علائم کمبود ویتامین D + منابع غذایی حاوی این ویتامین
علائم کمبود ویتامین D مانند هر ویتامین و ماده ی معدنی دیگری نشانه های خاص خود را دارد. این ویتامین برای رشد و بهبود عملکرد اجزای بدن بسیار حیاتی می باشد. این ویتامین در سلامت استخوان ها، حفظ سلامت قلب و مغز، تقویت مو و پیشگیری از افسردگی نقش اساسی دارد.
اگر چه کلسیم نقش بسزایی در سلامت استخوان ها و دندان ها دارد ولی عدم دریافت ویتامین D به میزان کافی باعث می شود کلسیم به راحتی جذب بدن نشود. در واقع ویتامین دی و کلسیم مکمل یکدیگر هستند.
در این مقاله قصد داریم به علائم کمبود ویتامین D در بدن بپردازیم و به چند نمونه از منابع غذایی حاوی ویتامین دی اشاره کنیم.
نقش ویتامین D در بدن
ویتامین D یکی از ویتامین های لازم و ضروری برای بدن است و نقش مهمی در جذب کلسیم و بازسازی استخوان ها دارد. علاوه براین تاثیر بسزایی در تقویت سیستم ایمنی بدن نیز دارد.
نکته ای که بسیار حائز اهمیت است، این است که این ویتامین باید در محدوه سنی مناسب (تا قبل از 30 سالگی) دریافت شود تا استخوان ها بتوانند استحکام لازم را بدست آورند.
اگر ذخیره مناسبی از ویتامین D در زنان وجود نداشته باشد در بزرگسالی بر اثر عدم دریافت ویتامین D به مقدار مناسب، شکستگی و پوکی استخوان را ایجاد می کند.
اگر چه با مصرف مکمل ها سطح این ویتامین در خون بالا می رود اما احساس بهبودی کامل را به دست نمی آید چون جذب در استخوان بسیار پایین است.
شکستگی استخوان در اثر ضربات کوچک از علائم شایع کمبود ویتامین D و پوکی استخوان است.
منابع غذایی حاوی این ویتامین
یکی از راه های اصلی جذب این ویتامین در بدن قرار گرفتن زیر نور خورشید است. چرا که نور خورشید طی سلسه مراتبی باعث تشکیل ویتامین D در بدن می شود.
این ویتامین همچنین در برخی از مواد غذایی از جمله لبنیات، روغن جگر ماهی، قارچ، تخم مرغ، بلغور جو دوسر و … وجود دارد.
علائم کمبود ویتامین D در بدن
1. احساس ناراحتی و افسردگی
از علائم کمبود ویتامین D می توان به اختلالات روانی اشاره کرد. در واقع احساس عدم رضایت از وضعیت خود یا بی ارزش بودن، عدم تمرکز، بی حوصلگی، افسردگی و بد اخلاقی می تواند ناشی از کمبود این ویتامین باشد.
2. احساس سردرد و سرگیجه
عدم دریافت ویتامین D به میزان کافی می تواند باعث بروز فشار خون بالا شود که به دنبال آن سردرد و سرگیجه را به همراه خواهد داشت. بنابراین اگر دچار سردرد و سرگیجه می شوید، می تواند از علائم کمبود ویتامین D باشد.
3. تعریق بیش از حد
اگر بدن فرد بدون هیچ دلیل مشخصی مانند هوای گرم، تمرین ورزشی شدید یا تب، عرق کند، می تواند از علائم کمبود ویتامین D باشد.
4. بروز عفونت های مکرر
عدم دریافت ویتامین D به میزان کافی، افراد را مستعد ابتلا به عفونت های مکرر می کند. ضعیف شدن سیستم ایمنی که از علائم کمبود ویتامین D محسوب می شود، می تواند باعث اختلالات تنفسی، سرماخوردگی، مشکلات مثانه و آنفولانزا شود.
5. علائم کمبود ویتامین D موثر در اضافه وزن
یکی از خواص ویتامین D این است که در کاهش اشتها موثر است و باعث لاغری می شود ولی اگر افراد بدون تغییر در رژیم غذایی خود دچار اضافه وزن شوند، باید میزان مصرف ویتامین D را در بدن افزایش دهند.
6. مقاومت کم بدن در طول ورزش
افرادی که در طول ورزش یا فعالیت بدنی، متوجه شده اند که به طور ناگهانی دچار ضعف می شوند و توانایی بدنیشان را از دست می دهند، باید به میزان ویتامین D بدن خود توجه بیشتری داشته باشند.
7. شکننده شدن موها و ریزش آن ها
ویتامین D می تواند با تحریک فولیکول مو باعث تقویت و پرپشتی موها شود و در درمان ریزش مو موثر می باشد. بنابراین داشتن موهای شکننده و نازک و به دنبال آن ریزش موها از علائم مهم کمبود ویتامین D در بدن محسوب می شود.
8. کاهش تراکم استخوانی
فسفر و کلسیم نقش مهمی را در محافظت از غضروف ها و استخوان ها ایفا می کنند. وجود ویتامین D در بدن باعث تعادل در سطح فسفر و کلسیم می شود.
در واقع ویتامین D باعث جذب کلسیم و فسفر در بدن می شود و از پوکی استخوان در بزرگسالی جلوگیری می کند. شکننده بودن استخوان ها و همچنین گرفتگی ماهیچه ها یکی دیگر از علائم کمبود ویتامین D در بدن می باشد.
از علائم دیگر کمبود ویتامین D می توان به دردهای مزمن، اختلال در خواب، حالت پرانتزی پاها، اسهال و یا یبوست اشاره کرد.
چه افرادی بیشتر در معرض کمبود ویتامین D هستند؟
علائم کمبود ویتامین D می تواند در تمام سنین دیده شود ولی در برخی افراد این تاثیر بیشتر دیده می شود.
- افراد مسن (بالای 50 سال)
- افراد مبتلا به بیماری های گوارشی
- افرادی که پوست تیره دارند
- نوزادان
- افرادی که رژیم غذایی گیاه خواری دارند
- افرادی که دچار اضافه وزن هستند
- کسانی که به مصرف شیر آلرژی دارند
- کسانی که از داروهای خاصی استفاده می کنند
راه های جذب ویتامین D
با توجه به اینکه دو نوع ویتامین D3 و D2 وجود دارد؛ برای جذب ویتامین D3 به میزان کافی در بدن لازم است افراد در هفته چند بار به مدت 5 الی 15 دقیقه در معرض نور خورشید قرار گیرند، چراکه ویتامین D3 تنها از طریق نور خورشید جذب می شود.
مصرف مواد غذایی که دارای ویتامین D هستند، می تواند در کاهش علائم کمبود ویتامینم D موثر باشد. این مواد غذایی شامل شیر خام محلی، یا لبنیات و برخی از انواع پنیر، ماهی های پرچرب مانند سالمون، ساردین و تن، خاویار، روغن کبد ماهی، زرده تخم مرغ، جگر گوساله، آبمیوه، قارچ، نوشیدنیهای گیاهی غنی شده مانند شیر بادام و یا غلات هستند.
سخن پایانی
در حال حاضر اکثر کارها در فضا های بسته انجام می شود و افراد به ندرت در معرض تابش نور خورشید قرار می گیرند. در حالیکه اشعه UVB خورشید نقش مهمی در ساخت ویتامین D بدن دارد. بنابراین لازم است افراد زمانی را زیر نورخورشید بگذرانند و همچنین مواد غذایی حاوی ویتامین D را در برنامه غذاییی خود بگنجانند تا با دریافت کافی این ویتامین از عوارض کمبود آن پیشگیری کنند.