پلاویکس یکی از پرمصرف‌ترین داروهای مخصوص بیماری‌های قلبی و عروقی است. البته موارد مصرف دیگری دارد که در طول متن به آنها اشاره خواهیم کرد.
علاوه بر آن، قرار است به موارد دیگری همچون گزینه‌های زیر بپردازیم:
موارد مصرف
عوارض مصرف
تداخل دارویی
مصرف همزمان با آسپرین
پلاویکس چیست؟
پلاویکس (Plavix) نام تجاری داروی کلوپیدوگرل (Clopidogrel) است. این دارو که به شکل قرص عرضه می‌شود، با نام‌های تجاری دیگر:
زیلت (Zyllt)
اسویکس (Osvix)
هم شناخته می‌شود. یکی از مهمترین تاثیراتی که این دارو به همراه دارد، این است که از انعقاد خون یا لخته شدن خون در عروق جلوگیری می‌کند. از این رو باعث حرکت روان و بهتر جریان خون در رگ‌ها می‌شود.
مطالب مرتبط با پلاویکس
- عوارض قرص سرماخوردگی را بشناسید.
- لاکتولوز در بدن چگونه عمل می‌کند؟ با عوارض و فواید آن آشنا شوید.
- تپش قلب چه دلایلی دارد؟ راه درمان چیست؟
موارد مصرف پلاویکس چیست؟
این دارو در رده بندی داروهای ضد انعقاد خون قرار می‌گیرد. ترکیبات آن طوری است که از چسبیدن پلاک‌های خون به یکدیگر جلوگیری می‌کند. در نتیجه از لخته شدن خون پیشگیری خواهد شد.
دقیقتر بخواهیم بیان کنیم، پلاکت‌های تشکیل دهنده خون، ساختار بسیار کوچکی دارند که در موارد لزوم و وجود شرایط، به یکدیگر می‌چسبند و موجب تشکیل لخته خون می‌شوند.
اما همیشه لخته شدن خون مفید نیست.
این دارو به عنوان دارویی مهار کننده برای پلاکت خون محسوب می‌شود. باعث می‌شود تا خون به خوبی در عروق جریان داشته باشد. از این طریق گردش خون به خوبی انجام خواهد شد که در پی آن نیز اکسیژن رسانی بهتری شکل خواهد گرفت.
اکسیژن رسانی بهتر به اندام‌هایی همچون قلب، ارگان‌های حیاتی و مغز، برای بدن تاثیرات بالقوه‌ای به همراه دارد. این موضوع یعنی از بروز مشکلاتی همچون سکته قلبی و مغزی جلوگیری خواهد شد.
قرص پلاویکس با این تاثیر بسیار مطلوبی که به همراه دارد، اغلب گزینه‌ای بسیار عالی برای افرادی در نظر گرفته می‌شود که سابقه سکته مغزی یا سکته قلبی خفیف داشته‌اند. بهتر است دقیقتر به تاثیرات و عملکرد این دارو بپردازیم. با ما همراه باشید.
1. ابتلا به تصلب شرایین
تصلب شرایین بیماری است که با بالا رفتن سن، احتمال بروز آن بیشتر می‌شود. این بیماری در رگ‌ها در پی تنگ شدن عروق و رسوب کردن لیپیدها و کلسیم کم چگال بروز داده می‌شود.
لخته شدن خون نیز می‌تواند عاملی برای بروز این بیماری باشد.
اغلب برای کنترل این بیماری داروی پلاویکس تجویز می‌شود. استفاده از این دارو به پیشگیری از تجمع و لخته شدن پلاکت‌ها در عروق می‌انجامد. باید تجویز مصرف آنرا پزشک مشخص کند تا از بروز عوارض احتمالی جلوگیری شود.
2. سابقه سکته
برای مواردی که سابقه سکته قلبی و سکته مغزی وجود داشته باشد، برای پیشگیری از بروز مجدد آنها داروی پلاویکس به کار برده می‌شود.
زیرا یکی از موارد شایعی که به سکته ختم می‌شود، لخته شدن خون است. این دارو با پیشگیری از لخته شدن پلاکت‌ها، به پیشگیری از سکته مجدد می‌انجامد. اما توصیه استفاده از آن را باید از پزشک دریافت کرد.
