وزوز گوش یک بیماری نیست. اغلب نشان‌دهنده مشکل یا اختلالی خاص است. این حالت می‌تواند برای یک یا هر دو گوش اتفاق افتد. اما اغلب برای فرد خیلی اذیت کننده است. این موضوع بیشتر در بزرگسالان و افراد مسن شایع است.
بهتر است با ادامه این مقاله همراه باشید تا نکات مهمی را در رابطه با این مشکل بررسی کنیم.
مطالب مرتبط با وزوز گوش
- شستشوی گوش چگونه انجام می‌شود؟
- راه درمان و پیشگیری از گرفتگی صدا را یاد بگیرید.
- 5 راهکار خانگی برای درمان و رفع خلط ریه را بشناسید.
وزوز گوش
وزوز گوش یا Tinnitus اصطلاحی پزشکی است که در صورت زنگ زدن یا وجود صدای مداومی همچون صدای باد در گوش به کار برده می‌شود.
اکثر افراد از آن به عنوان زنگ زدن گوش یاد می‌کنند. بیشتر مواقع ممکن است در کنار این حالت مواردی همچون گزینه‌های زیر فرد را به خود درگیر کنند:
- سوت کشیدن
- احساس پیچیدن صدا در گوش
- صدایی شبیه صدای جیرجیرک
- صدای ضربان دار
- صدای باد
در این حالت فرد ممکن است صداهایی را در گوش بشنود، اما منبع خارجی برای صدا وجود ندارد. به همین دلیل صدای وزوز گوش را جزء صداهای فانتوم یا گیج کننده دسته بندی می‌کنند.
شنیدن صدای زنگ در گوش برای اکثر افراد خسته کننده است. این صداها با صداهایی که در اطراف شنیده می‌شوند، ممکن است تداخل ایجاد کنند.
جالب است بدانید، وزوز کردن گوش ممکن است در پی مواردی همچون افسردگی، استرس و اضطراب بروز داده شود.
این صداها در یک یا هر دو گوش شنیده می‌شوند. حتی افراد در سنین مختلف ممکن است از این مشکل رنج ببرند اما اغلب در بزرگسالان مسن، شایع‌تر است.
انواع وزوز گوش کدامند؟
وزوز کردن گوش ممکن است:
1. ذهنی باشد که به آن Subjective یا خودشنو نیز می‌گویند
2. عینی باشد که به آن Objective یا دگرشنو نیز می‌گویند
با توجه به اینکه نکات متعددی در رابطه با هر یک از این انواع وجود دارد، بهتر است آنها را به صورت مجزا و دقیق‌تر بررسی کنیم.
1. وزوز ذهنی گوش
این وضعیت شایع‌ترین نوع وزوز گوش است. در این حالت فرد فقط شنونده صدا است و معمولا در پی بروز مشکل در قسمت‌های زیر بروز داده می‌شود:
گوش خارجی
گوش میانی
گوش داخلی
البته در مواردی که بخشی از مغز که پیغام‌های عصبی را در مسیر صدا به عنوان صدا تفسیر می‌کند، یا حتی در اعصاب شنوایی، اختلالی ایجاد شود، این مشکل بروز داده خواهد شد.
2. وزوز عینی گوش
در چنین موردی، اگر پزشک یا فرد دیگری گوش را معاینه کنند، صدای وزوز را خواهند شنید. این نوع از صدا در گوش بسیار نادرتر از نوع ذهنی است.
اغلب ناشی از مشکلاتی همچون موارد زیر ایجاد می‌شود:
اختلال در عروق
انقباضات عضلانی
وجود اختلال در استخوان گوش میانی
در چنین وضعیتی حتی ممکن است تپش قلب نیز زمینه شنیدن چنین صدایی را فراهم کند. اغلب این مشکل قابل رفع است. با اینکه نادر است اما ممکن است سنین مختلف را به خود درگیر کند.
علت وزوز گوش چیست؟
دلایل متعددی سب بروز این وضعیت می‌شود. گاهی عواملی بیرونی و خارجی سبب بروز چنین حالتی می‌شود. گاهی نیز بدن خود فرد و زمینه‌های درونی از بدن، سبب وزوز گوش می‌شوند. در ادامه شایع‌ترین علل این موضوع را بیان خواهیم کرد.
