خواص گل ختمی برای جنبه‌های مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرد.
این گیاه دارویی را به شکل خوراکی و موضعی مورد استفاده قرار می‌دهند تا از خواصی که به همراه دارد بهره‌مند شوند.
در این مقاله قرار است از مهمترین خواص این گیاه دارویی و نکات مهم در مورد ممنوعیت مصرف آن توضیحاتی را ارائه دهیم. با ما همراه باشید.
مطالب مرتبط با خواص گل ختمی
گل ختمی؛ گیاهی زینتی اما کاربردی
گل ختمی از دسته پنیرکیان است که به صورت خودرو رشد می‌کند.
این گیاه علفی ممکن است تا 1.5 الی 2 متر به صورت ایستاده رشد کند. ساقه‌های گل ختمی به صورت استوانه‌ای و پرز دار هستند که به رنگ سبز کمرنگ رشد می‌کنند. برگ‌های گل ختمی گرد و پهن است. بزرگی این برگ‌ها ممکن است تا 15 سانتی متر برسد.
جالب است بدانید گل ختمی بومی آسیا و اروپا است و در اصل از جنوب غرب چین آمده است.
بیشتر خواص گل ختمی از گل‌های بزرگ آن حاصل می‌شوند. رنگی که گل‌های این گیاه دارند به رنگ سفید، صورتی، بنفش یاسی، قرمز، زرد و سیاه است. گل ختمی با اینکه بیشتر به عنوان گیاه زینتی شناخته می‌شود اما برای جنبه‌های درمانی دارویی نیز کاربرد دارد.
طبع گل ختمی چیست؟
گل ختمی از جمله گیاهان دارویی است که طبع سرد و تر دارد. به همین دلیل اغلب برای افراد گرم مزاج می‌تواند گزینه مناسبی برای متعادل سازی طبع باشد.
خواص گل ختمی برای جنبه‌های درمانی مختلف
خواص گل ختمی شامل گزینه‌های متعددی می‌شود.
بسیاری از ناراحتی‌ها و بیماری‌های بدنی را می‌توان با این گیاه دارویی درمان کرد. جالب است بدانید از قسمت گل، ساقه، برگ‌ها، دانه‌ها و حتی ریشه این گیاه می‌توان برای جنبه‌های درمانی مختلف استفاده کرد.
اما این خواص کدامند؟
در ادامه هر یک را به طور کامل توضیح خواهیم داد.
1. کاهش تب و گُر گرفتگی
از گذشته تا به حال، در طب سنتی از گل ختمی به منظور کاهش دمای بدن استفاده می‌کردند. در واقع گل ختمی گیاهی تب‌بُر است. از این گیاه برای کاهش تب در مواقع سرماخوردگی می‌توان نتیجه گرفت.
برای این منظور کافی است یک لیوان از دمنوش آن را نوش جان کرد. حتی برای بهبود علائم سرماخوردگی و گرفتگی بینی نیز می‌توان استفاده کرد.
2. خواص گل ختمی برای پوست
استفاده از دمنوش گل ختمی می‌تواند به آبرسانی بدن کمک کند. از آن برای پیشگیری از بروز چین و چروک پوست می‌توان استفاده کرد.
حتی برای تهیه ماسک‌های طبیعی و خانگی می‌توان از برگ‌های له شده آن استفاده کرد. از این طریق پوست آبرسانی می‌شود. حتی برای درمان پوست‌های خشک، بهتر است از آن استفاده کرد تا پوست شفاف و نرم شود.
از دم کرده‌ی گل ختمی می‌توان برای کنترل بسیاری از عوارض پوستی کمک گرفت. حتی تحریکات پوستی ناشی از عوارض حساسیت را می‌توان با دم کرده‌ی گل ختمی کنترل کرد.
3. خواص گل ختمی برای مو
با استفاده از شستشوی موها با دم کرده‌ی گل ختمی می‌توان به موهایی شفاف دست یافت. این گیاه را برای نرم کردن موها می‌توان استفاده کرد.
از آن به عنوان نرم کننده گیاهی می‌توان نتیجه مطلوبی دریافت کرد.
