درمان میگرن و دردهایی که به همراه دارد، مانند سردردهای معمولی نیست. فقط در صورتی که آنرا تجربه کرده باشیم می‌توانیم متوجه درد شدید، حساسیت به نور و صدا، درد ضربان‌دار و حالت تهوعی که به همراه دارد، شویم.
میگرن به عنوان بیماری نورولوژیکی شناخته می‌شود که اغلب به صورت وراثتی به نسل‌های بعد منتقل می‌شود. این موضوع ممکن است در هر سن و سالی خود را با علائم مختلف بروز دهد. اما میگرن زنان را بیشتر از مردان تحت تاثیر قرار می‌دهد.
این دردها وقتی بروز داده می‌شوند، فرد ممکن است از هر اقدام غلط یا درستی برای بهبود و درمان میگرن استقبال کنند. برای اینکه با عوامل تشدید و بروز سردردهای میگرنی و راهکارهای درمانی و کنترل کننده، بیشتر آشنا شوید بهتر است ادامه این مقاله را از دست ندهید.
مطالب مرتبط با درمان میگرن
- درمان سردرد با ماساژ 3 قسمت
- آموزش 5 دمنوش برای درمان سردرد
- بررسی انواع سردردها با راهکار درمانی برای هر یک
میگرن شدید و مزمن
میگرن (Migraine) به عنوان نوعی سردرد است که با شدت بالایی دردهای پی در پی و ضربان‌دار را ایجاد می‌کند. معمولا در افراد بین 25 الی 55 سال، این دردها بیشتر اتفاق می‌افتند. دردهای میگرنی ممکن است بین 4 ساعت تا 3 روز طول بکشند و فرد را به خود درگیر کنند.
بدی دردهای مزمن میگرنی زمانی است که مطلع می‌شویم حداقل 15 روز در یک ماه به مدت بیشتر از 3 ساعت فرد را درگیر می‌کنند. این موضوع می‌تواند به شدت کیفیت زندگی و بهره‌بری فرد از زندگی را تحت تاثیر قرار دهد. (منبع)
خوشبختانه راهکارهایی برای کنترل این دردها وجود دارد که یکی از آنها درمان دارویی زیر نظارت پزشک است و دیگری به راهکارهای خانگی و شخصی مربوط می‌شود که فرد می‌تواند با پیش گرفتن آنها تا حد به سزایی دردها را کنترل و درمان کند. در ادامه این راهکارها را برایتان معرفی خواهیم کرد. با ما همراه باشید.
کنترل و درمان میگرن با تشخیص درست
معمولا تشخیص ابتلا به میگرن با بررسی سوابق پزشکی، علائم و معاینه جسمی و عصبی، توسط متخصصین به راحتی انجام می‌شود. اما در مواردی که دردها به صورت ناگهانی تشدید شوند، آزمایشات دیگری لازم است انجام شود:
- انجام ام آر آی و اسکن مغزی به منظور تشخیص عفونت، تومور سرطانی و…
- سی تی اسکن برای بررسی آسیب‌های احتمالی به مغز، خونریزی در مغز، عفونت در مغز و…
این آزمایشات اغلب برای بررسی مشکلات پزشکی انجام می‌شوند و در صورتی که مشکل فیزیکی وجود نداشته باشد، راهکارهای درمانی دارویی برای میگرن توصیه خواهد شد.
درمان دارویی میگرن
با تشخیص میگرن مزمن توسط متخصصین اغلب راهکارهای کنترل کننده با دارو تجویز می‌شود. این داروها ممکن است مسکن یا ترکیباتی موثر بر مغز را شامل شوند.
1. داروهای مسکن برای درمان و کنترل میگرن
داروهای مسکنی که حتی بدون نسخه پزشک نیز ارائه می‌شوند، جزء این گروه از داروها هستند. داروهایی مانند آسپرین، استامینوفن و ایبوپروفن به خوبی دردهای خفیف را تسکین می‌دهند اما باید دقت داشت که استفاده طولانی مدت از آنها می‌تواند سبب آسیب به دستگاه گوارش و حتی ایجاد زخم و خونریزی در معده شود.
2. داروهای پیشگیری کننده از میگرن
برخی از انواع داروهایی که با توصیه متخصصین باید آنها را مصرف کرد، به پیشگیری از بروز دردهای میگرنی منجر می‌شوند. حتی این گزینه‌ها برای مواردی که داروهای درمانی تاثیری نداشته باشند تجویز می‌شوند تا به پیشگیری از سردردهای میگرنی کمک کند.
