ورم معده | هر آنچه از گاستریت باید بدانید + درمان غیر دارویی

ورم معده از بیماری های شایع گوارشی است که اغلب به آن مبتلا می شوند. این بیماری می تواند بر اثر عفونت معده یا تنش های عصبی شما را درگیر کند.

گاستریت بیشتر خود را با علائمی مانند درد معده و حالت تهوع نشانه های اولیه خود را بروز می دهد. اما جای نگرانی وجود ندارد چرا که طول درمان آن بسیار کوتاه و آسان است. اما به خاطر داشته باشید در این مدت باید سبک غذایی خود را کاملا تغییر دهید.

ورم معده چیست؟

ورم معده یک اصطلاح عمومی از بیماری معده است که نام پزشکی آن گاستریت می باشد. البته در این بیماری غشای اطراف معده ملتهب می شود که می تواند نتیجه ی یک فعالیت باکتریایی یا عفونت معده باشد. البته باید به این نکته اشاره کرد این دو مورد پس از ایجاد التهاب اگر پیشروی کنند موجب زخم معده خواهند شد.

اگر ورم معده حاد باشد به طور ناگهانی علائم خود را نشان می دهد. اما اگر ورم معده قدیمی و مزمن باشد با گذشت زمان و آرام آرام علائم خود را نشان خواهد داد.

گاستریت را اگر جدی نگیرید می تواند منجر به زخم معده و افزایش خطر ابتلا به سرطان معده شود. با این حال بیشتر افرادی که با این بیماری درگیر می شوند پیشرفت آن جدی نبوده است و با چند دوره ی کوتاه درمان می شوند.

علائم گاستریت چیست؟

ورم معده می تواند برای هر فردی علائم و نشانه های متفاوتی داشته باشد. اما شایع ترین نشانه های این بیماری شامل موارد زیر می باشد.

• سوءهاضمه
• معده درد
• درد در ناحیه ی بالای شکم بعد از غذا خوردن
• حالت تهوع
• استفراغ
• احساس سنگینی در ناحیه فوقانی شکم

البته باید به این نکته اشاره کنیم گاستریت در بیشتر زمان ها نشانه ای از خود نشان نمی دهد. برای همین است به مرور زمان شما به طور ناگهانی با درد های معده روبرو می شوید

علت ورم معده چیست؟

دور دیواره ی معده لایه مخاطی قرار گرفته است که از بافت معده در برابر عوامل بیماری زا محافظت می کند. اما در برخی از افراد شرایطی ایجاد می شود که این محافظ مخاطی دچار التهاب خواهد شد. به این آسیب ورم معده می گویند. علت این آسیب می تواند موارد زیر باشد.

1. ورم معده با عفونت باکتریایی

عفونت با باکتری هلیکوباکتر پیلوری از شایع ترین عفونت های انسانی در سراسر جهان است. این عفونت باکتریایی می تواند یکی از علت های آسیب به مخاط معده باشد و ورم معده را ایجاد کند.

نکته: البته باید به این نکته اشاره کنیم فقط برخی از افراد مبتلا به این عفونت دچار گاستریت یا سایر اختلالات گوارشی می شوند.

پزشکان معتقد هستند که آسیب پذیری در برابر باکتری می تواند ارثی باشد یا ناشی از انتخاب سبک زندگی مانند سیگار کشیدن و رژیم غذایی باشد.

2. استفاده زیاد از مسکن ها

استفاده زیاد از برخی مسکن ها می تواند به غشای معده آسیب های جدی وارد کند. در نتیجه علاوه بر ورم معده می توانند به اندازه ای پیشروی کنند که فرد دچار زخم معده شود.

استفاده نامتعادل از مسکن های معمولی مانند آسپرین، ایبوپروفن و ناپروکسن می توانند باعث گاستریت حاد و مزمن شوند. استفاده دائمی از این مسکن ها یا مصرف زیاد این داروها باعث می شود ماده ی محافظ معده به مرور مقاومت خود را از دست بدهد و بسیار آسیب پذیر شود.

3. افزایش سن و گاستریت

افرادی که سن آن ها بالا است در معرض خطر ابتلا به ورم معده قرار دارند. چرا که با افزایش سن غشای محافظ دور معده به مرور نازک و حساس می شود.

از طرف دیگر افراد مسن نسبت به جوانان بیشتر به عفونت هلیکوباکتر پیلوری یا اختلالات خود ایمنی مبتلا می شوند. در نتیجه این افراد بیشتر باید مراقب سبک زندگی و رژیم غذایی خود باشند.

4. مصرف بیش از حد الکل

مصرف الکل می تواند باعث تحریک و فرسایش مخاط معده شود. این امر موجب آسیب پذیری معده در برابر مایعات گوارشی داخل معده خواهد شد.

همچنین باید به این مسئله توجه داشته باشید مصرف بیش از حد الکل به احتمال زیاد باعث گاستریت حاد خواهد شد، در نتیجه ریسک زخم معده نیز بالا خواهد رفت.

