خواص گزنه برای مراقبت‌های پوستی، سلامت مفاصل، قلب و عروق بسیار مفید است. جالب است بدانید خواص درمانی متفاوتی در قسمت برگ و ریشه گزنه وجود دارد.
این گیاه در مناطق مختلفی از جمله دامنه‌های کوه البرز، دامنه‌های کوه سهند و مناطق شمالی کشور یافت می‌شود. بهتر است با ادامه متن همراه باشید تا اطلاعات کامل‌تری در رابطه با این گیاه و خواصش برایتان ارائه دهیم.
شناخت بیشتر گیاه گزنه
گیاه گزنه ارتفاع کوتاهی به اندازه 1 متر الی 1 متر و نیم دارد. تماس پوست با این گیاه ممکن است سبب سوزش پوست شود. زیرا مقداری از مواد شیمیایی نظیر سروتونین، هیستامین و همینطور اسید فرمیک که در ترکیباتش وجود دارد را ممکن است بر اثر برخورد پوست با پرزهای سطح برگ‌ها، وارد بدن می‌کند. به همین دلیل بهتر است موقع چیدن از دستکش و لباس مناسب استفاده کرد.
حتی به همین دلیل برخی افراد آنرا گزنه سوزش آور نیز می‌گویند. اما با جوشاندن یا دم کردن آن خواص سوزش آور آن از بین می‌رود و می‌توان از خواص واقعی این گیاه بهره لازم را دریافت کرد.
طبع گزنه چگونه است؟
از این گیاه دارویی از گذشته تا به امروز استفاده‌های فراوانی می‌شود. در طب سنتی طبع گیاه گزنه را گرم و خشک معرفی کرده‌اند. بهتر است برای بهره از خواص این گیاه دارویی مقدار متعادلی از آن را استفاده کرد. در ادامه موارد کاربرد و خاصیت‌هایی که به همراه دارد را بیان خواهیم کرد تا در موارد لزوم آنرا به کار ببرید.
مواد مغذی موجود در گزنه
گزنه سرشار از انواع ویتامین و مواد مغذی است. ویتامین‌هایی نظیر ویتامین A, C, D, K از جمله ویتامین‌هایی هستند که در ترکیبات گزنه وجود دارند. گیاه مغذی گزنه سرشار از برخی ویتامین‌های گروه B است.
منبعی غنی از آهن، منیزیم، منگنز، فسفر و کلسیم نیز به شمار می‌رود. این گیاه حاوی پتاسیم، ید، سدیم، گوگرد، سیلیکا و گوگرد نیز هست. این گیاه کالری و چربی بسیار ناچیزی به همراه دارد و حاوی مقدار زیادی پروتئین و انواع اسید آمینه است. گزنه به عنوان یک منبع خوب از کلروفیل و تانن نیز به شمار می‌رود.
خواص گزنه
برداشت برگ‌های گزنه ممکن است کمی اذیت کننده باشد اما این موضوع نمی‌تواند باعث شود تا خواص فوق العاده آن را نادیده گرفت.
به غیر از دمنوش یا جوشانده گزنه می‌توان از آن در انواع سوپ و غذاها، مانند موارد مصرف جعفری و اسفناج، برای دریافت فواید مختلف بهره برد. در ادامه متن مهمترین خواص درمانی این گیاه را برایتان بیان خواهیم کرد
1. خواص گزنه برای سلامتی پوست
مراقبت‌های پوستی به کمک گزنه به دلیل وجود خاصیت ضد میکروبی، ضد التهابی، آنتی هیستامینی و توانایی تسکین دهندگی برای دردها به راحتی ممکن می‌شود. جای جوش و برطرف شدن اگزما با بهره بردن از این گیاه حاصل می‌شود. خارش‌های پوستی، تورم و قرمزی پوست را از بین برده و سبب از بین رفتن جای زخم‌ها نیز می‌شود.
گزنه به علت داشتن ویتامین C، رادیکال‌های آزاد وارد شده به پوست را کنترل می‌کند و موجب تنظیم چربی پوست و خواص قلیایی آن می‌شود.
برای بهره‌مندی از این خواص گزنه می‌توانید چای آنرا دم کرده و بنوشید یا مستقیما مقداری از چای را پس از خنک شدن، روی سطح پوست بمالید. عصاره گزنه می‌تواند، جوش های صورت را کاهش داده و از بروز عفونت‌های باکتریایی جلوگیری کند. اثرات ضد پیری، کاهش چین و چروک و لکه‌های ناشی از بالا رفتن سن را نیز کاهش می‌دهد.