- داروهای کاهنده فشار خون مانند پروپرانول
- مسدود کننده‌هایی مانند وراپامیل
- داروهای ضدافسردگی که ممکن است خواب آلودگی و گاهی افزایش وزن را به همراه داشته باشند
- داروهای ضدتشنج که ممکن است سرگیجه، تهوع و تغییر وزن را ایجاد کنند
- تزریق بوتاکس از دردها جلوگیری خواهد کرد
- آنتی بادی‌های مونوکلونال که ماهانه به صورت تزریقی ممکن است توصیه شوند
3. داروهای مخصوص دردهای میگرنی
- سوماتریپتان و ریزاتریپتان: داروهای ضد میگرن هستند که مسیرهای درد در مغز را مسدود می‌کنند
- دی هیدروگروتامین‌ها: به صورت اسپری بینی به کار برده می‌شود و عوارض میگرن مانند حالت تهوع و استفراغ را ازبین میبرد (برای بیماران قلبی-عروقی، کلیوی و فشارخون بالا اغلب توصیه نمی‌شود)
- لاسمیدیتان: برای کاهش حساسیت به نور و صدا تجویز می‌شود و با اینکه آرامش‌بخش است ممکن است سبب سرگیجه و خواب آلودگی شود
- داروهای مخدر: برخی از داروهای مخدر و اعتیاد آور تنها در مواردی که هیچ درمانی پاسخگو نباشد توسط پزشک تجویز می‌شوند که تحت کنترل و با دوز مناسب باید مصرف شوند
- داروهای ضد تهوع: گزینه‌هایی مانند کلرپرومازین، متوکلوپرامید و پروکلرپرازین در کنار داروهای ضد درد برای رفع عوارض میگرن توسط پزشک بسته به نیاز بیمار و شدت درگیری توصیه می‌شوند
- اوبروژپانت: اغلب دو ساعت پس از مصرف، عوارض میگرن را می‌کاهد اما عوارضی مانند خشکی دهان، حالت تهوع و خواب آلودگی را خواهد داشت
هر یک از ترکیبات و داروهای بیان شده تنها باید با توصیه و تجویز پزشک مصرف شوند و معرفی آنها فقط برای آشنایی اجمالی با تاثیرات و عملکرد آنها ارائه شده است.
درمان میگرن بدون دارو
اغلب میگرن شدید برای درمان و کنترل به دارو احتیاج دارد اما باید این نکته را در نظر داشته باشید که سبک زندگی و راهکارهای خانگی تاثیر به سزایی در پیشگیری، کنترل و درمان آن دارد.
درمان‌های طبیعی و بدون دارو، به کاهش علائم میگرن می‌انجامند که در ادامه این درمان‌ها را بیان خواهیم کرد و پیشنهاداتی برای کنترل و پیشگیری از آن را نیز ارائه خواهیم داد.
1. پرهیز از مصرف غذاهای محرک
تغذیه و برنامه غذایی نقش به سزایی در رابطه با جلوگیری از سردردهای میگرنی دارد. برخی از مواد غذایی و نوشیدنی‌ها وجود دارند که سبب تشدید و بروز عوارض میگرن می‌شوند:
- مواد غذایی حاوی نیترات از جمله انواع سوسیس، کالباس، هات داگ و بیکن
- شکلات
- انواع پنیر مانند پنیر چدار، پنیر فتا و پارمزان
- نوشیدنی‌های الکلی و به ویژه شراب قرمز
- مصرف خوراکی‌های سرد مانند یخ و میوه یخ
- انواع غذاهای فرآوری شده
- مواد غذایی و خوراکی‌های ترش
- انواع لوبیاها
- میوه خشک
- خامه ترش و ماست
- کافئین بیش از حد (کافئین در داروهای درمانی برای میگرن وجود دارد و تا حد به سزایی برای درمان موثر است اما مقدار بیش از اندازه آن می‌تواند به عاملی برای سردرد میگرنی تبدیل شود)
- مواد غذایی با طعم‌دهنده‌هایی همچون مونوسدیم و گلوتامات
برای اینکه دقیق‌تر به غذاهای محرک دردهای میگرنی پی برد، بهتر است لیستی از غذاهای مصرفی روزانه را یادداشت کرد و توجه داشت که کدام موارد به تشدید میگرن منجر می‌شود.
