خواص جعفری با مصرف به صورت تازه یا حتی پخته شده تاثیرات به سزایی برای سلامت بدن دارد. معمولا این سبزی در تهیه سوپ یا آش بیشتر به کار برده می‌شود. حتی گزینه‌ای بسیار عالی برای تهیه ماهی یا مرغ شکم پر است.
سالیان سال است که از سبزی جعفری به عنوان درمانی طبیعی برای کنترل فشار خون و آلرژی یا حتی برخی دیگر از بیماری‌های التهابی استفاده می‌شود. اما خواص فوق العاده متعدد دیگری نیز به همراه دارد. با ادامه این مقاله همراه باشید تا به شناختی از ترکیبات جعفری دست یابید و در ادامه نیز با مهمترین خواص آن آشنا شوید.
مواد مغذی و ویتامینی جعفری
جعفری به عنوان یکی از سبزیجات پرکاربرد است که در بیشتر غذاهای خاورمیانه‌ای، آمریکایی و همینطور اروپایی به کار برده می‌شود. این سبزی سوای اینکه در تهیه غذا عطر و طعم فوق العاده‌ای ایجاد می‌کند، خواص متعددی را نیز به بدن می‌رساند.
خواص جعفری ناشی از ترکیبات بسیار مغذی و ویتامینی است که به همراه دارد. بهتر است در جدول زیر با این ترکیبات آشنا شوید تا بعد از آن به بررسی خواصی که به همراه دارد بپردازیم.
| ترکیبات | مقدار موجود در 30 گرم جعفری |
| انرژی (کالری) | 11 کیلوکالری |
| کربوهیدرات | 2 گرم |
| پروتئین | 1 گرم |
| چربی کل | کمتر از 1 گرم |
| فیبر | 1 گرم |
| ویتامین A | 108 درصد نیاز روزانه |
| ویتامین C | 53 درصد نیاز روزانه |
| ویتامین K | 547 درصد نیاز روزانه |
| فولات | 11 درصد نیاز روزانه |
| پتاسیم | 4 درصد نیاز روزانه |
خواص جعفری تنها به دریافت این مقادیر از ویتامین و مواد معدنی خلاصه نمی‌شود و گزینه‌هایی از جمله منیزیم، آهن و کلسیم را نیز به همراه دارد. همانطور که مشاهده می‌کنید منبعی عالی از ویتامین K است که برای جلوگیری از لخته شدن خون در عروق و سلامت استخوان‌ها بسیار ضروری است.
همینطور منبعی عالی از ویتامین A و ویتامین C محسوب می‌شود که روزانه باید به بدن رسانده شوند. جعفری گزینه‌ای بسیار عالی برای افرادی است که دنبال مواد غذایی کم کالری اما سرشار از این ویتامین‌ها و مواد مغذی هستند.
مطالب مرتبط با خواص جعفری
- تره فرنگی گیاهی پرخاصیت که باید مصرف کرد.
- ترخون چه خواصی دارد؟ با سایر کاربردهای آن در آشپزی آشنا شوید.
- با ارزش غذایی و 5 خاصیت اسفناج آشنا شوید.
خواص جعفری به عنوان سبزی پرکاربرد
جعفری یکی از انواع سبزیجاتی است که خواص آنتی اکسیدانی بالایی را برای بدن تامین می‌کند. این سبزی به صورت تازه قطعا خواص بیشتری را به همراه دارد تا اینکه در حرارت بالا و یا حتی متوسط در مدت زمان طولانی پخته شود.
برای حفظ ویتامین‌ها و مواد مغذی آن، بهتر است آنرا کمتر حرارت دهید و مصرف کنید تا خواصی که در ادامه معرفی خواهیم کرد را دریافت کرده باشید.
1. دریافت خواص آنتی اکسیدانی با مصرف جعفری
جعفری یکی از سبزیجات بسیار عالی برای دریافت خواص آنتی اکسیدانی است. آنتی اکسیدان‌ها نقش به سزایی در جلوگیری از فعالیت رادیکال‌های آزاد دارند. رادیکال‌های آزاد آسیب‌های متعددی به سلول‌های بدن می‌زنند که سبب ابتلا به بیماری‌های جدی مانند سرطان می‌شود. آنتی اکسیدان‌های ضروری زیر در سبزی جعفری وجود دارد:
- ویتامین C
- انواع کاروتینوئیدها
- انواع فلاونوئیدها
جالب است بدانید عطر جعفری به دلیل داشتن برخی از فلاونوئیدهای موجود در آن است. گزینه‌هایی از جمله آپیژنین و میریستین نیز از جمله فلاونوئیدهای آن هستند. این ترکیبات در هر رژیم غذایی وجود داشته باشند از ابتلا به بیماری‌هایی مانند سرطان روده بزرگ، ابتلا به بیماری‌های قلبی و دیابت نوع 2 در حد به سزایی جلوگیری خواهند کرد.
