سفت شدن شکم در بارداری از جمله تجربیاتی است که مادران در این دوران پشت سر می‌گذارند.
حتی گاهی درد و احساسات دیگری در این دوران برای مادر اتفاق می‌افتد که جای نگرانی زیادی نیست. این موضوع طبیعی است و اغلب بر اثر بزرگ شدن رحم برای مادر ایجاد می‌شود. در ادامه متن به بررسی بیشتر در این رابطه خواهیم پرداخت.
مطالب مرتبط با سفت شدن شکم در بارداری
- 15 نشانه افسردگی پس از زایمان را بشناسید.
- علت تکرر ادرار در بارداری چیست؟
- فشار خون بالا در بارداری چه خطراتی دارد؟ راه پیشگیری از آن چیست؟
سفت شدن شکم در بارداری چه دلایلی دارد؟
دوران بارداری دوران تغییرات است.
سفت شدن شکم در بارداری در پی بزرگ شدن رحم آغاز خواهد شد. با گذر زمان و نزدیک شدن به ماه‌های انتهایی، احتمال سقط جنین تا حد زیادی کاهش خواهد یافت. انقباضات ایجاد شده برای شکم، در طول این دوران امری طبیعی است.
خانم‌های لاغر، سفت شدن شکم را زودتر از خانم‌هایی که اضافه وزن دارند احساس خواهند کرد. این موضوع به این دلیل است که در پی بزرگ شدن رحم، به شکم فشار وارد شده و منقبض خواهد شد. در صورت وجود چربی شکمی این موضوع دیرتر بروز داده می‌شود.
گاهی ممکن است مادران احساس کنند این درد تشدید یافته و یا بعد از مدتی بهبود می‌یابد. این سفت شدن شکم در بارداری برای زمانی حس خواهد شد که جنین رفته رفته وزن می‌گیرد و رحم بزرگ‌تر می‌شود. این موضوع ممکن است در ماه‌های مختلف به دلایل متفاوتی ایجاد شود.
سفت شدن شکم در سه ماهه ابتدایی
معمولا رشد جنین و رحم در سه ماهه ابتدایی بارداری، کشیدگی رباط‌ها را به همراه خواهد داشت. به اندام‌های مختلفی از جمله شکم فشار وارد می‌شود. دردهای نامنظمی که بر اثر درد رباط گردن ایجاد می‌شود، امری رایج در طول ماه‌های ابتدایی بارداری است. نفخ و یبوست ناشی از تغییرات هورمونی مساله دیگری است که در این دوران برای مادر سفت شدن شکم را به همراه دارد.
نکته مهم اینکه این موضوع با سقط جنین ارتباطی ندارد و مادران نباید با ایجاد این تغییر نگران شوند. اما در صورتی که با لکه بینی در بارداری یا کمر درد و دردهای شدید شکمی همراه باشد، باید به پزشک مراجعه شود.
سفت شدن شکم در سه ماهه میانی
سفت شدن شکم در بارداری در سه ماهه دوم، در مواردی مانند ورزش بارداری یا رابطه جنسی تشدید خواهد شد. این انقباضات عوارضی بر دهانه رحم به همراه ندارد و آسیبی به سلامت جنین نمی‌رساند.
گاهی سفت شدن مکرر شکم در این دوران نشانه‌ای از زایمان زودرس است که ممکن است با استراحت و مصرف آب به اندازه کافی بهبود نیابد (کم آبی بدن مادر می‌تواند دلیلی بر سفت شدن شکم مادر در این دوران باشد). در این صورت حتما باید با پزشک خود مشورت کنید تا از زایمان زودرس جنین جلوگیری شود.
سفت شدن شکم در سه ماهه پایانی
این موضوع برای خانم‌هایی که پیش از بارداری چربی شکمی داشتند نیز در این ماه‌ها احساس خواهد شد که خانم‌های لاغر از ابتدای تغییرات آنرا احساس کرده‌اند. در این دوران انقباضات ایجاد شده ممکن است نشانه‌هایی از نزدیک شدن به زمان زایمان باشد. شاید این دردها به طور متوسط هر 8 الی 10 دقیقه یکبار تکرار شوند.
البته طبیعی است که شکم در این دوران سفت باشد؛ جنین در حال کامل کردن رشد خود است و با تغییر موقعیت مثل شل و سفت شدن شکم بروز داده خواهد شد. در پی رشد جنین شکم مادر بزرگ می‌شود و افزایش وزن نیز برور داده خواهد شد.
