روماتیسم مفصلی و درمان آن با روشهای تایید شده + علائم
روماتیسم مفصلی یا آرتریت روماتوئید چیست؟
این بیماری نوعی بیماری خود ایمنی است که اغلب درد مفاصل را به همراه دارد. این موضوع میتواند آسیب و درد برای کل بدن را به همراه داشته باشد.
در صورتی که مفصلی در یکی از بازوها یا پاها آسیب ببیند، اغلب به بازو یا پای دیگر نیز منتقل میشود. به همین دلیل است که میگویند، این آسیب مفصلی در دو طرف بدن اتفاق میافتد.
اغلب راه درمان روماتیسم مفصلی با انواع آرتریت مانند آرتروز متفاوت است.
وقتی روماتیسم مفصلی به موقع تشخیص داده شود، راهکارهای درمانی سریعتر نتیجه خواهند داد. در نتیجه شناخت علائم این بیماری مفصلی، نکته بسیار حائز اهمیتی است.
در این مقاله در ابتدا بررسی میکنیم که دقیقا این بیماری چیست و سپس به مطرح کردن شایعترین علائم آن خواهیم پرداخت. با ما همراه باشید.
مطالب پیشنهادی مرتبط با روماتیسم مفصلی
- درد مفاصل چه دلایلی میتواند داشته باشد؟
- خار پاشنه را با روغن و ورزشهای خانگی درمان کنید.
- 11 علت زانو درد و 11 راه درمان
روماتیسم مفصلی چیست؟
آرتریت روماتوئید نام پزشکی روماتیسم مفصلی است. نوعی اختلال التهابی مزمن است که مفاصل را درگیر میکند. این بیماری اختلالی در سیستم ایمنی بدن رخ میدهد.
ممکن است تا جایی پیشرفت کند که قسمتهایی بیش از مفاصل را به خود درگیر کند. برای بعضی از افراد، روماتیسم مفصلی میتواند به طیف گستردهای از سیستمهای بدن مانند موارد زیر را با آسیب مواجه کند:
پوست
چشم
غدد بزاقی
ریه
قلب
بافت عصبی
مغز استخوان
عروق خونی
روماتیسم مفصلی وقتی ایجاد میشود که سیستم ایمنی بدن به اشتباه، به بافتهای بدن حمله کند.
جالب است بدانید، این مشکل بدنی، برخلاف آسیب ناشی از سایش و آرتروز، روی پوشش مفاصل تاثیر میگذارد که در پی آن التهاب رخ میدهد. در نهایت میتواند تا جایی پیش رود که فرسایش استخوان و همینطور تغییر شکل مفصل را به همراه داشته باشد.
التهابی که در پی آرتریت روماتوئید ایجاد میشود، همان چیزی است که میتواند به خیلی از قسمتهای بدن آسیب وارد کند.
در حالیکه داروهای درمانی به طور چشمگیری میتوانند این بیماری را بهبود بخشند اما در مواردی که روماتیسم مفصلی شدید باشد، میتواند ناتوانی جسمانی را به همراه داشته باشد. اما شامل علائم دیگری میشود که بهتر است آنها را بشناسیم. در ادامه آنها را خواهیم گفت.
علائم روماتیسم مفصلی چیست؟
زمانی که روماتیسم مفصلی به موقع تشخیص داده شود، راهکارهای درمانی بهتر نتیجه میدهند. در نتیجه، یادگیری و آشنایی با علائم نکته بسیار مهمی است.
روماتیسم مفصلی بیماری مزمنی است که علائم التهابی و درد در مفاصل از علائم اولیه آن هستند.
ممکن است این علائم و نشانهها در دورهای شعلهور و تشدید شوند. در پی آن هم ممکن است دورههایی بهبود وضعیت را فرد تجربه کند. در این دوران علائم به طور کامل از بین میروند.
علائم روماتیسم مفصلی ممکن است روی اندامهای مختلف تاثیر داشته باشد. اما علائم مشترک آن شامل موارد زیر میشود:
- درد مفصل
- التهاب و تورم مفصل
- سفتی و خشکی مفصل به ویژه در زمان صبح یا بعد از مدتی بی فعالیت بودن
- تغییر شکل مفصل
- از دست دادن عملکرد عادی مفصل
- حساس شدن مفصل
- دمای گرم برای مفصل
این علائم میتوانند از خفیف تا شدید، برای فرد بروز داده شوند. نباید هیچ کدام از این علائم را نادیده گرفت. حتی اگر این علائم رفت و برگشتی باشند، باید آنها را جدی گرفت.
