جوش چرکی معمولا حالتی ملتهب و قرمز دارد. ناراحتی این التهاب و قرمزی برای زمانی است که روی سطح پوست صورت ایجاد شوند. در این صورت اکثر افراد در صدد رفع آن خواهند بود.
البته قسمت‌های دیگری از بدن مانند کمر، ران، بازو و سینه نیز ممکن است به این جوش‌های چرکی دچار شود.
اما سوال اینجاست که علت بروز چنین جوش‌های بزرگ و ملتهبی چیست؟ چگونه باید آنها را درمان کرد که جای آنها باقی نماند؟
آیا از بروز آنها می‌توان پیشگیری کرد؟
با ادامه این مقاله همراه باشید تا به طور کامل در رابطه با این سوالات نکاتی را ارائه دهیم.
مطالب مرتبط با جوش چرکی
- آیا دوش آب سرد برای رفع جوش چرکی و انواع مشکلات پوستی موثر است؟
- 3 راهکار موثر برای از بین بردم چربی صورت را یاد بگیرید.
- جوش کمر را چگونه می‌توان از بین برد؟
علت بروز جوش چرکی چیست؟
جوش چرگی نوعی از جوش‌های دیگر است اما معمولا التهاب، قرمزی و حتی درد بیشتری را به همراه دارد.
درد یکی از ویژگی‌هایی است که جوش‌های چرکی را از سایر جوش‌ها متمایز می‌سازد. در واقع جوش‌های سطحی دردی در پی ندارند اما جوش چرکی اغلب درد در ناحیه اطراف ایجاد می‌کنند.
این جوش‌های چرکی زمانی ایجاد می‌شوند که باکتری یا حتی سلول‌های مرده پوست، به قسمت زیرین پوست در ناحیه منافذ پوست یا فولیکول مو نفوذ کرده باشند.
التهاب ایجاد شده، با ایجاد پارگی لایه‌های زیرین پوست، به سمت روی سطح پوست دیده می‌شود.
زمانی که این واکنش‌ها ادامه داشته باشند، تورم بیشتر می‌شود. در پی آن باکتری‌هایی که به تولید جوش چرکی منجر می‌شوند، رشد کرده و در قسمت زیرین پوست تکثیر می‌شوند.
نکته مهم اینجاست که پوست به طور طبیعی برای جلوگیری از انتشار التهاب، کیست در آن قسمت تشکیل می‌دهد.
عوامل متعدد دیگری نیز در بروز جوش‌های چرکی موثر هستند که از جمله مهمترین آنها می‌توان به مواردی که در ادامه بیان می‌کنیم اشاره کرد.
1. تغییرات هورمونی
یکی از عوامل مهم بروز جوش چرکی تغییرات هورمونی است.
1. پسران در دوران نوجوانی به دلیل ترشح هورمون آندروژن جوش چرکی را اغلب تجربه می‌کنند.
2. زنان از آنجایی که در طول عمر خود تغییرات هورمونی متعددی را شاهد هستند، جوش چرکی را تجربه خواهند کرد. به ویژه در دوران قاعدگی، بارداری و یائسگی جوش چرکی بیشتر دیده می‌شود.
2. عوامل وراثتی
معمولا ژنتیک و عوامل وراثتی یکی دیگر از دلایل بروز جوش چرکی است. برای کنترل این وضعیت نیز راهکارهایی که در ادامه مطرح می‌کنیم، موثر هستند.
3. تعریق
در بیشتر افراد فعالیت بدنی موجب تعریق می‌شود. در این حالت منافذ پوست باز هستند و زمینه برای ورود باکتری‌ها به لایه‌های زیرین پوست فراهم است.
از این رو می‌توان تعریق و رطوبت بالای بدن را علتی برای جوش چرکی دانست. برای پیشگیری از این موضوع بهتر است همواره پوست را تمیز نگه داشت.
4. ابتلا به برخی بیماری‌ها
در بسیاری از موارد، عوامل درونی سبب بروز بروز جوش‌های چرکی می‌شوند. بیماری‌هایی مانند سندرم تخمدان پلی کیستیک در افراد دارای رحم منتسب به زنان، ممکن است زمینه ساز بروز چنین جوش‌هایی شود.
