درمان ترش کردن معده با چند اصلاح در سبک زندگی و راهکارهای خانگی شدنی است. برای مثال مصرف خوراکی‌هایی مانند آدامس سبب تحریک ترشح بزاق می‌شود. از این رو به کاهش اسیدی بودن معده کمک می‌کند.
اما باید علت اصلی بروز آن و اینکه با چه راهکارهایی از بروز آن پیشگیری کنیم را بشناسیم. با ادامه این مقاله همراه ما باشید تا این موضوع را تحت عناوین زیر بررسی کنیم:
- علل ترش کردن معده
- عوامل بروز ترش کردن معده
- علائم شایع
- عوارض عدم درمان
- درمان ایمن خانگی
علت ترش کردن معده چیست؟
ترش کردن معده یکی از بیماری‌های شایع گوارشی است.
بیشتر افراد در طول عمر خود ممکن است ترش کردن معده را تجربه کنند. این مشکل گوارشی حالتی ناخوشایند است که اغلب سوزش سر دل را نیز به همراه دارد.
علت ترش کردن معده را می‌توان زیاد شدن و برگشت اسید معده به مری دانست. مری به عنوان لوله‌ای است که غذا را از سمت دهان به سمت معده هدایت می‌کند.
در برخی از موارد ترش کردن معده فرایند و بازخوردی طبیعی از معده است. ممکن است حتی عوارض و نشنانه‌ای را در پی نداشته باشد.
اما در صورتی که این موضوع مکرر ایجاد شود، می‌تواند سوزش داخل مری و سر دل را ایجاد کند.
تخمین زده می‌شود حدود 14 الی 20 درصد بزرگسالان به فرم‌هایی از ترش کردن معده و حتی در پی آن به ریفلاکس معده، دچار هستند.
در حالت کلی باید در نظر داشت که معده برای هضم غذا، اسید ترشح می‌کند. جنس دیواره‌ی معده نسبت به این اسید کاملا مقاوم است.
اما در صورتی که به هر دلیلی این اسید بیش از حد متعادل ترشح شود، می‌تواند وارد مری شود. مری در مقابل این اسید مقاوم نیست. در نتیجه سوزش سر دل و احساس ناخوشایندی احساس خواهد شد.
این موضوع ممکن است 30 دقیقه الی 2 ساعت بعد از صرف غذا برای فرد بروز داده شود.
مطالب پرطرفدار سایت را دنبال کنید
- بهترین و مناسب ترین گوشت برای مصرف روزانه را بشناسید
- بهترین بیمارستان های دنیا: آشنایی با 7 رتبه برتر جهان
- 10 تا از بهترین خوراکی های چربی سوز شکم را بشناسید
عوامل موثر بر ترش کردن معده
زندگی امروزی که اغلب کم تحرکی و تغذیه با مواد غذایی صنعتی را به همراه دارد، موجب ترشح بیشتر اسید معده می‌شود.
در پی آن عملکرد صحیح دریچه بین معده و مری نیز با اختلال مواجه می‌شود. در واقع این دریچه است که موجب ممانعت از بازگشت محتویات معده به مری می‌شود. اما در این بین عوامل متعددی وجود دارند که زمینه ترش کردن معده را فراهم می‌کنند:
- غذاهای کنسروی
- کم تحرکی
- چاقی و اضافه وزن
- زیاده روی در مصرف غذا
- مصرف غذاهای فست فود و آماده
این موارد شایع‌ترین عوامل موثر بر ترش کردن معده هستند. اما برخی دیگر از موارد نیز وجود دارند که در بروز این وضعیت موثر هستند و شامل موارد زیر می‌شوند:
- بارداری
- قاعدگی‌های دردناک
- مشکلات گوارشی همچون یبوست و اسهال
- ابتلا به آپاندیسیت
- زیاده روی در نوشیدنی‌های الکلی و گازدار یا حتی نوشابه
- ابتلا به عفونت معده و زخم معده
- دریافت بیش از حد کافئین با مصرف چای، قهوه و شکلات
علائم ترش کردن معده چیست؟
معمولا برای پیش گرفتن روند مناسب برای درمان ترش کردن معده بهتر است علائمی که بروز داده می‌شود را در نظر داشت. زیرا ممکن است عوارض ایجاد شده، ناشی از مشکل دیگری در دستگاه گوارش باشد.
