شستشوی گوش یک روش برای پاک و تمیز کردن گوش است. زمانی که موم گوش بیش از حد طبیعی ترشح شود جلوی شنوایی را تا میزان زیادی می گیرد؛ در نتیجه برای پاکسازی آن پزشکان اغلب این روش را پیشنهاد می کنند.
البته این را باید در نظر داشته باشید کیت های برای پاکسازی گوش در داروخانه ها وجود دارد که می توانید این کار را در خانه انجام دهید.
اما از آن جایی که مجرای گوش بسیار حساس است پیشنهاد می شود اجازه دهید یک پزشک حاذق این کار را برای شما انجام دهد. از طرف دیگر پیشنهاد می شود قبل از انجام پاکسازی گوش با این روش کاملا آشنا شوید تا در صورت نیاز برای انجام پاکسازی، آمادگی لازم را داشته باشید.
شستشوی گوش چیست؟
شستشوی گوش یک روش متداول است که برای از بین بردن موم اضافی گوش و خارج کردن مواد زائد که وارد گوش شده است پزشکان استفاده می کنند.
گوش به طور طبیعی موم ترشح می کند تا از گوش محافظت کند و داخل گوش را از خشکی خارج کند. این موم باعث می شود تا باکتری های مضر اجازه رشد و تکثیر پیدا نکنند.
در حالت طبیعی بدن مقدار ترشح این موم در گوش را کاملا کنترل می کند. اما ممکن است بر اثر عواملی این ترشح بیشتر شود یا سفت شود و به صورت جرم سفت شده در بیاید.
این اتفاق باعث می شود گوش دچار انسداد شود. این امر موجب می شود تا شما دچار گوش درد، احساس زنگ زدن گوش یا کاهش شنوایی شود.
نکته: واژه پزشکی برای جرم گوش سرومن است. تجمع موم گوش می تواند باعث سرگیجه و حالت تهوع شود.
برای چه گوش را شستشو می دهند؟
این را باید همیشه به خاطر داشته باشید گوش یکی از حساس ترین قسمت های بیرونی بدن است . کانال گوش از حساسیت بسیار بالایی برخوردار است.
جمع شدن جرم گوش می تواند به مرور و گذشت زمان به ساختار کانال و پرده گوش آسیب برساند. در نتیجه این امر موجب می شود تا شما در شنوایی با مشکل روبرو شوید.
از بین بردن موم سفت شده گوش و مواد زائد مانند کرک با روش شستشوی گوش یکی از راه های ایمن است که گوش خود را تمیز کنید و همچنین این روش پاکسازی خطر بسیار پایینی دارد.
گاهی اوقات این امکان وجود دارد مواد خارجی مانند تکه ای خوراکی، حشرات یا اجسام سفت وارد گوش شوند. این اتفاق در میان کودکان بسیار شایع است.
در این موارد تنها هدف این است که با سریع ترین روش و خیال راحت قبل از آن که جسم خارجی بیشتر در گوش فرو رود یا به کانال حساس گوش آسیب برساند آن را از گوش خارج کرد. در این مواد شستشو گوش نیز می تواند موثر واقع شود.
نکته: شستشوی موم گوش توسط پزشک یا در منزل با استفاده از کیت شستشو که شامل سرنگ های مخصوص است انجام می شود.
نحوه ی شستشوی گوش چگونه است؟
زمانی که شما به دکتر می روید قبل از آن که پزشک شستشوی گوش را برای شما انجام دهد. اغلب آن ها از شما می خواهند تا گوشتان را کاملا معاینه کنند تا مطمئن شوند علائم شما در نتیجه ی تجمع موم یا مواد خارجی است. چرا که ممکن است این علائم بر اثر عفونت گوش نیز خود را نشان دهد.
ابتدا پزشک شما با کمک ابزاری به نام اتوسکوپ گوش شما را معاینه می کند. ابتدا این وسیله را در دهانه ی گوش شما قرار می دهد تا علت علائم آزار دهنده ی گوش شما را پیدا کند.
نکته: اتوسکوپ نور مستقیم به گوش شما می تاباند و تصویر داخل گوش را بزرگ می کند.
اگر مشکل شما تجمع و سفت شدن موم باشد یا وجود مواد خارجی باشد پزشک با ابزاری مانند سرنگ، شستشو را در مطب و به صورت سرپایی انجام می دهید.
از این ابزار برای ریختن آب یا مخلوط آب و نمک در گوش استفاده می شود تا موم خارج شود. زمانی که این مایع داخل گوش شما قرار می گیرد ممکن است کمی احساس ناراحتی در ناحیه گوش داشته باشید. جای نگرانی وجود ندارد این حس ناراحتی طبیعی است.
نحوه ی شستشوی گوش در منزل چگونه است؟
شما می توانید شستشوی گوش را در منزل نیز انجام دهید. البته باید به این نکته ی مهم توجه کنید علاوه بر خرید کیت بهتر است با یک پزشک مشورت کنید تا راهکار و وسایلی که مورد نیاز شما است را به شما بگویید تا آن را تهیه کنید. این گونه با خیال راحت موم خشک شده را خارج می کنید. این فرآیند به شکل زیر است:
1. به مدت چند روز در گوش خود مایع یا روغنی که تهیه کرده اید را با قطره چکان چند قطره بریزید تا موم سفت شده نرم شود.
