تمبر هندی با اینکه نوعی میوه است، اما اکثر افراد از آن به عنوان یکی از تنقلات خوشمزه استفاده می‌کنند. البته این میوه خوشمزه در دو طعم ترش و شیرین وجود دارد که اغلب نوع ترش آن مصرف میشود. ولی نوع شیرین آن نیز طعم ملس و بسیار مطلوبی دارد.
جالب است بدانید این میوه را اکثر مناطق جهان در تهیه غذا و یا دسر یا حتی به صورت میوه در میان وعده به کار می‌برند. مهمتر اینکه این میوه خواص دارویی بسیاری دارد و می‌توان از آن برای جنبه‌های درمانی بهره برد.
از این رو پیشنهاد می‌کنیم با ادامه این مقاله همراه ما باشید تا علاوه بر بررسی خواص تمبر هندی، نکات متعدد در رابطه با آن را برایتان بیان کنیم.
مطالب مرتبط با تمبر هندی
- از زالزالک و مهمترین خواص آن بیشتر بدانید.
- گوجی بری چیست؟ 21 دلیل برای اینکه این میوه را بیشتر بخوریم.
- کدو حلوایی چه خواصی دارد؟ نحوه مصرف آن را یاد بگیرید.
تمبر هندی چیست؟
تمبر هندی یا خرمای هندی نوعی میوه گرمسیری است. این میوه از درختی جنگلی حاصل میشود. تمبرهندی بومی کشور آفریقا است اما در مناطق گرمسیری دیگری همچون هند و پاکستان نیز وجود دارد.
درخت این میوه، غلاف‌هایی مانند دانه لوبیا دارد که داخل آنها دانه‌هایی هستند که با گوشته‌ای خمیری احاطه شده‌اند. این خمیر فیبری یا پالپ میوه‌ای که دور هسته‌ها وجود دارد، طعمی ترش و گاهی شیرین ممکن است داشته باشد.
نکته جالب در رابطه با این طعم، این است که هر قدر میوه جوان و سبزتر باشد، قسمت پالپ میوه ترش‌تر است. وقتی میوه رسیده‌تر شود، طعم ترش و شیرین‌تری خواهد داشت.
طبع تمبر هندی چیست؟
یکی از نکات مهم در رابطه با مصرف مواد غذایی به طبع آنها مربوط میشود. طبع تمبر هندی سرد و خشک است. اغلب برای متعادل ساختن طبع آن می‌توان از لعاب به دانه استفاده کرد.
ارزش غذایی و کالری تمبر هندی
گاهی از تمبر هندی برای طعم دادن به غذا استفاده می‌کنیم و گاهی آن را به عنوان یکی از تنقلات میان وعده‌ای به کار می‌بریم. این موضوع در صورتی است که بیشتر ما در مورد مواد تشکیل دهنده آن اطلاعی نداریم.
| ارزش غذایی | 120 گرم پالپ بدون هسته تمبر هندی |
| انرژی (کالری) | 287 کالری |
| کربوهیدرات | 69 گرم |
| فیبر | 6 گرم |
| پروتئین | 3 گرم |
| چربی | 1 گرم |
همانطور که در جدول مشخص است میزان کربوهیدرات در یک پیمانه تمبر هندی، معادل 69 گرم است. این میزان مقداری حدود 17.5 قاشق چایخوری شکر است.
اما با این حال نمی‌توان این میوه را یکی از میوه‌هایی که با سندروم متابولیک و دیابت مرتبط است، در نظر گرفت. زیرا حاوی شکر مصنوعی نیست.
از طرفی نمی‌توان کالری بالای آن را در نظر نگرفت. این میوه برای افرادی که در کنترل کالری مصرفی به سر می‌برند، بهتر است متعادل مصرف شود.