5. عدم مراقبت صحیح از پوست
یکی از مهمترین راهکارهای دور ماندن از جوش‌های چرکی، مراقبت صحیح از پوست است. برای اینکه از بروز جوش چرکی دور شویم لازم است راهکارهای درست آن را آموزش ببینیم. یکی از مهمترین آنها پاکسازی پوست از آلودگی و آرایش روزانه است.
- برای اینکه با سایر روش‌های مراقبت از پوست آشنا شوید پیشنهاد می‌کنیم حتما مقاله 7 راهکار صحیح مراقبت از پوست صورت، بدن و دست‌ها را مطالعه کنید.
6. مصرف برخی از داروها
مصرف برخی از انواع داروها مانند لیتیوم، ایزونیازید، ترکیبات کورتیکو استروئیدی و فیتوئین، می‌تواند زمینه ساز بروز جوش چرکی شود.
7. رژیم غذایی
عامل دیگری که سبب بروز جوش چرکی می‌شود، رژیم غذایی غلط است. غذاهای فرآوری شده حاوی نگهدارنده، فست فود، کافئین زیاد، شکلات، لبنیات، شکر و مواد غذایی قندی مواردی هستند که زمینه بروز جوش چرکی را بیشتر فراهم می‌کنند.
جوش چرکی تا چه سنی بروز داده می‌شود؟
جوش‌های چرکی اغلب از سنین 8 سالگی ممکن است بروز داده شوند. اما در دوران بلوغ در پسرهای نوجوان بیشتر دیده می‌شود.
البته باید در نظر داشت که تغییرات هورمونی می‌تواند عاملی برای بروز جوش‌های چرکی در بزرگسالان شود. به ویژه خانم‌های جوان در دوران قاعدگی ممکن است بیشتر بروز جوش‌های چرکی را تجربه کنند.
جوش‌های چرکی اغلب در ناحیه چانه و همینطور فک بیشتر بروز داده می‌شوند. اغلب تا سنین 50 سالگی بروز جوش چرکی در افراد با جنسیت مختلف دیده می‌شود.
جوش چرکی چگونه درمان می‌شود؟
داروهای مختلفی برای درمان جوش چرکی وجود دارد که از جمله آنها می‌توان به راکوتان اشاره کرد. اما عوارضی که راکوتان به همراه دارد بیشتر به سمت به خطر انداختن سلامت کبد می‌رود.
به همین دلیل اکثر افراد ترجیح می‌دهند تا از راهکارهای طبیعی برای از بین بردن جوش چرکی بدون برجای ماندن فرورفتگی، استفاده کنند. در ادامه این راهکارهای طبیعی را برایتان بیان خواهیم کرد.
1. مراقبت از جوش چرکی
یکی از عادات ناپسند بسیاری از افراد، ترکاندن جوش چرکی است. این موضوع علاوه بر اینکه روند درمان را طولانی‌تر میکند، سبب ماندن جای جوش روی سطح پوست نیز خواهد شد.
علاوه بر این موضوع، ترکاندن جوش سبب می‌شود چرک در قسمت زیرین پوست پخش شود. این موضوع زمینه ساز بروز جوش‌های دیگر نیز خواهد شد.
2. بهداشت لوازم شخصی
از دیگر نکات مهم برای اینکه روند بهبود جوش چرکی سریع پیش رود، بهداشت رویه بالش و حوله است. از آنجایی که پوست با این موارد در تماس است باید آنها را همیشه تمیز نگه داشت. به ویژه زمانی که جوش چرکی ایجاد شده باشد.
3. استفاده از کمپرس سرد
از روش‌های موثری که می‌توان برای رفع درد جوش چرکی به کار برد، استفاده از کمپرس سرد است. این راهکار به کاهش قرمزی و التهاب جوش نیز کمک میکند.
برای این منظور باید یک یا دو قطعه یخ را درون نایلون گذاشته و بعد یک پارچه یا حوله کاملا تمیز را دور آن بپیچید. آنرا روی قسمتی که جوش چرکی ایجاد شده است قرار دهید.
4. استفاده موضعی از روغن‌های طبیعی
استفاده از برخی از انواع روغن‌های طبیعی به صورت موضعی می‌تواند راهکار خوبی برای رفع جوش چرکی باشد. برخی از بهترین آنها شامل موارد زیر می‌شوند اما در ادامه به نکات مهم در رابطه با مصرف آنها نیز توجه کنید:
1. روغن درخت چای با خاصیت ضد باکتریایی بالا تسریع در روند بهبود جوش را در پی دارد.