استفاده موضعی از گزنه برای پوست
- برگ گزنه را بجوشانید، آنها را له کرده و روی سطح پوست بمالید. این کار باعث تنظیم چربی پوست می‌شود.
- از آب برگ گزنه برای تسکین خارش نیش حشرات نیز می‌توان بهره برد.
2. خواص گزنه برای سلامتی و زیبایی موها
گزنه یکی از قدیمی‌ترین داروهای گیاهی برای مبارزه با ریزش مو است. تهیه کپسول گزنه و چای گزنه راهی خوراکی برای درمان ریزش مو محسوب می‌شود.
می‌توان با ماساژ کف سر توسط روغن گزنه به شکل کاملا چشمگیری از ریزش موها جلوگیری کرد. رشد مجدد موها و داشتن موهایی براق و شاداب بر اثر گوگرد و سیلیکای موجود در ترکیبات گزنه است. آب کشیدن کف سر با عصاره گزنه موجب بازیابی رنگ اصلی موها و رشد مجدد موهای ریخته شده می‌شود.
ماسک مو با گزنه برای درمان شوره سر
- مقداری گزنه تازه یا خشک را کاملا کوبیده و له کنید.
- روغن نارگیل را به آنها اضافه کرده تا خمیری از آنها حاصل شود.
- این ترکیب را بهتر است حدود 6 ساعت یا یک شب تا صبح روی سر نگه دارید.
- سپس با آب ولرم موها و کف سر را شست و شو دهید.
این یک راهبرد بسیار موثر برای درمان شوره‌های سر به شمار می‌رود. آب برگ گزنه که از له شدن برگ‌ها بدست می‌آید نیز گزینه مناسبی برای ماساژ و خلاصی از شوره سر محسوب می‌شود.
3. از بین بردن دردهای ناشی از آرتریت
از جمله خواص گزنه به ضد درد و ضد التهاب بودن آن می‌توان اشاره کرد. ترکیبات این گیاه درمان کننده بسیار خوبی برای دردهای آرتریت به شمار می‌رود.
کمکی موثر برای بهبود مشکلاتی همچون نقرس، روماتیسم و بورسیت نیز محسوب می‌شود. با ماساژ آب گزنه یا روغن گزنه به کاهش درد کمک شایانی خواهد شد. نوشیدن چای گزنه نیز می‌تواند در تسکین دردهای مفصلی بسیار موثر باشد.
4. جلوگیری از پوکی استخوان
برگ گزنه حاوی مقدار زیادی منیزیم است که موجب جذب بیشتر کلسیم می‌شود. از سویی دیگر گیاه گزنه حاوی مقدار زیادی سیلیس و عنصر بور است که سبب حفظ کلسیم در استخوان‌ها می‌شود. در نتیجه با مصرف گزنه از ابتلا به پوکی استخوان پیشگیری خواهد شد.
طرز تهیه دمنوش گزنه برای پیشگیری از پوکی استخوان
سه قاشق از برگ گزنه را در آب جوش ریخته و به مدت ده دقیقه صبر کنید تا دم بکشد. نوشیدن سه الی چهار فنجان از این دم کرده مقادیر زیادی آهن و کلسیم مورد نیاز استخوان‌ها را تامین خواهد کرد.
5. خواص گزنه برای تنظیم قاعدگی
افرادی که به قاعدگی دردناک دچار می‌شوند و خونریزی زیادی دارند، می‌توانند متی قبل از شروع قاعدگی از جوشانده گزنه استفاده کنند تا این عوارض را کاهش دهند.
ویتامین K موجود در ترکیبات گزنه در تنظیم جریان خون و انعقاد خون بسیار موثر است. گزنه خونریزی را بهبود بخشیده، موجب تحریک جریان خون می‌شود. دمنوش یا عرق این گیاه برای درمان کیست تخمدان و تنظیم سیکل قاعدگی بسیار موثر است.
6. خواص گزنه برای سم زدایی بدن
سموم دفع نشده زیادی به دلیل مصرف تنقلات، شیرینی‌ها و مواد افزودنی در بدن ایجاد می‌شود. دمنوش گزنه انتخابی مناسب برای از بین بردن و کاهش سموم در بدن است. گزنه به عنوان یک سم زدای قوی به بهبود عملکرد دستگاه لنفاوی کمک می‌کند. ترکیبات موجود در گیاه گزنه، به کلیه برای سم زدایی کمک شایانی می‌رساند.
در واقع این گیاه را به عنوان یک گیاه ایده‌آل برای سم زدایی بدن می‌توان معرفی کرد که به پاکسازی بدن منجر می‌شود. از طرفی گیاه گزنه به علت ادرار آور بودن، موجب تخلیه و دفع سم‌ها از بدن می‌شود. روند هضم مواد غذایی را آرام کرده و موجب جذب بهتر مواد غذایی در روده می‌شود. در نتیجه از انباشت و تجمع مواد سمی و خطرناک در بدن جلوگیری می‌کند.
