فیبروم رحم از بیماری های نسبتا شایع در میان افراد دارای رحم است. رحم یکی از اعضای بسیار حساس در بدن خانم ها و افراد ترنسکشوال f to m به حساب می آید، به گونه ای که ساختارش آن را مستعد بیماری قرار داده است.
این بیماری به دلیل ساختار رحم سریعا در آن پخش می شود و ممکن است تا میزانی پیش رود که پزشکان مجبور شوند رحم فرد بیمار را خارج کنند. در ادامه ی این مقاله، این بیماری رحمی را به طور کامل بررسی خواهیم کرد.
فیبروم رحم چیست؟
هنگامی که سلول های بافت رحم شروع به تولید مثل غیر طبیعی کنند، توده ای در رحم ایجاد می شود که به آن فیبروم رحم می گویند. تحقیقات نشان داده است 50 درصد از افراد بین 25 تا 60 سال دارای رحم به این توده مبتلا می شوند.
فیبروم رحم یکی از شایع ترین غدد در میان غدد های رحمی می باشد؛ این بیماری نسبت به رشد تومور و خوش خیم یا بدخیم بودنش می تواند سریع درمان شود یا آن که شخص را دچار نازایی کند.
نکته: فیبروم رحم اغلب تومور های خوش خیم هستند که داخل و روی رحم ایجاد می شود.
نکته: نام دیگر فیبروم رحم، میوم Myomas می باشد.
نشانه و علائم فیبروم رحمی
1. تاثیر فیبروم رحم بر قاعدگی
بسیاری از عوامل و تغییرات می تواند چرخه ی قاعدگی را تغییر دهد یا میزان خونریزی را کم یا زیاد کند؛ اما یکی از عمده ترین ایجاد کننده ی مشکلات در قاعدگی، فیبروم های رحمی می باشند.
بیشترین خونریزی در میان انواع فیبروم ها برای ساب موکوزال است؛ اما این را باید در نظر داشت تنها این خونریزی ها به دوران قاعدگی ختم نمی شود و فرد ممکن است در طول زمان دو پریود نیز دچار خونریزی های شدید و سنگین شود.
2. سنگینی در ناحیه لگن
افرادی که دچار فیبروم رحم می شوند، یکی از شایع ترین ناراحتی هایی که دارند در ناحیه لگن می باشد. این ناراحتی بیشتر شبیه کشیدگی و یا سنگینی لگن به سمت پایین است. پزشکان برای درک آن این مثال را می زنند که، این فشار مانند این می باشد که به لگن فرد بیمار وزنه ای سنگین آویزان کرده باشند.
3. احساس خستگی
یکی دیگر از علائمی که فرد مبتلا به فیبروم رحم با آن درگیر است، احساس خستگی و بی حالی می باشد. این خستگی از کم خونی در فرد نشات می گیرد. فرد بیمار با هر پریود خون بسیار زیادی را دفع خواهد کرد؛ در نتیجه کم خونی اتفاق کاملا طبیعی و قابل حدس می باشد.
افراد دارای کم خونی اغلب دچار خستگی و خواب آلودگی می شوند؛ چرا که گلبول قرمز کافی برای رساندن انرژی به سلول ها و باقی اعضای بدن وجود ندارد.
4. تکرر ادرار
فیبروم رحمی باعث تکرر ادرار در فرد مبتلا می شود؛ علت آن این می باشد که، رحم و مثانه کاملا در کنار یکدیگر قرار دارند و رشد توده ها به مثانه فشار وارد کرده و فضای مثانه مانند قبل برای نگه داشتن ادرار کافی نمی باشد.
5. نفخ شکم
یکی از نشانه های فیبروم رحم بزرگ شدن غیر طبیعی شکم و نفخ شکم می باشد. فیبروم ساب سروزال یکی از انواع توده های رحمی است که رشد بسیار زیادی دارد. این رشد کردن تا زمانی که توده از بدن فرد بیمار خارج نشود ادامه خواهد داشت.
این امکان وجود دارد این توده های بزرگ راه نفس کشیدن را برای فرد بیمار سخت کنند یا قادر می باشند به کلیه های او آسیب جدی برسانند؛ در نتیجه اگر فرد دارای رحم، با بزرگ شدن شکم به طور غیر طبیعی روبرو شد، نباید آن را با افزایش وزن اشتباه بگیرد و سریعا برای معاینه باید به پزشک مراجعه کند.
