اضطراب می‌تواند در شرایط مختلف برای هر فردی بروز داده شود. چون اضطراب پاسخی طبیعی از سمت بدن به شرایط استرس‌زا است. معمولا آن را با نام‌های دیگری همچون دلشوره و تشویش نیز معرفی می‌کنند.
گاهی ممکن است این احساسِ توام با ترس و دلهره، برای آنچه که در آینده قرار است اتفاق افتد، ایجاد شده باشد. مثل اولین روز مدرسه و یا آماده شدن برای یک مصاحبه شغلی یا حتی یک سخنرانی و… همگی می‌توانند باعث این احساس شوند.
باید در نظر داشته باشید که اگر اضطراب شدید باشد و بیشتر از 6 ماه طول بکشد، اختلالات زیادی در زندگی فرد بروز داده خواهد شد. از این رو برای کسب اطلاعات بیشتر در رابطه با این حالت، پیشنهاد می‌کنیم تا انتهای این مقاله همراه ما باشید.
مطالب پیشنهادی مرتبط با اضطراب
- نشانه‌های افسردگی شدید را بشناسید.
- 7 راهکار بسیار ساده و موثر برای کاهش استرس
- وسواس فکری چیست؟ 5 راه غلبه بر آن
اضطراب چیست؟
خیلی طبیعی است اگر در مواردی مانند تغییر شغل، نقل مکان، شرکت در آزمون و کنفرانس، اضطراب وجود داشته باشد.
حتی با اینکه چنین اضطرابی هم ناخوشایند است اما باعث تلاش بیشتر و انجام کار به شیوه‌ی بهتری می‌شود.
اضطراب معمولی، می‌آید و می‌رود اما در زندگی روزمره اختلال ایجاد نمی‌کند.
در رابطه با اختلال اضطراب، اغلب احساس ترس همیشه همراه فرد است. این حس معمولا بسیار شدید و ناتوان کننده است. معمولا باعث می‌شود فرد از کارهایی که دوست دارد انجام دهد، دست بکشد. در مواردی که خیلی شدید شود، ممکن است باعث شود فرد حتی از آسانسور سوار شدن یا عبور از خیابان و خروج از منزل، دوری کند. باید در نظر داشته باشید که اگر این مشکل درمان نشده رها شود، وضعیت بدتری ایجاد خواهد شد.
اختلالات اضطرابی، شایع‌ترین شکل اختلال عاطفی هستند. ممکن است در هر سنی هر فردی را به خود درگیر کنند. البته به گزارش انجمن روانپزشکی آمریکا، زنان بیشتر از مردان در معرض ابتلا به این اختلال قرار دارند.
علائم اضطراب چیست؟
همانطور که مشخص شد، اضطراب بخشی طبیعی از زندگی است. اما با این حال افراد مبتلا به اختلالات اضطراب، معمولا ترس شدید و نگرانی مداوم را در موقعیت‌های مختلف روزمره احساس می‌کنند.
معمولا این اختلال دوره‌های مکرری از احساس ترس و وحشت شدید را به فرد وارد می‌کند. در حدی که در عرض چند دقیقه (مانند حملات پانیک) به اوج خود می‌رسد.
برای اطلاع بیشتر در مورد حملات پانیک، مقاله بررسی علائم حمله پانیک و 11 راه درمان را مطالعه کنید.
این احساسات اغلب با فعالیت‌های روزمره به تداخل می‌خورند. زیرا کنترل آن سخت است و می‌تواند برای مدت زمان زیادی ادامه داشته باشد. معمولا توصیه می‌شود برای جلوگیری از بروز چنین وضعیتی از مکان‌ها یا موقعیت‌های استرس‌زا دوری شود.
علائم اضطراب ممکن است از دوران کودکی و نوجوانی شروع شده و تا بزرگسالی ادامه داشته باشد.
علائم رایجی که از اضطراب بروز داده می‌شوند، اغلب موارد زیر هستند:
- تعریق
- لرزیدن
- خشکی دهان
- اختلال در خواب
- افزایش ضربان قلب
- بروز مشکلات گوارشی
- مشکل در کنترل نگرانی
- احساس ضعف و خستگی
- تنفس سریع یا هیپرونتیلاسیون
- احساس عصبانیت، تنش یا بی‌قراری
- فرار و اجتناب از چیزهایی که سبب تشدید این حس می‌شود
- مشکل در تمرکز و فکر کردن به مواردی غیر از نگرانی فعلی
- حس بروز خطر نزدیک یا حتی عذاب و وحشت اتفاقی که هنوز نیفتاده است
انواع اختلالات اضطراب کدامند؟
پیش از بررسی انواع این اختلال بهتر است در نظر داشته باشید که اگر هر نوع اضطرابی وجود داشته باشد، پیش گرفتن راهکارهای درمانی، می‌تواند در کنترل این اختلال بسیار تاثیرگذار و درمان کننده باشد.
