خواص سیاه دانه در 11 مورد بسیار موثر + عوارض آن

برخی از مواد خوراکی از گذشته تا به امروز بسیار مورد استفاده انسان ها قرار گرفته است. خواص سیاه دانه و دیگر مواد خوراکی از دیرباز بیشتر به دید درمانی بوده است.
در این مقاله به طور تکمیلی و جامع فواید بسیار مهم سیاه دانه بیان خواهیم کرد. چرا که با دانستن آن بهتر برای بهبود و پیشگیری بیماری‌ها می توان بهره برد.

شناختی بر خواص سیاه دانه

اگر جزء آن دسته از افرادی هستید که برای درمان بسیاری از بیماری ها و مشکلات خود به سراغ درمان های سنتی می روید، مطمئنا در رابطه با سیاه دانه نکات بسیار زیادی را شنیده اید.

در واقع سیاه دانه در بدن خاصیت آنتی اکسیدانی از خود نشان می دهند و به دلیل خواص بسیار خاصی که از خود به جای گذاشته همواره به عنوان یکی از بهترین روش های درمانی گیاهی و حتی جایگزینی مناسب برای درمان های دارویی شناخته شده است.

اما نکته اینجاست که برای استفاده مداوم از این گیاه حتما باید با پزشک مورد نظر خود مشورت کنید. با توجه به توضیحاتی که در رابطه با سیاه دانه ارائه شد، مطمئنا بسیاری از افراد علاقمندند نسبت به خواص سیاه دانه اطلاعات بیشتری بدست آورند. از همین رو در این مقاله به بررسی این مسئله می پردازیم.

ارزش غذایی سیاه دانه

قبل از اینکه در رابطه با خواص سیاه دانه، توضیحاتی خدمت شما ارائه دهیم، باید بدانید که این گیاه سرشار از اسیدهای آمینه، پروتئین‌ها، کربوهیدرات‌ها، روغن‌های فرار و غیرفرار، آکالوئیدها، ساپونین و فیبر است.

کربوهیدرارت موجود در سیاه دانه عبارتند از مونوساکارید آرابینوز، گلوکز، رامنوز و زایلوز است. با توجه به اینکه بسیاری از افراد از روغن سیاه دانه و یا مکمل های حاوی این روغن استفاده می کنند به طور اندک میتوانند مواد مغذی مورد نیاز خود را دریافت نمایند.

خواص سیاه دانه برای همه افراد

1. آنتی اکسیدان ها

همانطور که میدانید آنتی اکسیدان ها این توانایی را دارند که رادیکال های آزاد و مضر موجود در بدن را خنثی کرده و از بروز آسیب های اکسیداتیو بر روی سلول ها جلوگیری نماید.

با توجه به مطالعاتی که در این زمینه صورت گرفته، آنتی اکسیدان ها بر روی سلامتی افراد و حتی جلوگیری از بروز بسیاری از بیماری ها جلوگیری می کنند.

2. کاهش کلسترول با خواص سیاه دانه

هر چند چربی برای بدن مضر است اما همه میدانیم که بدن برای انجام برخی از فعالیت های حیاتی خود به چربی ها نیاز دارد و از آنجایی کلسترول خون در این دسته قرار میگیرد باید بسیار با احتیاط در این راستا عمل کنید.

در واقع هر چقدر کلسترول موجود در خون بالا برود، به همان نسبت احتمال ابتلا به بیماری های قلبی در افراد افزایش پیدا می‌کند.

حال جالب است که بدانید در طب سنتی، بسیاری از درمانگران از خواص سیاه دانه برای کنترل کلسترول کل، کلسترول بد و حتی تری گلریسید استفاده می کنند و بر این عقیده اند که این گیاه میتواند به طور قابل چشمگیری آنها را کاهش دهد.

به عقیده آنها، اگر شما بتوانید در رژیم غذایی روزانه خود، 2 گرم سیاه دانه قرار دهید و این رویه را به مدت 12 هفته تکرار کنید، از کلسترول شما به هیچ وجه افزایش پیدا نخواهد کرد.

3. پیشگیری از سرطان با خواص سیاه دانه

همانطور که گفته شد، سیاه دانه یک منبع غنی از آنتی اکسیدان است که میتواند تاثیرات منفی که از رادیکال های آزاد بر روی بدن می گذارند جلوگیری کند و حتی افراد را از ابتلا به بسیاری از بیماری ها از جمله سرطان در امان بدارد.

تحقیقاتی که در این زمینه انجام شده این گفته را تائید می کند و عامل این اتفاق را جزء فعال آن به نام تیموکینون می‌دانند.

از جمله سرطان هایی که سیاه دانه مانع بروز آنها می‌شوند شامل مواردی از جمله سرطان ریه، سرطان دهانه رحم، سرطان پروستات، سرطان پانکراس، سرطان پوست و سرطان روده بزرگ است. هر چند این موارد به طور قطعی و در تمامی افراد صادق نیست اما بر روی بسیاری از افراد نتایج خوبی داشته است.