مواد معدنی تمبر هندی
این میوه حتی علاوه بر ترکیبات بیان شده، حاوی برخی از انواع پلی فنول است که در ترکیبات گیاهی معمولا وجود دارند. ترکیبات پلی فنول در بدن به عنوان آنتی اکسیدان‌های قوی عمل می‌کنند. علاوه بر این موارد تمبر هندی حاوی مواد معدنی دیگری است که شامل موارد زیر میشود:
| مواد معدنی | 120 گرم پالپ تمبر هندی (یک پیمانه) |
| منیزیم | 28 درصد نیاز روزانه |
| پتاسیم | 23 درصد نیاز روزانه |
| آهن | 19 درصد نیز روزانه |
| کلسیم | 9 درصد نیاز روزانه |
| فسفر | 14 درصد نیاز روزانه |
ویتامین‌های تمبر هندی
ترکیبات معدنی دیگری همچون مس و سلنیوم نیز در تمبر هندی به مقدار کمی وجود دارند. اما از جمله ویتامین‌های این میوه گرمسیری می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
| ویتامین‌ها | 120 گرم پالپ تمبر هندی (یک پیمانه) |
| تیامین (ویتامین B1) | 34 درصد نیاز روزانه |
| ریبوفلاوین (ویتامین B2) | 11 درصد نیاز روزانه |
| نیاسین (ویتامین B3) | 12 درصد نیاز روزانه |
| ویتامین C | 7 درصد نیاز روزانه |
علاوه بر این موارد، در ترکیبات تمبر هندی، مقادیری از ویتامین A، ویتامین K، ویتامین E و همینطور پیریدوکسین (ویتامین B6) و پانتوتنیک اسید (ویتامین B5) نیز وجود دارد.
تمبر هندی در چه غذاهایی استفاده میشود؟
این میوه گرمسیری کاربردهای متعددی دارد. از آن می‌توان برای پخت و پز انواع مواد غذایی استفاده کرد.
میوه تمبر هندی دارای پوست چوبی است و درون آن هسته‌های متعدد تقریبا درشتی وجود دارد. معمولا برای مصرف گوشته یا پالپ اطراف هسته‌ها جدا میشود و برای مصرف به همراه کمی آب ترکیب میشود. البته قبل از مصرف بهتر است از صافی رد شود تا چوب‌های ریشه‌ای داخل آن گرفته شود.
از این طعم دهنده‌ی عالی برای غذاها در جنوب و جنوب شرقی آسیا، مکزیک، خاورمیانه و حوزه کارائیب اغلب به کار برده میشود. در برخی از موارد حتی برگ‌ها و هسته آن نیز به شکل ادویه کار می‌رود.
معمولا تمبر هندی در تهیه سس‌ها، انواع ترشی، دسرها، نوشیدنی‌ها و انواع شور به کار برده میشود. البته یکی از مواد اصلی برای سس ووسترشایر نیز هست.
می‌توانید از تمبر هندی برای مزه دار کردن ماهی، مرغ یا گوشت برای تهیه کباب به بهترین شکل استفاده کنید.
برای این منظور تنهای کافی است قطعه‌های گوشت را ساعاتی در عصاره تمبرهندی، پیاز، ادویه و نمک نگه داشت و بعد آنها را کباب کرد.
خواص تمبر هندی چیست؟
تمبر هندی نقش بسیار مهمی در طب سنتی دارد. زیرا از نظر تجربی تاثیرات دارویی و درمانی متعددی را به اثبات رسانده است. در ادامه هر یک را بررسی خواهیم کرد.
1. بهبود مشکلات گوارشی
یکی از تاثیرات تمبر هندی به درمان اسهال و حتی یبوست مربوط میشود. این موضوع به دلیل فیبر موجود در گوشته آن است که برای دستگاه گوارش بسیار مفید و موثر است.
فیبر محلول و نامحلول موجود در ترکیبات گیاهی به هضم راحت و سریع غذا کمک می‌کند. ترکیبات این میوه نیز از این قاعده مستثنی نیست. این خاصیت بهبود عملکرد گوارش را در پی دارد.
2. التیام زخم
یکی از کاربردهای تمبر هندی، تسریع در بهبود زخم محسوب میشود. برای این منظور می‌توان از پودر پوست تمبر هندی استفاده کرد. حتی پودر دانه تمبر هندی برای بهبود و درمان بواسیر نیز موثر است.
3. خواص تمبر هندی برای سنگ کلیه
همانطور که در ابتدای متن در جدول‌ها مشخص شد این میوه گرمسیری، دارای ترکیبات ویتامینی و معدنی بسیار مفیدی است. حتی وجود ترکیبات پلی فنول در آن به خاصیت آنتی اکسیدانی بالای آن منجر شده است.
از این رو تمبر هندی گزینه‌ای بسیار عالی برای سم زدایی بدن و حذف رسوبات کلیه محسوب میشود. حتی از آن به عنوان راهکاری برای درمان سنگ کلیه نیز می‌توان بهره گرفت.