اغلب علائم و عوارضی که ترش کردن معده به همراه دارد شامل موارد زیر می‌شود:
- سوزش سر دل
- احساس درد همراه با سوزش
- احساس مزه ترش و اسیدی در دهان
- احساس درد در ناحیه پشت جناغ سینه
- حالت تهوع و استفراغ بعد از بیدار شدن از خواب
- گاهی نفخ را در پی دارد
عدم درمان ترش کردن معده چه عوارضی دارد؟
معمولا در پی ترش کردن معده، ممکن است رفلاکس معده نیز احساس شود. این موضوع ناشی از اختلال در دریچه بین مری و معده ایجاد می‌شود.
در چنین وضعیتی ممکن است آسیب و فرسایش دندان‌ها، التهاب سینوسی، سرفه و تشدید آسم نیز به مرور زمان ایجاد شود.
محققین تخمین زده‌اند، روزانه 7 درصد از افراد آمریکایی، دچار سوزش سر دل می‌شوند. بین افرادی که مرتبا دچار سوزش سر دل می‌شوند، حدود 30 الی 40 درصد، به بیماری رفلاکس معده مبتلا هستند.
عدم درمان به موقع موجب سوزش گلو، درد قفسه سینه و آسیب به دهان و دندان‌ها خواهد شد. تحت چنین شرایطی نیاز به درمان ترش کردن معده یکی از ضروریات برای حفظ سلامت بدن خواهد بود. در ادامه به طور کامل به آن خواهیم پرداخت.
موثرترین راه‌های درمان ترش کردن معده
معمولا درمان دارویی که برای ترش کردن معده تجویز می‌شود، امپرازول است. اما تغییراتی در سبک زندگی و راهکارهای خانگی، می‌تواند روشی موثر برای درمان ترش کردن معده باشد. در ادامه روش‌هایی برای کاهش سوزش سر دل و بهبود ترش کردن معده را ارائه خواهیم کرد.
1. پرهیز از پرخوری
قسمتی که مری به معده وصل می‌شود، ماهیچه‌ای حلقه‌ای شکل وجود دارد که اسفنکتر تحتانی مری نام دارد.
این دریچه وظیفه دارد از بالا رفتن محتویات معده به مری جلوگیری کند.
اما در هنگام بلع به صورت طبیعی باز می‌شود تا غذا به معده منتقل شود. البته برای فرایند استفراغ و بلچ نیز باز می‌شود. در غیر از این موارد باید دریچه بسته بماند.
برای افرادی که به ترش کردن معده مبتلا می‌شوند، اغلب تضعیف این عضله نیز ایجاد خواهد شد. در این صورت ریفلاکس اسید به مری، در پی فشار بیش از حد به این عضله بروز داده می‌شود.
جای تعجب ندارد اگر مواد غذایی زیادی مصرف شود و علائم رفلاکس معده بیشتر بروز داده شود. به ویژه وقتی اسید زیادتری در معده ترشح شود.
پرهیز از مصرف مواد غذایی به مقدار زیاد، یکی از راهکارهای درمان ترش کردن معده است. حتی برای جلوگیری از رفلاکس معده نیز باید مقدار متعادلی از مواد غذایی را مصرف کرد.
اغلب ترش کردن بعد از خوردن غذا بیشتر احساس می‌شود. برای جلوگیری از آن لازم است وعده‌های غذایی متعادل‌تری را مصرف کرد.
2. وزن متعادل
دیافراگم به عنوان ماهیچه‌ای صاف، بالای معده قرار گرفته است. در حالت نرمال دیافراگم برای تقویت دریچه اسفنکتر تحتانی مری، وجود دارد.
همانطور که بیان شد دریچه اسفنکتر تحتانی، از وارد شدن اسید معده به مری جلوگیری می‌کند.
در صورتی که چربی زیادی اطراف شکم را گرفته باشد، با مصرف مواد غذایی ممکن است فشار به شکم بالا رفته و محتویات پایین‌تر از اسفنکتر تحتانی مری، به مری منتقل شود. این وضعیت به فتق هیاتال معروف است.
این موضوع در افراد چاق و زنان باردار، بیشتر دیده می‌شود. حتی سوزش سر دل و رفلاکس را ممکن است در پی داشته باشد.
طبق مطالعات انجام شده، افراد چاق بیشتر در معرض خطر ابتلا به رفلاکس ناشی از اسیدی شدن معده هستند. افراد چاق، برای درمان ترش کردن معده باید برای کاهش وزن گام‌های موثری بردارند.
