اکالیپتوس کلمه‌ای است که معمولا در زمان سرماخوردگی یا حتی حین انتخاب طعم برای آدامس بیشتر به گوش می‌خورد. اما آیا تا به حال به خواص آن فکر کرده‌اید؟ با مهمترین موارد کاربرد آن آشنا هستید؟ اصلا به نحوه صحیح استفاده از آن برای جنبه‌های درمانی مختلف فکر کرده‌اید؟ برای اینکه با اکالیپتوس بیشتر آشنا شوید پیشنهاد می‌کنیم این مقاله را دنبال کنید.
اکالیپتوس چیست؟
اکالیپتوس (Eucalyptus) گیاهی بومی در منطقه استرالیا است. اما در مناطق دیگر نیز وجود دارد. نام آن در زبان پارسی پَشه‌رَم یا بیدپویه نیز گفته می‌شود اما اغلب به همان نام اکالیپتوس شناخته می‌شود. این گیاهِ همیشه سرسبز، بیشتر از 700 گونه مختلف دارد که گل‌ده هستند و اغلب رشد سریع و چشمگیری دارند.
در بخش جنوب شرقی آسیا نیز گونه‌هایی از این گیاه وجود دارد که از آن در ترکیبات مختلف، برای جنبه‌های درمانی به کار برده می‌شود. تفاوت انواع گونه‌ها در فرم ظاهری برگ‌ها به طور واضح به چشم می‌خورد.
مطالب مرتبط با اکالیپتوس
- آلوئه ورا چه خواصی برای سلامتی و زیبایی دارد؟
- از خواص بی‌نظیر جینسینگ بیشتر بدانید.
- با 6 خاصیت و کاربردهای مهم قارچ گانودرما آشنا شوید.
جالب است بدانید درخت اکالیپتوس با رشد یافتن ارتفاعی تا 145 متر می‌تواند داشته باشد. در این صورت محیط تنه آن تا 25 متر خواهد رسید. درخت اکالیپتوس، درختی مقاوم است و اکثر انواع گونه‌های آن برگ‌های روغنی دارند.
نکته جالب دیگری که در رابطه با این گیاه بهتر است بدانید، به رنگ برگ‌های آن مربوط می‌شود. رنگ این گیاه کاملا به سن و سال آن وابسته است. در واقع وقتی گیاه سن کمتری داشته باشد، برگ‌های سبز رنگ متمایل به آبی خواهند بود و وقتی سن گیاه بیشتر باشد برگ‌ها رو به سفیدی می‌روند.
قسمت مورد استفاده اکالیپتوس
این نکته را باید در نظر داشته باشید که از برگ‌های گیاه اکالیپتوس اغلب برای کاربردهای مختلف استفاده می‌شود. این برگ‌ها بر اساس گونه ممکن است شکل متفاوتی مانند گرد یا تیز را داشته باشند اما اغلب خواص یکسانی را به همراه دارند.
این برگ‌ها روغنی هستند و خواص اکالیپتوس نیز از همین روغن حاصل شده از برگ‌ها به دست می‌آید. از ویژگی‌هایی که برای روغن حاصل از برگ‌ها می‌توان بیان کرد به بوی تند و غلیظ آن مربوط می‌شود. تقریبا مانند بوی نعنا و پونه است اما چند برابر قوی و تند و تیزتر از آنها است.
نکته جالبی که در رابطه با گیاه اکالیپتوس بهتر است در نظر داشته باشید این است که از تنه درخت آن نیز برای ساخت کاغذ استفاده می‌کنند. اما در این متن قرار است در رابطه با خواص درمانی برگ‌ها و روغن درمانی حاصل از برگ‌های آن بپردازیم. با ما همراه باشید.
خواص اکالیپتوس چیست؟
همانطور که اشاره شد برای بهره از گیاه اکالیپتوس اغلب برگ‌های آنرا استفاده می‌کنند. از این گیاه در طب سنتی، طب هندی، طب چینی و یونانی یا حتی در بسیاری از بخش‌های اروپا، سالیان سال است که بهره می‌برند.
این کاربرد ناشی از خواص ضدعفونی کنندگی است که اکالیپتوس به همراه دارد. برگ‌های اکالیپتوس سرشار از تانن‌ها و فلاونوئیدها هستند. وجود تانن‌ها سبب کاهش التهابات بدن می‌شود و همینطور وجود فلاونوئیدها نیز خواص آنتی اکسیدانی بالایی را ایجاد خواهد کرد. اما اینکه این موارد چه تاثیرات و کاربردهایی خواهند داشت را در ادامه بیان خواهیم کرد.