3. سابقه آنژین قلبی ناپایدار
نوعی درد در قفسه سینه در پی آنژین قلبی ناپایدار ایجاد خواهد شد. این درد ناشی از وجود مشکل یا مشکلاتی در شریان‌های کرونری قلب است.
در برخی از موارد نیاز به درمان دارویی با استفاده از داروی پلاویکس وجود دارد. البته گاهی نیاز به درمان با تعبیه فنر استنت وجود دارد. این کار برای رگ‌هایی که تنگ باشند یا انسداد در آنها ایجاد شده باشد، به منظور تامین جریان خون کافی انجام خواهد شد.
به دلیل متفاوت بودن راهکارهای درمانی نباید به هیچ وجه، درمان خودسرانه‌ای را برای چنین مشکلاتی پیش گرفت.
4. موارد خاص
در مواردی که ضربان قلب بالا برای بیمار وجود داشته باشد و امکان استفاده از داروهای ضد انعقاد خون ممکن نباشد، این دارو به عنوان گزینه‌ای مجاز تجویز خواهد شد.
البته در کنار آن نیاز است از آ.اس.آ (آسپرین) نیز استفاده شود. از این طریق از انعقاد خون و همینطور بزرگ شدن لخته خون در صورت وجود، جلوگیری خواهد شد.
عوارض قطع ناگهانی پلاویکس
مصرف این دارو را باید تا زمانی که پزشک مشخص می‌کند، ادامه داد. از این طریق دوره درمان تکمیل خواهد شد و از بروز مشکلات متعدد ناشی از لخته شدن خون در عروق، جلوگیری می‌شود.
در صورتی که با سهل انگاری مصرف این دارو فراموش شود، فرد می‌تواند تا 12 ساعت بعد بلافاصله این دارو را استفاده کند. دوز بعدی دارو را هم باید سر زمان مشخص معمول مصرف کند.
اگر بعد از 12 ساعت مصرف دارو فراموش شود، فقط لازم است دوز بعدی را در زمان همیشگی استفاده کرد.
نکته مهم برای مصرف این دارو این است که به هیچ وجه نباید مصرف آنرا دو برابر کرد. یعنی نباید دو دوز از این دارو را در یک وعده استفاده کرد. از تغییر در دوز مصرف این دارو باید به شدت اجتناب کرد. ضرورت این کار را باید پزشک مشخص کند.
عوارض قرص پلاویکس
در برخی از موارد این دارو ممکن است عوارض مختلفی را از خود بروز دهد. این عوارض شامل مواردی که در ادامه نام خواهیم برد، می‌شوند.
1. بالا رفتن دمای بدن
یکی از عوارضی که در مراحل ابتدایی با مصرف این قرص بروز داده می‌شود، تب و بالا رفتن دمای بدن است.
این مورد در برخی از افراد خفیف است و می‌توان برای درمان از این عارضه چشم‌پوشی کرد.
2. ایجاد کبودی در پوست
برخی از افراد با مصرف پلاویکس ممکن است کبودی‌هایی را در سطح پوست خود شاهد باشند. این موضوع به این دلیل است که داروی پلاویکس از ایجاد لخته خون در بدن جلوگیری می‌کند.
البته باید در نظر داشت که بروز این کبودی‌ها نگران کننده نیستند. اما در مواردی که بی علت، ابعاد آنها بزرگ باشد و رنگ تیره داشته باشند و به مرور تشدید شوند، حتما باید در مورد ادامه مصرف دارو از پزشک جویا شد.
3. بثورات پوستی
طبق تحقیقات انجام شده، ممکن است بثورات پوستی به عنوان عوارض آلرژیکی به ترکیبات پلاویکس، بروز داده شود.
اغلب توصیه می‌شود بروز بثورات پوستی را حتما به پزشک اطلاع دهید. زیرا ممکن است نشان دهنده بیماری جدی ترومبوسیتوپنیک باشد.
4. خارش پوست
یکی دیگر از عوارضی که ممکن است مصرف پلاویکس بروز دهد، خارش و گاهی التهاب پوست است. این موضوع به دلیل حساسیت داشتن به ترکیبات دارو است.