4. محافظت از قلب
ترکیبات پلی فنول در این میوه، خواص آنتی اکسیدانی و ضد التهابی بالایی را به بدن می‌رساند. این خواص بدن را از بیماری‌هایی همچون سرطان، دیابت و بیماری‌های قلبی دور نگه می‌دارد. (منبع)
یکی از ترکیبات مفید در تمبر هندی، فیبر است. فیبر به عنوان یکی از ترکیبات موثر برای کاهش کلسترول بد خون مفید است. کلسترول بد می‌تواند مهمترین عامل برای بیماری‌های قلب و عروق محسوب شود.
علاوه بر این موضوع، وجود پتاسیم در ترکیبات این میوه به کاهش فشار خون کمک خواهد کرد. در کنار آن نیز ویتامین C به عنوان ترکیبی آنتی اکسیدانی به پیشگیری از آسیب‌های رادیکال‌های آزاد کمک می‌کند که از بروز بیماری‌های قلب و عروق جلوگیری خواهد شد.
5. موثر بر کاهش قند خون
استفاده از عصاره تمبر هندی به کاهش قند خون منجر میشود. در بدن سبب افزایش میزان آلفا آمیلاز میشود که سبب جلوگیری از جذب کربوهیدرات خواهد شد.
کاهش جذب کربوهیدرات تاثیر به سزایی در تولید انسولین و همینطور کاهش گلوکز دارد. این میوه حاوی منیزیم است که گزینه‌ای عالی برای کاهش عوارض دیابت محسوب میشود.
6. تمبر هندی برای کاهش وزن
این میوه به عنوان گزینه‌ای عالی برای کاهش وزن و لاغری است. بهتر است به جای انواع سس‌های غیر رژیمی از ترکیب پالپ این میوه به همراه کمی آب استفاده کنید.
البته تمبر هندی به تنهایی نمی‌تواند راهکاری برای کاهش وزن باشد. ولی در کنار رژیم اصولی و ورزش به عنوان گزینه‌ای بسیار موثر از آن می‌توان بهره گرفت. فیبر موجود در آن به بهبود عملکرد دستگاه گوارشی می‌انجامد که گام موثر برای کاهش وزن محسوب میشود.
حتی ترکیبات موجود در تمبر هندی از آنجایی که به کاهش التهابات بدنی منجر می‌شوند، به بهبود ترشح هورمون‌ها کمک می‌کنند. از این رو برای تنظیم متابولیسم بدن می‌توان از آن به اعتدال استفاده کرد.
7. تقویت بافت‌های عضلانی و عصبی
همانطور که مشخص شد، از ترکیباتی که در این میوه به میزان فراوانی یافت میشود، برخی از انواع ویتامین B هستند.
تیامین یا ویتامین B1 در ترکیبات این میوه گزینه‌ای بسیار مفید برای بهبود عملکرد سیستم عصبی بدن است. علاوه بر این مورد، برای رشد بافت‌های عضلانی بدن کاملا ضروری است و به تقویت بدن می‌انجامد.
8. بهبود مشکلات خون
کم خونی ناشی از فقر آهن، نوعی کم خونی است که به وفور در افراد مختلف دیده میشود.
مصرف تمبر هندی مقادیر مناسبی از آهن را به بدن می‌رساند.
آهن به متعادل نگه داشتن سطح گلبول‌های قرمز منحر میشود. از این رو اکسیژن‌رسانی در رگ‌ها برای اندام‌ها و ارگان‌های حیاتی به خوبی انجام میشود.
- کم خونی علائمی همچون ضعف، سرگیجه، بی حالی و رنگ پریدگی را به همراه دارد. اما گاهی نشانه‌های دیگری حاکی از ابتلا به کم خونی هستند که باید آنها را شناخت. برای پی بردن به سایر علائم بهتر است مقاله 14 نشانه کم خونی و تغذیه مناسب برای درمان را مطالعه کنید.
9. تقویت سیستم دفاعی بدن
تمبر هندی خواص آنتی اکسیدانی بالایی به همراه دارد.
دریافت انواع آنتی اکسیدان‌ها می‌تواند به پیشگیری از ابتلا به استرس اکسیداتیو منجر شود.
استرس اکسیداتیو در پی آسیب رادیکال‌های آزاد ایجاد میشود که با دریافت خواص آنتی اکسیدانی بدن در حد به سزایی از آنها در امان خواهد ماند.
10. خاصیت ضد التهابی تمبر هندی
خاصیت ضد التهابی ناشی از لپئول موجود در تمبر هندی به پیشگیری از ابتلا به بیماری‌هایی از جمله سرطان کمک می‌کند.