1. بهبود مشکلات تنفسی با اکالیپتوس
یکی از مهمترین تاثیراتی که اکالیپتوس به همراه دارد و اغلب همه ما آنرا شنیده‌ایم، به باز کردن مجاری تنفسی مربوط می‌شود. معمولا توصیه می‌شود از بوخور اکالیپتوس برای رفع احتقان بینی باید بهره گرفت.
استنشاق بخار حاصل از ترکیب اکالیپتوس با آب جوش، مجاری تنفسی را به خوبی باز خواهد کرد. به ویژه در حین سرماخوردگی و ابتلا به آنفولانزا یا حتی آلرژی‌های تنفسی می‌توان از این بخار استفاده کرد.
2. بهبود عوارض ناشی از سرماخوردگی
از دیگر موارد کاربرد فوق العاده اکالیپتوس می‌توان به رفع عوارض ناشی از سرماخوردگی اشاره کرد. این راهکار یکی از بهترین راهکارهای درمان خانگی برای رفع عوارض سرماخوردگی محسوب می‌شود. استفاده از بوخور اکالیپتوس برای موارد زیر بسیار موثر است:
- بهبود سرفه‌های ناشی از سرماخوردگی
- کاهش التهابات گلو و تسکین گلو درد
- خلط آوری طبیعی برای درمان خلط گلو
- بهبود عفونت‌های تنفسی
- ضد احتقان و برونشیت
- معمولا راهکارهای خانگی برای درمان سرماخوردگی طرفداران بیشتری دارند. به همین دلیل پیشنهاد می‌کنیم برای دستیابی به این هدف، مقاله‌ی “درمان سرماخوردگی با دارو یا روش‌های خانگی؟ کدام بهتر است؟” را مطالعه کنید.
3. مسکنی برای دردها
یکی از مهمترین تاثیراتی که از اکالیپتوس می‌توان دریافت کرد، به خاصیت تسکین دهندگی آن مربوط می‌شود. عصاره حاصل شده از برگ‌های اکالیپتوس خاصیت ضددرد و مسکن را ایجاد می‌کند. استفاده موضعی از روغنِ آنرا برای بهبود دردها می‌توان به کار برد.
منتول یکی از موارد تسکین دهنده درد است که از گیاهانی مانند اکالیپتوس، نعنا و پونه به دست می‌آید. پمادهای موضعی از جمله “متیل سالیسیلات” وجود دارند که بدون نسخه ارائه می‌شوند و در ترکیبات آنها منتول به کار رفته است. این موضوع سبب خاصیت ضددردی و تسکین‌دهندگی این پماد می‌شود.
اغلب برای بهبود واکنش‌های فیزیولوژیکی مانند پیچ خوردگی، درد ناشی از کشیدگی مفاصل، التهاب، درد عضلات و کوفتگی می‌توان از این پمادها استفاده کرد. حتی روغن اکالیپتوس نیز برای بهره از این خاصیت می‌تواند بسیار مفید باشد.
4. خواص اکالیپتوس برای سلامت دندان‌ها
برای رفع مشکلات دهان و دندان یا حتی پیشگیری از بروز عفونت ناشی از باکتری‌های موجود در دهان، لازم است از راهکارهای موثری استفاده کرد. یکی از بهترین آنها اکالیپتوس است که اغلب از آن در تهیه بیشتر دهان‌شویه‌ها نیز استفاده می‌کنند.
خاصیت ضد باکتریایی و ضد میکروبی که اکالیپتوس به همراه دارد برای پیشگیری از پوسیدگی دندان‌ها بسیار مفید است. حتی آدامس‌هایی که از اکالیپتوس ساخته می‌شوند نیز از این خاصیت بهره‌مند هستند.
5. تقویت سیستم ایمنی بدن با خواص اکالیپتوس
روغن این گیاه، به تقویت و تحریک سیستم دفاعی بدن منجر می‌شود. این روغن می‌تواند به مقاوم‌سازی بدن در مقابل عوامل بیماری‌زا کمک کند.