از جمله اختلالات اضطرابی، اختلال اضطراب جدایی، اختلال اضطراب اجتماعی (فوبی اجتماعی) و یا فوبیاهای خاص و… هستند:
اختلال هراس
در این نوع اغلب حملات پانیک مکرر در زمان‌های غیر منتظره بروز داده می‌شوند. معمولا فردی که اختلال پانیک را تجربه کرده باشد، در ترس از حمله پانیک بعدی زندگی می‌کند.
فوبیا
این وضعیت ترس بیش از اندازه از یک شئ، فعالیت یا موقعیت خاص را به همراه دارد.
اختلال اضطراب اجتماعی
این اختلال در پی ترس شدید از قضاوت شدن توسط دیگران در موقیعیت‌های اجتماعی بروز داده می‌شود.
اختلال وسواس فکری اجباری
افکار غیرمنطقی به طور مکرر فرد را به انجام بعضی رفتارهای مکرر و خاص سوق می‌دهد.
اختلال اضطراب جدایی
این حس اغلب ترس از دوری از خانه یا جدایی از عزیزان را به همراه دارد.
اختلال اضطراب بیماری
در این اختلال اغلب فرد در مورد سلامتی خود هراس دارد. به چنین حسی هیپوکندریا نیز می‌گویند.
اختلال ترس از سانحه
این نوع اضطراب معمولا در پی یک رویداد آسیب‌زا برای فرد ایجاد می‌شود و با او باقی می‌ماند. اغلب راهکارهای کنترلی متعددی برای آن وجود دارد.
چه موقعی باید به پزشک مراجعه کرد؟
در صورتی که نگرانی بیش از حد وجود داشته باشد که در کار یا روابط و سایر بخش‌های زندگی اختلال ایجاد کند، باید به فکر راه درمان افتاد.
در صورتی که نگرانی، اضطراب و ترس ناراحت کننده باشد و کنترل آن برای فرد دشوار باشد، حتما باید از پزشک برای کنترل این وضعیت مشورت دریافت کند. علاوه بر این موارد، فرد اگر گزینه‌های زیر را داشته باشد، بهتر است به پزشک مراجعه کند:
- زمانی که احساس افسردگی برای فرد وجود داشته باشد
- عادت به مصرف بیش از اندازه الکل و مواد مخدر برای فرد مشکل آفرین شده باشد
- وجود نگرانی‌هایی که سلامت روان فرد را به خطر انداخته باشد
- در صورتی که فرد احساس کند اضطراب او با مشکل سلامت جسمانی مرتبط است
- افکار یا اقداماتی برای خودکشی وجود داشته باشد (در این وضعیت بهتر است با اورژانس تماس گرفت)
نگرانی‌ها و اضطرابی که برای فرد در شرایط مختلف ایجاد می‌شود، ممکن است به خودی خود از بین نرود. در صورتی که فرد به فکر درمان نباشد، ممکن است وضعیت بدتر شود. برای جلوگیری از تشدید این وضعیت باید از یک پزشک کمک گرفت.
دلایل اضطراب کدامند؟
محققان هنوز به طور دقیق مطمئن نیستند که چه چیزی باعث اضطراب می‌شود.
اما احتمال می‌دهند که ترکیبی از عوامل، در بروز این موضوع دخیل باشد. این عوامل می‌تواند شامل مواردی همچون گزینه‌های زیر باشد:
- عوامل ژنتیکی
- عوامل محیطی
- سبک زندگی
- شیمی مغز
علاوه بر این موارد، محققان بر این باورند، قسمت‌هایی از مغز که مسئول کنترل ترس هستند، ممکن است تحت تاثیر قرار گیرند.
عوامل خطر
عوامل زیر ممکن است خطر ابتلا به اضطراب را افزایش دهند:
- ضربه روحی؛ کودکانی که آزار و اذیت را تحمل کرده‌اند، یا شاهد رویداد آسیب‌زایی بوده‌اند
- بزرگسالانی که یک رویداد آسیب‌زا را پشت سر گذاشته باشند
- استرس ناشی از داشتن یک بیماری یا شرایط وخیم در آینده
- انباشته شدن موقعیت‌های استرس‌زا مانند مرگ نزدیکان یا وجود نگرانی‌های مداوم
- تیپ شخصیتی خاصی که برخی از افراد دارند
- مبتلایان به سایر اختلالات مربوط به سلامت روان مانند افسردگی
- سابقه خانوادگی
- مصرف الکل و مواد مخدر
آیا آزمایشی برای تشخیص اضطراب وجود دارد؟
به طور کلی انجام آزمایش خاصی نمی‌تواند تاکیدی برای اضطراب داشتن، باشد.