6. درد شدید در ناحیه کمر، پا و لگن
یکی دیگر از علائمی که فیبروم رحم، درد های لگنی، کمر و پا ها می باشد. این نوع درد برای برخی از افراد پیش می آید و نسبت آن به علائم دیگر اختلالات رحمی بسیار کمتر است؛ اما اگر فیبروم به حد بسیار زیادی رشد کرده باشد می تواند درد بسیار زیادی را در این نواحی برای فرد بیمار به همراه آورد.
7. یبوست
در برخی افراد که دچار فیبروم رحم شده اند، یبوست های سخت نیز دیده شده است. علت این اتفاق این می باشد همانطور که توده ها به مثانه فشار می آورند با کمی بزرگ شدن به روده ها نیز فشار وارد می کنند و عملکرد آن را با اختلال روبرو خواهد کرد؛ مانند این می باشد که یک شی به قسمتی از روده فشار وارد کرده و حجم آن را کم کند یا مسیر روده را کاملا ببندد.
به چه علت فیبروم ها درون رحم ایجاد می شود؟
با پیشرفت علم پزشکی تا به امروز دلیل مشخصی برای این بیماری تشخیص داده نشده است؛ اما تحقیقات و بررسی بر روی بیماران فیبروم رحم نشان داده است برخی از عوامل در این بیماری نقش زیادی داشته اند. که در ادامه به هر کدام از آن ها پرداخته ایم.
1. نقش ژنتیک در فیبروم رحم
ژنتیک نقش بسیار زیادی در انتقال تمامی بیماری ها دارد. طی بررسی ها نشان داده شده است افرادی که در خانواده درجه یک و خونی خود، فردی سابقه بیماری فیبروم رحم را داشته باشد، احتمال بالاتری نسبت به شخصی دیگر دارد که به این توده های سرطانی رحم مبتلا شود.
2. استرس و تنش های عصبی
امروزه ثابت شده است استرس و تنش های عصبی نقش زیادی در ایجاد بیماری ها دارند. بیماری فیبروم رحم نیز از آن ها جدا نمی باشد.
هنگامی که شخصی دچار تنش های عصبی و استرس می شود کورتیزول طی فرآیند طبیعی در بدن افزایش پیدا می کند؛ در نتیجه ی این اتفاق فعل و انفعالاتی در بدن رخ خواهد داد که موجب افزایش گلوکز و انسولین در خون خواهد شد، این دو عواملی هستند که باعث التهابات درونی خواهند شد و از طرفی می توانند باعث رشد فیبروم در رحم شوند.
3. اختلال در تعادل هورمون ها
بررسی ها نشان داده است فیبروم رحم تنها در افراد دارای رحم که در سن قاعدگی قرار دارند رخ می دهد. همان گونه که مشخص است در هنگام پریود شدن توازن و تعادل هورمونی در بدن دچار تغییرات و بهم ریختگی می شوند.
فیبروم های رحمی با میزان هورمون هایی نظیر استروژن رابطه ی مستقیمی دارند. این هورمون اگر در بدن به میزان متعادل ترشح نشود، موجب تحریک سلول های رحم برای تولید مثل غیر طبیعی می شود؛ از طرفی اگر شخصی در رحم خود دارای فیبروم باشد این هورمون باعث رشد آن خواهد شد.
نکته: بررسی ها نشان داده است در سنین پسا قاعدگی (یائسگی) فیبروم ها به دلیل کاهش هورمون استروژن کوچک و کم می شوند.
نکته: هورمون درمانی در افراد دارای رحم می تواند موجب فیبروم های رحمی شود.
انواع فیبروم رحمی
- داخل عضله رحم (اینترامورال)
- توده برجسته خارج رحم (ساب سروزال)
- داخل حفره رحم یا زیر مخاطی (ساب موکوزال)
نکته: فیبروم رحم زیر مخاطی یکی از کمترین فیبروم های رحمی به حساب می آید و فیبروم زیر مخاطی بیشترین مشکلات را برای فرد ایجاد خواهد کرد.