با قرار گرفتن در روند کاهش وزن، کم کم بهبود عوارض ترش کردن معده نیز حاصل خواهد شد.
3. رژیم غذایی مناسب برای درمان ترش کردن معده
شواهد نشان دهنده آن است که رژیم غذایی کم کربوهیدرات، راهی برای پیشگیری از ترش کردن معده است.
دانشمندان بر این عقیده‌اند، کربوهیدرات‌های قابل هضم، موجب رشد باکتری‌ها و افزایش فشار داخل شکم می‌شوند. حتی برخی معتقد هستند این موضوع شایع‌ترین علت ترش کردن معده است.
رشد بیش از اندازه باکتری‌ها در دستگاه گوارش می‌تواند اختلال در هضم و جذب کربوهیدرات را به همراه داشته باشد.
برای بهبود و درمان ترش کردن معده بهتر است رژیم‌های غذایی کم کربوهیدرات را پیش گرفت.
4. کاهش و قطع مصرف نوشیدنی‌های حاوی الکل
نوشیدنی‌های حاوی الکل و حتی آبجو، سوزش سر دل و تشدید ترش کردن معده را در پی دارند.
مطالعات حاکی از آن است که استفاده از نوشیدنی‌های الکلی در افراد سالم نیز سوزش سر دل را در پی خواهد داشت.
مطالب پیشنهادی مرتبط با درمان ترش کردن معده
- 11 راهکار برای رفع حالت تهوع را یاد بگیرید.
- 5 گروه از غذاهای مفید برای معده درد را بشناسید.
- درد سمت چپ شکم، زنگ خطر چه بیماری‌هایی می‌تواند باشد؟
5. پرهیز از خوابیدن بعد از صرف غذا
یکی از عواملی که موجب ترش کردن معده می‌شود، دراز کشیدن و خوابیدن بعد از صرف غذا است. افزایش اسید معده معمولا به تنهایی مشکل زیادی را در پی ندارد. اما مشکل اصلی برای زمانی است که از اسفنکتر تحتانی مری رد شود و به مری برسد.
در صورتی که دراز کشیدن و خوابیدن بعد از غذا خوردن به یک عادت تبدیل شده باشد، دریچه به طور طبیعی گشاد می‌شود. در نتیجه با مصرف غذای بیشتر یا حتی با ازدیاد اسید معده، مقدار اضافی به مری می‌رسد.
از این رو توصیه می‌شود تا حداقل 30 دقیقه و حتی در بیشتر موارد باید سعی کرد تا 3 ساعت بعد از صرف غذا، از خوابیدن و دراز کشیدن پرهیز کرد.
6. توجه به مقدار حجم غذا
برای اینکه کمتر اسید معده ترشح شود و فرد دچار ترش کردن نشود، لازم است حجم متعادلی از غذا مصرف شود. در واقع بهتر است به جای مصرف 3 وعده غذای حجیم، از 5 وعده غذا با حجم متناسب استفاده کرد.
7. ترک سیگار
برای درمان ترش کردن معده، لازم است از برخی از عوامل خطر دوری کرد. سیگار یکی از آنها محسوب می‌شود. سیگار کشیدن در طولانی مدت خطر ابتلا به مشکلات مختلف از جمله انواع سرطان و بیماری‌های قلبی را تشدید می‌کند.
یکی از عوامل مهم تشدید مشکلات گوارشی را می‌توان سیگار معرفی کرد. برای بهبود مشکلات گوارشی بهتر است از استعمال آن اجتناب کرد.
8. پرهیز از مصرف نامتعادل قهوه
قهوه می‌تواند سبب تضعیف اسفنکتر تحتانی مری شود. این موضوع خطر رفلاکس معده را تشدید خواهد کرد.
کافئین که در ترکیباتی همچون چای، قهوه و شکلات وجود دارد، می‌تواند به عنوان عاملی برای ترش کردن معده محسوب شود. زیرا موجب ترشح بیشتر اسید معده می‌شود و مصرف مداوم از قهوه سبب رفلاکس معده نیز خواهد شد.
در صورتی که مصرف قهوه موجب سوزش سر دل شود، باید از مصرف آن اجتناب کرد.
