تری گلیسیرید چیست و در بدن چه نقشی دارد؟ چرا دانستن مقدار تری گلیسیرید خون مهم است؟ چگونه و با چه راهکارهایی باید میزان تری گلیسیرید را پایین آورد؟
بدن به طور معمول به وجود تری گلیسیرید برای تامین انرژی نیاز دارد. اما هنگامی که از سطح نرمال بیشتر شود، ممکن است سبب ایجاد مشکلات جبران ناپذیر و خطرناکی مانند سکته مغزی و سکته قلبی شود. اما این موارد تمام اطلاعات در رابطه با تری گلیسیرید نیستند و بهتر است برای دریافت اطلاعات مهمتر و پاسخ سوالات بیان شده با ادامه متن همراه باشید.
تری گلیسیرید چیست ؟
تری گلیسیرید (Triglyceride) به عنوان نوعی چربی در سطح خون وجود دارد که برای تامین نیرو و انرژی مهم است. بدن برای حفظ سلامتی خود به مدار متعادلی تری گلیسیرید احتیاج دارد.
هنگامی که غذا وارد بدن میشود، به طور طبیعی مقداری از آن به کالری و انرژی مصرفی بدن تبدیل میشود. مقداری از انرژی اضافی، در سلولهای تری گلیسیرید ذخیره میشود.
این امر باعث میشود، انرژی مورد نیاز بین وعدههای غذایی توسط تری گلیسیرید تامین شود. اگر مداوم به بدن کالری بیش از حد، مثلا از طریق مصرف بیش از حد کربوهیدراتها، برسد و سوخته نشود، سبب بالا رفتن تریگلیسیرید در بدن میشود.
بهتر است اگر به طور مداوم سطح فشار خون و ضربان قلب چک میشود، سطح تری گلیسیرید خون را نیز تحت کنترل قرار داد. سطح بالای آن ممکن است باعث بالا رفتن احتمال ابتلا به بیماریهای قلبی را افزایش دهد.
اما جای نگرانی نیست و میتوان بعد از فهمیدن بالا بودن سطح تری گلیسیرید خون تنها با اصلاح سبک زندگی و در صورت نیاز تحت درمان دارویی قرار گرفتن طبق تجویز پزشک، اقدام به پایین آوردن سطح آن کرد.
سطح نرمال تری گلیسیرید چیست ؟
تنها با انجام یک آزمایش خون ساده می توان تفاوت سطح تری گلیسیرید خون خود و میزان نرمال آن را سنجید. تری گلیسیرید نرمال باید کمتر از 150 میلی گرم در هر دسی لیتر باشد.
متخصصین و پزشکان مقدار بین 150 الی 199 میلی گرم در دسی لیتر را مرزی برای بالا بودن مقدار آن میدانند. بین 200 الی 499 بالا در نظر گرفته میشود و بیشتر از 500 را بسیار بالا و خطرناک میدانند.
عوامل موثر بر بالا رفتن تری گلیسیرید چیست ؟
- اضافه وزن و چاقی
- مصرف غذاهای پرکالری و چرب
- نوشیدنیهای الکلی
- سن
- ابتلا به برخی از بیماریها مانند بیماریها کلیوی، دیابت یا پیش دیابت
- جنسیت
- استفاده بیش از حد خوراکیهای شیرین و نوشیدنیهای گازدار
- سابقه خانوادگی و وراثت
- مصرف داروهایی مانند داروهای ضد بارداری یا داروهای سرکوب کننده ایمنی، استروژن، پروژسترون و استروئیدها و برخی از داروهای تجویز شده برای بیماری اچ آی وی
- کم کاری تیروئید و یا سطح پایین تیروئید
عوارض ناشی از بالا بودن تری گلیسیرید چیست ؟
با بالا رفتن سطح تری گلیسیرید ممکن است خطر ابتلا به بیماریهای قلبی و سندرم متابولیک افزایش یابد. سندرم متابولیک ترکیبی از چربی زیاد دور شکمی، فشار خون بالا، کلسترول بد بالا، قند خون بالا و همینطور تری گلیسیرید بالا به شمار میرود. سندروم متابولیک سبب بالا رفتن احتمال ابتلا به سکته مغزی و قلبی را به شدت افزایش میدهد.
تری گلیسیرید بالا مستقیما با ایجاد مشکلات کبد و لوزالمعده در ارتباط است. از سویی دیگر تری گلیسیرید بالا میتواند خبر از مقاومت بدن نسبت به انسولین را به همراه داشته باشد. در این صورت خطر ابتلا به دیابت نیز افزایش خواهد یافت که این موضوع سلامتی بدن را به شدت می تواند تحت تاثیر قرار دهد.
چگونه می توان تری گلیسیرید را کاهش داد؟
طبق مطالعات انجام شده یکی از عواملی که باعث بروز سکته قلبی و مغزی میشود، بالا بودن سطح تری گلیسیرید خون است. اما خبر خوب اینجاست که تنها با حذف تعدادی از عادات غلط و پیش گرفتن سبک زندگی صحیح میتوان به این نگرانی خاتمه بخشید.
1. کاهش وزن و حفظ وزن متناسب
هر چقدر کالری بیشتری مصرف شود، بدن آنرا بیشتر در تری گلیسیرید ذخیره میکند و تعداد سلولهای چربی بالا میرود. کنترل اشتها و کاهش وزن نکتهای بسیار مهم و کلیدی در کاهش سطح تری گلیسیرید خون به شمار میروند.