از دیگر ترکیبات آنتی اکسیدانی بسیار عالی در این سبزی لوتدین و کارتنوئید است که تاثیر به سزایی در پیشگیری از ابتلا به بیماری‌ها دارند.
ویتامین C موجود در این سبزی نیز به عنوان یک ترکیب آنتی اکسیدانی بالقوه سبب تقویت سیستم دفاعی بدن خواهد شد.
در این بین باید توجه داشته باشید که خاصیت آنتی اکسیدانی جعفری تازه، 17 برابر بیشتر از جعفری خشک شده است. چه بسا که اگر پخته شود و در معرض حرارت زیاد قرار گیرد، این مقدار به طور کامل کاهش یابد.
2. خواص جعفری برای حفظ سلامت استخوان‌ها
استحکام و سلامت استخوان‌ها در گرو دریافت مواد معدنی و ویتامین‌های متعددی است. یکی از منابع عالی برای دریافت ویتامین K سبزی جعفری است. مصرف نصف پیمانه جعفری خرد شده که معادل 30 گرم است، می‌تواند 547 درصد نیاز بدن به ویتامین K را تامین کند.
این ویتامین نقش مهمی در حمایت از سلول‌های استخوان‌ساز استئوبلاست دارد. برای فعالسازی برخی از پروتئین‌های خاص که تراکم مواد معدنی استخوان‌ها را افزایش می‌دهند نیز ضروری است.
تراکم استخوان‌ها نکته بسیار مهمی است تا از خطر ابتلا به شکستگی استخوان‌ها به ویژه در سنین بالا جلوگیری شود. طبق مطالعات انجام شده، دریافت مواد غذایی حاوی ویتامین K تا 22 درصد از خطر شکستگی استخوان‌ها می‌کاهد. به همین دلیل مصرف مواد غذایی مانند سبزی جعفری که سرشار از این ویتامین است، برای استخوان‌ها مفید است.
3. پیشگیری از ابتلا به سرطان
خواص جعفری شامل گزینه‌های متعددی است که یکی از برجسته‌ترین آنها پیشگیری از سرطان است. در نظر داشته باشید استرس اکسیداتیو وضعیتی است که بر اثر آسیب به سلول‌های بدن از طریق رادیکال‌های آزاد ایجاد می‌شود. در پی این آسیب‌های سلولی زمینه ابتلا به سرطان فراهم خواهد شد.
سبزی جعفری سرشار از خواص آنتی اکسیدانی و ترکیبات فلاونوئیدی است که از سلول‌های بدن در مقابل استرس اکسیداتیو محافظت می‌کند. در نتیجه ممکن است از ابتلا به انواع سرطان جلوگیری شود.
دریافت مواد غذایی حاوی فلاونوئید در رژیم غذایی تا 30 درصد به پیشگیری از ابتلا به سرطان روده بزرگ منجر می‌شود. حتی ویتامین C موجود در آن (مقدار 100 میلی‌گرم در روز) نیز به کاهش 7 درصدی سرطان کلی بدن می‌انجامد.
4. خواص جعفری برای سلامت چشم‌ها
ترکیبات کاروتنوئیدی موجود در این سبزی شامل بتاکاروتن (پیش‌ساز ویتامین A در بدن)، لوتئین و زاکسانتین است که برای سلامت چشم‌ها بسیار ضروری هستند.
در واقع کاروتنوئیدها رنگدانه‌های گیاهی هستند که تاثیرات آنتی اکسیدانی قوی را ایجاد می‌کنند. زیگزانتین و لوتئین موجود در این سبزی، می‌تواند در پیشگیری از ابتلا به ماکولار که با بالا رفتن سن ایجاد می‌شود، بسیار موثر باشد. این بیماری یکی از دلایل اصلی کوری در دنیا محسوب می‌شود.
همینطور تبدیل بتاکاروتن موجود در این سبزی به ویتامین A در بدن، به تقویت قوه بینایی کمک می‌کند. با مصرف نصف پیمانه جعفری خرد شده می‌توان به 108 درصد نیاز بدن به ویتامین A دست یافت.