2. پس از نرم شدن موم از سرنگ پر شده با آب هم دمای اتاق یا کمی گرم تر یا مخلوط آب و نمک برای خارج کردن موم استفاده کنید.
عوارض احتمالی شستشوی گوش
شستشوی گوش هر اندازه بی خطر باشد باز این احتمال وجود دارد که برای برخی از افراد عوارضی را به همراه داشته باشد. برای مثال در صورت داشتن پولیپ گوش، داشتن بیماری های خود ایمنی یا ضعف سیستم ایمنی پایین تحت هیچ عنوان این کار را چه در خانه و چه در مطب پزشک انجام ندهید.
همچنین این را به یاد داشته باشید اگر گوش شما مستعد عفونت فعال است نباید شستشو گوش را انجام دهید. اما باز به این نکته اشاره می کنیم که شستشو گوش یک روش نسبا رایج برای خارج کردن موم سفت و مواد زائد است.
این خطرات شامل موارد زیر است:
1. عفونت گوش و شستشوی گوش
اوتیت خارجی یک عارضه شایع است. این التهاب در مجرای گوش ایجاد می شود. این بیماری می تواند در اثر عفونت ایجاد شود و درد بسیار زیادی برای شما به همراه داشته باشد.
متاسفانه افرادی که مستعد این بیماری عفونتی باشند پس از شستشوی گوش دچار التهابات میانی گوش می شوند. در صورت عدم توجه به آن عفونت بیشتر می شود و منجر به اوتیت خواهد شد.
زمانی که پزشک متوجه این عفونت شود برای شما به احتمال زیاد آمپول آنتی بیوتیک تجویز می کند. به همراه آن قطره های آنتی بیوتیک و مسکن برای کاهش درد و التهابات تجویز خواهد کرد که باید آن را چند دفعه در روز داخل گوش بریزید.
2. سوراخ یا آسیب رسیدن به پرده گوش
سوراخ شدن پرده ی گوش یکی دیگر از عوارض احتمالی شستشوی گوش است. در بعضی موارد هنگام شستشو به موم یا مواد زائد داخل گوش فشار وارد می شود و این فشار باعث می شود این ماده ی اضافی از جای خود حرکت کند و عقب تر برود.
این اتفاق باعث خواهد شد به پرده گوش فشار وارد شود و احتمال آسیب دیدن یا سوراخ شدن آن را بالا ببرد. چرا که در این حالت خارج کردن مواد زائد بسیار دشوار خواهد شد.
همچنین اگر پزشکی که این کار را برای شما انجام کار بلد نباشد یا با فشار بیش از اندازه آب را وارد گوش شما کند باعث خواهد شد آب در مجرای گوش گیر کند. این امر موجب افزایش فشار داخلی گوش می شود که می تواند باعث پاره شده پرده گوش شود.
3. عوارض دیگر
در موارد نادر هنگام شستشوی گوش عوارض دیگری ممکن است رخ دهد که آن ها شامل موارد زیر می شوند.
- احساس سرگیجه متوسط تا شدید که موقت است.
- این می تواند منجر به ناشنوایی شود. این اتفاق می تواند موقتی یا دائمی باشد.
از آن جایی که تجمع جرم در گوش می تواند به مرور زمان بسیار خطرناک باشد یا سلامت شنوایی را به خطر بیندازد.؛ در صورت آن که پس از شستشو و مدت زمان مراقبت و استراحت متوجه عدم بهبود شدید مجدد به پزشک مراجعه کنید.
در این زمان پزشک شما روش های دیگری را برای بهبود گوش شما در نظر خواهد گرفت. البته این امکان وجود دارد برای اطمینان بیشتر شما را به یک متخصص حلق و گوش معرفی کند.
اثرات جانبی
بسیاری از افراد عوارض جانبی ناشی از شستشوی گوش را تجربه می کنند. این عوارض معمولاً به اندازه عوارضی که در بالا گفته شد جدی نیستند اما بدون شک برای شما ناخوشایند خواهند بود. عوارض جانبی رایج شامل موارد زیر است:
- سرگیجه موقتی
- ناراحتی یا درد مجرای گوش
- وزوز گوش
- زنگ زدن در گوش
عوارض جانبی معمولاً کوتاه مدت هستند و در طی یک روز برطرف خواهند شد. اگر احساس درد یا ناراحتی کردید و احساس کردید که به جای بهتر شدن درد شما بدتر می شود یا علائم دیگری دارید؛ برای ملاقات با پزشک خود وقت بگیرید.
اما این را به یاد داشته باشید اگر درد شما کاملا غیر قابل تحمل بود و حس ناشنوایی کردید سریع به پزشک خود مراجعه کنید تا پرده ی گوش شما را معاینه کند.