دلایل مختلف سفت شدن شکم در بارداری
- یبوست که با نفخ و گاهی گاز معده همراه است.
- منقبض شدن براکستون هیکس در 6 ماه انتهایی شایع است و به صورت ریتمیک اتفاق می‌افتد که بهتر است در مورد آن به پزشک اطلاع داد.
- جدا شدن جفت خطر زیادی را برای مادر و جنین به همراه دارد که در صورت چسبیدن جفت به پایین رحم ایجاد خواهد شد؛ سفت شدن شکم کمی بیش از 3 الی 4 ساعت طول خواهد کشید.
- وعده‌های غذایی سنگین گاهی سفت شدن شکم در بارداری را به همراه دارد که بهتر است برای جلوگیری از این موضوع از رژیم بارداری اصولی با وعده‌های مکرر و مقدار کمتر مصرف شود.
سفت شدن شکم در بارداری تا چه حد خطرناک است؟
همانطور که اشاره شد این موضوع امری طبیعی است اما در مواردی ممکن است سلامت جنین و مادر را تحت تاثیر قرار دهد. در این صورت علائمی از جمله موارد زیر بروز داده می‌شود که باید سریعا به پزشک مراجعه شود:
- درد همراه با سفتی شکم
- طول کشیدن سفت شدن شکم بیش از 4 ساعت
- تنگی نفس و نفس نفس زدن
- خونریزی از واژن
- سفت شدن و شل شدن مکرر که در طول 1 ساعت بیش از 5 مرتبه باشد
راه کنترل سفت شدن شکم در بارداری چیست؟
برای اینکه بتوان این مشکل را کنترل کرد، در ابتدا بهتر است از پزشک مشورت گرفت. اما اگر مشکل یا بیماری خاصی مادر و جنین را تهدید نکند، می‌توان از راهکارهایی که در ادامه بیان می‌کنیم، کمک گرفت.
1. یوگا و تنفس عمیق
تنفس عمیق به دریافت اکسیژن بیشتر کمک می‌کند. دریافت اکسیژن بیشتر به بهبود عملکرد عضلات و همینطور بهبود عملکرد ارگان‌های اصلی منجر می‌شود.
توصیه می‌کنیم تنفس عمیق را با انجام یوگا بارداری تمرین کنید. این روش کمک می‌کند تا در زمان‌های خم شدن یا حالات دیگر مشکل تنگی نفس ایجاد نشود.
2. تغییر وضعیت بدن
تغییر حالت دهید تا انقباضات کاهش یابند. برای این منظور اگر نشسته‌اید بلند شوید یا دراز بکشید تا تغییر حالت بتواند انقباضات براکستون هیکس را التیام دهد.
3. نوشیدن مایعات
هیدراته نگه داشتن بدن با نوشیدن مایعات به میزان 8 الی 12 لیوان در این دوران ضروری است. هیدراته بودن بدن مادر، به تعادل الکترولیتی کمک می‌کند و از انقباضات جلوگیری خواهد شد.
4. استراحت کافی
استراحت کافی داشته باشید.
استراحت کافی در این دوران برای مادران بسیار واجب است.
همچنین داشتن آرامش درونی به بهتر شدن حالات ایجاد شده می‌انجامد. البته لازم به ذکر است در ماه‌های انتهایی اگر قرار است زایمان طبیعی داشته باشید، باید تحت نظارت پزشک، اوقاتی را به انجام فعالیت بدنی سبک مانند پیاده روی، یوگا و پیلاتس سبک اختصاص دهید.
5. درست خوابیدن
برای اینکه بتوانید در این دوران سفت شدن شکم را تا حدی قابل تحمل کنید، حتما به سمت طرفین بخوابید. این راهکار می‌تواند خیلی از اسپاسم‌های ایجاد شده برای ناحیه شکم را کاهش دهد.
مطالب مرتبط با سفت شدن شکم در بارداری
- 15 نشانه افسردگی پس از زایمان را بشناسید.
- علت تکرر ادرار در بارداری چیست؟
- فشار خون بالا در بارداری چه خطراتی دارد؟ راه پیشگیری از آن چیست؟
نکات تکمیلی
این راهکارها برای تسکین و بهبود موثر هستند. اما در بسیاری از موارد سفت شدن شکم در بارداری امری طبیعی است و بهتر است نگران نباشید. اما در صورت مواردی که ذکر شد بهتر است حتما به پزشک خود اطلاع دهید.