5. وجود خون در ادرار
وجود خون در ادرار یکی از عوارض پلاویکس است که برای تعداد محدودی از افراد ممکن است بروز داده شود. اما باید در نظر داشت که گاهی خون در ادرار نشان دهنده مشکلات کلیوی یا خونریزی جدی است.
به همین دلیل توصیه می‌شود اگر در طول درمان با پلاویکس تغییری در رنگ ادرار ایجاد شد، باید حتما با پزشک مشورت کرد.
6. ایجاد تنگی نفس
یکی از عوارض رایج مصرف پلاویکس، تنگی نفس است. این عارضه جدی، ممکن است نشان دهنده وجود ترومبوسیتوپنیک TPT باشد. از این رو زمینه بروز لخته خون فراهم خواهد شد.
اغلب لخته خون در بازوها و پاها ممکن است بروز داده شوند. در پی آن احتمالا به ریه منتقل شوند. از این رو به انسداد در بافت ریه می‌انجامند.
چنینی شرایطی را آمبولی ریه می‌گویند. علائم آن تنگی نفس و درد قفسه سینه است. این مشکل تهدید کننده زندگی است. به همین دلیل باید با بروز تنگی نفس حتما از پزشک در رابطه با ادامه مصرف دارو جویا شد.
7. ابتلا به اسهال
با مصرف بیشتر داروها، ممکن است مشکلات گوارشی بروز داده شوند. از جمله این مشکلات گوارشی، اسهال است که ممکن است با مصرف پلاویکس نیز بروز داده شود.
در صورت بروز چنین عارضه‌ای لازم است فرد آب بیشتری مصرف کند تا با مشکل کم آبی بدن مواجه نشود. البته باید در نظر داشت که با وجود خون در اسهال یا تغییر رنگ آن به رنگ سیاه یا صورتی حتما لازم است در رابطه با ادامه مصرف دارو از متخصص جویا شد.
8. بروز سردرد
مصرف پلاویکس برای برخی از افراد با سردرد همراه است. این عارضه برای برخی از انواع داروها دیده می‌شود.
برای اینکه بتوان دوره درمان با پلاویکس را پیش برد، می‌توان برای کنترل سردرد، طبق صلاح‌دید پزشک، مسکن مناسب مصرف کرد.
داروهای مسکن بدون نسخه نیز برای بهبود چنین وضعیتی مناسب هستند. گزینه‌هایی مانند استامینوفن را برای این منظور می‌توان به کار برد. اما در صورتی که سردرد ناگهانی و بسیار شدید فرد را به خود درگیر کند، لازم است حتما به پزشک مراجعه کرد.
9. خون دماغ شدن
پلاویکس می‌تواند خونریزی از بینی را در پی داشته باشد. این موضوع به این دلیل است که پلاویکس موجب جلوگیری از لخته شدن خون در بدن شده است. یعنی بدن توانایی جلوگیری از لخته شدن خون را ندارد.
برای اینکه بتوان به قطع شدن خونریزی از دماغ کمک کرد، بهتر است چیزی را داخل بینی وارد نکرد. در مواردی که این خونریزی بیشتر از 15 دقیقه به طول بینجامد، باید حتما به پزشک مراجعه کرد.
10. بالا یا پایین رفتن فشار خون
بروز تغییر در فشار خون، ممکن است ناشی از استفاده از پلاویکس باشد. البته باید در نظر داشته باشید که افت ناگهانی فشار خون، ممکن است خونریزی داخلی بدن را به همراه داشته باشد.
البته بهتر است در نظر گرفت اگر افت فشار خون با حالاتی همچون سبک شدن سر و یا سرگیجه همراه باشد، فورا باید به پزشک مراجعه کرد.
11. بروز درد و اسپاسم عضلانی
در دروه درمانی با داروی پلاویکس، گاهی برای برخی از افراد دردهای بدون دلیل عضلانی ایجاد می‌شود. برای اینکه به علت آنها پی برده شود، می‌توان با پزشک مشورت کرد. اما در صورت تشدید آنها بهتر است در رابطه با درمان با پلاویکس، تجدید نظر کرد.
12. معده درد
معمولا عوارض برخی از ترکیبات دارویی بروز درد برای معده است.