2. روغن اسطوخودوس برای کاهش التهاب و قرمزی کاملا موثر است.
نکته اول: این دو روغن تاثیر به سزایی در رفع جوش‌های چرکی دارند و برای استفاده از آنها تنها کافی است دو الی سه قطره از آنها را به پنبه آغشته کنید و روی جوش بمالید.
نکته دوم: اما باید در نظر داشته باشید این دو روغن کمی غلیظ هستند و ممکن است برای برخی از افراد علائم آلرژیکی را بروز دهند.
برای پیشگیری از این موضوع باید آنها را با نسبت مساوی با کمی روغن نارگیل یا روغن زیتون ترکیب کنید.
نکته سوم: استفاده از این روغن‌ها سبب حساس شدن پوست به تابش اشعه UV می‌شود. برای جلوگیری از بروز لک، باید از یک ضد آفتاب مناسب، ترجیحا بدون چربی و بدون رنگدانه استفاده کرد. (چربی و رنگدانه‌های کرم ممکن است خودشان زمینه‌ساز بروز جوش شوند)
5. مدیریت استرس
استرس به تنهایی نمی‌تواند عاملی برای بروز جوش باشد اما در کنار سایر عوامل به عنوان یک محرک عمل میکند.
از طرفی دیگر استرس سطح هورمون‌های بدن را تحت تاثیر قرار می‌دهد.
از این رو زمینه‌های مختلف برای بروز جوش چرکی را در پی دارد. بهتر از راهکارهایی را برای کاهش و مدیریت استرس آموزش دید.
6. خواب کافی
یکی از موثرترین راهکارهایی که به زیبایی پوست منجر می‌شود، خواب کافی شبانه است.
زیرا خواب شبانه به تنظیمات هورمونی بدن می‌انجامد که از بروز مشکلات پوستی مانند جوش چرکی، جلوگیری خواهد شد.
7. تغذیه مناسب برای رفع جوش چرکی
معمولا بیشتر افراد تغذیه را عامل مهمی برای بروز جوش چرکی در نظر می‌گیرند.
از این رو باید خوراکی‌ها و مواد غذایی مفید و مضر را بشناسیم تا به مصرف اصولی از بروز جوش چرکی جلوگیری کرده و بتوانیم آنرا درمان کنیم. در ادامه هر دو گروه را معرفی خواهیم کرد.
خوراکی‌هایی که سبب بروز جوش چرکی می‌شوند
عوامل مختلفی سبب بروز جوش می‌شوند که یکی از آنها تغذیه نامناسب با بعضی از مواد غذایی است. بهتر است با آنها آشنا شد و لیستی از آنها تهیه کرد تا در صورت مصرف و بروز جوش، برای موارد دیگر از مصرف آن پرهیز کرد.
لاکتولوز موجود در لبنیات
یکی از عوامل مهم بروز جوش چرکی، لاکتولوز است. زیرا در دستگاه گوارش به سختی هضم می‌شود. برای پی بردن به تاثیر لاکتولوز روی پوست بهتر است مدتی مصرف لبنیات را کاهش دهید و در صورت رفع جوش‌ها، از مصرف مجدد لبنیات پرهیز کنید.
فست فود و سرخ کردنی
انواع فست فود، حاوی انواع مواد شیمیایی هستند اما ارزش غذایی چندانی به همراه ندارند. حتی فاقد فیبر هستند. به ویژه اینکه با حرارت بالایی در روغن هیدروژنی و با نمک فراوان، سرخ می‌شوند بیشتر خواص ویتامینی خود را از دست می‌دهند.
مواد غذایی فرآوری شده
از جمله آنها می‌توان به سوسیس، کالباس و انواع گوشت و غلات فرآوری شده اشاره کرد. اکثر آنها با مواد شیمیایی متعدد و نگهدارنده‌ها تهیه می‌شوند.
اغلب سطح باکتری‌های دستگاه گوارش را با اختلال مواجه می‌کنند و حتی التهاب را نیز در پی دارند.
از این رو به عنوان محرکانی برای بروز جوش چرکی محسوب می‌شوند و باید تا جای ممکن از مصرف آنها اجتناب کرد.
قند و شکر
مصرف نامتعادل قند و شکر علاوه بر اینکه احتمال ابتلا به دیابت را در پی دارد، مخمر و باکتری‌های بدنی را افزایش می‌دهد. بهتر است جایگزین آنها مقادیر متعادلی از قند طبیعی را استفاده کرد.
