اختلال شخصیت چه علائمی دارد؟ معرفی انواع + 2 راه درمان
اختلال شخصیت گروهی از شرایط مختلف برای سلامت روان را شامل میشود.
الگوهای اختلال شخصیت معمولا غیرمعمول هستند و از احساسات، رفتار فرد و الگوهای غیرقابل پیشبینی، بروز میکنند. جالب است بدانید این اختلالات و رفتارهای درونی معمولا با انتظارات فرهنگی که فرد آنجا زندگی میکند، متفاوت است.
معمولا افرادی که اختلال شخصیتی دارند، در برقراری ارتباط با دیگران و برخورد با مشکلات روزمره، روشی متفاوت با انتظارات فرهنگی و اغلب غیر عقلانی را انتخاب میکنند. آنها اغلب در مورد این ناهماهنگی بین افکار و رفتار، با رفتارهای مورد قبول جامعه آگاه نیستند.
در این مقاله قصد داریم توضیحات کاملی را در رابطه با اختلال شخصیت مطرح کنیم. با ما همراه باشید.
مطالب پیشنهادی مرتبط با اختلال شخصیت
- درمان افسردگی با 8 راهکار موثر
- فوبیا چیست؟ معرفی انواع + راه درمان
- اختلال دو قطبی و ازدواج شدنی است؟ 10 مشکل این ازدواج را بشناسید
اختلال شخصیت چیست؟
اختلال شخصیت به اختلالات روانی مربوط میشود.
فرد از یک الگوی ناسالم فکری، سفت و سخت پیروی میکند. فرد مبتلا به این نوع اختلالات معمولا برای ارتباط با دیگران با مشکل مواجه میشود. این موضوع به این دلیل است که درک و قدرت ارتباط در آنها نسبت به سایر افراد متفاوت است. در نتیجه محدودیتها و مشکلات متعددی در روابط و فعالیتهای اجتماعی مانند کار و تحصیل در آنها ایجاد میشود.
معمولا افرادی که به یکی از انواع اختلال شخصیت دچار هستند، در برخورد با سایر افراد با مشکل مواجه هستند. آنها دید محدودتری نسبت به جهان دارند و شرکت در فعالیتهای اجتماعی برای آنها دشوارتر از سایر افراد است.
اختلال شخصیت برای مواردی است که بین عملکرد رفتاری فرد نقصی وجود داشته باشد. در صورتی که این نقص یا نقوص، به طور مداوم و ناهماهنگ بروز یابند و جزء مرحلهی رشد فردی، رشد محیطی-اجتماعی نباشد، یا اینکه در پی مصرف مواد مخدر و شرایط خاص بروز نکرده باشد، به عنوان اختلال شخصیت معرفی میشوند.
در این صورت فرد ممکن است دیدگاهی متفاوت نسبت به جهان داشته باشد که کاملا با دیدگاه سایر افراد متفاوت است. در نتیجه در فعالیتهای اجتماعی، آموزشی و خانوادگی با مشکل مواجه خواهد شد.
با وجود تمام این موارد، باید در نظر داشته باشید که اختلال شخصیت قابل درمان است. معمولا ترکیبی از گفتار درمانی و دارو درمانی، میتواند در حد به سزایی برای بهبود این شرایط کمک کننده باشد.
علت اختلال شخصیت چه چیزی میتواند باشد؟
با اینکه مطالعات زیادی در رابطه با شخصیت بشر در طول تاریخ انجام شده است اما هنوز به طور کامل علت خیلی از مشکلات روحی و روانی مشخص نشده است.
علت اختلال شخصیت نیز همینطور است و هنوز نامشخص است.
اما بسیاری از متخصصین بر این موضوع تاکید دارند که ژنتیک و تاثیرات محیطی، که برجستهترین آنها ترومای دوران کودکی است، سبب بروز خیلی از اختلالات شخصیتی میشود.
از چه سنی اختلالات شخصیت بروز داده میشود؟
اختلال شخصیت انواع مختلفی دارد.
معمولا اختلالات شخصیت، از سنین نوجوانی و اوایل بزرگسالی بروز داده میشوند. علائمی که بروز داده میشود، با توجه به نوع خاص اختلال ممکن است کاملا متفاوت باشد.
البته راه درمان برای بیشتر آنها، معمولا شامل گفتگو درمانی و درمان دارویی میشود.
انواع اختلال شخصیت شامل چه مواردی میشود؟
همانطور که در طول متن اشاره شد، اختلال شخصیت شامل انواع مختلفی میشود.
