خواص بومادران هزاران سال است که در طب سنتی به کار برده می‌شود. به ویژه از آن برای تسریع در بهبود زخم‌ها به عنوان مرهمی موثر به کار می‌بردند. جالب است بدانید به بومادران، خون دماغ نیز می‌گویند، زیرا برای بند آوردن خون دماغ نیز موثر است. علاوه بر آن کاربردهای دیگری نیز دارد که در ادامه آنها را به طور کامل بررسی خواهیم کرد.
بومادران؛ گیاهی با ویژگی‌های متفاوت
پیش از آنکه خواص بومادران را بررسی کنیم، بهتر است اطلاعاتی در رابطه با شکل ظاهری و ویژگی‌های گیاه داشته باشیم تا بتوانیم بهتر آنرا تشخیص دهیم.
بومادران از جمله گیاهان گلدار است که به صورت علفی شکل تا حدود یک متر رشد می‌کند. این گیاه در بیشتر مناطق ایران یافت می‌شود و به طور کلی آنرا در نیمکره شمالی زمین می‌توان پیدا کرد.
بوته بومادران به رنگ سبز روشن وجود دارد و گل‌های ریز مجتمع آن زیبایی چشمگیری از آن را ایجاد کرده است. طبق گفته متخصصین طب سنتی تمام قسمت‌های آن دارای خواص دارویی است. از ریشه‌ها گرفته تا شاخ و برگ و گل‌ها را می‌توان استفاده کرد.
گل‌های بومادران معمولی، سفید هستند و گونه دیگری از آن نیز وجود دارد که گل‌های زردرنگ می‌دهد. جالب است بدانید از این گیاه انواع مختلفی وجود دارد که در رنگ‌های مختلف نیز وجود دارند. برگ‌های این گیاه بوی خاصی دارند و اغلب طعم تند و تیزی دمنوش آنها خواهد داشت.
موارد مصرف مختلفی برای این گیاه وجود دارد اما اغلب از آن به شکل دمنوش و چای استفاده می‌کنند. اسانس، لوسیون، پودر، عصاره یا عرق و کپسول آن نیز در برخی از عطاری‌ها وجود دارد که بسته به مورد مصرف تهیه می‌شود. با آشنایی زمینه‌ای در رابطه با خصوصیات این گیاه بهتر است خواصی که به همراه دارد را نیز در ادامه بررسی کنیم.
مطالب مرتبط با خواص بومادران
طبع گیاه بومادران چیست؟
نکته مهمی که باید پیش از مصرف گیاهان دارویی در نظر گرفت به طبع آنها مربوط می‌شود. زیرا ممکن است با مزاج برخی از افراد ناسازگار باشد. طبع بومادران گرم و خشک است که از این نظر برای بسیاری از مشکلات بدنی می‌تواند راهکار بسیار موثری باشد.
ویژگی‌های دارویی گیاه بومادران
این گیاه از خواص آنتی اکسیدانی بالایی برخوردار است که حاوی فلاونوئیدها نیز هست. خواص بومادران اغلب ناشی از این دو ویژگی که به همراه دارد، ایجاد می‌شوند.
علاوه بر این موارد گیاه بومادران شامل ترکیباتی از جمله تانن‌ها، کومارین، لاکتون و ساپونین نیز هست. مقدار کمی از آهن و همینطور سینئول، اوژنول، گوگرد و فسفر نیز در ترکیبات برگ‌های آن وجود دارد که می‌تواند برای بدن بسیار مفید باشد.
بررسی مهمترین خواص بومادران
با طبع گرم و خشک و ویژگی‌هایی که گیاه بومادران برای بدن به همراه دارد، فواید و خواص متعددی به بدن می‌رسد. با این خواص در ادامه متن آشنا شوید.
1. ترمیم زخم؛ معروف‌ترین خاصیت بومادران
یکی از معروفت‌ترین و مهمترین خواص بومادران به تسریع در ترمیم زخم مربوط می‌شود. این گیاه در افسانه‌های یونانی ترمیم کننده‌ای بسیار عالی برای زخم آشیل سربازان جنگی معرفی شده است.
ترکیبات موجود در آن وقتی به عنوان مرهم به کار می‌رود، سبب سرعت بخشیدن به زخم‌های موضعی پوست می‌شود.