9. آدامس جویدن
جویدن آدامس سبب ترشح شدن مقدار بیشتری از بزاق دهان می‌شود. در نتیجه سبب پاک شدن مری از اسید و کاهش سوزش مری خواهد شد. اما جویدن آدامس، خود رفلاکس را کاهش نمی‌دهد.
10. پرهیز از مصرف مواد غذایی خام
طبق مطالعات انجام شده، مصرف برخی از مواد غذایی به شکل خام، می‌تواند موجب ترشح اسید بیشتر و ترش کردن معده شود. برای درمان ترش کردن معده لازم است گزینه‌هایی مانند پیاز خام، کمتر در کنار مصرف سایر مواد غذایی مصرف شود.
حتی ترکیبات موجود در پیاز خام می‌تواند موجب تحریک پوشش مری و تشدید سوزش سر دل شود.
11. پرهیز از مصرف نوشیدنی‌های گازدار
معمولا بیمارانی که مشکل ترش کردن معده را دارند، باید از مصرف نوشیدنی‌های گازدار اجتناب کنند.
طبق مطالعات انجام شده، مصرف نوشیدنی‌های گازدار موجب تشدید ترش کردن معده می‌شود.
حتی مصرف مکرر از نوشیدنی‌های گازدار سبب تضعیف ماهیچه اسفنکتر تحتانی می‌شود. یکی از موثرترین عواملی که موجب خروج اسید به معده می‌شود، نوشیدنی‌های گازدار هستند. باید برای بهبود اسیدی شدن معده، از مصرف نوشیدنی‌های گازدار اجتناب کرد.
12. مصرف متعادل از آب مرکبات
دریافت نوشیدنی‌هایی مانند آب گریپ فروت و آب مرکبات، می‌تواند موجب تشدید علائم ترش کردن معده شود.
البته نباید خاصیت اسیدی آبمیوه‌های حاصل از مرکبات را به عنوان تنها عامل ترش کردن معده معرفی کرد. اما طبق تحقیقات انجام شده به نظر می‌رسد، آب پرتقال با PH خنثی نیز می‌تواند عوارض ترش کردن معده را تشدید کند. (منبع)
از طرفی خاصیت اسیدی مرکبات می‌تواند تضعیف اسفنکتر تحتانی مری را در پی داشته باشد. حتی به تحریک معده برای ترشح اسید بیشتر نیز منجر می‌شود.
البته باید در نظر داشته باشید که آب مرکبات به تنهایی موجب ترش کردن معده نمی‌شوند اما می‌توانند عوارض آن را بدتر کنند. از این رو بهتر است متعادل مصرف شوند.
13. شکلات کمتری باید مصرف کرد
برای درمان ترش کردن معده بهتر است تا جای ممکن از مصرف شکلات خودداری کرد. شکلات میزان اسید در معده را افزایش می‌دهد. از طرفی موجب تضعیف اسفنکتر تحتانی مری نیز می‌شود.
14. پرهیز از مصرف نعنا
از نعنا معمولا برای طعم دادن به برخی از غذاها، ترکیبی برای دمنوش‌های گیاهی، آب نبات، آدامس، دهانشویه و حتی خمیر دندان استفاده می‌شود.
مطالعات متعددی نشان داده است که دریافت دوزهای بالایی از نعنا، تشدید ترشح اسید معده را در پی دارد. در صورتی که با مصرف ترکیبات حاوی نعنا درد و سوزش معده تشدید می‌شود، باید از مصرف آن پرهیز کرد.
15. درمان ترش کردن معده با خوراکی‌های مفید
یکی از روش‌های درمانی موثر بر ترش کردن معده، استفاده از مواد غذایی مفید است. گزینه‌های زیر از جمله مفیدترین مواد غذایی برای درمان ترش کردن معده هستند:
- دمنوش برگ ریحان
- دمنوش رازیانه
- دمنوش دارچین
- دمنوش میخک
- استفاده از زیره سبز
- مصرف دمنوش زنجبیل
- نوشیدن آب نارگیل
- موز
- ماست
پیشگیری از ترش کردن معده با خوراکی‌ها
برخی از مواد غذایی مانع ترش کردن معده می‌شوند و حتی برای درمان ترش کردن معده هم می‌توان از آنها استفاده کرد.
پیش از همه چیز باید در نظر داشته باشید که معده باید برای هضم غذا اسید ترشح کند. دیواره‌ی معده در مقابل این اسید مقاوم است. اما بافت معده طوری نیست که بتواند این اسید را تحمل کند. به مرور به آن آسیب وارد می‌شود و زمینه بروز مشکلات جدی را فراهم می‌کند.