1. فیبروم رحم اینترامورال
فیبروم رحم اینترامورال در دیواره های داخلی رحم رشد می کند و این توده ها در دیواره های داخل رحم نیز باقی می مانند. البته این نکته قابل ذکر می باشد که تمامی فیبروم های رحم، اول به صورت اینترامورال شروع به رشد و تکثیر می کنند، سپس این امکان وجود دارد به انواع دیگری از فیبروم رحم تبدیل شوند.
نکته: مورال به معنای دیوار می باشد. از آنجایی که این توده های رحمی در دیواره های رحم رشد می کنند این نام به همین علت روی این نوع توده گذاشته شده است.
خانم ها و ترنسکشوال های f to m که دارای رحم هستند، هنگامی که دچار فیبروم اینترامورال می شوند، اغلب علائمی تا قبل از معاینه یا تا زمانی که این توده ها در رحم بسیار رشد کنند؛ حس نمی کنند. فضای رحم کوچک و تقریبا بسته می باشد، همین عامل سبب می شود توده های فیبروم رحم سریع تر رشد کنند؛ در نتیجه باعث دامن زدن به فیبروم های دیگر خواهد شد.
اگر فیبروم رحم اینترامورال به مرحله ی حادی از رشد برسد، شخص در هنگام قاعدگی دچار خونریزی های شدید خواهد شد، البته این نشانه در برخی از افراد دیده نمی شود.
هر اندازه این توده ها در رحم رشد کنند، احتمال خونریزی بیشتر خواهد بود؛ همچنین این امکان بسیار زیاد است که شخص مبتلا دچار ناباروری و سقط جنین شود.
2. فیبروم ساب سروزال
زمانی که توده های فیبروم رحم در داخل حفره های شکمی و حفره های لگنی شروع به رشد کنند گفته می شود فیبروم از نوع ساب سروزال می باشد. فیبروم ساب سروزال از آن جایی که داخل حفره های شکمی و لگنی رشد می کند تا آن زمان که به میزان بسیار زیادی رشد نکرده باشند، هیچ علائمی از خود نشان نمی دهند.
ممکن است در خبر ها خوانده باشید پزشکان توده ای به بزرگی هندوانه از داخل شکم یک خانم خارج کرده اند، این توده ها دقیقا از نوع فیبروم رحم ساب سروزال می باشد.
نکته ی دیگری که باید به آن اشاره کرد این است که این توده ها مانند باقی فیبروم های رحم اندازه های متفاوتی دارند. این توده ها پراکندگی بسیار کمی دارند اما دارای اندازه ی بسیار بزرگی هستند، همین عامل باعث فشار به مثانه می شود؛ در نتیجه ی آن شخص دچار تکرر ادرار می شود؛ همچنین گاهی این توده ها روده را نیز با فشار تحت تاثیر قرار می دهند و باعث می شوند شخص دچار یبوست های شدید شود.
3. فیبروم رحم ساب موکوزال
بعضی از توده های رحمی، نزدیک به حفره رحم شروع به رشد می کنند. نام این نوع توده ها فیبروم ساب موکوزال می باشد. یکی از بارزترین نشانه های فیبروم ساب موکوزال خونریزی های شدید و طولانی در هنگام قاعدگی می باشد.
اندازه ی این توده ها به 2 الی 3 سانتیمتر است اما به تنهایی دلیل این خونریزی ها شدید می باشند چرا که، هنگام قاعدگی مویرگ های این فیبروم ها نیز پاره می شود و خونریزی را بسیار بیشتر و طولانی تر خواهد کرد.
در مواقع حاد بیمار باید بستری شود و تزریق خون به او انجام شود. این نوع فیبروم رحمی، بارداری را چندان دچار مشکل نخواهد کرد؛ نکته ی قابل اهمیت این می باشد که فیبروم ساب موکوزال در خانم های باردار باعث زایمان زودرس خواهد شد.
در آخر:
فیبروم رحم اغب بدون علائم به رشد و پیشرفت خود در بدن ادامه می دهد؛ اما باید در نظر داشت اگر معاینه های مربوط به رحم در سال انجام شود، این بیماری قبل از آن که در فرد گسترش پیدا کند، می توان از پیشرفت آن سریعا جلوگیری کرد.
همچنین با تغییر در سبک زندگی و انتخاب رژیم غذایی سالم می توان تا میزان زیادی از این بیماری و بیماری های دیگر پیشگیری کرد.