تشخیص اضطراب، نیازمند فرآیندهای طولانی مدتی همچون معاینات فیزیکی، ارزیابی سلامت روان و همینطور پاسخ به پرسشنامه روان شناختی است.
بعضی از پزشکان ممکن است معاینات فیزیکی مانند آزمایش خون، نمونه ادرار یا بررسی شرایط پزشکی زمینه ساز که می‌تواند چنین علائمی را بروز دهد را انجام دهند.
درمان اضطراب چگونه است؟
زمانی که اضطراب برای فرد تشخیص داده شود بهتر است در مورد گزینه‌های درمانی از پزشک مشورت دریافت کند. برای خیلی از افراد درمان دارویی نیاز نیست اما برخی دیگر لازم است تحت درمان دارویی قرار گیرند.
برای موارد متوسط تا شدید، درمان تاثیر به سزایی می‌تواند داشته باشد. این راهکارهای درمانی را باید روزمره انجام داد تا نتیجه بهتری کسب کرد.
معمولا متخصصین اضطراب را به دو روش درمان می‌کنند:
1. درمان دارویی
2. روان درمانی
معمولا ملاقات با یک روان درمانگر یا روانشناس می‌تواند در حد به سزایی در پیش بردن راهکارهای درمانی موثر باشد.
درمان دارویی اضطراب
معمولا داروهایی که برای درمان اضطراب تجویز می‌شوند، جزء داروهای ضد افسردگی و آرام بخش هستند. این گروه از داروها، به متعادل کردن مواد شیمیایی مغز، پیشگیری از اضطراب در اوقات مختلف و دفع علائم شدید این اختلال منجر می‌شود.
درمان‌های کمکی
تغییر سبک زندگی یکی از بهترین راهکارهایی است که می‌توان به کمک آن به درمان اضطراب پرداخت. بیشترِ راهکارهایی که برای درمان اضطراب هستند به پیروی از کارهای سالم و پرهیز از کارهای ناسالم ختم می‌شوند:
- خواب کافی شبانه بین 6 الی 8 ساعت
- انجام مدیتیشن
- ورزش کردن
- فعال بودن
- پیروی از یک رژیم غذایی سالم
- پرهیز از مصرف نوشیدنی‌های حاوی الکل
- محدود کردن مصرف کافئین
- ترک سیگار
آیا تغذیه به درمان اضطراب کمک می‌کند؟
با اینکه معمولا برای درمان اضطراب از دارو درمانی و گفتار درمانی کمک گرفته می‌شود، اما نباید تاثیر تغییر در سبک زندگی را نادیده گرفت. مواردی همچون خواب کافی و ورزش منظم در این امر بسیار موثر هستند.
برخی از تحقیقات حاکی از آن هستند که غذاهایی که می‌خورید روی مغز تاثیر گذار هستند. از جمله مفیدترین‌ها برای این وضعیت می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- ماهی سالمون
- دمنوش بابونه
- شکلات تلخ
- زردچوبه
- ماست
- چای سبز
اضطراب و افسردگی
در صورتی که فرد اضطراب داشته باشد، ممکن است افسرده نیز باشد. اختلالات مربوط به سلامت روان ممکن است با هم اتفاق افتاده باشند. حتی اضطراب ممکن است نشانه‌ای از افسردگی شدید یا افسردگی بالینی باشد. به همین ترتیب نیز ممکن است اختلالات اضطرابی، تشدید افسردگی را نیز در پی داشته باشند.
نکته مهم اینجاست که علائم هر دو بیماری را می‌توان با بسیاری از راهکارهای درمانی، کنترل و درمان کرد.
مطالب پیشنهادی مرتبط با اضطراب
- نشانه‌های افسردگی شدید را بشناسید.
- 7 راهکار بسیار ساده و موثر برای کاهش استرس
- وسواس فکری چیست؟ 5 راه غلبه بر آن
جمع‌بندی
اضطراب حالتی طبیعی از بدن است که ممکن است برای هر فردی اتفاق افتاده باشد. اما نکته مهم اینجاست که این مشکل وقتی غیرعادی قلمداد می‌شود که روزانه چند مرتبه فرد را به خود درگیر کند و غیرقابل کنترل باشد.
در چنین شرایطی راهکارهای موثری وجود دارند که می‌توان به کمک پزشک از آنها برای درمان نتیجه گرفت.
منابع این مقاله:
mayoclinic
healthline
