به گونه ای که می تواند اتفاقات زیر را برای جنین یا نوزاد افزایش دهد:
- سقط جنین
- تولد نوزاد نارس
- مرگ نوزاد
راه های جلوگیری از سفلیس
متاسفانه تا به امروز هیچ واکسنی برای سفلیس ساخته نشده است؛ در نتیجه برای جلوگیری از ابتلا به این بیماری باید پیشگیری و پیشنهادات زیر را به خوبی رعایت کنید
1. تک همسری یا پارتنر
یکی از مهمترین راهکار هایی که می توانید برای جلوگیری از ابتلا و شیوع سفلیس انجام دهید این است که یک گارتنر جنسی داشته باشید و تا جای ممکن از ارتباط های زیاد جلوگیری کنید.
همچنین این را به خطر داشته باشید پارتنر جنسی شما نیز باید همین قانون را رعایت کند تا این گونه هر دوی شما رابطه جنسی ایمنی داشته و مطمئن باشید هیچ کدامتان آلوده این باکتری نیستید.
2. استفاده از کاندوم
اگر پارتنر شما به بیماری سفلیس مبتلا است یا روابط جنسی متعددی دارید این را به خاطر داشته باشید حتما باید برای جلوگیری از شیوع این بیماری از کاندوم استفاده کنید؛ به گونه ای که اگر زخم قابل مشاهده است روی زخم را بپوشاند.
3. نوشیدنی و قرص های روانگردان و سفلیس
تحقیقات نشان داده است افرادی که به طور افراطی از نوشیدنی های الکلی مصرف می کنند و از حالت عالی خارج می شوند ریسک آن که رابطه جنسی محافظت نشده داشته باشند بسیار بالا می رود؛ در نتیجه احتمال آن که یکی از شرکای جنسی به سفلیس مبتلا باشد و آن را منتقل کند بالا می رود.
4. اطلاع رسانی به شریک جنسی و کمک به درمان پیشگیرانه
اگر آزمایشات نشان داد که شما به سفلیس مبتلا شده اید به ای مخفی کردن حتما شریک جنسی خود را از این بیماری با خبر سازید تا جلوی شیوع آن را بگیرید.
نکته: اگر تا سه ماه قبل از آزمایش رابطه ی جنسی دیگری داشته اید موظف هستید برای جلوگیری از شیوع آن فرد را از این بیماری اطلاع دهید تا او هم آزمایش های لازم را انجام دهد.
5. غربالگری خانم های باردار
هر فردی می تواند به بیماری سفلیس مبتلا شود و از آن کاملا بی خبر باشد. با توجه به تاثیرات اغلب کشنده ی این باکتری بر روی جنین و کودکان پزشکان همیشه این توصیه را به مادران دارند قبل یا بعد از بارداری از نظر این بیماری نیز کاملا مورد بررسی قرار بگیرند.
در آخر:
بیماری سفلیس می تواند خاموش باشد و بسیاری از افراد یک جامعه را درگیر خود کند؛ در نتیجه پیشنهاد می شود این بیماری را مانند هر بیماری دیگری جدی گرفته شود و راه های پیشگیری از آن را همیشه انجام دهید.
منابع:
mayoclinic