راهکار هایی برای پیشگیری از جرم گوش
شستشوی گوش برای افرادی تجویز می شود که جرم و مواد زائد داخل گوش آن ها جمع شده باشد تجویز می شود. این تجمع باعث آزار شما می شود. برای پیشگیری از تجمع مواد زائد پیشنهاد می شود کارهای زیر را انجام دهید.
- کسانی که از سمعک استفاده می کنند بیشتر از باقی افراد در معرض تجمع جرم گوش قرار دارند. در نتیجه بیشتر به بهداشت گوش خود باید توجه کنند.
- علاوه بر این نباید گوش پاک کن را تا داخل مجرای گوش قرار دهید؛ چرا که این کار باعث می شود موم های داخل گوش به سمت پرده گوش بروند و در آنجا تجمع کنند یا به مجرای گوش به مرور زمان بچسبند.
- اگر انگشتان کثیف است آن را داخل گوش خود نکنید؛ چرا که باعث جمع شدن مواد زائد در گوش خواهد شد.
- با حوله هایی که پرز می دهند گوش خود را تمیز نکنید.
درمان های جایگزین شستشوی گوش پزشکی
چندین روش درمانی جایگزین وجود دارد که می توانند برای شستشوی گوش استفاده شوند. در صورت داشتن هر یک از عوامل خطر که در بالا به آن ها اشاره شد این روش ها را به هیچ عنوان امتحان نکنید..
1. شستشوی گوش با روغن های طبیعی
روغن زیتون، روغن کودک و روغن های معدنی معمولاً به عنوان دارویی جایگزین برای شستشوی گوش پزشکی استفاده می شوند. برای این کار باید مراحل زیر را طی کنید.
1. چند قطره روغن در مجرای گوش آسیب دیده قرار دهید. این امر موجب نرم شدن مو خشک شده می شود.
2. این روغن ها به طور معمول غیر تحریک کننده هستند.
3. پس از چند دقیقه که روغن در گوش شما بود می توانید گوش آسیب دیده را روی یک پارچه نرم به حالت خوابیده قرار دهید تا تخلیه شود.
2. آب نمک برای جرم گیری گوش
یکی دیگر از راهکارهایی که می توانید آن را جایگزین شستشوی گوش پزشکی کنید استفاده کنید استفاده از محلول آب نمک است. مراحل آن به شکل زیر می باشد.
1. از آب نمک همچنین می توان به عنوان قطره گوش برای نرم و از بین بردن جرم گوش استفاده کرد.
2. ابتدا محلول آب نمک را تهیه کنید و اجازه دهید اگر نمی در آب حل نشده است ته نشین شود.
3. سپس سر را روی یک بالش قرار دهید به گونه ای که گوش آسیب دیده بالا قرار بگیرد.
4. زمانی که محلول آب نمک را داخل گوش ریختید اجازه دهید تا کامل محلول برای چند دقیقه در گوش بماند تا موم و مواد زائد را کاملا نرم کند.
5. سپس یک حوله یا دستمال تمیز روی گوش آسیب دیده قرار دهید و به سمت خارج شدن آب نمک از گوش سر را خم کنید.
6. زمانی که موم و مواد زائد از گوش خارج شد. با یک دستمال تمیز مجرای گوش و اطراف آن را با یک پارچه تمیز دیگر پاک کنید.
3. استفاده از مخلوط ها و محلول ها
پراکسید هیدروژن و مخلوط سرکه و الکل غیر خوراکی از دیگر داروهای جایگزین شستشوی گوش پزشکی هستند که می توانند برای از بین بردن جرم گوش استفاده شوند. آن ها می توانند جرم گوش را نرم کنند.
نکته: تا زمانی که پرده گوش کاملاً سالم باشد این مخلوط و محلول ها به طور کلی ایمن و موثر هستند. هرچند ممکن است بعضی از بیماران بعد از استفاده از این روش اذیت شوند.
4. شمع زدن گوش
به خاطر داشته باشید که این یک روش درمانی توصیه شده نیست. از کندلینگ گوش در گذشته به جای شستشوی گوش پزشکی استفاده می شده است. مراحل استفاده از شمع گوش به روش زیر است.
1. کسی شمع توخالی و روشن را به مجرای گوش فرو می کند.
2. از نظر تئوری گرمای حاصل از شعله باعث ایجاد آب بندی خلا می شود و باعث چسبیدن موم گوش به شمع می شود.
این نکته را فراموش نکنید این روش صددرصد موثر نیست و می تواند منجر به آسیب دیدگی بیشتر از جمله انسداد کانال گوش و سوراخ شدن پرده گوش شود. البته آسیب سوختگی نیز یک خطر بالقوه است.
در آخر:
شستشوی گوش یکی از روش های درمانی است که با آن موم سفت شده یا مواد خارجی که وارد گوش شده است را خارج می کنند. این را به خاطر داشته باشید برای انجام این کار نزد یک دکتر حاذق بروید تا عوارض جانبی این درمان تا جای ممکن کاهش پیدا کند.