حتی استفاده از روغن تمبر هندی به شکل موضعی راهکاری بسیار عالی برای کاهش التهابات مفاصل محسوب میشود. از این رو به بهبود دردهای روماتیسمی و آرتریت کمک شایانی می‌رساند.
طبق چنین خاصیتی از این میوه و ترکیبات آن برای تهیه بسیاری از داروهای گیاهی خوراکی و موضعی استفاده میشود.
11. خواص تمبر هندی برای کبد چرب
عصاره میوه تمرهندی، خواص آنتی اکسیدان بالایی به همراه دارد.
علاوه بر آن خاصیت ضد التهابی نیز دارد. از این رو گزینه‌ای عالی برای سم زدایی بدن و همینطور پاکسازی کبد محسوب میشود.
التهاب کبد و کبد چرب را می‌توان با تغذیه سالم پیشگیری کرد که تمبر هندی گزینه‌ای عالی برای این هدف محسوب میشود.
اشکال مختلف تمبر هندی
در حالت کلی به سه شکل مختلف می‌توان تمبر هندی را در بازار پیدا کرد:
- غلاف‌های خام: شکل دست نخورده تمبر هندی هستند که فراوری نشده‌اند. باید آنها را مانند میوه، از داخل پوست چوبی خارج کرد و میل کرد. البته باید هسته‌ها را نیز جدا کرد.
- تمبرهندی فشرده: برای تهیه این نوع، پوست آنها خارج شده‌اند و تقریبا شبیه بسته‌بندی‌های آلوچه به فروش می‌رسند.
- کنسانتره: برای تهیه کنسانتره، پوست و دانه آنها را جدا می‌کنند. سپس آنها را می‌جوشانند و مقادیری از مواد نگهدارنده و طعم دهنده به آن اضافه می‌کنند. حالتی همچون خمیری یکدست از تمر هندی ایجاد میشود. اغلب این نوع کاربردی آسان برای تهیه سس و انواع مواد غذایی دارد.
عوارض زیاده روی در مصرف تمبر هندی
این میوه یکی از خوشمزه‌ترین میوه‌هایی است که از آن به عنوان تنقلات در مواقع مختلف نیز به کار برده میشود.
گاهی برای دریافت خواص آن یا بهره از طعم ملس و دلچسبی که به همراه دارد، ممکن است در مصرف آن زیاده روی شود. از این رو ممکن است مواردی همچون گزینه‌های زیر را در پی داشته باشد:
- زیاده روی در مصرف این میوه کاهش و افت فشار خون را در پی دارد.
- مصرف نامتعادل و طولانی مدت از آن می‌تواند رقیق شدن خون را در پی داشته باشد.
- به دلیل داشتن ویتامین K، ممکن است مصرف طولانی مدت و نامتعادل آن سبب عدم انعقاد خون در مواقع لزوم مانند بریدگی شود. از این رو باید از مصرف نامتعادل این خوراکی در کنار مصرف داروهای مانند آسپرین و سایر داروهای رقیق کننده خون، اجتناب کرد.
- از آنجایی که خاصیتی اسیدی دارد ممکن است برای برخی از افراد مستعد، ریفلاکس معده را در پی داشته باشد.
- زیاده روی در مصرف این میوه اسیدی، ممکن است آسیب به مینای دندان را در پی داشته باشد.
- مصرف زیاد و مداوم از آن هیپوگلیسمی یا کاهش گلوکز خون را در پی دارد.
- این میوه در برخی از افراد ممکن است علائم آلرژیک مانند خارش یا تنگی نفس و استفراغ را بروز دهد.
مطالب مرتبط با تمبر هندی
- از زالزالک و مهمترین خواص آن بیشتر بدانید.
- گوجی بری چیست؟ 21 دلیل برای اینکه این میوه را بیشتر بخوریم.
- کدو حلوایی چه خواصی دارد؟ نحوه مصرف آن را یاد بگیرید.
جمع‌بندی
تمبر هندی میوه‌ای گرمسیری است که در صورت مصرف متعادل خواص متعددی دارد.
گزینه‌هایی همچون بهبود عملکرد قلب و عروق، کاهش فشار خون بالا، تقویت سیستم ایمنی بدن و پیشگیری از بسیاری از بیماری‌ها را در پی دارد.
از این میوه می‌توان برای تهیه بسیاری از غذاهای خوشمزه و سس آنها استفاده کرد.