ویتامین A یکی از ضروری‌ترین ویتامین‌ها برای سلامت چشم، قرنیه و حتی غشای پوشش جلوی چشم و داخل پلک است. مصرف مواد غذایی مانند جعفری که تامین کننده نیاز بدن به این ویتامین هستند، راهکاری عالی برای تضمین سلامت چشم‌ها است.
5. حفظ سلامت قلب و عروق
یکی از منابع غذایی بسیار عالی برای دریافت مواد مغذی جعفری است. از این طریق می‌توان خواص جعفری که برای بهبود سلامت بدن مفید است را نیز دریافت کرد.
این سبزی منبعی بسیار عالی از فولات است که با مصرف نصف پیمانه آن می‌توان 11 درصد نیاز روزانه به فولات را تامین کرد. دریافت مقدار متعادلی از فولات در رژیم غذایی به کاهش خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی کمک شایانی می‌رساند. (منبع)
طبق مطالعات انجام شده، مصرف فولات تا 38 درصد خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی را کاهش می‌دهد. بر خلاف این موضوع عدم دریافت مقدار کافی از این ماده مغذی می‌تواند تا 55 درصد خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی را در پی داشته باشد.
طبق گفته برخی از کارشناسان، مصرف فولات می‌تواند سطح هموسیستئین را کاهش دهد که برای سلامت قلب نکته سودمندی خواهد بود. زیرا بالا بودن سطح هموسیستئین سبب بالا رفتن احتمال ابتلا به بیماری‌های قلبی می‌شود.
هموسیستئین یکی از اسیدآمینه‌های بحث برانگیز و مرتبط با بیماری‌های قلبی است که تاثیرات منفی را در رابطه با سلامت قلب خواهد داشت. فولات به عنوان یکی از انواع ویتامین‌های گروه B به کاهش سطح آن منجر می‌شود که در نتیجه به سلامت قلب می‌انجامد.
6. خواص جعفری برای کلیه
کلیه‌ها به عنوان ارگان‌های حیاتی بدن هستند که وظیفه پاکسازی بدن از سموم را به عهده دارند که پسماند سموم از طریق ادرار دفع خواهد شد. در مواردی که رسوبات مواد معدنی زیاد باشد، ادرار غلیظ می‌شود و در کلیه به شکل سنگ دردناک جمع می‌شود.
دریافت مواد معدنی و ویتامینی موجود در جعفری برای کاهش میزان دفع کلسیم و پروتئین موثر است. علاوه بر این موضوع به دلیل داشتن خاصیت آنتی اکسیدانی که این سبزی با داشتن ترکیبات فلاونوئیدی و کاروتینوئیدی و همینطور ویتامین C که به همراه دارد، در حد به سزایی از آسیب به کلیه‌ها جلوگیری می‌کند و خاصیت ضد التهابی را نیز برای آن به همراه دارد. (منبع)
لازم به ذکر است، فشار خون بالا می‌تواند خطرات جدی را برای کلیه به همراه داشته باشد که خواص جعفری می‌تواند به کنترل آن کمک کند.
از دیگر مواد معدنی موجود در جعفری می‌توان به نیترات اشاره کرد که تاثیر به سزایی در اتساع رگ‌های خونی می‌تواند داشته باشد. دریافت مواد غذایی حاوی نیترات به متعادل سازی سطح فشار خون کمک می‌کند.
ترکیبات ضدالتهابی این سبزی نیز می‌تواند در تنظیم PH ادرار و کاهش فشار خون موثر باشد که خطر ابتلا به سنگ کلیه را کاهش می‌دهد. اما نکته حائز اهمیتی که باید در نظر داشت، این است که جعفری حاوی اگزالات است و می‌تواند خطر ابتلا به سنگ کلیه را افزایش دهد.
در این رابطه متخصصین معمولا توصیه می‌کنند که افرادی که در نتایج آزمایش آنها مشخص می‌شود دفع بیش از حد اگزالات دارند، در رژیم غذایی خود از مواد غذایی حاوی این ماده کمتر باید مصرف کنند.
7. خواص ضدباکتریایی جعفری
در صورتی که از عصاره یا آب جعفری استفاده شود، خواص ضدباکتریایی دریافت خواهد شد. عصاره آن موثر در جلوگیری از رشد باکتری‌ها در مواد غذایی است. حتی از بروز مسمومیت‌های غذایی خفیف نیز جلوگیری خواهد کرد.