اما باید در نظر داشت این درد ممکن است ناشی از خونریزی داخلی در معده باشد. در صورتی که درد تسکین نیابد و تشدید شود، حتما باید در رابطه با ادامه مصرف پلاویکس از پزشک جویا شد. همچنین باید تا پیش گرفتن روش مناسب، از خود درمانی اجتناب کرد.
13. سرفه خونی
در موارد بسیار نادر، ممکن است برای برخی از افراد، سرفه خونی بروز داده شود. این موضوع به علت تاثیرات دارویی است که پلاویکس به همراه دارد. در صورت تکرار شدن چنین وضعیتی حتما باید در رابطه با ادامه دادن به مصرف پلاویکس از پزشک جویا شد.
تداخل دارویی با پلاویکس
از آنجایی که این دارو برای مشکلات قلب و عروق استفاده می‌شود، حتما باید در رابطه با مصرف سایر داروها در کنار آن به پزشک اطلاع داد.
برخی از ترکیبات دارویی با پلاویکس در تداخل هستند. از جمله آنها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- این دارو ممکن است با آسپرین و وارفارین در تداخل باشد اما در مواردی طبق صلاح دید پزشک لازم است کنار هم استفاده شوند
- داروهای PPI از جمله اس امپرازول و امپرازول
مصرف همزمان قرص پلاویکس و آسپرین
در برخی از موارد ممکن است پلاویکس در کنار آسپرین تجویز شود.
این ترکیب دارویی به روش درمان ضد پلاکت دوتایی معروف است. آنها به پیشگیری از ایجاد لخته‌های خونی منجر می‌شوند.
جالب است بدانید طبق بررسی‌های انجام شده توسط سازمان غذا و داروی آمریکا، مصرف همزمان آسپرین و پلاویکس به پیشگیری از حمله قلبی و حتی سکته در افرادی که به سندروم کرونر حاد مبتلا هستند، جلوگیری خواهد کرد.
اطلاع به پزشک برای مصرف پلاویکس در شرایط خاص
برای اینکه از بروز عوارض احتمالی جلوگیری شود. لازم است اطلاعات مهمی را در اختیار پزشک قرار داد. به ویژه در موارد زیر:
- در مواردی که فرد باردار باشد یا قصد بارداری وجود داشته باشد
- در مواردی که عمل جراحی یا حتی مراجعه به دندانپزشکی پیش رو باشد.
- وجود هر گونه مشکلات خونی را باید به پزشک اطلاع داد.
- سابقه هر گونه بیماری را باید به پزشک برای مصرف داروی پلاویکس اطلاع داد.
- مشکلات کبدی یا کلیوی را باید با پزشک در میان گذاشت.
- وجود هر گونه مشکلات خونی را لازم است برای مصرف این دارو در نظر داشت.
ممنوعیت مصرف پلاویکس
برای برخی از موارد، مصرف این دارو به طور کامل ممنوع است. از جمله این موارد می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- در صورتی که فرد در دوران بارداری یا شیردهی باشد.
- وجود سابقه حساسیت به کلوپیدوگرل یا سایر داروهایی که با چنین ترکیباتی ساخته می‌شوند.
- در صورت وجود مشکلاتی همچون ناراحتی کبدی یا خونریزی معده، نباید از این دارو استفاده کرد.
- حتما باید به تاریخ تولید و انقضای آن توجه داشت؛ زیرا در صورت فاسد شدن ممکن است مشکلات متعددی را در پی داشته باشد.
مطالب مرتبط با پلاویکس
- عوارض قرص سرماخوردگی را بشناسید.
- لاکتولوز در بدن چگونه عمل می‌کند؟ با عوارض و فواید آن آشنا شوید.
- تپش قلب چه دلایلی دارد؟ راه درمان چیست؟
جمع‌بندی
در این مقاله در رابطه با پلاویکس نکات متعددی را بیان کردم. باید در صورت بروز عوارض این دارو، حتما در رابطه با ادامه مصرف از پزشک جویا شد.
به هیچ وجه نباید از مصرف خودسرانه این دارو پیروی کرد. در صورت مصرف دارو یا قرار داشتن در روند درمانی خاص، باید پزشک را در رابطه با تجویز این دارو در جریان قرار داد.