2. وقتی دردهای میگرنی شروع می‌شود چه باید کرد؟
برای درمان میگرن اغلب وقتی دردها شروع می‌شوند، نیاز به راهکارهایی است که بتوان فورا از آنها خلاص شد. اقداماتی که لازم است در این رابطه انجام داد شامل موارد زیر می‌شود:
- سعی کنید در اتاقی ساکت و آرام باشید
- نور و صدا را به حداقل برسانید
- چشم‌هایتان را ببندید
- استراحت کنید و سعی کنید بخوابید
- حوله یا پارچه‌ای را دورِ یخِ داخلِ نایلون بپیچید و روی گردن و سر قرار دهید
- نفس‌های شکمی و عمیق بکشید تا به خوبی اکسیژن‌رسانی انجام شود
- مایعات و ترجیحا آب بنوشید تا بدن هیدراته شود
- سعی کنید عوامل محرک مانند بوها را دور نگه دارید
3. استفاده از روغن اسطوخودوس
استنشاق عطر و اسانس اسطوخودوس می‌تواند تسکین و درمان میگرن را به همراه داشته باشد. طبق تحقیقات انجام شده در سال 2012، افرادی که در معرض حملات میگرنی شدید قرار می‌گرفتند، با استنشاق عطر اسطوخودوس به مدت 15 دقیقه، دردهای میگرنی آنها حتی سریع‌تر از درمان دارویی بهبود یافته است.
4. کمک گرفتن از طب فشاری برای درمان میگرن
طب فشاری یکی از روش‌هایی است که با استفاده از انگشتان دست و اعمال فشار بر برخی از قسمت‌های خاص بدن، به منظور تسکین درد و عوارض مختلف به کار برده می‌شود.
طی بررسی‌های سیستماتیک در سال 2014، طب فشاری درمانی جایگزین برای سایر روش‌های درمان میگرن و سردردهای دیگر بوده است. حتی با استفاده از طب فشاری می‌توان حالت تهوع ناشی از میگرن را نیز بهبود داد.
- فشردن انگشت شست بین ابروها و حرکت دادن آرام آن به سمت بالای سر
- فشردن نقطه بین انگشت شست و اشاره دست راست تا یک دقیقه و بعد دست دیگر
- فشردن نرمی بین دو انگشت بزرگ پا به مدت یک دقیقه
5. درمان میگرن با استفاده از گیاه بابونه
بابونه گلی بسیار زیبا است که در طب سنتی برای کنترل و درمان میگرن به کار می‌رود. بهتر است برای این منظور دمنوش آنرا تهیه کرده و یک لیوان از رقیق شده آن با آب جوش را مصرف کرد.
6. انجام یوگا و مدیتیشن
بسیاری از مشکلات بدنی هستند که می‌توان آنها را با کمک یوگا و مدیتیشن کنترل کرد. یکی از آنها استرس و دیگری سردردهای میگرنی است. انجام تمرینات یوگا و مدیتیشن با استفاده از تنفس و مراقبه، سبب کاهش شدت سردردهای میگرنی، نوسانات و مدت زمان درگیری به آن شود.
باید در نظر داشته باشید که یوگا به تنهایی درمان میگرن را به همراه ندارد اما به بهترین شکل عوارض آنرا می‌کاهد.
7. استفاده از روش بیوفیدبک
biofeedback به عنوان روشی است که با استفاده از تکنیک‌های ذهنی و جسمی انجام می‌شود و توسط بازخوردهای عینی و بصری آن، می‌توان به کنترل عملکردهای بدن یافت. با این روش ضربان قلب، فشار خون، استرس و انواع سردردها را می‌توان بهبود بخشید.
بیوفیدبک روشی برای کنترل واکنش‌های خودمختار بدن مانند استرس است. این روش به شدت از واکنش‌های ناشی از استرس مانند سردرد میگرنی و کشش عضلانی جلوگیری می‌کند.