4. کاهش دهنده التهابات بدن

در رابطه با خاصیت کاهش التهاب گیاه سیانه دانه، تحقیقات گسترده ای صورت گرفته، و محققان به این نتیجه رسیده اند که این گیاه در کاهش التهابات سلول های آلوده به سرطان پانکراس نقش بسیار موثری ایفا کرده اند.

هر چند همواره مطالعات مختلفی بر روی افرادی با بیماری های خاص صورت میگیرد اما متاسفانه علم به اون درجه نرسیده تا خواص سیاه دانه را برای کاهش التهابات در افراد سالم مورد بررسی و تحقیق قرار دهد.

5. نابودی باکتری های مضر

از جمله مهمترین دلیلی که میتواند منجر به بروز عفونت های خطرناکی همچون عفونت گوش و حتی سینه پهلو شود، وجود انواع مختلفی از باکتری هاست.

در واقع ما با فهرست بلند بالایی از باکتری های مضر روبرو هستیم که میتوانند سلامتی بدن را به خطر بیاندازند. اما شاید برایتان جالب باشد که بدانید یکی از مهمترین خواص سیاه دانه، مبارزه با باکتری های مضر است.

طی تحقیقاتی که بر روی این گیاه صورت گرفته، محققان به این نتیجه رسیده اند که مصرف سیاه دانه ها همانند مصرف آنتی بیوتیک در درمان عفونت ها موثر است. هر چند این مسئله بر روی تمامی باکتری ها صدق نمی کند اما میتوان اطمینان داد که تعداد قابل توجهی از آن قابل درمان است.

6. بهبود عملکرد کبد

همه ما به این مسئله واقف هستیم که کبد یک عضو بسیار مهم بدن به شمار می آید که وظیفه دفع سموم بدن، پردازش داروها، پردازش مواد مغذی و تولید پروتئین ها و مواد شیمیایی و حیاتی بدن را بر عهده دارد.

با توجه به مطالعاتی که بر روی سیاه دانه انجام شده، محققان بر این عقیده اند که از جمله مهمترین خواص سیاه دانه، محافظت کبد در برابر انواع آسیب هاست.

هنگامی که شما سیاه دانه را در رژیم غذایی روزانه خود جای می دهید به طور قابل توجهی التهابات و استرس اکسیداتیو را از خود دور می کنید.

7. تنظیم قند خون با خواص سیاه دانه

یکی از شایع ترین و خطرناک ترین بیماری هایی که از کودک تا پیری گریبانگیر افراد می شود، قند خون بالاست. که از جمله علائم آن میتوان به افزایش تشنگی، کاهش وزن بدون کنترل، خستگی و اختلال تمرکز اشاره کرد.

اگر نتوانید قند خون بدنتان را کنترل کنید، مطمئنا در دراز مدت با عواقب بسیار دردناک و جبران ناپذیری همانند آسیب های عصبی و اختلال در بینایی و تاخیر در بهبود زخم ها مواجهه خواهید شد.

اما خوشبختانه آن دسته از افرادی که از سیاه دانه استفاده کرده اند، همواره بیان می کنند که این گیاه تا حدود زیادی قند خون آنها را به ثبات رسانده و از آنها در برابر بروز عوارض جانبی قند خون محافظت کرده است.

8. جلوگیری از بروز زخم معده

مطمئنا ابتلا به زخم معده، یکی از دردناکترین ناراحتی هایی است که میتواند به سراغ شما می آید. این بیماری اغلب به واسطه آسیب هایی که اسید معده به پوشش مخاطی معده وارد می کند به وجود می آید.

طی تحقیقاتی که در این زمینه انجام شده، محققان به این نتیجه رسیده‌اند که یکی از خواص سیاه دانه، حفظ پوشش معده و جلوگیری از ابتلا به زخم معده می باشد.

9. درمان فشار خون بالا

امروزه یکی از شایع ترین دلایلی که منجر به مرگ افراد می شود، فشار خون بالاست. زیرا به راحتی قلب را تحت تاثیر خود قرار می دهد و در کسری از ثانیه رگ های منتهی به قلب را از کار می اندازد و منجر به مرگ فرد می شود.

اما شاید برایتان جالب باشد که بدانید اگر بتوانید، مصرف 200 گرم سیاه دانه را در رژیم غذایی روزانه خود قرار دهید و این عادت را به مدت 8 هفته تکرار کنید، فشار خون خود را تا حدود زیادی کاهش داده و خطر مرگ را از خود دور کرده اید.

10. درمان سرطان پانکراس

همانطور که گفته شد گیاه سیاه دانه تا حدود زیادی می تواند در درمان سرطان پانکراس نقش بسیار مفید و موثری ایفا کند. پزشکان همواره به این مسئله اذعان دارند که سرطان پانکراس از جمله کشنده ترین نوع سرطان است که افراد به آن مبتلا می شوند.

اما خوشبختانه طی تحقیقات به عمل آمده، این مسئله به اثبات رسیده که تیموکینون موجود در سیاه دانه که وظیفه خواص آنتی اکسیدانی را بر عهده دارد می تواند در پیشگیری از بروز به این بیماری و همچنین در درمان آن نقش ویژه ای ایفا کند.