5. آسیب های تنش های عصبی

بیشترین عاملی که می تواند باعث ورم معده شود تنش های عصبی است. در سال های اخیر به تعداد افرادی که دچار گاستریت می شوند افزوده می شود؛ چرا که سبک زندگی و کار بسیار با استرس همراه بوده است.

زمانی که شما تحت استرس زیاد باشید، رادیکال های آزاد به راحتی می توانند به غشای محافظ دور معده آسیب برساند؛ در نتیجه ریسک گاستریت و دیگر اختلالات گوارشی بسیار بالا خواهد رفت.

6. بیماری خود ایمنی

یکی از بیماری های نادر بیماری خود ایمنی است. در این بیماری گلبول های سفید بافت بدن را به طور غیر طبیعی یک عامل مهاجم می بینند و برای از بین بردن آن شروع به ترشح پادتن می کنند. بیماری خود ایمنی می تواند موجب ورم معده شود.

این اتفاق هنگامی رخ می دهد که بدن شما به سلول های تشکیل دهنده مخاط معده شما حمله کند. این واکنش می تواند سد محافظ معده را فرسوده کند.

نکته: گاستریت خود ایمنی بیشتر در افراد مبتلا به سایر اختلالات خود ایمنی از جمله بیماری هاشیموتو و دیابت نوع 1 دیده می شود.

 نکته: گاستریت خود ایمنی همچنین می تواند با کمبود ویتامین B12 همراه باشد.

درمان ورم معده چگونه است؟

درمان ورم معده برای هر فردی بسته به مکانیسم بدن او و میزان نازک شدن غشای محافظ اطراف معده بستگی دارد. اما در بیشتر مواقع با تشخیص پزشک برای درمان گاستریت راهکار زیر را در پیش می گیرند. 

1. داروهای آنتی بیوتیک برای ورم معده

ورم معده می تواند ناشی از عفونت باکتریایی هلیکوباکتر پیلوری باشد. در این حالت پزشکان اغلب داروهای آنتی بیوتیک برای از بردن این باکتری تجویز می کند. این دارو ها می تواند شامل موارد زیر باشد.

• کلاریترومایسین (بیوکسین)
• آموکسی سیلین
• مترونیدازول

نکته: برای از بین بردن باکتری توصیه می شود حتماً نسخه کامل آنتی بیوتیک را معمولاً به مدت هفت تا 14 روز مصرف کنید.

2. داروهایی که مانع تولید اسید می شوند

برای درمان ورم معده ممکن است پزشک معالج برای شما داروهایی که مانع تولید اسید معده می شود را تجویز کند تا دیواره معده سریع تر بهبود پیدا کند. این داروها شامل موارد زیر می باشد.

• امپرازول (Prilosec)
• لانزوپرازول (Prevacid)
• رابپرازول (Aciphex)
• ایزومپرازول (Nexium)
• دکس لانسوپرازول (Dexilant)
• پنتوپرازول (Protonix)

نکته: استفاده طولانی مدت از مهار کننده های اسید معده به ویژه در دوزهای بالا ممکن است خطر شکستگی مفصل ران، مچ دست و ستون فقرات را افزایش دهد. درنتیجه از پزشک خود برای مصرف مکمل کلسیم مشورت بگیرید تا عوارض این داروها را بسیار کم کنید.

3. داروهایی برای کاهش تولید اسید

مسدود کننده های اسید که به آن مسدود کننده های هیستامین (H2) نیز گفته می شود میزان اسید آزاد شده در دستگاه گوارش را کاهش می دهد که درد ورم معده را تسکین می دهد و باعث ترمیم لایه مخاطی می شود.

مسدودکننده های اسید با نسخه پزشک یا بدون نسخه شامل موارد نیز می شود:

• فاموتیدین (پپسید)
• سایمتیدین (Tagamet HB)
• نیزاتیدین (Axid AR)

4. آنتی اسیدهایی که اسید معده را خنثی می کنند

پزشک شما ممکن است یک داروی ضد اسید در رژیم دارویی شما قرار دهد. آنتی اسیدها اسید معده موجود را خنثی می کنند. این عملکرد موجب می شود تا درد های شدید ورم معده به سرعت تسکین و کاهش پیدا کند.

البته این دارو ها عوارض جانبی بسته به مواد اصلی تشکیل دهنده برای شما خواهد داشت. این عوارض می تواند شامل یبوست یا اسهال باشد.

درمان و پیشگیری از گاستریت

برای درمان و پیشگیری از ورم معده بهترین راهکار آن است که سبک زندگی و رژیم غذایی خود را تغییر دهید. چرا که هر اندازه درمان های شیمیایی پاسخگو باشد اما شما برای سلامت خود تلاش نکنید مجدد بیماری پیشروی خواهد کرد.

1. کم حجم کردن وعده های غذایی برای ورم معده

اگر مشکل ورم معده دارید یکی از راهکارهایی که برای بهبود سریع آن باید در پیش بگیرید آن است که میزان غذایی که می خورید را بسیار کم حجم کنید اما تعداد دفعات غذا خوردن خود را زیاد کنید.