همچنین استفاده از دمنوش آن نیز برای بهبود خونرسانی و اکسیژن رسانی به فولیکول‌های مو موثر است. این راهکار برای تقویت رشد موها می‌تواند تاثیر به سزایی داشته باشد.
4. تقویه لثه کودکان
لثه کودکان در حین دندان در آوردن کمی با درد و ناراحتی همراه است.
برای اینکه روند رشد دندان و خارج شدن دندان از لثه به راحتی و سریعتر کامل شود، می‌توان از ریشه گل ختمی استفاده کرد.
برای این منظور باید ریشه گل ختمی را به خوبی شست و سپس برای جویدن و ساییدن به دندان‌های کودک به کار برد.
5. کنترل و درمان گلو درد
استفاده از دمنوش گل ختمی، برای بهبود گلو درد بسیار موثر است.
معمولا از دانه‌ها، ریشه و گل‌های این گیاه دارویی، می‌توان دمنوشی تهیه کرد تا به درمان گلو درد کمک کند. بهتر است آن را همراه مقداری عسل استفاده کرد تا خاصیت آن چند برابر شود.
از آن به عنوان راهکاری موثر برای بهبود سرفه خشک و تحریک گلو می‌توان نتیجه گرفت.
6. خواص گل ختمی برای بهبود زخم
در گذشته به جای انواع کرم و لوسیون، از مرهم‌های ساخته شده با گیاهان دارویی برای بهبود و جمع شدن سریعتر زخم‌ها استفاده می‌کردند. یکی از گزینه‌های مورد استفاده در طب سنتی برای بهبود زخم‌ها، گل ختمی است.
برای این منظور لازم است برگ‌هایی که با آب کمی جوشانده شده، را له کرد و روی زخم قرار داد. این راهکار برای تسریع در بهبود زخم بسیار موثر است.
توصیه می‌کنیم از این روش برای زخم‌های کوچک مانند خراشیدگی استفاده شود. اگر زخم خونریزی دارد و کاملا باز است، باید برای کنترل آن از پزشک و پرستاران کمک گرفت. زیرا شاید نیاز به ضد عفونی، بخیه و پانسمان وجود داشته باشد.
7. درمان سوختگی با گل ختمی
استفاده از عصاره گل ختمی می‌تواند در بهبود تاول ناشی از زخم بسیار موثر باشد.
این موضوع به دلیل خاصیت ضد التهابی است که گل ختمی به همراه دارد. برای تاول‌های سطحی مانند سوختگی با کمی آب جوش، می‌توان کوبیده و له شده‌ی ریشه و برگ گل ختمی را به عنوان مرهم ضد التهاب استفاده کرد.
8. خواص گل ختمی برای معده و دستگاه گوارش
یکی از مهمترین خواصی که گل ختمی به همراه دارد، خاصیت ضد التهابی آن است. از این خاصیت می‌توان برای رفع مشکلات گوارشی بهره گرفت.
استفاده از دمنوش گل ختمی می‌تواند برای موارد زیر بسیار تاثیرگذار باشد:
بهبود مشکلات روده‌ای
تاثیر بر مشکلات معده مانند زخم معده
بهبود التهاب و ورم معده
راهکاری برای کنترل سندروم روده تحریک پذیر
بهبود اسهال
راهکاری برای درمان التهاب روده
بهبود التهاب مخاط روده بزرگ
بهبود فتق هیاتال
بهبود زخم‌های گوارشی
برای بهره از این خواص و تاثیرات گل ختمی، لازم است از ریشه و برگ‌های آن استفاده کرد.
9. باز شدن اشتها
یکی دیگر از تاثیراتی که گل ختمی به همراه دارد، باز کردن اشتها است. معمولا این دمنوش را برای بهبود و افزایش اشتها در افرادی که به دلایل مختلف اشتهای خود را از دست داده‌اند، توصیه می‌کنند.
10. خواص گل ختمی برای بهبود عوارض سرماخوردگی
از این گیاه دارویی برای بهبود عوارض سرماخوردگی می‌توان استفاده کرد.