شناخت و توجه به علائم روماتیسم مفصلی ممکن است از خفیف تا شدید باشد. راهکارهای مراقبتی و درمانی میتواند به مدیریت این بیماری کمک شایانی برساند.
پیشرفت روماتیسم مفصلی
آرتریت روماتوئید در مراحل اولیه مفاصل کوچک را تحت تاثیر قرار میدهد. به ویژه مفاصلی مانند انگشتان دست و انگشتان پا را به خود درگیر میکند.
معمولا با پیشرفت بیماری، علائم به قسمتهایی از جمله آرنج، مچ پا، باسن و شانهها گسترش مییابد. در اکثر موارد علائم این بیماری در دو طرف بدن به طور مساوی بروز داده میشود.
در صورتی که هرگونه ناراحتی در ناحیه مفاصل و التهابی دیده شود، باید به پزشک مراجعه کرد.
علت روماتیسم مفصلی چیست؟
روماتیسم مفصلی یک بیماری خود ایمنی بدن است.
به طور معمول سیستم ایمنی بدن در مقابل عفونت و بیماریها از بدن مراقبت میکند.
در آرتریت روماتوئید سیستم ایمنی بدن به بافت سالم مفاصل حمله میکند. در پی آن ممکن است به مشکلات پزشکی مانند مشکلات قلبی، آسیب به عصب، چشم و حتی ریه و پوست را در پی داشته باشد.
علت دقیق بروز این بیماری هنوز به طور کامل مشخص نیست. البته ممکن است ژنتیک تا حدودی بر این موضوع موثر باشد. اما ژنها به طور مستقیم سبب آرتریت روماتوئید نمیشوند.
از جمله عواملی که میتوانند روی ابتلا به روماتیسم مفصلی موثر باشند، میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- جنسیت (زنان بیشتر از مردان به آرتریت روماتوئید مبتلا میشوند)
- سن (در هر سنی بروز داده میشود اما معمولا از میانسالی آغاز میشود)
- سابقه خانوادگی (در صورتی که یکی از اعضا خانواده به این بیماری مبتلا باشد، ممکن است برای سایر افراد خطر ابتلا به آن افزایش یابد)
- سیگار کشیدن (حتی سیگار شدت بیماری را تشدید میکند)
- اضافه وزن و چاقی (افرادی که اضافه وزن دارند بیشتر در معرض ابتلا به این بیماری هستند)
روماتیسم مفصلی چه عوارضی میتواند داشته باشد؟
ابتلا به این بیماری میتواند زمینه سازی ابتلا به برخی از مشکلات را فراهم کند. از جمله آنها میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- پوکی استخوان که وضعیت استخوانها را ضعیف میکند
- ندولها یا گرههای روماتوئید (برجستگیهای سفت در هر نقطه از بدن)
- خشکی چشم و دهان و در پی آن افزایش احتمال بروز سندروم شوگرن
- بروز عفونتهای مختلف (به دلیل مصرف داروهایی که روی سیستم ایمنی بدن اختلال ایجاد میکنند ممکن است عفونتها ایجاد شوند. در این صورت باید برای پیشگیری از بیماریهایی مانند آنفولانزا، زونا و COVID-19 حتما واکسینه شد)
- ایجاد ترکیب غیرطبیعی چربی بدن به ویژه برای افرادی که شاخص توده بدنی بالایی دارند
- سندروم تونل کارپ
- مشکلات قلبی و مسدود شدن شریانها، التهاب کیسهای
- بیماریهای ریوی
- لنفوم
روماتیسم مفصلی چگونه تشخیص داده میشود؟
در مراحل ابتدایی این بیماری، علائمی که برای فرد بروز داده شده است، توسط پزشک بررسی میشود. اغلب با مراجعه به پزشک، معاینه فیزیکی از فرد انجام میشود.
همچنین قدرت عضلانی فرد نیز بررسی خواهد شد. در پی آن ممکن است برای بررسی دقیقتر این مشکل، موارد دیگری همچون گزینههای زیر بررسی شوند:
- آزمایش خون برای بررسی رسوب گلبولهای قرمز
- انجام MRI و سونوگرافی
درمان روماتیسم مفصلی
باید در نظر داشته باشید که درمانی مخصوص آرتریت روماتوئید وجود ندارد. اما طبق تحقیقات انجام شده، مصرف برخی از داروها، به کاهش علائم کمک میکند. این داروها اغلب داروهای ضد روماتیسمی شناخته میشوند.