11. درمان سردرد و میگرن

یکی دیگر از خواص سیاه دانه، که میتواند تاثیر بسیار زیادی در حفظ آرامش و سلامت افراد داشته باشد، درمان سردرد و میگرن است. اگر این مسئله به یک مشکل همیشگی برای شما تبدیل شده است میتوانید مقداری از سیاه دانه را آسیاب کرده و آن را با رازیانه، میخک و یک لیوان شیر مخلوط کرده و سپس بجوشانید.

مطمئن باشید که این معجون عملکرد بسیار خوبی از خود نشان می دهد. اگر روغن سیاه دانه را در اختیار دارید، باید بدانید که مالیدن آن به ناحیه گیجگاه و شقیقه میتواند شما را از شر سردرد خلاص کند.

عوارض جانبی سیاه دانه

پس از تمام مواردی که در رابطه با خواص سیاه دانه خدمت شما ارائه دادیم، آیا این فکر به ذهنتان خطور کرده که این گیاه میتواند عوارضی را با خود به همراه داشته باشد؟ در واقع با وجود تمام خواصی که این گیاه دارد، اما باز هم این امکان وجود دارد که برخی افراد با عوارض آن روبرو شوند.

از همین رو توصیه می شود که قبل از استفاده از این گیاه حتما با پزشک مورد نظر خود مشورت کنید. اما آگاهی از عوارض جانبی سیاه دانه خالی از لطف نیست و میتواند سطح اطلاعات شما را افزایش دهد.

1. درماتیت تماسی

یکی از شایع ترین عوارضی که سیاه دانه میتواند برای افراد به همراه داشته باشد، درماتیت تماسی است. در واقع این بیماری نوعی واکنش در برابر آلرژن ها یا مواد تحریک کننده است.

اگر شما به این گیاه حساسیت داشته باشید در صورتی که آن را لمس کنید جوش های قرمز و ریزی بر روی پوست شما ظاهر می شود که خارش بسیار شدیدی را با خود به همراه دارد.

البته برخی از اول با تاول، درد و حساسیت پوستی نیز روبرو خواهند شد. که برای درمان حتما باید از کرم های مخصوص استفاده کرده و یا به پزشک مراجعه کنند.

2. فشار خون پایین

همانطور که گفته شد یکی از خواص سیاه دانه، درمان پرفشاری خون است. اما نکته اینجاست که این مسئله میتواند مشکل ساز شود و افت فشار شدید را برای افراد به همراه داشته باشد.

خصوصا اگر در کنار مصرف این گیاه از داروهای کاهنده فشار خون نیز استفاده کرده باشید. باید به این مسئله دقت کنید که فشار خون پایین به واسطه کاهش انتقال اکسیژن به مغز، سلامتی را به خطر می اندازد و علائمی همچون خستگی، حالت تهوع، تاری دید، سرگیجه و… را به همراه دارد.

3. تداخلات دارویی

اگر جزء آن دسته از افرادی هستید که از بیماری های خاص رنج می برید و برای درمان از شیمی درمانی و پرتودرمانی استفاده می کنید.

باید در جریان باشید که مصرف سیاه دانه میتواند اختلالاتی را به وجود آورد. زیرا سیاه دانه در داخل بدن همانند آنتی اکسیدان عمل می کند که این امر منجر به کاهش روند درمانی سرطان خواهد شد.

4. سایر واکنش های آلرژیک

مسلما افراد زیادی را در اطراف خود دیده اید که به هر گیاهی که تصورش را می کنید حساسیت آلرژیک نشان میدهند. هر چند خواص سیاه دانه بسیار زیاد است اما برخلاف تصور شما عوارض جانبی و آلرژیک این گیاه تنها مختص پوست نبوده و میتواند با ورم لب، گلو و حتی صورت نیز همراه باشد.

همچنین این امکان وجود دارد که کهیر، سرگیجه، حالت تهوع، استفراغ و اسهال نیز به سراغ افراد بیاید. از همین رو در مصرف آن نهایت دقت را به کار گیرید.

آیا در بارداری می توان سیاه دانه مصرف کرد؟

طی تحقیقاتی که در این زمینه انجام شده، محققان به این نتیجه رسیده اند که زنان باردار به هیچ وجه برای بهره مند شدن از خواص سیاه دانه به سراغ مصرف آن بروند.

زیرا سیاه دانه، ماهیچه های صاف رحمی را تحت تاثیر خود قرار می دهد که این امر میتواند سلامت جنین را به خطر بیاندازد. از همین رو پزشکان مصرف آن را برای زنان باردار ممنوع کرده اند.

نکات پایانی

این ماده پر خاصیت می‌تواند در مواد غذایی مصرفی در طول روز جای داده شود. اما بهتر است مقدار مناسبی از آن مصرف شود تا آسیبی برای بن به همراه نداشته باشد. در این متن علاوه بر اینکه فواید سیاه دانه ارائه شد، به مضرات آن نیز اشاره شد تا بتوان حد اعتدال در مصرف آنرا نگه داشت.