کیست تخمدان چیست؟ علائم و انواع آن + 5 راه درمان

کیست تخمدان از ناراحتی‌های زنانه بسیار اذیت کننده به شمار می‌رود که گاهی با درد شدید ظاهر می‌شود و گاهی نیز درد خاصی را بروز نمی‌دهد. در این مطلب موارد بسیار مهمی در رابطه با این موضوع بیان خواهیم کرد که شامل موارد زیر می‌شود.

• تعریف کلی از کیست تخمدان
• علائم بروز این عارضه زنانه
• عامل ایجاد آن
• علائم بروز دهنده
• روش‌های درمان آن

کیست تخمدان چیست؟

تاکنون با احساس دردی شبیه به نیشگون در رحم و تخمدان خود روبرو شده اید؟ باید به این مسئله آگاه باشید که این قبیل دردها یکی از مهمترین و اصلی ترین نشانه های وجود کیست تخمدان به حساب می آیند.

در واقع کیست تخمدان از جمله رایج ترین تومور در زنان می باشد که از کیسه هایی با مواد مایع، جامد و یا نیمه جامد پر شده است. این کیست ها که اغلب در هنگام تخمک گذاری تولید می شوند در یک الی دو تخمدان زن به وجود می آید.

هر چند که این کیست ها هیچگونه آسیبی را با خود به دنبال ندارند اما در صورتی که درمان نشوند و در صورت بزرگ شدن میتوانند بر روی تخمدان‌ها اثر گذاشته و کارکرد آنها را دچار اختلال نماید. مطمئنا آگاهی از علائم و روش های درمانی این بیماری کمک بسیار زیادی به افراد خواهد کرد. با ما همراه باشید.

علائم کیست تخمدان چیست؟

مهم ترین مسئله ای که در رابطه با این عارضه وجود دارد این است که چگونه این بیماری را تشخیص دهیم. کیست تخمدان نیز همانند سایر مشکلات در ابتدا نشانه‌هایی را در بدن از خود بروز می دهند.

هر چند که در ابتدا هیچ علائم و نشانه‌های بیرونی ندارند، اما زمانی که این کیست‌ها بزرگتر و حجیم تر می شوند دردهای کوچکی در نواحی شکم و یا لگن آغاز می شود که در برخی موارد تحمل آنها بسیار سخت است.

در برخی از علائم نشانه های این بیماری همانند بزرگ شدن شکم، احساس نفخ شکم و یا سوء هاضمه در افراد نمود پیدا می کند.

از دیگر علائم کیست تخمدان در شرایط حادتر میتوان به حالت تهوع، استفراغ و درد در هنگام آمیزش جنسی اشاره کرد. هنگامی که کیست ها اندازه‌ای بزرگتر پیدا می‌کنند تکرر ادرار و حتی از دست دادن کنترل ادرار را برای افراد پدید می آورد.

انواع کیست تخمدان

باید در جریان باشید که انواع مختلفی از کیست تخمدان وجود دارد مانند کیست‌های فولیکولی، کیست جسم زرد، کیست شکلاتی، درموئید، آبسه لوله تخمدان و کیست‌هایی که اغلب به دلیل سندروم تخمدان کیست ساز به وجود می‌آیند. تقریبا اکثر کیست های تخمدان به سرطان ختم نمی شوند و به راحتی با سونوگرافی و حتی معاینه های فیزیکی قابل تشخیص هستند.

• کیست های فولیکولی

از جمله شایع ترین کیست هایی که در تخمدان به وجود می آید، کیست فولیکولی نام دارد. این کیست که در اثر بزرگ شدن بیش از اندازه یک فولیکول شکل میگیرد از مقدار زیادی مایع و تخمک تشکیل شده است.

نکته اینجاست که این کیست تخمدان زمانی که فولیکول ها در یک چرخه قاعدگی بیش از اندازه رشد کنند و اجازه خروج تخمک را صادر نکنند به وجود می آید. اما خوشبختانه این کیست ها خود به خود درمان می شوند و حتی در برخی مواقع در کیسه های به وجود آمده خون نشتی به تخمک هم قابل مشاهده است.

• کیست درموئید

بسیاری از پزشکان و متخصصان زنان و زایمان؛ از کیست درموئید به عنوان یک کیست مویی یا تومور خوش خیم یاد می کنند که از مو، خون، چربی، ناخن، استخوان، غضروف یا بافت های تروئیدی تشکیل شده است.

این نوع از کیست تخمدان در سن تولید مثل در خانم ها به وجود می‌آید و معمولا بر روی یک یا هر دو تخمدان تشکیل می شوند.

اغلب هیچ علائمی را از خود نشان نمی دهند اما زمانی که شرایط رو به حاد شدن میرود و این کیست بزرگتر از حالت عادی می شود، اختلال هایی را در چرخش تخمدان‌ها و جریان خون به وجود می آورد که افراد را وادار به مراجعه به پزشک و در نتیجه آگاهی از وجود آنان می کند.