آسیب و اختلالات گوش
اغلب آسیب به گوش میانی یا گوش داخلی، به عنوان علل شایع وزوز گوش محسوب می‌شوند.
برای درک بهتر این موضوع لازم است کمی با عملکرد گوش آشنا شد.
گوش میانی، امواج صوتی را دریافت می‌کند و آنها را به گوش داخلی هدایت می‌کند. سپس این پیغام از طریق تکانه‌های الکتریکی به مغز منتقل می‌شوند.
وقتی مغز این سیگنال‌ها را دریافت می‌کند، آنها را به شکل صدا ترجمه خواهد کرد که ما را قادر به شنیدن صداها می‌کند.
گوش داخلی تا حدودی از آسیب‌ها محافظت می‌شود. اما در صورتی که به آن آسیب وارد شود، مسیر پردازش صدا به سمت مغز، تغییر می‌کند.
حتی آسیب به گوش یا استخوان‌های کوچک گوش میانی، ممکن است در هدایت پیغام‌ها اختلال ایجاد کند.
البته گاهی تومورهای گوش یا تومورهای روی عصب شنوایی نیز ممکن است موجب شنیدن صدای زنگ در گوش شود.
صداهای بلند
گاهی قرار گرفتن منظم در معرض صداهای بلند ممکن است موجب شنیدن صداهایی شبیه وزوز و زنگ زدن گوش شود.
برای مثال افرادی که مکرر از اره برقی یا تجهیزات سنگین استفاده می‌کنند، بیشتر در معرض ابتلا به وزوز گوش قرار دارند. از این رو بهتر است از هدفون مناسب حین کار استفاده کنند. حتی افرادی که مکرر در سالن‌های کنسرت در حال فعالیت هستند یا اجرا کننده‌های موزیک‌های راک، بهتر است از هدفون استفاده کنند.
همواره باید در نظر داشت که صداهای بلند به مرور زمان می‌توانند به تارهایی مویی حلزون گوش آسیب وارد کنند. این موضوع علاوه بر افت شنوایی موجب ایجاد صدای زنگ در گوش خواهد شد.
مصرف برخی از داروها
مصرف برخی از داروها نیز ممکن است زمینه ساز ایجاد زنگ زدن در گوش شود. این مورد یکی از عوامل بیرونی است باعث شنیدن صداها شده است.
اغلب در این موارد قطع مصرف دارو، سبب از بین رفتن صدای وزوز گوش خواهد شد. ولی گاهی ممکن است تا مدتی این تاثیر باقی بماند. از جمله داروهایی که ممکن است موجب وزوز گوش شوند می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- مصرف بیش از اندازه داروی آسپرین در بازه زمانی طولانی
- برخی از داروهای مربوط به فشار خون مانند بومتادین
- داروهای ضد مالاریا مانند کلروکین
- برخی از انواع داروهای ضد سرطان مانند وینکریستین
علل پزشکی مربوط به وزوز گوش
برخی از شرایط پزشکی نیز ممکن است زمینه ساز ایجاد صداها در گوش شوند. از جمله آنها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- افت شنوایی ناشی از کهولت سن
- اسپاسم‌های عضلانی در قسمت گوش میانی
- بیماری مینیر؛ وضعیتی در گوش داخلی است که روی شنوایی و حتی تعادل فرد نیز تاثیر گذار است
- فشار خون بالا
- کلسترول خون بالا
- جراحت در ناحیه سر و گردن
- چرک بیش از حد در گوش
- اختلالات مفصلی تمپورومندیبولار که موجب درد مزمن در فک و سر نیز می‌شود
چگونه علت وزوز گوش را تشخیص می‌دهند؟
اکثر افرادی که با این مشکل مواجه می‌شوند، سعی در برطرف کردن آن دارند. زیرا معمولا با بروز این وضعیت، در روند زندگی روزمره آنها نیز اختلال ایجاد می‌شود. طوری که کیفیت زندگی فرد را ممکن است به شدت تحت تاثیر قرار دهد.
در چنین وضعیتی با مراجعه به پزشک، معاینه از گوش‌ها شروع خواهد شد. همچنین یک آزمایش دقیق برای تشخیص علت وزوز گوش و سطح شنوایی انجام می‌شود.
برای انجام این آزمایش یک هدفون در گوش فرد قرار داده خواهد شد و سپس فرد باید با شنیدن صدا، به متخصص اعلام کند. در واقع باید به شنیدن صدا پاسخ دهد.