با پیش گرفتن رژیم غذایی صحیح و فعالیت بدنی منظم به وزنی ایده آل برای بدن خواهید رسید. در این صورت با تری گلیسیرید بالا و حتی بیماریهای دیگر ناشی از اضافه وزن و چاقی نیز خداحافظی خواهید کرد.
2. کاهش مصرف قند و شیرینی
از همین لحظه مصرف قند و شیرینیها را ترک کنید. واضح است که مقدار فراوانی قند در ترکیبات شکلاتها، آبنباتها، کیک خامه و بیسکوییتها وجود دارد. با حذف آنها علاوه بر کاهش تری گلیسیرید کاهش وزن نیز حاصل میشود.
اما در این میان قندهایی هستند که به صورت پنهان در برخی خوراکیها هستند که سلامت را تهدید میکنند و به چشم نمیآیند. نوشیدنیهای پالم دار و آبمیوههای مصنوعی که به هدف رساندن ویتامین به بدن مصرف میشوند حاوی مقدار زیادی قند هستند. سعی کنید از آبمیوههای طبیعی بیشتر استفاده کنید تا سطح تری گلیسیرید خون را بتوانید کاهش دهید.
3. رژیم غذایی کم کربوهیدرات
رژیم غذایی مناسب برای پایین آوردن تری گلیسیرید چیست و چگونه با تغذیه درست میتوان سطح آنرا کاهش داد؟ این سوالات متداولترین سوالاتی هستند که در رابطه با این موضوع وجود دارد.
تحقیقات انجام شده نشان میدهد رژیم غذایی کم کربوهیدرات و کم قند به شدت میتواند در کاهش میزان تری گلیسیرید موثر باشد. پیش گرفتن رژیم غذایی کم کربوهیدرات تا نیمی از مقدار تری گلیسیرید خون را کاهش میدهد. از سویی دیگر نیز بهتر است مصرف غذاهای فست فود و فرآوری شده را تا حد امکان کاهش دهید.
4. فیبر به جای خوراکیهای ناسالم و مضر
میتوان با جایگزین کردن میوه و سبزیجات به جای تنقلاتی مانند چیپس که کربوهیدرات و چربی فراوانی دارد، گامی مهم برای پایین آوردن سطح تری گلیسیرید خون برداشت.
رساندن فیبر بیشتر به بدن میتواند باعث کاهش جذب قند و چربیها توسط روده بزرگ شود که این خود کمک شایانی برای پایین آوردن تری گلیسیرید به شمار میرود.
5. ورزش و فعالیت بدنی منظم
فایده ورزش برای پایین آوردن تری گلیسیرید چیست ؟ ورزشهای هوازی سبب بالا رفتن سطح کلسترول HDL (کلسترول خوب) در سطح خون میشوند. این کلسترول مفید سبب کاهش دادن تری گلیسیرید در خون خواهد شد.
ورزشهایی مانند پیاده روی سریع، کوهنوردی، شنا و دوچرخه سواری به مدت حداقل 30 دقیقه و پنج روز در هفته میتواند بسیار موثر برای لاغری و کاهش سطح تری گلیسیرید باشد.
6. پرهیز و قطع مصرف چربیهای ترانس بالا
غذاهای فرآوری شده به شدت حاوی این نوع اسیدهای چرب مضر برای بدن هستند. تا به حال به این موضوع فکر کردهاید که باعث بالا رفتن سطح تری گلیسیرید چیست ؟
شاید آن دسته افرادی که بدون رعایت هیچ نوع حد و مرزی برای غذا خوردن به سمت غذاهای فست فود و فرآوری شده میروند به خطرات احتمالی آنها هیچ وقت فکر نکرده باشند.
غذاهای تجاری سرخ شده به شدت باعث بالا رفتن سطح تری گلیسیرید خون میشوند. رژیمی که حاوی غذاهای سالم و کم چرب باشد، میتواند در عرض سه هفته به طور چشمگیری سطح تری گلیسرید خون را کاهش دهد. مصرف روغنهای سالمی مانند روغنهای گیاهی، روغن زیتون و روغن نارگیل گزینههای بسیار مناسبی برای کاهش سطح تری گلیسیرید به شمار میروند.
7. مصرف ماهی حداقل دو بار در هفته
چربی مفید ماهیها بسیار ایده آل برای سلامت قلبی و عروقی هستند. با مصرف دو بار در هفته از انواع ماهیها میتوان شدت غلظت تری گلیسرید خون را کاهش داد.
ماهی میتواند جایگزین بسیار مناسبی برای گوشت قرمز و گوشتهای پرچرب به شمار رود. تا جای امان گوشت سفید ماهی را جایگزین گوشت قرمز کنید.
سخن پایانی
رسیدن به بدنی سالم و بدون هیچ بیماری نیازمند صرف وقت و کنترل میل نسبت به بسیاری از خوراکیها و رفتارها به شمار میرود. استفاده از غذاهای سالمی مثل سویا، بادام، گردو و پسته به میزان اعتدال در طول هفته، میتواند باعث تنظیم شدن و پایین آوردن سطح تری گلیسیرید بدن شود. حذف مصرف خوراکیهای ناسالم مانند نوشیدنیهای الکلی گامی مهم برای پیش گرفتن سبک زندگی درست برای داشتن قلبی سالمتر به شمار میرود. با چند تغییر ساده در زندگی خود میتوان از بدنی سالم و سطح تری گلیسیریدی متناسب بهره مند شد.