• سندروم تخمدان

سندروم تخمدان پلی کیستیک یا سندروم تخمدان کیست ساز، به دلیل اختلالات هورمونی در زنان به وجود می آید و از اصلی ترین دلایل ناباروری در خانم ها محسوب می‌شود. هنگامی که چند کیست کوچک در تخمدان‌ها وجود داشته باشد این سندروم شکل میگیرد.

• کیست جسم زرد

یکی دیگر از انواع کیست تخمدان که از آن با عنوان جسم زرد نیز یاد می کنند، غده ای کوچک و موقتی بوده که بعد از رها شدن تخمک از تخمدان در تخمک به وجود می آید.

این جسم زرد وظیفه تولید هورمون پروژسترون را بر عهده دارد که در آماده کردن پوشش درونی رحم یا همان آندرومتر برای لانه گزینی تخمک بارور شده نقش بسیار مهمی را ایفا می کند.

هنگامی که مایعی قهوه ای رنگ بیش از اندازه تولید شود، این مایع در فضای داخلی فولیکول انباشه می شوند که در نتیجه بزرگ شدن غیرعادی آن را با خود به همراه دارد.

نکته اینجاست که عامل به وجود آمدن کیست، همان جسم زرد است. این جسم زرد به راحتی از طریق سونوگرافی قابل تشخیص می باشد و در اکثر مواقع به خودی خود از بین می رود.

• کیست شکلاتی

کیست شکلاتی یکی از انواع کیست تخمدان است که به واسطه رشد بافت های طبیعی لایه داخلی رحم یا همان آندرومتر در سایر قسمت های بدن به وجود می آید.

این اختلال تخمدان ها، روده بزرگ و لگن ها را در برمیگیرد. به طور معمول این بافت باعث چسبندگی احشا و ارگان ها خواهد شد و محتویات آن نیز به رنگ قهوه‌ای و قرمز است، و یکی از دلایل نامگذاری این کیست همین است.

• آبسه لوله تخمدان

این نوع از کیست تخمدان به این معنی است که آبسه‌ای لوله رحمی و تخمدان آنها را درگیر می کند. هنگامی که این کیست شرایط حاد پیدا می کند کیست‌ها درون یا روی لوله های تخمدان پر می شوند به گونه ای که حتما باید مورد پیگیری و درمان قرار گیرند.

کیست تخمدان، سرطان را به همراه دارد؟

طی تحقیقاتی که این زمینه انجام شده، محققان به این نتیجه رسیده اند که تمامی کیست‌های تخمدان با سرطان همراه نیستند و تنها تعداد معدودی از آنها به دلیل رشد در داخل تومور منجر به سرطان شده اند. اکثرا کیست های تخمدان در دوران بارداری ظاهر می شوند، در واقع زنان باردار پس از سونوگرافی به این مسئله پی خواهند برد.

اغلب کیست تخمدان در دوران بارداری بدون نیاز به جراحی و درمان جدی برطرف می شوند اما اگر این تومور ها به مرحله حاد برسند نیاز به پیگیری و درمان ضروری دارند.

هر چند که به راحتی میتوان این کیست ها را شناسایی کرد اما روش های دیگری مانند سیتی اسکن و یا MRI از جمله دقیق ترین روش هایی هستند که مورد استفاده قرار میگیرد.

روش هایی موثر برای درمان کیست تخمدان

همانطور که گفته شد اکثر کیست های تخمدان بدون هیچ دردسری و خود به خود از بین می روند اما در برخی موارد پارگی کیست تخمدان درد و ناراحتی را برای فرد پدید می آورد. که از طریق معاینات شکمی و لگنی وجود این کیست را تشخیص و تایید می کنند.

باید به این مسئله آگاه باشید که هیچ درمان خانگی برای درمان این نوع از تومورها وجود ندارد و تنها مصرف برخی داروهای ضد التهابی آن هم به تجویز پزشک می تواند اثری نتیجه بخش بر روی کیست ها داشته باشد.

نکته دیگری که میتواند در این رابطه شما را خوش بین کند این است که اکثر توده های کیستی با کمک جراحی و لاپاروسکوپی از بین می روند و پس از خارج کردن توده آن را برای آزمایش های بدخیم و یا خوش خیم بودن به آزمایشگاه های مخصوص ارسال می کنند.

همچنین نکته دیگری که باید به آن آگاه باشید این است که شما هیچ راهی پیش رو ندارید تا از بروز کیست تخمدان جلوگیری کنید. در واقع هیچ اقدام پیشگیرانه ای در اختیار شما نیست و این یک اتفاق کاملا خارج از کنترل است.