المان‌های مختلفی برای بررسی علت وزوز گوش در نظر گرفته می‌شود. سن و جنسیت در کنار تشخیص میزان صداها برای تشخیص دقیق‌تر باید در نظر گرفته شود.
در برخی از موارد پزشک آزمایش تصویربرداری و همچنین ام آر آی و سی تی اسکن را نیز برای فرد تجویز خواهد کرد.
از این طریق وجود یا عدم وجود هر نوع تغییر شکل یا آسیب به گوش، بررسی خواهد شد. گزینه‌هایی مانند
وجود تومور
اختلالات در رگ‌های خونی
یا ناهنجاری‌های مشکوک دیگر که بر شنوایی فرد تاثیرگذار است، از طریق این تصاویر بررسی خواهند شد. (منبع)
هر صدا نشانه چه چیزی است؟
افراد مختلف معمولا با وجود صداهای مختلف در گوش به متخصصین گوش و حلق و بینی مراجعه می‌کنند. اغلب از صداهایی همچون موارد زیر شاکی هستند که علت هر یک را آورده‌ایم اما با این حال تشخیص دقیق را باید به متخصص سپرد.
1. صدای ضربان قلب
ناشی از مشکلات عروق هستند که مواردی همچون فشار خون بالا، انسداد لوله شیپوری یا مجاری گوش و گرفتگی عروق و تومور را خبر می‌دهند.
2. تق تق کردن
در پی منقبض شدن عضلات گوش صداهایی شبیه تق تق شنیده می‌شود که ممکن است شبیه صدای شلیک هم باشد.
3. پیچیدن صداهای بم
هشداردهنده بیماری مینیر است. این بیماری ممکن است سرگیجه را نیز در کنار صدا در پی داشته باشد. زیرا مربوط به مایع گوش میانی است.
4. شنیدن صدای زیر
صداهای تیزی هستند که در پی شنیدن صداهای بلند برای فرد ایجاد می‌شوند. در صورت کم شنوا بودن فرد، این صداها ممکن است دائمی در گوش شنیده شوند.
راه درمان وزوز گوش چیست؟
همانطو که در ابتدای متن بیان شد، وزوز گوش بیماری نیست. بلکه نشان دهنده اختلالی در گوش یا سیستم پیام رسان گوش است.
این مشکل درمان ثابتی ندارد.
ممکن است موقتی یا دائمی برای فرد ایجاد شود. گاهی علائم آن شدید می‌شود و گاهی ممکن است کاهش یابد. اکثر روش‌های درمانی به این منظور هستند که صدای ایجاد شده، مدیریت شود.
روش‌های متعددی در دسترس است. اما اگر نتوان این صداها را مدیریت کرد، اختلال زیادی در کیفیت زندگی فرد، ایجاد خواهد شد. در ادامه روش‌های موثر برای درمان را معرفی خواهیم کرد.
درمان دارویی
در برخی از موارد ممکن است داروهای موثری برای درمان این وضعیت وجود داشته باشد. درمان دارویی برای برخی از افراد جوابگو نیست اما برای برخی دیگر ممکن است نتیجه بخش باشد.
برای این منظور داروهای ضد اضطراب و همچنین تزریق داروهای استروئیدی داخل گوش، ممکن است در نظر گرفته شود.
داروهایی مانند زاناکس، نورتریپتیلین و آمی تریپتیلین برای درمان توسط متخصصین تجویز می‌شوند. باید آنها را طبق نظارت پزشک مصرف کرد.
در برخی از موارد عوارض جانبی از جمله موارد زیر، در پی مصرف داروهایی که برای درمان وزوز گوش به کار برده می‌شوند، ممکن است بروز داده شود:
- خستگی
- حالت تهوع
- یبوست
- تاری دید
- در موارد نادر بروز مشکلات قلبی
دستگاه‌های مخصوص گوش
امروزه برخی از دستگاه‌های سرکوب کننده صدا وجود دارند که به کاهش وزوز و احساس زنگ زدن گوش کمک می‌کنند. گاهی برای این منظور هدفون در نظر گرفته می‌شود که راهکاری مناسب می‌تواند باشد.