معمولا آنها را بر اساس علائم مشابهی که بروز میدهند، به سه گروه اصلی تقسیم میکنند. البته برخی از افراد ممکن است نشانههای متعددی از اختلال شخصیت را داشته باشند.
گروه اول: مشکوک و بدگمان
این گروه خود به تنهایی شامل سه زیر گروه میشود:
اختلال شخصیت پارانوئید
افراد مبتلا به این اختلال شخصیت، اغلب به دیگران بی اعتماد هستند. همچنین به انگیزههای سایر افراد مشکوک میشوند.
اختلال شخصیت اسکیزوئید
افراد مبتلا به این نوع اختلال اغلب علاقه کمی به شرکت در تعاملات اجتماعی نشان میدهند. همچنین در تفسیر نشانههای اجتماعی ممکن است مشکل داشته باشند. از طرفی دیگر از نظر احساسی از سایر افراد اغلب دور هستند.
اختلال شخصیت اسکیزوتایپی
افراد مبتلا به این اختلال معمولا بر این باورند که با افکار خود میتوانند روی رویدادها یا افراد دیگر تاثیر بگذارند. آنها اغلب رفتارها را اشتباه تعبیر میکنند که در پی آن واکنش عاطفی نامناسبی ممکن است بروز دهند. آنها اغلب از برقراری روابط صمیمی پرهیز میکنند.
گروه دوم: عاطفی و تکانشی
این گروه به تنهایی شامل چهار زیر گروه میشود:
اختلال شخصیت ضد اجتماعی
این گروه از افراد معمولا حق به جانب هستند.
هیچوقت خود را گناهکار نمیدانند.
بدون ابراز پشیمانی، رفتارهای ضد اجتماعی نشان میدهند. معمولا روابطی که دارند، با اینکه کوتاه مدت است اما کاملا پر دردسر است. اغلب رفتارهای غیرصادقانهای مانند دزدی و دروغگویی ممکن است از آنها سر بزند. همچنین مستعد اعتیاد به الکل و مواد مخدر نیز هستند. اختلال شخصیت ضد اجتماعی در مردان بیشتر از زنان دیده میشود.
اختلال شخصیت مرزی
این گروه اغلب به حمایتهایی که از سمت خانواده و جامعه میشود، توجه ندارند و احساس پوچی و رها شدن دارند. آنها اغلب در مواجه با رویدادهای استرسزا مشکلات متعددی دارند و دورههایی از پارانوئید را ممکن است داشته باشند. این گروه اغلب به رفتارهای تکانشی و مخاطره آمیزی مانند قمار و نوشیدن الکل زیاد، تمایل دارند.
پیشنهاد میکنیم برای آشنایی بیشتر با اختلال شخصیت مرزی مقاله اختلال شخصیت مرزی چه حالاتی را برای فرد ایجاد میکند؟ را مطالعه کنید.
اختلال شخصیت هیستریونیک
این گروه از افراد معمولا سعی دارند با نمایش و رفتارهای تحریک آمیز، توجه بیشتری را به خود جلب کنند. به همین دلیل اختلال شخصیت نمایشی هم به آن گفته میشود. معمولا این گروه به راحتی تحت تاثیر افراد دیگر قرار میگیرند. همچنین نسبت به انتقاد و عدم تایید نیز حساسیت بالایی دارند.
اختلال شخصیت خودشیفتگی
این گروه از افراد معمولا بر این باورند که از سایر افراد مهمتر هستند. آنها اغلب تمایل دارند که در دستاوردهای خود، اغراق کنند و با جذب کوچکترین موفقیت، به خود ببالند. از نشانههای دیگر این اختلال، نیاز عمیق به تحسین اما عدم همدلی با سایر افراد است.
گروه سوم: مضطرب
این گروه از اختلالات شخصیتی همانطور که نامش پیداست، شامل حالاتی درونی و مضطرب از فرد میشود که خود شامل سه گروه است:
اختلال شخصیت اجتنابی
این گروه از افراد، معمولا احساس بی کفایتی، عدم جذابیت و حقارت را تجربه میکنند. آنها اغلب روی انتقاد دیگران تمرکز میکنند. همچنین از شرکت در فعالیتهای جدید و دوستان جدید نیز اجتناب میورزند.
اختلال شخصیت وابسته
این گروه از افراد، برای برآورده کردن نیازها و خواستههای عاطفی و حتی فیزیکی خود، به سایر افراد وابسته هستند. آنها معمولا از تنها ماندن اجتناب میکنند. اغلب برای تصمیمگیری به اطمینان و تایید دیگران نیاز دارند. همچنین ممکن است بیشتر از سایر افراد، آزارهای فیزیکی و حتی کلامی را تحمل کنند.