طبق مطالعات حیوانی انجام شده، عصاره برگ‌های بومادران به بهبود سریع‌تر زخم‌ها کمک می‌کند. طبق برخی مطالعات دیگر نیز نشان داده شد که استفاده از عصاره بومادران برای بهبود زخم‌های ایجاد شده در واژن بر اثر زایمان طبیعی نیز نتیجه بخش بوده است. (منبع)
2. خواص بومادران برای دستگاه گوارش
سندروم روده تحریک پذیر علائمی همچون اسهال، نفخ، یبوست و معده درد را به همراه دارد. گیاه بومادران نیز از گذشته تا به حال برای کنترل این منظور به کار می‌رود. بومادران به بهبود فرایند هضم غذا کمک شایانی می‌رساند و از دمنوش آن برای این منظور می‌توان به بهترین شکل نتیجه گرفت.
ترکیبات گیاهی همچون فلاونوئیدها و آلکالوئید موجود در بومادران به بهبود و رفع مشکلات گوارشی می‌انجامد. از آن برای بهبود زخم‌های گوارشی و همینطور اسپاسم‌ها و التهابات گوارشی می‌توان بهره گرفت.
3. خواص بومادران برای پوست
استفاده موضعی و خوراکی بومادران برای سلامتی پوست فواید متعددی را به همراه دارد. از آن حتی برای بهبود بیماری‌های پوستی نیز می‌توان بهره گرفت. به تاثیرات بومادران برای پوست در موارد زیر توجه کنید:
- با پاکسازی و سم‌زدایی بدن به شفافیت پوست منجر می‌شود
- با خاصیت ضد التهابی که به همراه دارد سبب بهبود و کنترل عوارض ناشی از اگزما مانند خارش، قرمزی و التهاب ایجاد شده می‌شود
- برای بازسازی سلول‌های پوستی بسیار مفید است که به جوانسازی پوست منجر خواهد شد
- التهابات و قرمزی جوش و زخم‌های ناشی از آنها را به سرعت بهبود می‌بخشد
4. راهکاری برای بهبود مشکلات التهابی
بسیاری از بیماری‌ها و مشکلات بدنی ناش از التهاباتی است که ایجاد می‌شود. ترکیبات گیاهی از جمله فلاونوئیدها و لاکتون در گیاه بومادران به وجود خاصیت ضد التهابی آن منجر شده است. از این خاصیت برای بهبود مشکلات التهابی همچون موارد زیر می‌توان نتیجه گرفت:
- مرهم آن برای بهبود التهابات پوستی
- استفاده از دمنوش آن برای بهبود التهابات گوارشی
- استفاده از بوخور ناشی از بومادران برای بهبود التهابات تنفسی و باز شدن مجاری تنفسی
- بهبود التهابات ایجاد شده در گلو و کاهش گلودرد
- موثر بر رفع التهابات ایجاد شده ناشی از روماتیسم مفصلی
5. موثر بر بهبود افسردگی و اضطراب
آلکالوئیدها و فلاونوئیدهای موجود در گیاه بومادران ممکن است به بهبود حالات افسردگی و اضطراب کمک کنند. این ترکیبات آرامش‌بخش برای کاهش سطح هورمون استرس از جمله کورتیکوسترون موثر عمل می‌کنند. از این رو مصرف دمنوش بومادران برای کاهش استرس‌های مزمن و اضطراب معمولا توصیه می‌شود.
طبق مطالعات انجام شده، مصرف عصاره بومادران به کاهش اضطراب منجر شده که در پی آن بهبود عملکرد فعالیت‌های ذهنی را در پی خواهد داشت. مصرف متعادل آن برای کاهش استرس‌های مزمن مفید است اما پایه علمی ندارد که از نگاه طب سنتی به عنوان درمان طبیعی شناخته می‌شود.
6. خواص بومادران برای سلامت مغز
طبق برخی از مطالعات انجام شده، مواردی از اختلالات مغزی از جمله آلزایمر، پارکینسون، مولتیپل اسکلروزیس و انسفالیمتی، بر اثر التهاب نخاع و مغز ناشی از عفونت‌های ویروسی ایجاد می‌شوند.
مصرف بومادران می‌تواند شدت التهابات ایجاد شده بر مغز و نخاع را کاهش دهد تا از بروز مشکلات ناشی از آن جلوگیری شود.