کافئین بیش از حد
کافئین به طور مستقیم سبب بروز جوش چرکی نمی‌شود. اما با تداخلی که در ترشح هورمون‌های بدن (مانند هورمون کورتیزول ناشی از استرس) ایجاد میکند، زمینه بروز جوش چرکی فراهم خواهد شد.
برای کنترل این موضوع باید مصرف چای، قهوه و شکلات را به حداقل رساند.
خوراکی‌های مفید برای درمان جوش چرکی
در مقابل خوراکی‌هایی که سبب تشدید جوش چرکی می‌شوند، برخی دیگر از مواد غذایی و خوراکی‌ها وجود دارند که به رفع و جلوگیری از بروز آنها کمک می‌کنند. در ادامه آنها را معرفی خواهیم کرد.
مواد غذایی سرشار از زینک
یکی از بهترین مواد معدنی برای سلامت پوست و مو زینک یا روی است. کمبود زینک می‌تواند زمینه ساز بروز جوش شود. مواد غذایی همچون گوشت تازه گوساله، بادام هندی، عدس، نخود و تخم کدو حاوی زینک هستند.
- کمبود زینک در بدن علاوه بر اینکه سبب بروز جوش می‌شود، مشکلات دیگری را نیز در پی دارد. برای آشنایی با مشکلات کمبود روی و راهکارهایی برای رفع آن پیشنهاد می‌کنیم مقاله عوارض کمبود روی در بدن را مطالعه کنید.
دریافت پروبیوتیک
مصرف مواد غذایی مانند کفیر و انواع سبزیجات که حاوی پروبیوتیک هستند، سبب متعادل شدن باکتری‌های مفید و مضر دستگاه گوارشی می‌شود. از این رو برای کنترل جوش‌های چرکی نیز کاملا موثر است.
مواد غذایی حاوی فیبر
فیبر یکی از مواد معدنی مفید برای دستگاه گوارش است. به رشد باکتری‌های مفید و پاکسازی دستگاه گوارش می‌انجامد. مواد غذایی از جمله انواع میوه و سبزیجات، جو، دانه‌ها و مغزها سرشار از فیبر هستند.
ویتامین C
ویتامین C یکی از گزینه‌های عالی برای سلامت پروتئین‌های پوست است. منابع غذایی طبیعی و حتی مکمل‌های ویتامین C برای پیشگیری از بروز جوش چرکی و تسریع در درمان آن موثر هستند.
ویتامین A
مواد غذایی حاوی بتاکاروتن (پیشساز ویتامین A) مانند هویج و کدو حلوایی یا مواد غذایی حاوی ویتامین A مانند کلم بروکلی، اسفناج و سیب زمینی شیرین، روند رفع جوش‌های چرکی را سرعت می‌بخشند.
دریافت پروتئین
پروتئین کافی به تنظیم فعل و انفعالات بدن می‌انجامد. از این رو برای پیشگیری و درمان جوش نیز باید به بدن پروتئین کافی رساند. مواردی همچون گوشت قرمز، مرغ، ماهی و تخم مرغ سرشار از پروتئین هستند.
مواد غذایی مفید برای کبد
تنظیمات هورمونی بدن در گرو سلامت کبد است. در پی تداخل در تنظیمات هورمونی، جوش به عنوان یکی از عوارض ممکن است بروز داده شود.
گزینه‌هایی مانند سیب، گلابی، انواع کلم و در واقع میوه و سبزیجات برای کبد مفید هستند.
مطالب مرتبط با جوش چرکی
- آیا دوش آب سرد برای رفع جوش چرکی و انواع مشکلات پوستی موثر است؟
- 3 راهکار موثر برای از بین بردم چربی صورت را یاد بگیرید.
- جوش کمر را چگونه می‌توان از بین برد؟
جمع‌بندی
جوش چرکی ظاهری ملتهب و قرمز را به همراه دارد. مواقعی که روی صورت ایجاد شود، افراد دوست دارند سریعتر آن را از بین ببرند.
راهکارهای تغذیه‌ای و موضعی متعددی برای این منظور وجود دارد که می‌توان به کمک آنها سریعتر جوش چرکی را درمان کرد و حتی از بروز آن پیشگیری کرد. مهمترین و موثرترین آنها را در این متن بیان کردیم.