داروی روماتیسم مفصلی
داروهایی که برای درمان روماتیسم مفصلی تجویز میشوند، بسته به شدت بیماری ممکن است متفاوت باشند.
- داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی که درد و التهاب را کاهش میدهند
- داروهای کاهنده درد مانند ایبوپروفن و ناپروکسن سدیم که اغلب بدون نسخه در دسترس هستند
- استروئیدها و داروهای کورتیکواستروئیدی مانند پردنیزون که التهاب و درد را کاهش میدهد و روند آسیب را کند میکنند
- DMARD های بیولوژیکی همچون متوترکسات
- DMARD های مصنوعی هدفمند
- DMARD های معمولی مانند متوترکسات و لفلونومید
درمان آرتروز مفصلی با مراجعه به تراپیست
در برخی از موارد ممکن است پزشک فرد را به یک تراپیست ارجاع دهد.
در این جلسات، تراپیست تمریناتی را آموزش میدهد که انعطاف پذیری مفاصل را بالا ببرد. همچنین روشهای جدید و مناسبی را برای انجام کارهای روزانه آموزش خواهد داد که انجام آنها برای مفاصل آسانتر باشند.
مواردی مانند وسایل کمکی نیز تجویز خواهند شد تا کارها راحتتر انجام شوند. مثلا:
استفاده از محافظ انگشت در هنگام استفاده از چاقو
قلاب دکمه برای بستن دکمهها و راحتتر لباس پوشیدن
جراحی برای درمان روماتیسم مفصلی
در برخی از موارد اگر داروها به پیشگیری از آسیبهای مفصلی کمک نکنند، ممکن است پزشک جراحی را تجویز کند. جراحی میتواند به ترمیم مفاصل و بازگردانی توانایی برای استفاده از مفصل کمک کند. حتی به مرور درد را کاهش میدهد و عملکرد فرد را بهبود میبخشد.
این جراحی ممکن است یکی از موارد زیر را شامل شود:
- ترمیم تاندون که ممکن است در پی پارگی یا شلی تاندون ایجاد شده باشد و جراح ممکن است بتواند تاندونهای فرد را ترمیم کند.
- سینووکتومی برای برداشت دیواره ملتهب مفصل انجام میشود که کاهش درد و بهبود انعطاف پذیر مفصل را به همراه دارد.
- جوش دادن مفاصل برای تثبیت یا تنظیم مفصل به منظور تسکین درد انجام میشود. در برخی از موارد ممکن است نیازی به جایگزین مفصل نباشد و فقط جوش دادن مفصل کافی باشد.
- تعویض کامل مفصل که جراح قسمتهای آسیب دیده را برمیدارد و پروتز ساخته شده از فلز و پلاستیک را قرار میدهد.
باید در نظر داشته باشید که جراحی ممکن است خطر خونریزی، عفونت و درد را در پی داشته باشد. به همین دلیل باید در مورد عوارض و مزیتهای این روش از پزشک خود مشورت دریافت کنید.
درمان خانگی روماتیسم مفصلی
برخی از اقدامات خانگی و راهکارهای مراقبتی هستند که میتوانند به کاهش علائم و عوارض روماتیسم مفصلی کمک کنند. از جمله آنها میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- تمرینات ورزشی منظم و مناسب برای شرایط بدنی
- استفاده از کمپرس سرد و گرم
- راهکارهایی برای کسب آرامش
- تنفس عمیق
- استفاده از روغن ماهی
- مصرف روغنهای گیاهی مانند روغن هسته انگور
- انجام تمرینات تای چی
- استراحت در زمانهای خستگی
مطالب پیشنهادی مرتبط با روماتیسم مفصلی
- درد مفاصل چه دلایلی میتواند داشته باشد؟
- خار پاشنه را با روغن و ورزشهای خانگی درمان کنید.
- 11 علت زانو درد و 11 راه درمان
جمعبندی
در این مقاله به بررسی شایعترین علائم روماتیسم مفصلی پرداختیم.
باید در نظر داشته باشید که با بروز هر کدام از علائم این بیماری، بهتر است فورا از متخصصین و پزشکان در این زمینه مشورت دریافت کرد تا راهکارهای کنترلی و درمانی را فورا پیش گرفت.
منابع:
mayoclinic
healthline