از طرف دیگر، اسید معده طعم خیلی ترش و ناخوشایندی دارد.
به همین دلیل باید راهکارهایی را برای پیشگیری از ترش کردن معده انجام داد. از بهترین راهکارها، راهکارهای تغذیه‌ای هستند که شامل موارد زیر می‌شوند:
- موز با داشتن پتاسیم فراوان به کاهش اسیدی شدن علائم معده کمک می‌کند
- مصرف محصولات لبنی مانند کشک، ماست، شیر سرد و آب دوغ نیز گزینه‌های مناسبی هستند
- استفاده از آب داغ کاهش اسیدی بودن معده را به همراه دارد
- مصرف ملون می‌تواند PH معده را کنترل کند اما باید به اعتدال و ساعاتی قبل از غذای اصلی مصرف شود
چه خوراکی‌هایی سبب تشدید ترش کردن معده می‌شوند؟
برخی از خوراکی‌ها می‌توانند زمینه ترش کردن معده را در دستگاه گوارش تشدید کنند. از جمله آنها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- شکلات به دلیل داشتن کافئین، چربی و محرک‌هایی همچون تئوبرومین
- سودا و همینطور سایر نوشیدنی‌های گازدار
- غذاهای سرخ کردنی به تحریک معده برای ترشح اسید منجر می‌شوند
- نوشیدنی‌های حاوی الکل و همینطور آبجو
- مصرف گوشت‌های پرچرب
- چای و قهوه به دلیل داشتن کافئین تحریک ترشح اسید معده را در پی دارند
- شیرینی‌جاتی مانند شله زرد
- غذاهای پر ادویه
تاثیر سبک زندگی بر ترش کردن معده
سبک زندگی به طور مستقیم روی خیلی از حالات بدن تاثیر می‌گذارد.
به همین دلیل می‌تواند حتی روی ترش کردن معده نیز تاثیرگذار باشد. برای مثال افرادی که معده حساسی دارند، باید از پوشیدن لباس‌های تنگ که در ناحیه شکم سفت است، اجتناب کنند. زیرا به معده فشار وارد می‌کند و مقداری از محتویات داخل آن بیرون می‌زند. لباس‌هایی که در ناحیه شکم و کمر تنگ هستند باعث می‌شوند غذا به شکل طبیعی روند هضم را طی نکند و احتمال ترش کرن را به همراه داشته باشد.
همچنین موارد دیگری همچون فرم بدنی هم می‌تواند روی ترش کردن معده موثر باشد. گاهی برای درمان ترش کردن معده فقط کافی است درست بنشینید. قوز کردن در قسمت کمر باعث می‌شود به معده فشار وارد شود و به مرور زمینه ترش کردن معده فراهم شود. حتی زمانی که از جای خود بلند می‌شوید هم بهتر است آهسته و صاف بلند شوید. زیرا در صورتی که ابتدا دولا شوید و سپس بلند شوید، محتویات معده به سمت بالا هدایت می‌شود.
با توجه به این موارد، فقط با رعایت بعضی از نکات و تغییراتی در سبک زندگی، می‌توان از بروز ترش کردن معده جلوگیری کرد و حتی به درمان آن پرداخت.
مطالب پرطرفدار سایت را دنبال کنید
- بهترین و مناسب ترین گوشت برای مصرف روزانه را بشناسید
- بهترین بیمارستان های دنیا: آشنایی با 7 رتبه برتر جهان
- 10 تا از بهترین خوراکی های چربی سوز شکم را بشناسید
خلاصه‌ای از درمان ترش کردن معده
برای اینکه بتوان به درمان ترش کردن معده پرداخت، اصلاح سبک زندگی و پیش بردن درمان‌های توصیه شده توسط پزشک، می‌تواند راهکاری اصولی باشد.
برای در امان ماندن از عوارض عدم درمان این مشکل گوارشی، لازم است درمان را فورا آغاز کرد.
پرهیز از سیگار، الکل، کافئین و نوشیدنی‌های گازدار راهی برای درمان ترش کردن معده است.
همچنین مصرف مواد غذایی مانند موز، ماست، دارچین و زنجبیل می‌تواند بهبود عوارض را در پی داشته باشد.