راهکار غذای کم با تعداد دفعات بالا باعث می شود هربار غذای کمتری وارد معده شود و این مسئله موجب می شود معده اسید کمتری را ترشح کند. این گونه دیواره ها آسیب نمی بینند و سرعت بهبود شما بالا خواهد رفت.

2. اجتناب از خوردن غذاهای محرک معده

زمانی که معده دچار ورم معده یا اختلالات دیگر می شود باید سبک غذایی خود را به کلی تغییر دهید. چرا که هر غذایی می تواند باعث تشدید درد و پیشروی بیماری معده شود.

فست فود ها و غذاهای سرخ شده به دلیل کربوهیدرات های سنگینی که دارند باعث می شوند اسید معده بیشتری برای هضم ترشح کنید که این مسئله باعث می شود مخاط محافظ دیواره ی معده آسیب بیشتری ببیند.

همچنین از خوردن غذاهای تند و ادویه دار در این دوره باید به شدت پرهیز کنید. این ادویه ها غذا را بسیار لذیذ و خوشمزه می کنند اما به خاطر داشته باشید به همان اندازه نیز می توانند مخاط محافظ را آسیب پذیر تر کنند.

3. خودداری از مصرف الکل 

الکل و خوراکی هایی که حاوی الکل هستند محرک آسیب رساندن به معده هستند و معده را مستعد بیماری ورم معده قرار می دهند.

اگر شما دچار گاستریت هستید باید این را بدانید نوشیدن مایعات حاوی الکل باعث می شود مخاط معده شما بسیار نازک تر شود و بیماری پیشروی کند. اگر به این مسئله توجهی نداشته باشید ریسک زخم یا خونریزی معده بسیار بالا خواهد رفت.

4. تغییر داروهای مسکن 

اگر به هر دلیلی مجبور هستید که از داروهای مسکن استفاده کنید در مرحله اول این را باید بدانید ریسک ورم معده در شما بالا خواهد رفت.

در نتیجه بهتر است قبل از مصرف داروهای مسکن از پزشک خود درباره ی این موضوع سوال کنید تا برای شما داروهایی را تجویز کنند که احتمال آسیب رسیدن به معده کمتر شود. برای مثال استامینوفن یکی از مسکن هایی است که کمتر باعث تشدید مشکل معده خواهد شد. 

5. کاهش گاستریت با کنترل استرس

یکی از عمده ترین دلیل هایی که باعث ورم معده می شود استرس است. استرس باعث می شود ترشح اسید معده بیشتر شود؛ این اتفاق موجب می شود که به مخاط محافظ معده آسیب وارد شود. 

همچنین زمانی که شما استرس و تنش عصبی زیادی را تحمل می کنید سیستم ایمنی شما پایین خواهد آمد و بیشتر دچار عفونت های معده و گوارشی خواهید شد.

در نتیجه با وجود زندگی پرتنشی که اکثریت انسان ها هر روز با آن دست و پنجه نرم می کنند این را باید بدانید که برای سلامت خود حتما تا جای ممکن استرس را از خود دور کنید.

شما می توانید برای این کار در کلاس های یوگا ثبت نام کنید یا مدت زمان کوتاهی در شب یا روز را در محیطی آرام به مدیتیشن بپردازید.

6. ورزش کردن برای درمان ورم معده

یکی از راهکارهایی که می تواند به ما برای درمان ورم معده کمک کند ورزش کردن می باشد. محققان به این نتیجه رسیده اند کم تحرکی و تنش می تواند باعث التهابات معده و دستگاه گوارش شود.

این موجب شده است پزشکان به بیمارانی که دچار مشکلات معده و گوارشی شده اند توصیه کنند در روز حتما ورزش کنند. تحرک باعث می شود سیستم گوارشی عملکرد درست تری پیدا کنند.

یکی از ورزش هایی که می تواند به شما برای درمان گاستریت کمک کند ورزش های بادی ریتمیک است. این ورزش به دلیل هوازی بودن و داشتن حرکت هایی مانند رقص باعث بالا رفتن روحیه شما می شود و از طرفی هضم غذا توسط معده راحت تر می شود و به مرور التهابات معده کم خواهد شد.

برای آشنایی بیشتر با ورزش بادی ریتمیک قبل از ثبت نام می توانید با دیگر فواید آن نیز آشنا شوید.

ورزش بادی ریتم یا زومبا چیست ؟ – لاغری و درمان افسردگی

در آخر:

ورم معده یکی از بیماری هایی است که می توانید قبل از درگیر شدن با آن از این بیماری پیشگیری کنید. تغییر در سبک زندگی و داشتن رژیم غذایی مناسب احتمال پایداری سلامت را بسیار بالا می برد.

اما اگر علائم این بیماری را در خود احساس کردید برای درمان آن حتما به پزشک مراجعه کنید و از درمان های خودسرانه پرهیز کنید. چرا که این بیماری علائمی مشابه با سوء.هاضمه دارد و تنها با معاینات پزشک می توان آن را تشخیص و درمان کرد.

منابع:
mayoclinic
healthline