هیدراته نگه داشن بدن در دوران سرماخوردگی به بهبود سریعتر منجر می‌شود. یکی از بهترین گزینه‌ها برای آبرسانی به بدن حین سرماخوردگی استفاده از دمنوش گل ختمی است.
برای این منظور باید ریشه‌ها، برگ‌ها و گل‌های آن را به مدت ده دقیقه درون قوری با آب جوش دم کرد. سپس رقیق شده‌ی آن با آب جوش را روزانه 3 لیوان باید مصرف کرد.
از دمنوش گل ختمی می‌توان برای بهبود عوارض ناشی از سرماخوردگی مانند گلو درد، سرفه خشک، تب و رفع التهاب گلو نتیجه گرفت.
این دمنوش گیاهی به سم زدایی از بدن کمک می‌کند تا سرماخوردگی زودتر بهبود یابد.
11. بهبود مشکلات تنفسی
برخی از گیاهان دارویی برای بهبود مشکلات تنفسی تاثیر به سزایی دارند. گل ختمی یکی از آنها است.
استفاده از دمنوش این گیاه به باز شدن مجاری تنفسی و کاهش التهابات موجود در آن کمک شایانی می‌رساند. برای این منظور لازم است از ریشه، ساقه، برگ و گل‌های این گیاه دمنوشی تهیه کرد و نوشید.
12. گردش خون بهتر با گل ختمی
گردش خون بهتر در بدن به اکسیژن رسانی مناسب برای اندام‌ها و ارگان‌های حیاتی منجر می‌شود. این موضوع بهبود عملکرد بدن برای ترشح هورمون‌ها و متابولیسم بدن را در پی دارد.
برای نتیجه از این دمنوش، لازم است روزانه یک الی دو فنجان از دمنوش گل ختمی را نوش جان کرد.
13. کیست تخمدان
یک از درمان‌های طبیعی که برای کیست تخمدان وجود دارد، استفاده از گل ختمی است.
برای این منظور تنها کافی است مقداری گل ختمی را به همراه رازیانه دم کرد و روزانه نوشید.
استفاده از این دمنوش حتی می‌تواند در تنظیم چرخه قاعدگی، بهبود عملکرد تخمدان و درمان کیست موثر باشد. البته معمولا توصیه می‌شود افراد سرد مزاج، گل ختمی را به همراه عسل برای این منظور استفاده کنند.
خواص ریشه گل ختمی
در صورتی که فقط از ریشه گل ختمی استفاده شود، تاثیرات متفاوتی دریافت خواهد شد. دمنوش ریشه گل ختمی تاثیرات زیر را به همراه دارد:
- بهبود ناراحتی‌ها و مشکلات پوستی
- نرم کردن پوست و مو با آبرسانی مطلوب
- بهبود سرفه خشک
- کاهش تب
- مدر و ادرار آور
- کاهش التهابات بدنی
- بهبود مشکلات مجاری ادرار
- تنظیم کننده قند خون
خواص گل ختمی
در صورتی که فقط از گل‌های گل ختمی استفاده شود، تاثیرات متفاوتی ایجاد می‌شود. استفاده از دمنوش گل‌های ختمی تاثیرات زیر را ایجاد خواهد کرد:
- ملین است و برای درمان یبوست بسیار پرکاربرد است
- برای بهبود بیماری‌های تنفسی تاثیر به سزایی دارد
- سرفه‌های خشک را تسکین می‌دهد
- به عنوان مسکنی برای گلو درد است که با رفع التهاب درد را کاهش می‌دهد
خواص ساقه و برگ‌های گل ختمی
خیلی از افراد خواصی که ساقه و برگ‌های گل ختمی به همراه دارد را نادیده می‌گیرند. اما باید در نظر داشت علاوه بر برگ و ریشه، خواص زیادی در برگ‌ها و ساقه‌های گل ختمی وجود دارد. از جمله این خواص می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- استفاده از ضماد برگ‌ها و ساقه‌های گل ختمی به از بین رفتن جوش و دمل منجر می‌شود
- ضماد برگ و ساقه‌ها برای رفع التهاب سینه موثر است
- با تهیه ضماد برگ و ساقه‌های گل ختمی می‌توان تاول ناشی از سوختگی را تسکین داد
- بهبود سریعتر زخم‌ها با استفاده از ضماد آن حاصل می‌شود
- مصرف دمنوش برگ و ساقه‌ها به برطرف شدن رعشه کمک می‌کند
- استفاده از آن به شکل مرهم در بهبود التهاب ایجاد شده برای گوش بسیار موثر است
- می‌توان برای بهبود درد سیاتیک از آن به شکل مرهم استفاده کرد
چگونه از خواص گل ختمی بهره‌مند شویم؟
از این گیاه دارویی به اشکال مختلف می‌توان استفاده کرد. تازه و خشک شده آن را می‌توان برای دریافت خواصی که دارد، مورد استفاده قرار داد.