علاوه بر این موضوع برای بهره از خاصیت تقویت کنندگی سیستم دفاعی بدن، می‌توان دمنوش یا چای اکالیپتوس را تهیه کرد و نوشید. استفاده خوراکی از برگ‌های اکالیپتوس به صورت دمنوش می‌تواند به بهبود حالاتی همچون موارد زیر بپردازد:
- درمان و رفع عوارض آنفولانزا
- کاهش تب
- درمان تبخال با خاصیت ضد التهابی اکالیپتوس
- رفع عوارض ذات الریه
- کاهش التهاب مفاصل
- بهبود سوختگی و زخم‌ها
- رفع عفونت‌های بدنی مانند عفونت مثانه
6. استفاده از اکالیپتوس به عنوان آرامش‌بخش
یکی از تاثیراتی که اکالیپتوس به همراه دارد، آرامش‌بخش بودن آن است. استرس و اضطراب سبب ترشح هورمون‌های مخرب در بدن می‌شود که کاملا سلامت عمومی و متابولیسم بدن را تحت تاثیر قرار می‌دهد.
برای بهره‌مندی از خاصیت آرامش‌بخش این گیاه، علاوه بر اینکه می‌توان عصاره آنرا استشمام کرد تا مجاری تنفسی باز شود و اکسیژن بیشتری در خون جریان پیدا کند، می‌توان از دمنوش برگ‌های آن نیز استفاده کرد. این راهکار بسیار عالی برای بهبود فشارهای ناشی از استرس خواهد بود.
7. درمانی برای عفونت‌های قارچی و زخمی
یکی از موثرترین گزینه‌ها برای بهبود زخم‌های عفونی و قارچی، روغن اکالیپتوس است. اما این روغن خیلی غلیظ است و بهتر است پیش از استفاده آنرا با یک روغن حامل مانند روغن زیتون رقیق کرد. این راهکار روند بهبود زخم‌ها را سرعت می‌بخشد و هر گونه عفونت قارچی را از آنها دور نگه می‌دارد.
8. تاثیر اکالیپتوس بر دیابت و قند خون
در ابتدا این نکته را در نظر داشته باشید که درمان قطعی دیابت با اکالیپتوس امکان پذیر نیست اما به علت داشتن خواص ضد التهابی و آنتی اکسیدانی که به همراه دارد، از آسیب‌های سلولی جلوگیری می‌کند و بر تنظیم هورمون‌ها تاثیرگذار خواهد بود.
استفاده از دمنوش اکالیپتوس، برای بیماران مبتلا به دیابت باید با مشورت پزشک باشد. این ماده کاهش قند خون را به همراه دارد اما باید بسته به نوع دیابت مقدار متعادلی از آن را مصرف کرد.
9. بهره از خواص ضد التهابی اکالیپتوس
وجود تانن‌ها در ترکیبات برگ‌های این گیاه، سبب خاصیت ضدالتهابی همراه با آن شده است. برای دریافت این خاصیت بهتر است دمنوش آنرا استفاده کرد. خاصیت ضدالتهابی آن می‌تواند به بهبود مشکلاتی از جمله موارد زیر منجر شود:
- محافظت از قلب در مقابل بیماری‌های ناشی از التهابات بدنی با مصرف خوراکی آن
- بهبود و تسکینی برای التهاب مفاصل با استفاده موضعی از روغن آن
- درمانی برای کشیدگی عضلات و مفاصل با کمک ماساژ روغن آن
- کاهش التهابات ایجاد شده در رگ‌های خونی و بهبود جریان خون یا حتی کاهش فشار خون
- پیشگیری از ابتلا به تصلب شرایین با مصرف دمنوش این گیاه
- پیشگیری از سکته قلبی و سکته مغزی با مصرف خوراکی دمنوش آن
- بهبود التهابات مجاری تنفسی
10. خواص اکالیپتوس برای پوست
برای باز شدن منافذ پوست بهترین راهکار بوخور کردن است. اما برای بوخور پوست می‌توانید از اکالیپتوس نیز استفاده کنید تا از خواصی همچون موارد زیر بهره مند شوید:
- راهکاری برای بهبود خشکی پوست
- حفظ رطوبت پوست با سرامیدهای موجود در آن
- بهبود پوسته پوسته شدن پوست
- راهکاری برای درمان و کنترل پسوریازیس و درماتیت
- استفاده موضعی آن برای تولید سرامید پوست و تقویت پوست موثر است
- به بهبود قرمزی، خارش، التهاب و تورم پوست کمک می‌کند
- به دلیل خاصیت ضد باکتریایی به رفع جوش، آکنه و پیشگیری از بروز آنها نیز منجر می‌شود
11. دافعی طبیعی برای حشرات
معمولا با راهکارهای طبیعی بهتر است حشرات را دور کرد تا آسیب کمتری به طبیعت وارد شود. جالب است بدانید اکالیپتوس می‌تواند به عنوان دافعی عالی برای کنه، پشه و حشرات باشد.