8. خواص جعفری برای پوست
این سبزی خوش عطر و طعم، در مصرف خوراکی و حتی موضعی فواید متعددی را به بدن می‌رساند. جعفری حاوی ویتامین C است که برای کلاژن‌سازی پوست ویتامینی ضروری است. از این طریق از بروز پیری زودرس پوست جلوگیری خواهد کرد.
همینطور از آن برای کاهش جوش‌های صورت و بدن می‌توان کمک گرفت زیرا خاصیت آنتی اکسیدانی بالایی دارد. برای این منظور می‌توان آنرا به صورت خوراکی یا حتی موضعی استفاده کرد. برای مصرف موضعی لازم است عصاره آنرا گرفت و روی پوست به مدت 20 دقیقه نگه داشت. سپس پوست را با آب ولرم شست. از این طریق پوست پاکسازی نیز خواهد شد.
خواص جعفری برای رفع لک‌های پوستی نیز در بسیاری از موارد توصیه می‌شود. برای این منظور لازم است از عصاره آن به شکل خوراکی و موضعی مصرف کرد.
در مواردی که گزیدگی حشرات نیز به پوست آسیب وارد کرده باشد می‌توان از عصاره جعفری به شکل موضعی استفاده کرد. این سبزی خاصیت ضد التهابی دارد و برای رفع التهابات پوستی و قرمزی‌های ایجاد شده موثر است.
استفاده از خواص جعفری در تهیه انواع غذاها
برای اینکه از خواص فوق العاده این ماده غذایی بهره‌مند شوید، بهتر است آنرا تا جای ممکن به شکل تازه و خام استفاده کنید. از این طریق به حفظ بسیاری از ترکیبات موجود در آن منجر می‌شوید. فراموش نکنید ویتامین‌ها و مواد معدنی سبزیجات بر اثر حرارت افت کیفیت خواهند داشت.
روزانه می‌توانید جعفری را در برنامه غذایی خود داشته باشید. آنرا به ماست اضافه کنید و در کنار انواع غذاها میل کنید یا اینکه از جعفری ریز خرد شده در انواع سس‌ها مانند سس گوجه فرنگی به عنوان چاشنی مواد غذایی استفاده کنید.
گزینه‌ای بسیار عالی برای طعم دار کردن انواع سوپ، سبزی جعفری است. پیشنهاد می‌کنیم اگر در تهیه سوپ به شکل پخته قصد دارید جعفری را اضافه کنید، مقداری از آن را برای روی سوپ یا آش نگه دارید تا حرارت کمتری دیده باشد و خاصیت مورد نیاز بدن را تامین کند.
پیشنهاد می‌کنیم برای بهره از خواص جعفری آنرا ریز خرد کنید و در تهیه انواع مرغ و ماهی شکم پر نیز به کار برید. این سبزی خوشمزه در تمام فصول وجود دارد اما برای راحتی کاربرد آن می‌توانید آنرا به صورت فریز شده یا خشک شده نیز نگهداری کنید.
سبزی جعفری چه عوارضی دارد؟
معمولا مصرف متعادل از این سبزی هیچ عوارضی را برای افراد مختلف در پی ندارد. اما زیاده روی در مصرف آن ممکن است مواردی مانند گزینه‌های زیر را در پی داشته باشد:
- افزایش سدیم و در نتیجه بالا رفتن فشار خون
- احتمال بروز حساسیت پوستی
- به هیچ وجه نباید در دوران بارداری و شیردهی از انواع مواد غذایی نامتعادل استفاده شود
مطالب مرتبط با خواص جعفری
- تره فرنگی گیاهی پرخاصیت که باید مصرف کرد.
- ترخون چه خواصی دارد؟ با سایر کاربردهای آن در آشپزی آشنا شوید.
- با ارزش غذایی و 5 خاصیت اسفناج آشنا شوید.
خلاصه‌ای از خواص جعفری
سبزی جعفری منبعی سرشار از ویتامین‌های A و C و همینطور K است که مواد معدنی از جمله فولات، فیبر و پتاسیم را نیز به بدن می‌رساند. این سبزی خوش عطر و طعم خواص آنتی اکسیدانی و ضد التهابی برای بدن به همراه دارد که از بیماری‌های مزمنی مانند سرطان و بیماری‌های قلبی و عروقی می‌تواند پیشگیری کند. برای بهره از خواص این سبزی بهتر است نوع تازه آنرا به مقدار متعادلی در روز مصرف کنید. اما به شکل خشک کرده یا فریز شده نیز می‌توانید آنرا نگهداری کنید تا در مواقع لزوم استفاده کنید.