- از غنچه‌های تازه آن در تهیه سوپ و خورشت می‌توان استفاده کرد
- برای تهیه رنگ غذا، گلبرگ‌های آن گزینه‌های بسیار مناسب و طبیعی هستند
- برگ‌های تازه آن را به صورت خام مانند سبزی می‌توان مورد استفاده قرار داد
- غنچه گل و گلبرگ‌های آن را در تهیه سالاد یا برخی از ترشی‌ها به کار می‌برند
- از خشک شده گل ختمی برای تهیه دمنوش می‌توان استفاده کرد
عوارض و ممنوعیت‌های مصرف گل ختمی
گل ختمی همانطور که تاثیرات مفیدی را برای بدن ایجاد می‌کند، در صورت زیاده روی و مصرف نابجا، ممکن است عوارضی را به همراه داشته باشد.
در واقع اکثر گیاهان دارویی را باید با احتیاط و در نظر داشتن ممنوعیت‌ها به کار برد تا از عوارض آنها دور شد. در ادامه هر یک از نکات احتیاطی را مطرح خواهیم کرد.
مصرف گل ختمی در بارداری و شیردهی
دوران بارداری نیاز به پیروی از روندی درست برای تغذیه دارد تا این دوران به سلامت پایان برسد. در مورد مصرف اکثر گیاهان دارویی، هنوز هیچ تحقیق کاملی به صورت علمی انجام نشده است. فقط از آنها به صورت تجربی در طب سنتی یاد می‌کنند.
به همین دلیل بهتر است در مورد مصرف این گیاه دارویی در دوران بارداری و شیردهی، از پزشک مشورت دریافت کرد.
مصرف گل ختمی برای مبتلایان به دیابت
خواص گل ختمی برای مبتلایان به دیابت، به کاهش سطح قند خون مربوط می‌شود.
به همین دلیل توصیه می‌شود در صورتی که فرد تحت درمان دارویی برای دیابت قرار دارد، برای پیشگیری از افت ناگهانی قند خون، از این گیاه دارویی با احتیاط و مشورت پزشک استفاده کند.
کاهش قند خون که به هیپوگلیسمی شناخته می‌شود، عوارضی همچون سرگیجه و غش را ممکن است به همراه داشته باشد.
مصرف گل ختمی پیش از جراحی
این گیاه دارویی در کاهش قند خون تاثیر به سزایی دارد. به همین دلیل معمولا توصیه می‌شود، برای پیشگیری از ایجاد اختلال در سطح قند خون، در صورت وجود عمل جراحی، از مصرف آن قبل و حتی بعد از عمل، ممانعت شود.
حتی بهتر است دو هفته پیش از عمل جراحی مصرف آن را قطع کرد.
مطالب مرتبط با خواص گل ختمی
جمع‌بندی
گل ختمی یکی از گیاهان دارویی است که برای جنبه‌های زینتی نیز به کار می‌رود.
ولی خواصی که به همراه دارد می‌تواند راهکاری برای بهبود بسیاری از مشکلات بدنی باشد. از دمنوش آن به عنوان راهکاری برای درمان تب، بهبود سرفه خشک، بهبود بیماری‌های تنفسی و حتی درمان برخی از مشکلات گوارشی می‌توان کمک گرفت.
از گل ختمی به عنوان مرهم برای زخم و تاول ناشی از سوختگی نیز می‌توان استفاده کرد.