اختلال شخصیت وسواسی اجباری
افراد این گروه، معمولا نیاز شدید به نظم دارند. آنها به شدت به قوانین و مقررات پایبند هستند. زمانی که به کمال نرسند، احساس ناراحتی میکنند. این گروه از افراد ممکن است از روابط شخصی خود غافل شوند تا بر روی تکمیل یک پروژه تمرکز کنند.
سایر اختلالات شخصیت
دو اختلال زیر از جمله اختلالات شخصیتی هستند که ممکن است برای برخی از افراد بروز داده شوند:
اختلال شخصیتی افسرده
معمولا تشخیص و تفکیک این اختلال با افسردگی کمی سخت است. این گروه از افراد ممکن است ویژگیهایی مانند دلسردی، غمگینی، دلسردی، بی ارزشی، ناامیدی، دلسردی، احساس گناه را از خود بروز دهند. این وضعیت ممکن است برای فرد حالاتی همچون اعمال پرخاشگرانه، خودکشی و توهم را در پی داشته باشد.
منفعل-مهاجم
این گروه از افراد اغلب رفتارهایی همچون ترشرویی و عدم انجام وظایف به طور عمدی و به صورت مکرر را بروز میدهند. حتی مواردی مانند تعلل، طعنه و یکدندگی نیز از آنها بروز داده میشود.
درمان اختلال شخصیت به چه شکل است؟
درمان اختلال شخصیت، به نوع و شدت اختلال، ممکن است متفاوت باشد. معمولا راهکارهای درمانی را باید با توجه به توصیه و تجویز پزشک پیش برد.
1. مراجعه به روان درمانگر
یکی از راهکارهای درمانی برای مدیریت اختلالات شخصیتی، روان درمانی است. در طول دوران روان درمانی، یک درمانگر در مورد وضعیت فرد، احساسات و افکار او، صحبت میکند. این روش میتواند بینشی در مورد نحوه مدیریت رفتارها و علائم را که با زندگی فرد در تداخل است، ارائه دهد.
البته باید در نظر داشته باشید که روشهای مختلفی از روان درمانی وجود دارند. مثلا روان درمانی دیالکتیکی شامل جلسات فردی و گروهی میتواند باشد که افراد در آن یاد میگیرند چگونه استرس را تحمل کنند و روابط خود را بهبود بخشند.
هدف درمان رفتار شناختی، این است که به افراد آموزش دهد چگونه الگوهای تفکر منفی خود را تغییر دهند. از این طریق بهتر بتوانند با چالشهای روزمره خود را وفق دهند.
2. دارو درمانی
باید در نظر داشته باشید هیچ دارویی به طور خاص برای درمان اختلال شخصیت تایید نشده است.
اما ممکن است انواعی از داروهای خاص که به کاهش علائم آن کمک میکنند را پزشک بسته به شرایط بیمار تجویز کند:
- داروهای ضد افسردگی که به بهبود خلق و خوی افسرده، پرخاشگری و عصبانیت فرد کمک کند.
- داروهای تثبیت کننده خلقی که سبب جلوگیری از تغییرات شدید خلق و خوی میشوند تا پرخاشگری و تحریک پذیری فرد را کاهش دهند.
- داروهای ضد روان پریشی که به داروهای اعصاب شناخته میشوند، میتوانند علائم روان پریشی مانند هذیان و توهم را کاهش دهند.
- داروهای ضد اضطراب به منظور تکسین بی قراری، اضطراب و بیخوابی تجویز میشوند.
چگونه به فرد مبتلا به اختلال شخصیت کمک کنیم؟
در صورتی که فکر میکنید فردی در اطراف شما، دچار اختلال شخصیت است یا حتی خود او به شما گفت اختلال شخصیت دارد، بهتر است او را به مراجعه به یک متخصص روان درمانگر حاذق و خوب، تشویق کنید.
در صورتی که احساس کردید که فرد قصد آسیب به خود یا دیگران را دارد، بهتر است با اورژانس تماس بگیرید.
مطالب پیشنهادی مرتبط با اختلال شخصیت
- درمان افسردگی با 8 راهکار موثر
- فوبیا چیست؟ معرفی انواع + راه درمان
- اختلال دو قطبی و ازدواج شدنی است؟ 10 مشکل این ازدواج را بشناسید
جمعبندی
در این مقاله به توضیحات اجمالی در مورد اختلال شخصیت پرداختیم. باید در نظر داشته باشید که این اختلال به کمک روان درمانگر به راحتی قابل مدیریت است. اما بهتر است از راهکارهای خودسرانه مانند مصرف دارو به طور کامل اجتناب کرد.
منبع:
healthline