اما خوشبختانه در دنیای امروزی همواره راه هایی وجود دارد که به شما کمک می کند تا دردها و علائم کمتری از این کیست را احساس کنید. این راه ها شامل موارد نام برده در ادامه مطلب می‌شوند.

• چای بابونه

چای یکی از بهترین مواردی است که از گذشته تاکنون برای درمان های خانگی مورد استفاده قرار میگرفته است. این چای در مقابله با درد ناشی از کیست تخمدان فوق العاده عمل می کند و به عقیده بسیاری از افراد همچون آب روی آتش است.

نکته بسیار مثبتی که چای بابونه با خود به همراه دارد این است که به راحتی میتواند بی نظمی های دوره قاعدگی را تحت کنترل در آورد و یکی از اصلی ترین دلایل آن تشویق جریان خون در ناحیه رحم و لگن می باشد.

• سرکه سیب

پزشکان همواره تاکید دارند که یکی از اصلی ترین دلایل بروز کیست تخمدان در خانم ها کمبود پتاسیم می باشد. اگر دچار این  عارضه شده اید و علت آن کمبود پتاسیم است میتوانید به سراغ سرکه سیب بروید.

این مواد فوق العاده، سرشار از پتاسیم بوده و این توانایی را دارد که مقدار کمی از پتاسیم بدن شما را جبران کند و خطر ابتلا به این بیماری را نیز از شما دور نماید و یا اینکه کیست های موجود را کوچک کند.

• زنجبیل

زنجبیل از جمله بهترین گیاهانی است که برای درمان انواع بیماری های التهابی شناخته شده و مورد استفاده قرار گرفته است. اکثر کسانی که از این گیاه استفاده کرده اند بر این عقیده اند که مصرف این معجون میتواند به آنها کمک کند تا دردهای ناشی از کیست تخمدان را راحت تر تحمل کنند.

زنجبیل به دلیل خاصیت گرم کنندگی که دارد دمای بدن را افزایش می دهد که در نتیجه قاعدگی را با خود به همراه دارد. روش های مختلفی برای تهیه این معجون وجود دارد که با توجه به سلیقه خود میتوانید یکی از آنها را انتخاب نمائید.

• دانه کتان

دانه کتان یکی دیگر از مواردی است که به شما کمک می کند تا دردهای ناشی از کیست تخمدان را راحت تر تحمل کنید. اغلب افراد آن را بهترین درمان های خانگی طبیعی می‌دانند زیرا این توانایی را دارد که تعادل میزان استروژن و پروژسترون و کاهش کیست را دارد. همچنین به دلیل دارا بودن مقدار زیادی فیبر کمک می کند تا سموم بدن به راحتی حذف شوند.

• آب آلوئه ورا

هیچ کسی نمیتواند منکر مزایا و فواید فوق العاده آب آلوئه ورا شود. اما نکته اینجاست که این گیاه دوست داشتنی بر درمان دردهای کیست تخمدان نیز موثر بوده و علاوه بر درمان عفونت ها و مشکلات پوستی به رهایی از درد کیست تخمدان نیز منجر می شود.

آب آلوئه ورا به راحتی میتواند هورمون های بدن را به تعادل بکشاند و از بروز این بیماری جلوگیری کند. هر چند که این مسئله هنوز به اثبات نرسیده اما بسیاری از افراد آن را موثر می دانند.

چه زمانی باید کیست تخمدان را خطرناک دانست؟

دقت داشته باشید که اگر زنی میانسال هستید و یا حتی همچنان دوران جوانی خود را طی می کنید و دوره قاعدگی منظمی دارید اما به کیست تخمدان مبتلا شده اید، نباید نگران باشید.

کیست های جسم زرد و فولیکولی در این سنین از جمله شایع ترین کیست های تخمدان به حساب می آیند که طول درمان زیادی ندارند و با مرور زمان درمان می شوند.

اما کیست های بدخیم و آن دسته از کیست هایی که از بافت جامد تشکیل شده اند و هیچ مایعی درون آنها وجود ندارد از جمله خطرناک ترین ها به حساب می آیند که اغلب تشخیص آنها به کمک سونوگرافی انجام می شود و احتمال ابتلا افراد پایین 30 سال به این نو از کیست تخمدان بسیار اندک است.

به همین دلیل اگر با دردهایی بسیار شدید، نامنظم بودن قاعدگی و… روبرو شدید حتما به پزشک متخصص زنان و زایمان مراجعه کنید.

سخن پایانی

این ناراحتی زنانه گاهی بسیار اذیت کننده است و باید هر چه سریعتر راهبردهای درست برای بهبود و درمان آنرا پیش گرفت. پیش از طی کردن راهکارهای خانگی بهتر است به پزشک متخصص مراجعه کرد. بعد از آن در کنار درمان‌های دارویی و با مشورت پزشک می‌توان از درمان‌های طبیعی و خانگی کمک گرفت.