7. مصرف گزنه در دوران بارداری
دمنوش گزنه حاوی مقادیر زیادی از ویتامین K و C است که برای انعقاد خون و بهبود جریان خون بسیار مفید است. خانم‌هایی که دنبال دمنوش طبیعی برای کاهش دردهای دوران بارداری و زایمان هستند می‌توانند به اعتدال از دمنوش این گیاه استفاده کنند. گزنه در تحریک تولید شیر برای شیردهی پس از زایمان بسیار موثر است.
اما باید در نظر داشت که از زیاده روی و مصرف نابجا هر نوع داروی گیاهی در این دوران باید خودداری کرد.
8. خواص گزنه برای افراد مبتلا به دیابت
افراد مبتلا به دیابت با مشکلاتی برای ترشح هورمون انسولین همراه هستند. گزنه به این افراد در کاهش قند خون کمک می‌کند. از برگ‌های گزنه برای تهیه داروهایی که منجر به کاهش قند می‌شوند، استفاده می‌کنند.
در طب سنتی نیز برای کنترل قند خون در افراد مبتلا به دیابت استفاده می‌کردند. مصرف سه فنجان دمنوش گزنه در طول روز، قند خون را به طور چشمگیری کنترل خواهد کرد اما باید در کنار درمان اصلی از آن بهره گرفت.
9. لاغری و کاهش اضافه وزن
گزنه باعث تنظیم قند خون می‌شود و در کاهش اشتها و ولع نسبت به مواد قندی بسیار موثر است. این گیاه سرشار از انواع آنتی اکسیدان و فیتواسترول است که موجب عدم جذب کلسترول بد شده و از بروز اضافه وزن جلوگیری می‌کند. افرادی که به دنبال کاهش وزن هستند، می‌توانند با مصرف منظم گزنه اشتها را کنترل کرده و به متابولیسم بدن سرعت بخشند.
10. پیشگیری از سرطان
گزنه دارای خواص آنتی اکسیدانی بسیار بالایی است که در پیشگیری از بروز سرطان به ویژه سرطان روده بزرگ بسیار مفید واقع می‌شود. مصرف گزنه برای افراد مبتلا به سرطان که در مراحل ابتدایی به سر می‌برند، موجب کاهش سرعت پیشرفت سرطان می‌شود.
11. درمان تنگی نفس و عفونت‌های دهان
گزنه با داشتن ترکیبات گوگردی موجب ضد عفونی شدن مجاری تنفسی می‌شود، روزانه با مصرف سه فنجان جوشانده گزنه به درمان مشکلات تنفسی و کاهش سرفه‌ها کمک شایانی می‌شود.
از گیاه گزنه به عنوان یک ضدعفونی کننده، ضد حساسیت و درمانی برای سرفه می‌توان استفاده کرد. جوشانده گزنه به عنوان دهان شویه می‌تواند در از بین بردن میکروب و باکتری‌های موجود در دهان تاثیر به سزایی داشته باشد.
عوارض زیاده روی در مصرف گزنه
برگ‌های گزنه شامل خواص بسیاری است که برایتان گفتیم. باید در نظر گرفت که هر مواد غذایی را اگر به اندازه مصرف نکنیم موجب بروز مشکلاتی خواهد شد.
این گیاه در صورت عدم اعتدال در مصرف ممکن است عوارضی را به همراه داشته باشد که ممکن است بر اثر تداخل دارویی و وضعیت جسمی افراد بروز دهد. به همین دلیل باید افرادی که مشکلات جسمانی خاصی دارند در مورد مصرف انواع گیاهان دارویی از پزشک معالج خود مشورت گیرند.
- بالا بردن فشار خون
- کم آبی بدن
- سوزش و گزش پوست حین چیدن برگ‌ها
سخن پایانی
از خواص گزنه برای سلامتی پوست، مو، استخوان‌ها و رفع سایر مشکلات بدن می‌توان بهره برد. دمنوش‌های خانگی گزنه را روزانه می‌توان مصرف کرد؛ اما برای مصرف کپسول گزنه بهتر است زیر نظر پزشک استفاده کرد. از گزنه برای تهیه دارو، غذا، مراقبت‌های پوست و مو یا حتی تهیه رنگ طبیعی می‌توان بهره برد.
عالی بود سپاس
سلام تشکر فراوان
سلام همراه گرامی کوئیک فیت
از توجهتون سپاسگزاریم