مدیریت استرس
گام‌های موثری برای مدیریت وزوز گوش می‌توان برداشت. استرس به عنوان یکی از عوامل موثر بر ایجاد وزوز گوش شناخته نمی‌شود اما می‌تواند موجب تشدید آن شود. بهتر است راهکارهایی را برای مدیریت استرس یاد گرفت.
ورزش برای کنترل وزوز گوش
ورزش در حد قابل ملاحظه‌ای می‌تواند به کاهش صدای زنگ در گوش کمک کند. ورزش برای بهبود کم خوابی، درمان استرس و اضطراب، پیشگیری از تشدیدی بیماری و درمان بسیار موثر است.
تقویت شنوایی
در برخی از افراد تقویت شنوایی می‌تواند برای کاهش وزوز گوش موثر باشد. این روش برای افرادی که در شنیدن صداهای طبیعی به علت شنیدن صدای وزوز گوش، دچار مشکل شده‌اند، می‌تواند راهکاری موثر باشد.
ایمپلنت گوش
این روش برای بازگردانی شنوایی به کار برده می‌شود. به وسیله این دستگاه به مغز اجازه دور زدن قسمت آسیب دیده گوش داده می‌شود. از این طریق فرد بهتر می‌شنود.
میکروفون بالای سر فرد کاشته می‌شود و الکترودهای وارد شده به گوش داخلی نیز قرار خواهند گرفت.
ایمپلنت موجب انتقال سیگنال‌های شنوایی و پردازش صدا در مغز می‌شود. از این طریق تحریک الکتریکی به منظور کمک به مغز برای تفسیر درست صداها شکل خواهد گرفت.
اختلالات عملکردی
بیشترین عوارضی که وزوز گوش نشان می‌دهد، کاهش شنوایی است. ولی در برخی از موارد ممکن است موجب تحریک سیستم شنوایی شود.
شنیدن صدای زنگ در گوش، می‌تواند نشانه مشکلی در مفصل گیجگاهی فکی باشد. در این صورت ممکن است نیاز به مراجعه به دندانپزشک برای رفع این مشکل وجود داشته باشد.
رفع انسداد
همانطور که بیان شد، جرم گوش نیز می‌تواند موجب ایجاد وزوز در گوش شود. معمولا برای رفع انسداد ناشی از جرم در گوش، باید از متخصین کمک گرفت تا بعد از انجام معاینه، رفع انسداد در کانال گوش انجام پذیرد.
وزوز گوش پیش رونده
وزوز گوش پیش رونده، اغلب برای معلولین و جانبازان نیروهای مسلح، ممکن است بروز داده شود. این موضوع ناشی از سروصدای جنگ یا آموزش بروز داده می‌شود که به مرور سبب افت شنوایی خواهد شد. باید روش مناسب برای کنترل و جلوگیری از پیشرفت آن را نزد متخصصین پیش گرفت.
روش TRT
در این روش که به روش بازآموزی شناخته می‌شود، لازم است فرد به صدای سکوت و خنثی گوش کند. همچنین در این دوره باید در کلاس‌های مشاوره‌ای که توسط متخصصین در نظر گرفته می‌شود، شرکت کند.
راهکارهایی برای جلوگیری از وزوز گوش
بسیاری از روش‌های مراقبتی برای جلوگیری از ایجاد وزوز گوش موثر هستند. برای این منظور می‌توان از راهکارهای زیر کمک گرفت:
- محافظت از گوش در مقابل صداهای بلند
- در نظر گرفتن محافظ برای مواردی که صدای بلندتر از 85 دسیبل شنیده می‌شود
- محافظت از گوش در مقابل صدای بلند موسیقی یا ساخت و ساز
- انجام منظم تست شنوایی
- مشورت گرفتن از پزشک در مورد مصرف داروهایی که موجب عود کردن صدای وزوز گوش می‌شوند
مطالب مرتبط با وزوز گوش
- شستشوی گوش چگونه انجام می‌شود؟
- راه درمان و پیشگیری از گرفتگی صدا را یاد بگیرید.
- 5 راهکار خانگی برای درمان و رفع خلط ریه را بشناسید.
جمع‌بندی
در این مقاله در رابطه با علل وزوز گوش نکات مهمی را ارائه کردیم.
اغلب از بروز این وضعیت می‌توان با مراقبت از گوش‌ها، جلوگیری کرد. حتی امروزه روش‌های مناسبی جهت کنترل و درمان وجود دارد که در طول متن به آنها اشاره کردیم.