وجود خاصیت آنتی اکسیدانی بومادران به تاثیر ضد تشنجی آن نیز منجر شده است که می‌تواند برای بیماران مبتلا به صرع بسیار مفید باشد. مصرف آن به پیشگیری از اختلالاتی همچون از دست دادن حافظه، اختلالات ناشی از آسیب به نخاع مانند آسیب‌های حرکتی منجر خواهد شد. اما تحقیقات انسانی دقیق‌تری نیاز به بررسی دارد.
7. خواص بومادران برای سرماخوردگی
استفاده از دمنوش بومادران می‌تواند به بدن خواص آنتی اکسیدانی بالایی را برساند که به بهبود سرماخوردگی منجر می‌شود. از سویی دیگر خاصیت ضد التهابی آن به کاهش التهابات ناشی از عفونت ویروسی کمک می‌کند.
در نتیجه عوارض سرماخوردگی مانند گلودرد، گوش درد، بدن درد و درد قفسه سینه را بهبود خواهد بخشید. معمولا توصیه می‌شود علاوه بر مصرف دمنوش مقداری از آن بوخور شود تا التهابات مجاری تنفسی نیز کاهش یافته و باز شود.
8. خواص بومادران برای رحم
گیاه بومادران یکی از گیاهان دارویی است که برای برخی از مشکلات رحم بسیار مفید است. از این گیاه در کنار درمان مشخص شده توسط پزشک برای بهبود عفونت رحم می‌توان بهره گرفت.
مصرف متعادل از گیاه بومادران به بهبود و پیشگیری از اسپاسم‌هایی که برای رحم ایجاد می‌شوند کمک می‌کند. حتی برای رفع ترشحات بیش از حد نیز راهکاری طبیعی است.
در برخی از موارد گیاه بومادران را برای تسهیل در زایمان طبیعی در روزهای پایانی بارداری نیز توصیه می‌کنند. البته به هیچ وجه توصیه نمی‌شود بدون در نظر گرفتن صلاح‌دید پزشک از این راهکار استفاده کرد. زیرا ممکن است برای هر مادر شرایط متفاوتی وجود داشته باشد.
9. کنترل خونریزی بیش از حد قاعدگی با خواص بومادران
در مواردی که خونریزی قاعدگی بیش از حد طبیعی باشد استفاده از دمنوش بومادران می‌تواند راهکاری چاره‌ساز باشد. البته باید مشکلات زمینه‌ای برای این منظور توسط پزشک بررسی شود تا از بروز مشکلات جدی بتوان جلوگیری کرد. در صورت گذرا بودن خونریزی بیش از حد، طبق تجویز پزشک، می‌توان از راهکارهای طبیعی که یکی از موثرترین آنها بومادران است کمک گرفت.
10. ایجاد نظم در چرخه قاعدگی
یکی از خواص بومادران که در اکثر موارد به کار می‌رود، تنظیم به هم خوردگی چرخه قاعدگی است. نامنظمی قاعدگی می‌تواند بر اثر مشکلات متعددی ایجاد شود که لازم است موارد مختلف را برای آن طبق نظارت پزشک بررسی کرد.
مواردی همچون استرس، تغییرات هورمونی، بارداری، عفونت رحم، عفونت واژن، تغذیه، آب و هوا یا حتی تغییرات فصلی و مشکلات ایجاد شده بر رحم یا بسیاری از موارد دیگر، می‌توانند سبب به هم خوردن سیکل قاعدگی شوند.
در صورتی که مشکل پزشکی برای این موضوع وجود نداشته باشد و طبق صلاح‌دید پزشک درمان دارویی نیاز نباشد، می‌توان از دمنوش بومادران بهره گرفت. برای این منظور باید تا 14 روز بعد از اتمام چرخه قاعدگی، روزانه یک لیوان از دم کرده بومادران را استفاده کرد.
11. کاهش فشار خون
یکی از مشکلاتی که عدم درمان آن به سلامت قلب آسیب وارد می‌کند، فشار خون است. برای اینکه بتوان آنرا کنترل کرد در کنار راهکارهای درمانی توصیه شده توسط پزشک می‌توان از گیاهان دارویی مفید نیز استفاده کرد.