8. منیزیم بیشتری مصرف کنید
کمبود منیزیم به طور مستقیم با سردرد مرتبط است. طبق مطالعات انجام شده، اکسید منیزیم در بدن سبب جلوگیری از بروز عوارض میگرن می‌شود. حتی منیزیم از بروز میگرن ناشی از قرار گرفتن در دوران قاعدگی نیز جلوگیری خواهد کرد. منابع غذایی حاوی منیزیم شامل موارد زیر می‌شود:
- شیر
- تخم مرغ
- بادام
- کره بادام زمینی
- جو دوسر
- کنجد
- دانه آفتابگردان
9. داشتن تمرین ورزشی منظم
انجام منظم تمرینات و ورزش هوازی می‌تواند تنش‌های روزانه و در پی آن سردردهای میگرنی را کاهش دهد. با مشورت گرفتن از پزشک، بهتر است ورزش‌هایی مانند پیاده‌روی، دوچرخه سواری، شنا و دویدن آرام را شروع کرد.
البته باید این نکته را در نظر داشت که ورزش ناگهانی و سریع، خود می‌تواند عاملی برای بروز سردرد باشد. به آرامی گرم کنید و بدن خود را آماده ورزش کنید.
توجه داشته باشید که ورزش منظم می‌تواند به حفظ وزن در مقدار مناسب و کاهش وزن کمک کند. طبق گفته برخی از متخصصین، چاقی عاملی برای تشدید و بروز میگرن است.
10. تنظیم زمان خواب
یکی از مواردی که به شدت برای درمان میگرن لازم است تنظیم کرد، خواب است. خواب کافی شبانه نیازی واضح برای سلامت بدن است. برای اینکه به بهبود و کنترل میگرن بتوان دست یافت باید خواب کافی شبانه را داشت.
- این روزها بی‌خوابی یکی از مشکلات تقریبا همه گیر است که برای رفع آن بررسی علل ایجاد آن لازم است. بهتر است برای آشنایی با علل بی‌خوابی و راهکارهای رفع آن مقاله عوارض بی‌خوابی و 13 راهکار درمان برای آن، را مطالعه کنید.
11. نوشیدن مایعات
هیدراته نگه داشتن بدن، سبب پیشگیری و درمان انواع سردرد می‌شود. برای این امر بهترین نوشیدنی آب است که باید روزانه بین 8 الی 12 لیوان از آنرا نوشید. گردش خون بهتر، اکسیژن رسانی به کل بدن و مغز، پیشگیری از التهابات و تجمع سموم در بدن در گرو مصرف آب است. در صورت عدم دریافت آب کافی با بروز همه این موارد سردردهای میگرنی نیز بروز داده خواهد شد.
12. دریافت ماساژ
دریافت ماساژ به صورت هفتگی می‌تواند به شدت، نوسانات و دردهای ضربان‌دار میگرن را کنترل کند. ماساژ به رفع استرس و خستگی‌های روزمره کمک می‌کند که حتی سبب کاهش سطح کورتیزول، کاهش ضربان قلب و اضطراب نیز خواهد شد. از این رو به پیشگیری از بروز و درمان میگرن نیز می‌انجامد.
13. استفاده از زنجبیل برای درمان میگرن
زنجبیل یکی از شناخته‌شده‌ترین مواد خوراکی برای رفع حالت تهوع است. حتی این ماده خوراکی برای رفع حالت تهوع‌های ناشی از میگرن نیز بسیار مفید و موثر عمل می‌کند. برای رفع عوارض دیگر میگرن مانند مدت زمان درد، شدت درد و رفع سرگیجه ناشی از آن می‌تواند بهتر از داروها عمل کند. برای این منظور می‌توان دمنوش تازه آنرا تهیه کرد و یا پودر آنرا در آب جوش حل کرد و نوشید.
مطالب مرتبط با درمان میگرن
- درمان سردرد با ماساژ 3 قسمت
- آموزش 5 دمنوش برای درمان سردرد
- بررسی انواع سردردها با راهکار درمانی برای هر یک
جمع‌بندی
میگرن درمان قطعی و 100 درصدی ندارد اما با راهکارهای بسیار موثری می‌توان از بروز عوارض آن پیشگیری کرد تا جایی که درمان مخصوص به خود را پیدا کرد. اما توصیه می‌شود حتما انجام راهکارهای بیان شده یا هر راهکار دیگر را زیر نظارت پزشک پیش گرفته و انجام دهید. از این طریق از مشکلات احتمالی که با تشدید آن ایجاد خواهد شد نیز جلوگیری کرده‌اید.