وقتی به طبیعت‌گردی می‌روید و قرار است شبی در آنجا اقامت داشته باشید، می‌توانید مقداری از روغن آنرا به قسمتی از لباس یا بدن خود بمالید تا حشراتی مانند پشه را از خود دور نگه دارید.
حتی طبق تحقیقات انجام شده در دهلی نو هندوستان، استفاده از روغن اکالیپتوس نیلی، حشراتی مانند لارو و مگس را دور نگه می‌دارد. دوست‌داران محیط زیست بهتر است وقتی می‌خواهند از ترکیبات شیمیایی استفاده نکنند اما حشرات را دور نگه دارد، از مقداری روغن یا عصاره اکالیپتوس استفاده کنند.
12. درمانی برای سینوزیت
یکی از مشکلاتی که بسیاری از افراد به ویژه در فصول سرد سال از آن رنج می‌برند، سینوزیت است. اغلب با التهاب سینوس‌ها در صورت، سینوزیت ایجاد می‌شود.
برای رفع عوارض ناشی از سینوزیت مانند سردرد، آبریزش بینی و آمدن اشک، می‌توان از خواص ضدالتهابی اکالیپتوس به بهترین شکل استفاده کرد. باید فقط سعی کرد مقداری بوخور سرد یا گرم را با عصاره یا برگ‌های این گیاه به صورت روزانه داشت.
13. اکالیپتوس برای آسم
معمولا آسم با عوارضی مانند تنگی نفس، سرفه، نفس نفس زدن، گرفتگی و مشکلات تنفسی متعدد همراه خواهد بود. با اینکه اغلب متخصصین استفاده از اسپری را تجویز می‌کنند اما برای کنترل این حالات راهکارهای طبیعی نیز موثر هستند. البته بهتر است در رابطه با آنها از پزشک نیز جویا شد.
وجود بوخور سرد و سبک اکالیپتوس در هوا می‌تواند به بهبود علائم آسم کمک کند. اما باید توجه داشته باشید که از متخصص نیز در این رابطه باید مشورت گرفت.
14. خواص و تاثیرات اکالیپتوس برای موها
روغن برگ‌های این گیاه تاثیر به سزایی در رفع پوسته و شوره‌های سر دارد. از این طریق می‌توان اکسیژن‌رسانی مطلوبی را برای کف سر ایجاد کرد. حتی خاصیت ضد التهابی و ضد میکروبی آن به رفع التهابات و شوره سر منجر می‌شود که رشد بهتر موها را ایجاد خواهد کرد.
جالب است بدانید این گیاه همانطور که بیان شد برای رفع حشرات مفید است. از آن برای از بین بردن شپش نیز می‌توان استفاده کرد. بهترین راه درمان شپش به روش طبیعی محسوب می‌شود که حتی از ریزش مو نیز جلوگیری خواهد کرد. برای این منظور باید موها را با روغن آن چرب کنید و به خوبی با شانه دندانه ریز، آنها شانه بزنید.
15. رفع بوهای بد
اکالیپتوس گزینه‌ای بسیار عالی برای دفع باکتری‌ها و قارچ‌ها محسوب می‌شود. از عصاره آن برای رفع بوی بد در قسمت‌هایی مانند دهان که بر اثر تجمع باکتری‌ها ممکن است ایجاد شود، استفاده کرد.
مضرات اکالیپتوس چیست؟
- به علت غلیظ بودن روغن آن، ممکن است به پوست آسیب بزند و برای جلوگیری از این موضوع باید با روغن پایه مانند روغن زیتون ترکیب شود
- مصرف خوراکی آن ممکن است سبب بروز اسهال، حالت تهوع و استفراغ شود
- قبل از استفاده موضعی از روغن اکالیپتوس باید آنرا روی قسمتی از پوست تست کرد
- عصاره اکالیپتوس بسیار غلیظ است که ممکن است موجب سوزش شود؛ آنرا در اطراف چشم به کار نبرید
- مبتلایان به آسم باید با احتیاط آنرا استفاده کنند
مطالب مرتبط با اکالیپتوس
- آلوئه ورا چه خواصی برای سلامتی و زیبایی دارد؟
- از خواص بی‌نظیر جینسینگ بیشتر بدانید.
- با 6 خاصیت و کاربردهای مهم قارچ گانودرما آشنا شوید.
جمع‌بندی
اکالیپتوس روشی طبیعی برای بهبود بسیاری از مشکلات است که به مهمترین موارد آن در این متن اشاره کردیم. برای تهیه آن می‌توانید به تمام عطاری‌ها مراجعه کنید اما سعی کنید نوع مرغوب و تازه آنرا تهیه کرد تا کیفیت لازم را داشته باشد.