دمنوش بومادران خاصیت آرام‌بخشی دارد که به تعدیل فشار خون کمک می‌کند. از این طریق از ابتلا به بسیاری از مشکلات قلبی مانند آریتمی و حتی سکته قلبی جلوگیری خواهد شد.
12. تسکین درد مفاصل با روغن بومادران
یکی از فراورده‌هایی که از بومادران تهیه می‌شود، روغن آن است. از روغن آن برای بهبود درد مفصل می‌توان استفاده کرد. فقط کافی است این روغن را روزانه به مفصلی که درد می‌کند مالید تا بهبود یابد. این موضوع به دلیل خاصیت ضد التهابی و طبع گرمی است که به همراه دارد.
13. خواص بومادران برای سنگ کلیه
کلیه وظیه پاکسازی مایعات بدن را بر عهده دارد که گاهی ممکن است در آن سنگ ایجاد شود. این موضوع درد شدیدی را به همراه دارد و لازم است راهکارهایی برای دفع سنگ کلیه را پیش گرفت.
در مواردی که سنگ درشت باشد نیاز به درمان با لیزر وجود دارد. اما در برخی از موارد متخصصین نیازی به شکستن سنگ با لیزر نمی‌بینند و راهکارهای طبیعی را توصیه می‌کنند تا سنگ دفع شود.
معمولا برای این موضوع باید مایعات زیادی استفاده شود. بهتر می‌شود اگر این مایعات طوری انتخاب شوند که نتیجه موثرتری را برجای می‌گذارند. دمنوش بومادران یکی از گزینه‌های موثری است که برای دفع سنگ کله می‌توان از آن استفاده کرد.
البته مقداری که برای آن در نظر گرفته می‌شود نیز مهم است. 2 قاشق مرباخوری از گیاه بومادران را در 2 لیوان آب جوش به مدت 15 دقیقه دم کنید. روزانه دو لیوان از این دمنوش با آب فراوان باید نوشید تا در عرض 3 الی 5 روز نتیجه گرفت.
موارد احتیاط مصرف گیاه بومادران
خواص بومادران نباید باعث شود که از آن بدون در نظر داشتن اعتدال استفاده کرد. زیرا ممکن است زیاده روی در مصرف، عوارض احتمالی را نیز به همراه داشته باشد. برای این منظور بهتر است به نکات زیر در رابطه با مصرف بومادران توجه کرد:
- ممکن است مصرف این گیاه دارویی سبب سقط جنین در دوران بارداری شود؛ از این رو باید از مصرف آن در دوران بارداری اجتناب کرد
- مصرف در دوران شیردهی، تاثیر بر کودکان و نوزادان هنوز به صورت علمی بررسی نشده است و باید برای مصرف در این موارد حتما از پزشک مشورت گرفت
- موارد آلرژی‌زا در هر فردی ممکن است متفاوت باشد، از این رو برای پیشگیری از بروز حساسیت به ترکیبات بومادران بهتر است قبل از مصرف موضعی روی پوست تست شود یا برای مصرف خوراکی با مقدار کم شروع شود
تداخلات دارویی که برای مصرف بومادران باید در نظر داشت
نکته مهم دیگر که برای بهره از خواص بومادران باید در نظر گرفت، به درمان‌های دارویی مربوط می‌شود که متخصصین توصیه می‌کنند. ترکیبات این دارو ممکن است با مواردی همچون گزینه‌های زیر در تداخل باشد:
- داروهای خواب آور و ضد افسردگی
- داروهای ضد اسید معده
- ترکیبات حاوی وارفارین
- داروهای حاوی لیتیم
- داروهای کاهش دهنده فشار خون
- داروهای رقیق کننده خون
مطالب مرتبط با خواص بومادران
جمع‌بندی
خواص بومادران به شکل‌های مختلف قابل دریافت است. برخی عرق بومادران را تهیه می‌کنند و برای بهبود مشکلات گوارشی از آن استفاده می‌کنند و برخی دیگر نیز ترجیح می‌دهند از دمنوش بومادران برای بهره از خواصی که به همراه دارد استفاده کنند. در این بین فقط لازم است نکات مهم در رابطه با موارد احتیاط و تداخل دارویی با آن را در نظر گرفت تا از آسیب‌های احتمالی آن دور ماند.
